Heimskringla - 12.02.1936, Blaðsíða 3

WINNIPBG, 12. FEBR. 1936
HEIMSKRINCLA
3. S£DA
Fjárvörzlumenn Skírteinshafa og annara upp á $143,000,000
44. ALMENNUR ÁRSFUNDUR GREAT-WEST LIFSÁBYRGÐARFÉLAGSINS HALDINN 4. FEBRÚAR
G. W. Allen, K.C., forseti félagsins, gat þess að fé félagsins væri trygt—viðskifti stór-vaxið—jafnaðarreikningur gætilega saminn—stórar upphæðir greiddar erfingum skírteinshafa
og arður riflegur er greiðist skírteinshöfum 1936.
Aðal ráðsmaður lagði áherzlu á fjárgæzlu félagsins gagnvart skírteinshöfum, 187,000 smáeigendum í bandalagi til sameiginlegs hagnaðar—Eflingu alme-nnra heilla innan þjóðfé-
lagsrr.s—Varðveizlu eigna einstaklinganna.
RÆÐA FORSETA
Mr. C. W. Allan, K.C., forseti,
flutti eftirfylgjandi ræðu um leið
og hann stakk upp á að fjárhags-
skýrslan væri siamþykt:
Eg ætla aðeins að gera stuttar at-
hugasemdir við skýrsluna sem lögð er
fyrir yður.
Látnir skírteinshafar
Þrátt fyrir það að dauðsföll hafa
mátt heita væg innan félagsins 1935,
hafa þó nærri þrettán hundruð skír-
teinshafar andast á árinu. Um leið og
vér vottum fjölskyldum þessa látnu fé-
laga vorra samúð vora, gleðjumst vér
yfir því, að hafa átt því láni að fagna
að greiða þeim lífsábyrgðarféð á tíma-
mótum þegar þörfin er vanalega mest.
Greiðsla dánarkrafa er ef til vill þýð-
ingarmesta starf hvers lífsábyrgðarfé-
lags, þó hins sé að gæta að stærri upp-
hæðir eru jafnvel greiddar til hinna lif-
endu skírteinshafa, i arði, lifeyri, eða
við útruna ábyrgðartimans. — Það er
sannleikur að menn þurfa ekki að deyja
til þess að ábatast á lífsábyrgð.
Nýju viðskiftin ánægjuleg
Arið 1934 bárust félaginu margar
beiðnir um flokka ábyrgð. Ekkert svip-
að því hefir átt sér stað á árinu 1935
og hafa viðskifti ársins verið i alla
staði ánægjuleg og farið batnandi eftir
þvi sem á leið. Verði framhald að því
spáir það vel fyrir nýjum viðskiftum á
komandi ári.
Aukin á'byrgð í gildi
Eitt af þvi, sem vekur ánægju í við-
skiftarekstri félagsins, í seinni tíð, er
hvað óskilum fækkar og þeim sem
hætta og draga fé sitt út. Oss finst
þetta bendi á bættan fjárhag almenn-
dngs og að Great-West Life taki nú
senn hin sönnu framfaraskref og þau er
vér minnumst frá þeim tima er kreppan
skall á. Aukin ábyrgð í gildi, er bæzt
hefir, við árið 1935 styrkir einnig þessa
skoðun.
Jafnaðarreikningurinn gætinn
Þess var getið í skýrslu stjómar-
nefndar að stórar upphæðir hafi verið
færðar úr hinum samanlögðu tekjum
1935, til eflingar útláns deildum félags-
ins. Það er hátt markmið á þessum
vandlætinga tímum að setja sér að
koma lánveitingadeild félagsins á
traustan grundvöll, en það er nú samt
sem áður það sem stjómarnefndin hefir
sett sér. Eitt af því sem heyrir til
hinni gætnu stefnu vorri, er að telja
ekki fram í jafnaðarreikningunum vexti
þá sem óborgaðir em og vafasamt er
með að innheimtist. Hvað langt vér
höfum gengið í þessu efni, sýnir sig á
því að vaxta upphæðin sem vér tilgrein-
um í jafnaðar reikningunum er í raun
og vem lægri, en vaxta upphæð sú
nemur sem greidd hefir verið í pening-
um á árinu. Vaxta upphæðin er bygð á
þeim tekjum sem greiðst hafa á árinu
í vöxtum, og gefur því ekki að öllu leyti
fullkomna hugmynd um, imdir núver-
andi kringumstæðum, hvað félagið í
raim og vem ávinnur sér í vöxtum. —
Þess íihaldssamara sem slík félög em, í
upptakningii á vöxtum sem fallnir em í
gjalddaga, þess lægri vaxta prósentu
sýna skýrslurnar.
Skifting útlána
Veð- og verðbréf................. 43.8%
Fasteigna veð gegn bújörðum. .. 16.1%
Lán gegn lífsábyrgðar skírteinum 18.9%
Fastejgna veð gegn bújörðum.... 16.1%
Hlutafé, “Common og Preferred’’ .4%
Peningar og ýmislegar eignir 1.1%
100.0%
Stjórnar verðbréf
Veð og verðbréf félagsins, hjaupa
nú upp á nærri sextíu miljón dollara og
er helmingur þessarar stóru upphæðar
verðbréf feem ábyrgst em af stjómum
landsins. Þær breytingar sem orðið hafa
á þessum lánum, nú á síðustu tímum
á markaðinum, em til bóta og gera
þessi lán ömggari; en með því vér fær-
um oss það ekki til inntekta, heldur
færum þau inn á nafnverði, kemur sú
hækkun á kauphöllinni jafnaðarreikn-
ingnum ekki við.
Arðberandi skírteini
Hin sama rifa arðupphæð, er gold-
in var skírteinshöfum 1935, er ákveðin
fyrir 1936. 1 flestum tilfellum þýðir
það aukna greiðslu til einstaklinga,
vegna þess að skírteinin hækka að
verðmæti eftir því sem þau em eldri og
meira á þau greitt.
Starfsfólkið
Það er mér enn ánægjuefni, fyrir
hönd stjómamefndar að geta þakkað
hina ágætu og dyggu þjónustu, allra
vistráðenda félagsins, er þeir hafa af
hendi leyst þetta ár, — á aðalskrif-
stofunni, á deildarskrifstofum og hvar-
vetna á starfsviði félagsins.
RÆÐA AÐAL-RÁÐSMANNS FÉLAGSINS
“Great-West lífsábyrgðar félagið iminnist þess að það
varðveitir í umboði, skírteinshafa og annara, C'ignir) sem
nema meiru en $143,000,000.”
írtfærsla þessara orða varða
almenning. — I fyrsta lagi at-
hugum hvað átt er við með “í
umboði skirteinshafa og ann-
ara,” og hve margir þeir em.
Auk þeirra sem keypt hafa lifs-
ábyrgð eða lífeyri, þá em erf-
tngar er inni eiga dánarkröfur
eða uppborgaða lífsábyrgðir
ættingja sinna, er borganlegar
eru I ákveðnum upphæðum svo
árum skifti. Þá ent aðrir er
inni eiga eftirlauna sjóð. Enn-
fremur hluthafar, og þeir sem
félagið skuldar í ógreiddu fé
af ýmsu tagi. Auðvitað eru
þessar upphæðir svo smáar að í
þessu sambandi koma þær
naumast til greina.
187,000 manns koma til greina
Tala þeirra er hlutdeild eiga
i eignum félagsins, ; svo sem
skírteinshafar, erfingjar að
uppborguðum lífsábyrgðum, —
hluttakendur I eftirlaunasjóði
og hluthafa er sem næst eitt
hundrað áttatíu og sjö þúsund-
ir, og eignimar, sem þeir eiga
hlutdeild í nema um eitt hundr-
að fjömtíu og þremur miljón-
um dollara. Eftir þessu verður
jafnaðar upphpjðin á hvem
mann aðeins $765.00. En svo
er inneign margra langt yfir
þetta, þó tala þeirra sem minna
eiga, sé langt um stærri. Tala
þeirra sem stórar upphæðir
eiga inni er hlutfallslega lág.
Til dæmis mætti telja þá á
fingmnum á annari hendinni er
meira eiga inni hver en hundr-
að þúsund dollara.
Til sameiginlegs hagnaðar
Eftir þessu, má svo líta á,
sem Great-West lifsábyrgðar-
félagið samanstandi af eitt
hundrað áttatíu og sjö þúsimd
eigendum er lagt hafi hið smáa
sparifé sitt í allsherjar sjóð til
sameiginlegs hagnaðar. — En
hvert er svo takmarkið með
þessum samvinnu félagsskap?
1 hverju er hagnaðurinn fólg-
inn, að slá fé þessu saman,
framyfir iþað ef það hv/íldi í
höndum einstaklinganna? Því
er til að svara að ekkert ann-
að fyrirkomulag er hugsanlegt
fyrir lífsábyrgðarfélag, þvi hug-
myndin bak við slíkan! félags-
skap er sú að skifta ábyrgðinni
í sem flesta staði til almennrar
tryggingar. Að frátöldu því
megin atriði þá eru margir
fleiri ávinningar sem nást með
því að fólk leggi fé sitt í þess-
konar sjóð, til stofnunar lífsá-
byrgðarfélagi.
Trygging gegn útláns áhættu
TU dæmis er trygging fengin
gegn útláns áhættu. Hvaða
þýðingu það hefir geta menn
gert sér hugmynd um, með því
að hugsa sér, eitt hundrað átta-
tíu og sjö þúsundir er keptu
hver við annan að lána út á
vöxtum eitt hundrað fjörutíu
og þrjár miljónir dollara í upp-
hæðum er næmu $765.00 hver.
Sumum myndi óefað hepnast
þetta fullvel, en aðrir er skorti
reynslu í þeim efnum myndi
bíða tilfinnanlegt tjón. Og svo
væri stór hópur sem ekki
þyrftu fyrir slíku að hugsa, því
eignirnar eru aðeins þær pem
lífsábyrgðar skírteinið sjálft
hefir skapað með því fé sem
annars hefði gengið í súgjinn.
Ahrif á almenna afkomu
Með lífsábyrgðarfélagi eru
sameinaðar óteljandi smá upp-
hæðir, sem í sjálfu sér eru svo
litlar að til útláns nota geta
eigi komið, en þegar þær safn-
ast saman mynda stórupphæðir
er fleytt geta fyrdrtækjum er
þýðingu hafa fyrir almenna
velferð þjóðfélagsins. Þarf eigi
annað en minna á þann fjölda
heimila, iðnaðarstofnana, flutn-
ingatækja og þjóðþrifa fyrir-
tækja, Sem lífsábyrgðarfé hefir
orðið til þess að koma á fót.
Upp af þessum fyrirtækjum
hafa svo aftur sprottið, skólar,
spítalar, þjóðvegir o. fl.
Kéttindi einstaklingsins
varðveitt
Great-West lífsábyrágðarfé-
lagið er, sem sagt, félagsskap-
ur fjölda einstaklinga, er hafa
sameinað sig og bygt upp með
smá innborgunum öfluga og
þýðingarmikla lánveitu stofnun.
Hending ein hefir ekki verið
látin ráða hversu fé þessu hefir
verið ráðstafað. Þvert á móti
hefir eignarréttur hvers ein-
staklings verið nákvæmlega
varðveittur. Til þess er hag-
stofa félagsins. Verkefni henn-
ar er að reikna nákvæmlega lit
iðgjöld og arð og hafa bók-
færslu á þvi sem hverjum ein-
stökum ber, jafnframt því að
sjá um að tilgangi aðal félags-
heildarinnar sé náð. Með þessu
er hægt að skifta upp eignum
félagsins í, himdrað áttatiu og
sjö þúsund staði, svo hver fái
hlutfallslega sitt.
Löggiltur félagsskapur og
Stofnskráin
Þrátt fyrir það sem að fram-
an er sagt, er Great-West lífs-
ábyrgðarfélagið einnig löggiltur
félagsskapur. Hvað er átt við
með því? Það væri óhugsandi
fyrir hóp manna að sameina sig
án þess að grein sé gerð fyrir
tilgangi slíks félagsskapar og
skiljanlega er hyggilegast að sú
greinargerð taki fram tilgang
og skipulag sem ljósast og
skírast að unt er.
Löggjafamir hafa líka tekið
þá afstöðu og skipað svo fyrir
með lögum að ekkert lífsá-
byrgðarfélag af sama tagi og
vort, skuli taka til starfa fyr
en það hefir fengið löggilta
stofnskrá. Kemur stofnskráin
• í stað reglugerðar og skipulaga
þeirra er félagsmenn annars.
hefðu orðið að semja fyrir
sameignar félagi svipuðu og
Great-West.
Löggildingarskrá félagsins,
endurbætt í samræmi við Lífs-
ábyrgðar löggjöfina, er í raun-
inni, sáttmáli sem félagsmenn
hafa gerðan sín á meðal, er
tekur fram hversu hver og einn
getur náð rétti sínum, og sam-
eiginlega þeim verður þröngvað
til að fuppfylla skyldur sínar.
Það er eftirtektavert, í þessu
sambandi, að Lífsábyrgðarlög-
gjöfin sjálf ákveður hvaða
flokkur skirteinshafa skuli telj-
ast meðlimir félagsins og gefur
þeim vald tií að velja fulltrúa
í stjómarráð félagsins. Þá á-
kveður Lífsábyrgðar löggjöfin
ennfremur, imddr hvaða skil-
málum arður skuli goldinn vera
og skift niður milli hluthafa.
Og þó löggjöfin heimili 10%
™E GREAT-WEST LIFE
ASSURANCE COMPANY
AÐAL-SKRIFSTOFA - - - WINNIPEG
Hagskýrsla Stjórnarnefndarinnar yfir 1935
EFNAHAGSREIKNINGUR
INNTEKTIR
Iðgjöld .......................... $ 17,234,821.68
Vevtir og leigur.................... 6,122,917.58
fnntektir í Eftirlaunasjóð .............. 72,139.75
Arður og ágóði á ábyrgðarskír-
teinum á vöxtum .................. 2,769,627.78
Aðrar tekjur ............................. 4,180.92
Hreinn ágóði á sölu og eigna skift-
um .................................. 327,780.96
$ 26,531,468.67
OTGJÖLD
Borganir til skirteinshafa og á
lífsábyrgðir ...................$
Umboðslaun, Læknaskoðun, trygg-
ingar eftirlit .................
Skattur, umboðsleyfi og gjöld .....
írtlaus kostnaður .................
Arður til hluthafa ................
Borgað úr eftirlauna sjóði ........
önnur útgjöld................._____
Agóði, til jafnaðar ...............
$ 26,531,468.67
16,195,082.69
1,073,842.55
382,556.27
299,315.69
200,000.00
41,819.66
1,852,503.11
6,486,348.70
EIGNIR
Veð- og verðbréf .....................$ 59,119,777.37
Hlutabréf ............................... 569,681.71
Bæja fasteigna veð ..................... 23,765,472.04
Bújarða veð ............................ 16,708,611.68
Kaupbréf (á veðréttum) .................. 3,990,600.84
Aðal skrifstofu bygging og aðrar
fasteignir ...:..................... 3,852,221.00
Lán gegn lifsábyrgðar skírteinum .. 25,484,063.87
trtistandandi og eftir á borganleg
iðgjöld ........................— 2,935,468.47
Vextir ógreiddir og í gjalddaga ......... 5,743,442.40
Aðrar eignir ............................. 58,545.19
Peningar á hendi og í bönkum ............ 1,368,012.16
$143,595,896.73
SKULDA-ABYRGÐIR
Utsvarsupphæð Hfsábyrgðar skir-
- Aðrar ábyrgðir tii skírteinshafa .... 5,723,281.82
Vextir fyrirfram greiddir ................ 6,488.66
Skattar áfallnir, borganlegir 1936 .. 361,163.17
Afallin sölulaun til umboðsmanna .. 25,593.63
Ýmisleg gjöld ........................... 55,750.00
Utsvör, óafgreidd ...................... 222,248.37
Arður til hluthafa borganlegur 2.
janúar 1936 .....-............... 50,000.00
Eftirlaunasjóður starfsfólks ......... 1,043,309.94
Varasjóður gegn ótilgreindum kröf-
™ ............................... 200,000.00
Skiftisjóður skirteinshfifa ....... 13,482,089.10
Höfuðstóll ...........$1,000,000.00
Varatryggingar sjóður 3,000,000.00
Afgangsfé ............ 2,352,525.04 6,352,525.04
$143,595,896.73
TIL ATHUGUNAR
Eftir að búið var að ráðstafa því, að leggja i riflegum mæU, við skiftisjóð skírteinshafa, úr
hinum miklu afgangstekjum 1935, þá hafði félagið samt nóg eftir tU þess að efla sérstaka
varasjóði og styrkja þannig hina traustu fjárhagsiegu aðstöðu sina. Ennfremur hefir verið
bætt við óráðstöfuðum tekjuafgang svo að Varatryggingarsjóður og tekjuafgangur nema nú
$5,352,525.04.
G. W. ALLAN, forseti. c. C. FERGUSON, aðal-ráðsmaður
THE GREAT-WEST LIFE ASSURANCE COMPANY
VOTTAR HLUTTEKNINGU SINA hinum eitt þúsund tvö hundruð sextíu og
fjórum fjölskyldum þeirra skirteinshafa sinna, er létust á árinu 1935_en
FINNUR JAFNFRAMT TIL ANÆGJU yfir því, að hafa getað greitt fjöl-
skyldum þessum nærri þrjár miljónir og fjögur himdruð þúsund dollara. Og
þar að auki nærri þrettán miljónir dollara núlifandi skírteinshöfum.
ÞAÐ GETUR ÞESS að frá stofnun þess hefir það greitt skírteinshöfum eða
erfingjum þeirra sem næst eitt hundrað og sjötíu miljónir dollara
ÞAÐ METUR hina framhaldandi tiltrú sem almenningur hefir sýnt því, með
auknum viðskiftum er fara yfir fimtíu miljónir á þessu ári.
ÞAÐ TILKYNNIR að saman lögð lífsábyrgðar og lifeyra skirteini núgildandi
og innistandandi hjá þvi nemi rúmum fimm hundrað og sjötíu miljón dollurum.
ÞAÐ MINNIST ÞESS að það varðveitir í umboði skírteinshafa eignimar, er
nema meira en eiitt hundrað fjörutíu og þremur mUjónum dollara.
ÞAÐ TILKYNNIR vaxandi tekju afgang, eftir drjúga framlagning í skiftisjóð
skírteinshafa og gætið mat á öUum eignum og skuldaábyrgðum.
HöfuSgreinar viSskiftanna 1935
Viðskiftamagn (meðtalin Mfeyrisskírtemi) ................... $570,774,224
Ný viðskifti (imeðtalm M'feyrisskírteini) .................... 50,667,747
Inntektir alls ............................................... 26,531,468
Útborgað skírteinshöfum og erfingjum ......................... 16,195,082
Eignamat .................................................... 143,595,896
Skuldaábyrgðir (aðallega til skJrteinshafa) ................. 137,243,371
Tekju afgangur, Varatyrggingar sjóður, Höfuðstóll ............. 6,352,525
Skrifið eftir eintakt af 32 bls. bæklingi “The Great-West” et hefir að inni-
halda 44. ársfundargerð félagsns og mikilsvarðandi lífsábyrgðar u^plýsingar.
arð á hlutafénu, er goldinn sé af
reksturságóða félagsjns, þá hefir
félagsstjómin takmarkað hann við
5%.
Löggildingarskráin og réttarskrá
Great-West lífsábyrgðarfélagið
má því skoðast sem fjöldi ein-
staklinga, sameinaðir með lögum
er stofnskráin veitir réttindi og
leggur á bak ákveðnar skyldur
sameiginlega og sérhverjum út af
fyrir sig. Það má virðast sem eg
leggi of mikla áherzlu á þetta at-
riði, en eg tek það svo skýrt fram
fyrir þá skuld að töluverður mis-
skilningur á sér stað um þetta
efni. Sumir álíta að löggild fjár-
sýslu félög sé einskonar gráðug
skrímsli ólm og óseðjandi, í stað
þess að löggildingar skráin er
ekki annað en prentað pappírs-
blað, er hvorki finnur til hungurs
eða þorsta, sorgar eða gleði og
býr fyrir alls engri yfirdrotnun
eða ásælni.
ósanngjamar kröfur ræna
skírteinshafa
Þeir menn eru til, sem álíta að
þessar og þvílíkar staðhæfingar
sé öllum svo augljósar, að naum-
ast sé ástæða til að ræða þær,
það hljóti allir strax að kannast
við þær. Þessu er þó ekki svo
farið, því eigi ósjaldan verðum
vér að neyta ýmsra ráða til þess
að verjast slíkum kröfum , og
kvöðum sem til vor em gerðar,
sem rðsmanna eigendanna.
Hversu oft er það ekki við-
kvæðið að þessi eða hin krafan,
sem annaðhvort er óvanaleg eða
réttlaus ætti að vera veitt, þegar
um auðfélag sé að ræða er hafi
handa á milli yfir hundrað og
fjömtíu miljónir dollara. Stundum
er krafist útborgunar á skírteini
er eigi hefir verið haldið við, eða
gengið er úr gildi af einhverjum
öðrum orsökum; stundum er kraf-
ist ósanngjamrar niðurfærslu á
skuldum og ávalt með það I huga
að það hafi ekki alvarleg áhrif á
hundrað og fjömtiu miljón doll-
ara fúlgu, þó upphæðimar nemi
stærra tapi en svarar samanlagðri
inneign margra skírteinshafa hjá
fólaginu.
Stjómarvöld landsins ættu að
vera frumkvöðlar að þeirri skoðuu
að forráðamenn atórfélaga sé eigi
annað en ráðsmenn almennings og
halda þeirri kenningu við. I stað
þess, þegar lands eða sveitastjóm-
ir fara á skatta- og tolla-veiðar,
fer þeim líkt og veiðimönnunum,
að þær vilja helzt veiða þar sem
veiðin er fyrirhafnarminst og
fljótteknust og leggja því oft á-
lögur á þessa ráðsmenn án þess
að hugsa um það hvort útsvör
þessi væri sanngjöm ef lögð væri
á hina réttu eigendur, sem í vom
tilfelli, em eitt hundrað áttatíu og
sjö þúsundir manna er að lokum
verða að svara þessari skatt á-
lagningu.
Ráðmenska, þjóðeignar sem
þessarar, á að fela í sér varúð,
varðveizlu, ræktim og sparsemi,
samfara réttum reikningsskilum.
Varúð, svo að eignimar gangd
ekki til rýrðar fyrir eyðslusemi;
varðveizlu, svo að þjófar brjótist
ekki inn og steli; ræktun og spar-
semi svo þær beri sanngjaman
arð; rétt reikningsskil svo að
hver fái sitt, að lokum.
Með þetta í huga, era stjómar
og forráðsmenn Great-West lífs-
ábyrgðarfélagsins minnugir þess
að þeir era settir sem ráðsmenn
skírteinshafa og annara hlutað-
eigenda yfir eignir félagsins or
nema eitt hundrað fjöratiu og
þremur miljónum dollara.