Heimskringla - 13.05.1936, Blaðsíða 7

WINiNIPElG, 13. MAÍ, 1936
HEIMSKRINGLA
7. SÍÐA
FJÓRMENNINGARNIR
f KEEWATIN
Yfirlýsing sem birtist í
Heimskringlu 22. apríl s. 1., og
er frá fjórmenningum hér í
Keewatin, er mest töluð til mín
og ritstjóra blaðsins fyrir að
hann hafi hrósað mér einhvem-
tíma. Yfirskrift greinarinnar er
ágæt lýsing á þessu skrifi og
manngildi þessara kompána um
að þar sé ekki alt gull s&m gló-
ir.
Vdðskýringar mínar til les-
enda íslenzku vikuölaðanna hér
og almanaksins, um þessa rit-
smíðisómynd og fjórmenning-
ana, sem að henni standa og
undir hana rita, verður það ó-
hjákvæmanlegt fyrir mig, að
snúa mér meir að nafni Haf-
steins Sigurð&sonar, þar sem
ihann mun nú líka vera höfund-
ur téðrar greinar, sem hann er
líka velkominn að, og forstjóiú
félaganna.
Þar sem þetta mál er nú kom-
ið svona langt, og krefst skýr-
inga, þá er það versta við það,
að það nærri því knýr mann út í
það að vera persónulegur. —
iSamt hefi eg einsett mér að
varast það, og svo býst eg við,
að þú, íitstjóri, haslir mér
völl á því sviði. En pláss í
iblaði þínu vona&t eg til að þú
lánir 'mér til að skýra þetta mál
fyrir íslenzkum lesendum, svo
þeir sjái hvað þau skíni skært
þar, gullkom þessara fjórmenn-
inga, sem þeir þóttust vera að
senda mér, og svo afganginn til
ritstjórans.
Það mun nú vera nokkurn
veginn rétt frá skýrt hjá þessum
fjórmenningum hér, að á miðju
sumri 1934 hafi eg kvatt fólk
hér saman til samtals um tól-
boð frá Ólafi S. Thorgeirssyni,
að hann væri viljugur að veita
móttöku söguþáttum af okkur
Íslendingum, sem hér ibygðum,
ef við vildum þiggja það, og
hann birti þá svo í Almanaki
sínu, helst það ár. En við yrð-
um að safna sögu-atriðunum
saman og senda þau ,um nó-
vem)ber-,byrjun til sín. Allir sem
þátt tóku í þessu samtali, sem
voru nú fleiri hluti af þ ví
fólki, er til greina var hægt að
taka um þetta málefni, var
eindregið með að þiggja þetta
tilboð Ólafs og þeir sem ekki
komu á þetta mót voru einnig
þessu fylgjandi. Síðan kom það
til greina á þessum samfundi
hver vildi taka að sér þetta
starf og varð eg ;fyrstur til að
ibenda á Hafstein Sigurðsson
eða Sigurð Sigurðsson. En þeir
höfnuðu því báðir og virtist sá
andi liggja hjá öllum, að því
yrði ekki sint, ef eg vildi ekki
taka það að mér. Af því sem
eg hafði framtekið, að við yrð-
um sjálf að sjá um þetta til
Ólafs, þá kom fram fyrirspurn
frá einum viðstöddum hvað eg
mundi setja fyrir það ef eg tæki
það að mér; eg sagðist ekkerr
geta sett, því eg var fremur að
hugsa um framkvæmd á þessu
en nokkuít gjald, af því eg var
sjálfur áfram um að af þessu
yrði . Tók eg það að mér en
þó eigi með fullkoimnara loforði
en að gera mitt bezta. Ástæðan
fyrir mínum áhuga á þessu
málefni var sú, að bæði áður
en eg kom hingað í þetta pláss
og eftir það, þá fanst mér sem
íslendingar í öðrum bygðarlög-
um þekkja svo lítið til afstöðu
samlanda sinna er hér búa. —
Panst þeir vera svo fráskildir
íslenzku félagsheildinni, og
skrítnir menn, að velja sér það
pláss sem ekkert væri annað
en grjót og forarpyttir. Við
þetta varð eg var, af hverju sem
það hefir stafað. En þar sem
eg þekti svo vel vinsældir Alm-
anaks Ólafs S. Thorgeirssonar,
þá fanst mér það sómi fyrir
hvert íslenzkt bygðarlag sem
fengið gæti að hafa í því, sann-
ar sagnir og fréttir af sér.
Þegar eg hafði svo lokið að
safna þessum landnámssögu-
þáttum af íslendingum hér,
gekk alt greiðlega, því allir tóku
mér vel og gáfu mér greið og
skýr svör„ og nauðsynlegar upp-
lýsingar fyrír mig. Sendi eg
svo handritið til O. S. Thor-
geirssons, þó nokkuð væri seint
fyrir hann, en þó á hálfgerðu
loforði hans að það skildi birt-
ast í Álmanakinu 1935. Þetta
vissi fólk hér. Síðan lætur
Ólafur mig vita með bréfi að
hann hafi lagt það yfir til næsta
árs, með þar til greindum á-
stæðum, að það þyrfti endur-
ibótar við. Mér fanst það senni-
legt að það gæti átt sér stað.
En svo fanst mér líka að því
hafi geta valdið hjá Ólafi, að
handritið hafi komið til hang í
síðara lagi, og hann hafi haft
nóg fyrirliggjandi af öðru, enda
ekkert gert til né frá um þann
drátt.
iStuttu áður en isvar Ólafs
kom hafði -fólk hér er sögu-
þættirnir hljóðuðu um, talað sig
saman og safnað sín á milli
nokkrum dölum til að gefa mér
fyrir starf mitt við að safna
saman þessum söguiþáttum af'
því, sem sjáanlegt er, að rít- j
höfundi og for&tjóra fjómenn-
inga, Hafstein Sigurðsson, er
ant um að fólk taki eftir í þess- :
ari frunta grein sinni. Eftir j
að svar Ólafs er komið um j
miðjan desember, og öllum er j
kunnugt hvernig komið var, þá
eru mér afhent þes&i samskot,
sem það hafði gert sín á milli j
og sem þessum fjórmenningum
er velkomið að yrkja á nýjan j
leik um og auglýsa upphæð þá.
Mér eru afhentir peningarnir j
með þeim orðum að eg eigi að
skilja það svo að það sé borgun
fyrir áður greint starf, og það
vilji hafa handritið til baká og
hætta við að birta það.
Þrátt fyrir fortölur mínar og
ibendingar um jáfn vinsamlegt
starf og það sem Ólafur S.
Thorgeirsson væri ibúinn að
halda uppi í 40 ár írmeð birtingu
þessara íslenzku landnámsþátta,
tekur mig sárt að þetta pláss
hér, með sínum íslenzku land-
nemum, skuli reynast það
fyrsta, og náttúrlega það síð-
asta, sem kveikti ágreining og
ósátt um jafn vinsamlegt atriði.
Og áður ien eg gerði nokkuð
frekar en komið var, vildi eg fá
skriflega orsök á þessu hug-
hvarfi fólks ;um þetta málefni og
Bein
Sambönd
við
Island
Reyndir íslenzkir ferðamenn
• kjósa hina beinu, leið til
tslands yfír Skotland. Og
peir meta einnig hina á-
gcetu aðhlynningu, máltiðir
og aðbúnað á hinum stóru
og hraðskreiðu Canadian
Pacific skipum.
Reglubundnar ferðir—lág fargjöld.
Spyrjist fyrir hjá nsesta umboðs-
manni eða W. C. CASEY, General
Passenger Agent, C. P. R. Bldg.,
Winnipeg. Símar 92 456-7.
CANADIAN
PACIFIC
STEAMSHIPS
world's greátest travel syStem
• •
NAFNSPJOLD.
Dr. M. B. Halldorson
401 Boyd Bldg.
Skrifstofusími: 23 674
Stundar sérstaklega lungnasjúk-
dóma.
Er að finni á skrifstofu kl. 10—12
f. h. og 2—6 e. h.
Heimili: 46 Alloway Ave.
Talsimi: 33 158
Dr. J. Stefansson
216 MEDICAL ARTS BLDG.
Horni Kennedy og Graham
Stundar eingöngu augna-eyrna-
nef- og kverka-sjúkdóma
Er að hitta írá kl. 2.30—5.30 e. h.
Talsimi: 26 688
Heimili: 638 McMillan Ave. 42 691
um' jafn vinsamlegt og mein-
laust málefni, að það yrði gert
að illkynjuðu blaðamáli, eins og
andar frá þessari ritsmíðisherfu
Hafsteins Sigurðssonar, rithöf-
undi og forstjóra fjórmenning-
anna, og heldur sig hafa hlotið
sæmd af.
Þar sem þess er getið að eftir
hafi verið skildir hér 40 ára
hvað margir væru því fylgjandi. j innfyltjendur er þar víst átt við
Jacob F. Bjarnason
—TRAN SFER—
Baggage and Furniture Moving
591 SHERBURN ST.
Phone 35 909
Annast allsbonar flutnlnga fram
og aftur um bœlnn.
LABATTS

(Pole
En í stað þess að sjá eða tala
við mig fer Hafstainn Sigurðs-
son til verks, tínir upp sínar á-
stæður, skrifax þær auðvitað
upp á 'blað log labbar hús úr
húsi til að fá fólk að skrifa
undir það er flest var tengdum
og skyldleika bundið (9 alls)
um að eg strikaði sín nöfn út
úr þáttunum.
iSendir svo Hafsteinn •Sígurðs-
son, forstjóri þessara flokks-
manna, nafnaskrá þessa til Ól-
afs S. Thorgeirssonar og
heimtar til baka handritin tf
nöfnum þeim er þessi nafna-
skrá vísaði til, án þess með
hálfu orði að tala við mig um
fyrirætlan sína, eða svara mér
upp á kröfu mína í byrjun
þessa máls.
Út úr þessari heljarslóðaror-
ustu fer eg svo til Winnipeg
með fulla vasa af peningum,
sat Ihið heiðraða þjóðræknis-
þing, skemti mér þar og gladd-
ist með góðum og glöðum. Per
síðan á fund Ólafs iS. Thor-
geirssonar að yfirvega ástæð-
ur og orsakir — og þó hálfgerð-
um óhug slægi á Ólaf, ekki
vegna sakanna, heldur vegna
iess hvernig látið var, þá var
fyrir eftirsókn Imína og eins
jeirra er utan við þetta stóðuj*
ráðstafað þannig að því yrði
haldið áfram.
Hefi eg nú að nauðsyn, skýrt
fyrir lesendum hið fyrra frum-
hlaup forstjórans, Hafsteins
Sigurðssonar, og útkomu þess,
og þegar að því síðara er komið,
er liðið til meira en hálfs frá
honum snúið og án allra Ibóna
og bæna ófáanlegt til baka.
Annað frumhlaup: Það er
hálf leiðinlegt, svona að morgni
dags, að þurfa að bera fyrir
augu sér þessa ritsmíðis ómynd
Hafsteins Sigurðssonar og fé-
laga hans. En æ því ver að
þurfa að halda henni á hugsan
sinni fyrir augnablik til yfirveg-
Dr. K. J. AUSTMANN
Wynyard —:— Sask.
Er alveg mátulegt að bragði, efni og styrkleika
til þess 'að auka á veizlugleði
Fæst einnig á ölstofunum, klúbbum og í opin- unar, Þar sem manni er svo
gjörkunnur tilgangur hennar og
innræti. AUur fyrripartur þess-
berum vinsölubúðum
rmmmrmmmrmmmMM

4
SÉRSTAKAR ÚTSENDINGAR
Vörulhúsinu er haldið opnu þangað til 5.00
e. h. Panta má og kaupa í vínsölubúðum
fylkisins í Winnipeg til kl. 11. e. h. Út um
fylkið til kl 9. e. h.
PANTIÐ NÚ STRAX SfMI 92 244
immmmm
JOHN LABATT LTD.
191 Market Ave. E. Winnipeg
(rétt við Main St.)

Thls advertismentis not insertedby the Govemment Liquor Control Commission. The
Commission is not responsible for statements made as to quality of products advertised
MARGARET DALMAN
TEACHER OF PIANO
854 BANNING ST.
Phone: 26 420
einsetu kvenmann,, gamlann,
sem hér á heima nú og
hefir átt fyrir mörg ár. Þessi
einsetu kona hefir það fyrir at-
vinnu sína að tána þer. Alla
berjatíð ár hvert, liggur hún
rétt að segja allar nætur og
daga \úti um íholt og hæðir að
tína ber. Hún hefir fyrir sér
verjur fyrir flugum og dögg-
falli, uppgjafa shorts og bran-,
poka er hún smeygir yfir sig, og
er nú sagt að gamla konan líti
skrítilega út þegar hún hefir
tekið þá af &ér aftur, e/f þess
hefir ekki verið gætt að hrista
úr þeim dustið áður hún vafði
þeim um sig. Eg fór til þessarar
gömlu ein&etukonu samt til að
fá hjá henni upplýsingar um
æfistarf sitt, en það lá nú hiálf ! ------
illa á henni þá, hélt mig varð- \ vera { hans þætti sé eg ekki
Dr. O. BJORNSSON
764 Victor St.
OFFICE & RESIDENCE
Phone 27 586
aði lítið um lífstíð sína. Mér!
væri f jandans nær að útvega j
handa sér gamalmenna-styrk- •
né veit um.
í þætti Sigmundar Bjöms-
sons Hannessonar þar sem
inn - hann ætti hún orðið með hann er tahnn giftur áðuir hann'
rettu, því folkinu þætti betra að kemur m Keewatin, er skakt.
borða berin sín en borga sér Er rátt hjá fjórmenningunum að
sæmilega fyrir þau. Þessan haQn yar giftur hár fáum vikum
gomlu konu liður nú samt vei. eftir að hanu h0m til Keewatin
Það er vel eftir henni litið af af géra Eyjólfi Melan. Þessar og
þeim, er það hafa að sér tekið. |j)vílíkar Skekkjur telja þeir
, n skrifaðar upplýsmgar um SOnnunargögn fyrir nauðsyn á
hana sa eg mér ekki fært að en<lurskrifuðum söguþætti af
Pipro
' Keewatin íslendingum til full-
Þá er eg nú kominn að þeirra tingis við heildarsögusamning
eigin pistlum fjórmenninganna. Vestur-íslendinga. Látast með
Það er dálítið viðkvæmara um þeSsu vera að dekra við rétt-
þá að tala. Ekki fyrir skekkj- iætis hneigð sína á góðu verki
urnar sem þar finnast, heldur og fagurri hugsjón.
fyrir hv ernig þeir reyna að láta Þá er eg ,nU kominn alla leið
sumt af þeirn líta út. Merkja nigur ag nafni og pistli rithöf-
SU™. tölum> áu tilfæringa un(iarins og forstjóra fjórmenn-
vi íva er átt, og rósamáli án inga Hafsteins Bigurðssonar, og
"yimsf’ ^a svo sJaltau sig þar skildi maður nú halda að
í 'i ? - miskun Slna y«r væri í einhverju að busla, því
s 1 i' u þynningu þess. í þætti gvo hefir þBjim félögum Isýnst
agnusar igurðssonar Sig- ant um að ,henda íslendingum
ursrm-nuléttfráskýrthjá ^ skekkjur og ílt verklag á
n o un í og forstjóra fjór- Almanaki Ólafs S. Thorgeirs-
arar frunta-greinar er mest
glósur um hvað miklar skekkjur
•eigi sð vera í landnámssögu-
þáttunum hér frá Keewatin, en
þar sem þær eru flestar hvorki
nefndar né staðgreindar, þá
geta allir séð, að skýringar og
svör við þeim nafnaglósum er
ekki hægt að veita fyr en þær
eru þá farnar að fá ákveðnari
þrótt í huga fjórmenninganna
og farnar að labba um. í þrett
án ár sem eg er búinn að vera
hér í Keewatin og grend við
það þorp, er eg nokkum vegin
farin að þekkja lyndiseinkunnir
fólks hér, hvernig þeim er beitt
og í hvaða áttir stefnt. En
G. S. THORVALDSON
B.A., LL.B.
Lögfrœðingur
702 Coníederation Life Bldg.
Talsíml 97 024
W. J. LINDAL, K.C.
BJÖRN STEFÁNSSON
tSLENZKIR LÖGFRÆÐINGAB
á öðru gólfi
325 Main Street
Talsimi: 97 621
Hafa einnig skrifstofur aS
Lundar og Gimlí og eru þar
að hitta, fyrsta miðvikudag í
hverjum mánuði.
M. HJALTASON, M.D.
ALMENNAR LÆKNINGAR
Sérgrein: Taugasjúkdómar
Lœtur úti meðöl í viðlögum
ViBtalstímar kl. 2—4 e. h.
7—8 atS kveldinu
Sími 80 857 665 Victor St.
ennmganna að þar eiru sonar. En að hugsa sér það
JUfr u-a ^ ^eim liat®1 e§ gerræði þessara manna, að þeir,
e ‘ með því móti gætu hnekt vin-
Strax með bréfi tilkynti eg sældum Almanaksins og út-
Magnúsi eftirtekt mína á þeim breiðslu þess, svo sem engir
skekkjum og bað hann forláts aðrir en þeir hefðu tekið eftir
og lofaði honum að eg skildi sjá að í Almanakinu eins og öðrum
um leiðrétting þess. — Þar sem ritum gætu átt sér stað smá
fjórmenningarnir telja Þorgrím feilur sem svo vanalega hafa
skipstjóra í Reykjavík aðeins verið lagfærðar. Bæði sljórri og
barn að aldri þegar Sigurð’ir skírari menn enn Hafsteinn
Sigurðsson bróður Þorgrtíms fór Sigurðsson og hans félagar,
af íslandi burt, (en þá var Þor- hafa víst eftir því tekið, en
grímur 18 ára), þykir mér hann ekki látið sér detta í hug að
hafa verið stórt barn.
1 þætti Sigurðar Guðmunds-
sonar Magnússonar er skakt í
Almanakinu þar sem er talin
Daniíelsdóttir fyrri kona hans.
En sú irétta leiðrétting á þeirri
skekkju veit eg ekki hvert á að
duga þar sem þeir félagar hafa
sett hana, eg hefi ekki spurt
Sigurð um það.
A. S. BARDAL
selur llkklstur og annaat um útfar-
ir. Allur útbúnaður sá bestl. _
Enníremur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina.
843 SHERBROOKE ST.
Phone: 86 607 WINNIPBG
Dr. S. J. Johannesson
218 Sherbum Street
Talsimi 30 877
Viðtalstlmi kl. 3—5 e. h.
Rovatzos Floral Shop
206 Notre Dame Ave. Phone 94 954
Fresh Cut Flowers Daily
Plants in Season
We specialize in Wedding &
Concert Bouquets & Funeral
Designs
Icelandlc spoken
THE WATCH SHOP
Thorlakson Baldwin
Diamonds and Wedding
Rings
Agents for Bulova Watches
Marriage Licenses Issued
699 Sargent Ave.
Dr. A. V. JOHNSON
tSLENZKUR TANNLÆKNIR
212 Curry Bldg., Wlnnipeg
Gegnt pósthúsinu
Simi: 96 210 Heimilis: 33 328
J. J. Swanson & Co. Ltd.
RBALTORS
Rental, Insurance and Financial
Agents
Simi: 94 221
600 PARIS BLDG.—Winnipeg
RAGNAR H. RAGNAR
Pianisti oo kennari
Kenslustofa: 683 Beverley 91
Phone 26 555
slíkt hélt eg aldrei fyrir kæmi skekkjurnar sem
taka sMkt frumhlaup og þessir
fjórmenningar hér í Keewatin.
Allir aðrir hafa litið á kring-
umstæður Ólafs við söfnun
þessara landnáms þátta í Al-
manak sitt, og þeirra annara er
honum hafa til þess hjálpað,
vita vel að allir sem til þess
hendi rétta eru að gera sitt
En hinar 8 [ bezta undir kringumstæðunum.
til eiga að Frh. á 8. bla.
OrFici Phohi
87 293
Ris. Phoni
72 409
Dr. L. A. Sigurdson
109 MKDIOAL ARTS BUILDING
Omc* Houks:
12 - 1
4 P.M. - 6 P.M.
AND BY APPOINTMINT
Gunnar Erlendsson
Pianokennarl
Kenslustofa: 594 Alverstone St.
Slml 38 181