Heimskringla - 03.06.1936, Blaðsíða 1

L. ÁRGANGUR
WINNLPEG, MIÐVIKUDAGINN, 3. JÚNÍ, 1936
HELZTU FRÉTTIR
Dionne fimmburarnir
vekja mikia eftirtekt
Dionne fimmlburarnir voru
tveggja ára s. 1. fimtudag.
Afmælis þeirra var eins og
gera má ráö fyrir minst. Börn-
unum voru gefnar trum'bur, sem
iþau áttu að leika á yfir útvarp-
ið. Útvarpið flutti hljómleik
þeirra stutta stund, eða þar til
það áleit áheyrendur hafa feng-
ið nóg af því. Hljómleikarnir
voru svipaðir og þeir sem mað-
ur heyrir þegar gengið er fram-
hjá C. P. R. járnsmiðjunum.
En annað merkilegt gerðist
einnig á þessum afmælisdegi
þeirra. Börnin eða eftirlits-
menn þeirra, gerðu samning við
kvikmyndafélag um að fimm-
Iburarnir léku í kvikmynd fyrir
það upp úr árinu 1938. Greiddi
félagið fimmburunum $250,000
út í hönd af laununum. í banka-
bók sinni eiga litlu stúlkurnar
nú því $500,000. Það eru ekki
margar stúlkur á þeirra aldri,
sem úr meiru hafa að spila.
Fjárhaldsmenn eða eftirlits-
menn barnanna eru Hon. David
A. Croll, ráðherra heilbrigðis-
mála í Ontario-fylki, Dr. Allan
Roy Dafoe, læknir þeirra og J.
A. Valin dómari í North Bay.
Segir hinn fyrstnefndi að í
ibanka muni þær Jitlu eiga í lok
ársins 1939 um $1,000,000. Deyi
eða komi eitthvað fyrir eitt
barnið, svo að það geti ekki
verið með á kvikmyndinni, er
samningur þessi einskis verður.
Foreldrarnir Mr. og Mrs. Di-
onne sem heima eiga í Callend-
er, Ont., voru í heimsókn hjá
stúlkunum sínum fimm á af-
mælisdaginn þeirra. Að skiln-
aði gáfu fimmburarnir foreldr-
um Sínum $1,000 ávísun^ Þeir
gáfu og hjúkrunar-konum sín-
um einnig nokkra dollara. Mun
það fátítt ef börn gefi öðrum
gjafir á afmæli sínu í stað þess
að aðrir gefi þeim.
Börnin eru sögð heilsugóð.
Enn eru þau þó sögð minni eða
um tveim pundum léttari, en
börn tveggja ára eiga að vera,
eftir bókum að dæma um það
efni. En þess ber að gæta, að
þar er átt við böm sem fæðast
7 pund að þyngd oé þar yfir. En
læknum- kemur saman um það,
að íþeir hafi aldrei séð aðrar
eins píslir og fimmburana við
fæðingu. Sagðist Dr. Dafoe ekki
fyr en eftir nokkur tíma íhafa
vitað hvað af þeim dró andann.
Eh hann vafði þau í pappír og
dulur og lét svo heitar rekkju-
voðir utan um þau. Vildi hon-
um til að náð var í konu af
næsta bæ, að aðstoða sig. —
Móðir Sbarnanna var og í dauð-
anum; hugaði hann henni ekki
líf um tíma. En þegar af henni
ibráði, greip hann bíl sinn og
þaut í honum til prests eins í
nágrenninu og fékk hann til að
ná í hjúkrunarkonur. Bíl kunni
enginn að stjórna á heimiliu og
sími var enginn. Það er því
vafalaust ekki að ástæðulausu,
að frægð læknisins hefir víða
iborist.
Útlendingar í
Blálandi í hættu
Síðast liðin fimtudag bárust
Bretum orð um það, að nokkur
hópur útlendinga 1' ,Blálandi
væri umkringdur af ræningja-
flokkum og beiddist hjálpar. —
Þetta er vestur við landamæri
iSludan, um 250 mílur vestur af
Addis Ababa. Stigamanna flokk-
urinn um 3000 mann,
yfirgaf her Haile Selassie. —
Hafa þeir nú myndað þarna rtfki
og kosið sér konung. Höfuð-
ból hans er borgin Saio. Út-
lendingarnir sem hér um ræðir,
eru flestir trúboðar.
Her ítala er nú á. leiðinni
vestur, en býst ekki við að
verða kominn á vettvang þenn-
an fyr en eftir 3 daga.
Leiðtogi conservatíya
í Ontario-fylki
Á flokksfundi conservatíva í
Ontario-fylki s. 1. fimtudag, var
Hon. W. Earl Rowe kosinn for-
ingi flokksius í fylkinu.
Voru fimm í vali upphaflega,
en eftir aðra talningu atkvæða
hafðii Mr. Rowe hreinan meiri-
hluta.
Lt. Col. George A Drew frá
Guelph, hlaut ,næst flest at-
kvæði. . Þegar hann lagði til
að kesningin væri í einu hljóði
Var minst á Mr. ,Drew, sem
næsta dómsmálaráðherra. '
Mr. Rowe er 42 ára. Hann
er samlbandsþingmaður og vann
sæti sitt í síðustu kosningum
með 3000 atkvæða meirihluta,
sem einstakt mátfci heita, svo
ákveðið sem fylgi liberala var
þá í öllu landinu. Hann var
ráðherra án sérstakrar deildar í
ráðuneyti Rt. Hon. R. B. Ben-
netfcs.
Mr. Rowe er bóndi og nýtur
eindregins trausts og virðingar.
Málin sem Mr. Rowe eða
flokkur hans kvaðst ibeita sér
fyrir, var að afnema lög, er gerð
voru á síðasta þingi þar sem
sérskólum fylkisins er veittur
viss hluti stóriðjuskattsins, sem
Ibrezkrsinnuðum mun þykja ó-
þarft. Önnur mál sem á var
minst iutu að raforkumálum
Norður-Ontario. Fylkiskosning-
ar munu ekki fara fram á þessu
ári í Ontario.
Hvað gerist í
stríðsmálum Evrópu?
Eftir fregnum að dæma frá
Evrópu í byrjun þessarar viku,
er erfitt að ráða í hvað þar
muni gerast. iStjórnin á Eng-
landi virðist alt annað en ákveð-
in. Margir í ráðuneyti Bald-
wins, kváðu vera á móti því, að
útflutningsbanninu til Italíu sé
haidið áfram. Þeir virðast vera
með því, að ítalíu sé leyft að
kasta eign sinrni á Blálandi. —
Baldwin mun hafa verið á móti
því, að viðurkenna sigur ítala
í Blálandi. En hann er að kom-
ast að raun um, að bæði liberal
flokkinum og þeim öðrum, sem
stefnu hans eru fráhverfir, er
að aukast fylgi. Hann verður
því brátt, ef flokkur hans á
ekki að tvístrast að ráða við
sig hvað gera skuli í utanríkis-
málunum.
Mussolini hefir (boðið mjög
viðunanlega friðarkosti að sagt
er, ef eignaréttur ítah'u í Blá-
landi er viðurkendur. Munu
tvær grímur hafa runnið á
Breta við það.
En hins vegar er nýja stjóm-
in á Frakklandi esp í garð ítala
og fascista-stjórna, hvar sem
eru. Og svo eru Rússar. Þess-
ar tvær þjóðir munu alls ekki
með því, að slaka á útflutnings-
ibanniun til ítalíu. Þar vand-
ast málið fyrir Bretum.
Liberalar á Bretlandi ibenda á
að verði viðskiftabanninu haldið
áfram, sé óumflýanlegt að hafa
mikið af brezka sjóflotanum á
Miðjarðarhafinu. En það veiki
eða rýri vörnina heima fyrir.
Baldwin hefir nú tekið sér
hvíld frá öðrum störfum í þrjá
eða fjóra daga til þess að íhuga
með ráðgjöfum sínum, hvaða
stefnu skuli taka í utanríkis-
málunum og láta iskeika að
sköpuðu að iþví búnu með hvort
að stefna hans verður stjórninni
að falli.
Krefjast fyrirgefningar
Nýlega varð ibrezkur flugmað-
ur að nauðlenda í Lilbyu. Hann
var í þjónustu Imperial Air-
ways félagsins, er sér um vöru
og fólksflutninga til landa Breta
í Norðaustur-Afríku. Voru þrír
menn með honum. Um leið og
báturinn lendir, kemur ítalskur
hermaður þar og hneppir ialla
mennina í varðhald. Þeim var
og auk þess sýnd ýms fyrirlifcn-
ing, eins og til dæmis, að láta
þá ganga í fylkingu frammi
fyrir svörtu herliði og bugta
fyrir því. Mönnunum var að
vísu slept er þeir voru sóttir,
en utanríkisráðherra Breta
krefst þess a^ ítölsku stjórn-
inni, að hún biðji tafarlaust fyr-
irgefningar á þessu athæfi.
Óeirðirnar halda áfram
í Palestínu
'Síðast liðinn mánudag náðu
Bretar í Paiesfcínu í flugrit, sem
dreifa átti út meðal ibrezka
hersins. í flugritunum er skor-
að á ihermennina, að snúa við
þlaði og gera uppreisn gegn
Bretum.
Flugrit þessi voru prentuð í
Englandi og send til aðalstöðva
kommúnista í OPalestínu.
Nokkru áður voru grafin upp
flugrit, sem fullyrtu að “Gyð-
ingar væru kommúnistarl og ó-
vinir Bvrópu og kristninnar”.
Þessi rit voru prentuð á ítalíu.
Þetta fylgdi frétt af óeirðum
í Palestínu í síðustu vikulok;
voru sex manns drepnir í þeim
uppþotum.
Tala þeirra sem drepnir hafa
verið í óelrðunum í Palestínu
síðan þær byrjuðu fyrir sjö vik-
um er nú alls um 70.
Brandon bær gefst upp
Bæjarráðið í Brandon :sam-
þykti tillögu á fundi í gær um
það, að fela fyiklsstjórninni að
taka við sfcjórn bæjarins. Mr.
Cater borgarstjóra var falið, ,að
fara á fund fylkisstjórnarinnar
og ræða málið við hana.
Á fundinum í Brandon urðu
hvassar umræður út af tillögu
um að lækka kaup þjóna bæjar-
ins um 7%.
Hvort fylkið skipar mann til
að líta eftir fjárhag bæjarins
(supervisor) eða.mann til að
stjóma bænum (administrator)
var lagt í hendur fylkisstjórn-
arinnar.
Tollbrú í Selkirk
Frá Ottawa bárust fréttir s. 1.
fimtudag um það, að nýja-brú-
in, sem samþandsstjómin lét
gera í atvinnubótaskyni yfir
Rauðána í Belkirk-bæ, verði
tollbrú. Eru menn ekki sem á-
nægðastir með þetta og þeir
sem fyrir austan ána eru og
viðskifti eiga mikil við Selkirk
Ibæ, telja sér órétt gerðan ineð
þessu og auðsætt að þeir eigi að
borga fyrir brúna. Brúartollur-
inn er sem hér segir:
Fyrir vörubíla, eitt eða tvö
tonn að þyngd 25c. Fyrir
tveggja tonna vörubíla 35c. —
Fyrir þriggja til fimm tonna
vörubíla 45c. Fyrir fimm-tonna
vörubíla .og þar yfir 50c. Fyrir
par af hestum 35c. Fyrir vagn
með einum hesti fyrir 15c. Fyrir
nautgripi, lOc hvem. Fyrir
fólksflutningsvagna, (buses) 50c
fyrir vagninn og vagnstjóra, og
fyrir hvern farþega 5c. Fyrir
algenga bíla 25c fyrir bílstjóra
og bílinn og 5c fyrir hvern ann-
an farþegar. Fyrir gangandi
mann 5c.
Þetta er aðeins fyrir ,aðra
leiðina.
Á bæjarráðsfundi í \Selkirk
var málið rætt og tillaga sam-
þykt um að ibenda stjórninni á
að þessi tollur væri alt of hár
og að almenningur mundi krefj-
ast, að ferjan héldi áfram, ef
engin lækkun fengist á tollin-
um.
Queen Mary
kemur til New York
Queen Mary, stærsta skip
Breta, kom til New York s. 1.
mánudag, kl. 12.37 e. h. Þessa
fyrstu ferð sína vestur yfir At-
lanzhaf fór skipið á 4 dögum,
12 klst., 24 mín. ,Ekki setti það
met; það var þrem klukku-
stundum lengur en Normandie,
skip Frakkanna. Að meðaltali
var hraðinn 29.135 sjómílur á
klukkustund. Þegar Normandie
setti metið, var hraði þess 29.61
sjómflur á klukkutímanum.
King stöðvar lokræsisgerðimai
Frétt barst frá Ottawa s. 1.
fimtudag um það, að 'King-
stjórnin hefði, stöðvað veiting-
una til lokræsisgerðarinnar í
Winnipeg. Ástæðan fyrir því er
sú, að stjórninni hafa borist
kvartanir um, að þeir sem vinn-
una hafa með höndum, séu að
draga sér meira en góðu hófi
gegnir af atvinnubótafénu.,
Dr. J. P. Howden þ.m. á sam-
bandsþinginu frá St. Boniface,
sagði fráþví á þinginu, að einn
af þeim, sem ákvæðisvinnu
hefðu tekið á að gera lokræsi,
Deyjandi bam
Eftir H. C. Andersen
Móðir eg er þreytt, nú vil eg sofa;
lát mig hverfa í ástarfaðminn þinn.
Gráttu ei! Því verður þú að lofa.
Tár þín höfug brenna mér á kinn.
Inni er kalt og stormur úti æðir;
en í draumi dýrleg fegurð skín.
Engla börnin sé eg svífa um hæðir
sár þreytt þegar lokast augu mín.
Móðir sér þú engil drottins fljúga?
Heyrir þú hinn yndislega söng?
Sérð þú vængi firna, frjálsa, trúa,
fagurhvíta kljúfa djúpin löng?
Græn og rauð og gul — á svásu svifi —
sumar blómán Ibirtir engilmey.
Fæ eg einnig vængi ef eg lifi?
— eða móðir — fæ eg ef eg dey?
Hví grætur þú — og höndum mínum heldur?
Hví hnígur kinn þín fast að vanga mér,
af tárum vot, sem brenna eins og eldur?
Móðir, eg mun aldrei gleyma þér!
Eh þú mátt ei ekka þrungin harma
Grátir þú, eg gráta hlýt með þér.
Ó, eg er svo þreytt! — nú sigrar svefninn hvarma.
Sérð þú móðir! — engillinn er hér?
J. S. frá Kaldbak, þýddi
_______•
NÚMER 36.
um tvær mílur að lengd hefði í
hreinan ágóða haft af því alt að
því einn f jórða úr , miljón, eða
um $250,000.
iSegir dr. Howden að þeir er
starfið hefðu tekið að sér, hefðu
fengið $38.75 fyrir hvert fet. Á
dag voru gerð 15 fet af lokræs-
inu. Fyrir fuílan dag,vár þeim
því greitt $574. Gróði þeirra
af því nam $326 á dag.,
Dr. Howden kvað einn af um-
sjónarmönnum verksins (in-
spector) hafa gefið sér þessar
upplýsingar. En sá umsjónar-
maður er nú farin frá því starfi.
Eins og á stóð, ,gat King-
stjórnin því ekki annað gert, en
að rannsaka þetta mál. Dr.
Howden tekur ekkert til baka af
því er hann hefir haldið fram
um þetta, þó borgarstjóri John
Queen líti svo á, sem eitthvað
af því muni orðum aukið.
Vegagerð
Á sambandsþinginu var s&m-
þykt s. 1. föstudag, að veita fé
til þess að gera vegi norður í
námuhéruðin í Ontario, Quebec,
Manitoba, Saskatchewan og Bri
tish CoTumbia. Fjárhæðin sem
sambandsstjórnin leggur til
þessa nemur $1,000,000.. Er það
talið tveir þriðju fjárins sem
með þurfi. Einn þriðja þess er
ætlast til að fylkin leggi til. t
hlut Manitoba ,er sagtl að komi
um $260,000 af allri veitingunni.
í British Columbia/mun eiga
að verja nokkru af þessu fé til
landmælinga á ströndinni." —
Sagði einn þingmanna , þaðan,
að japanskir fiskimenn ættu
(betri landabréf af ströndinni.en
fylkisbúar.
Frá Alberta
Mr. Aberhart, forsætisráð-
herra Alberta-fylkis, tilkynti s.
1. fimtudag, að hann hefði
lækkað rentu á lánum fylklsins;
nemur hún /njú að meðaltali
2|%. Er sagt að á aliri skuld
fylkisins nemi lækkunin um 3
miljónum dollara.
Handhafar veðbréfanna sem í
Alberta fylki búa, una þessu illa
og hafa þegar talað um að
mynda félag með sér eða sam-
tök til þess að vemda sig fyrir
þessum lögum. Samkvæmt því
sem haft er eftir D. M. Duggan,
er lánfélagi veibir forstöðu í Ed-
monton, er hugmyndin að sam-
einast félögum í Austur-Can-
ada, er á Stefnuskrá sinni hafa
það mái, að koma í veg fyrir
lækkun á rentu á lánum eða
veðbréfum.
Samkoma söngflokksins
í Sambandskirkju
Að skemtun þeirri sem hald-
in var í kirkju Sambandssafnað-
ar í fyrri viku, var .góð aðsókn
og [mikil ánægja. Lögin voru
algeng, hafa heyrst á hverri
samkomu fleiri eða færri, að
undanförnu, en meðferðin á
þeim var einstaklega geðug. Sá
iblandaði kór sem Mr. P. Mag-
nús hefir tamið, er ekki fjöl-
mennur, en hann syngur rösk-
lega og liðlega og virðist ekki
taka nærri sér, hvorki háa tóna
né djúpa. Það heyrðist á hverju
lagi að hver og einn söng frýju-
laust, eins og honum og henni
var ætlað, en þó við hóf. Hversu
vel kórinn er taminn til íþróttar,
mun áheyrendum minnisstæð-
ast af því lagi, þar sem Mrs. Jó-
hannesson söng fyrir, hvellum
rómi og mjúkum og jafnvel
klaksárum, en kórinn tók við
örugt, eins og sá sem fer snúð-
ugt alþekta leið. Mr. Ragnar
lék pianolag," sem ihann kendi
við stóru nöfnin, Beethoven,
Liszt og Paderewski, löng og
torsótt og öll blaðalaust. Hon-
um^og Mr. Pálmason var klapp-
að lof í lófa. Einsöngvamir tók-
ust vel. Að ræðu dr. Rögnvald-
ar þótti gaman og víslega mátti
nokkuff af henni læra. Það er
óhætt að segja, að söngskemt-
un þessi var ánægjuleg umfram
það sem gerist.
Lízt ekki á blikuna
Nú lízt skólaráðinu í Winni-
peg ekki á blikuna. Það var
einu sinni fyrir löngu síðan að
iþað átti peninga. Það lánaði
Alberta-fylki þá og fékk góða
vexti af þeim. En nú berst
skólaráðinu frétt um það, að
vextirnir á skuld Alberta-fylkis
séu lækkaðir niður í 2£%. Og
skólaráðið, sem um $367,000 á
í verðbréfum á Ailberta-fylki,
tapar við þetta vöxtum svo að
nema mun um $10,000. Er sagt
að skólaráðið ætli að kalla til
almenns fundar til þess að
heyra álit manna um málið og
stofna félag eins og víðar hefir
verið gert til þess að berjast á
móti því að vextir á lánsfé verði
lækkaðir.
Og þetta átti þá fyrir verka-
mannastjórn þessa bæjar að
liggja, að hervæðast með lánfé-
lögunum og vemda gróða
þeirra.
30 miljón gasgrímur
Stjórnin á Englandi hefir á-
kveðið að láta geira 30 miljón
gasgrímur fyrir almenning
heima fyrir að grípa til, ef txl
kemur að verjast þurfi eiturgasi
úr loftförum.
Haile Selassie, sem nú er
kominn til Englands, segir Blá-
landi hafi orðið að falli að al-
menningur hefði ekki haft
grímur til að verjast eiturlofti.
Svona eir það. Allar þjóðir
heimsins hafa komið sér saman
um að nota ekki eiturgas í
hemaði. Samt búa þær það
allar til. Og þær nota það auð-
vitað allar einnig, þegar út í það
er komið.
30 ftalir drepnir
í gær voru 30 ítalskir her-
menn idrepnir isem voru á leið-
inni til Addis Ababa. Fjöl-
mennur hópur blálenzkra
stigamanna sveif að þeim og
gekk af þeátn öllum dauðum.
Fer Kína í stríð við Japan?
Canton stjórnin í Kína er
sagt að hafi hótað Nanking-
stjórninni (hörðu, ef hún sam-
einist sér ekki til varnar móti
Japan. Suður-Kína virðist
reiðubúið að segja Japan stríð á
hendur er minst varir og finst
ekki nema sjálfsagt, að alt land-
ið verði með í því, ekki sízt þar
sem norður helmingur þess sé í
meiri hættu af Japönum en
Canton stjómin.
Neitar að fara
Formaður CNR jráðsins, C. P.
Fullerton, er sagt að neitað hafi
að leggja niður starf sitt, þó
King-stjómin ihafi krafist þess.
'Hann hefir síðan 1934 unnið að
því að koma breytingunni á,
sem Duff-nefndin lagði til að
tekin yrði upp, en hún var í því
fólgin, að losa lárnbrautina
undan pólitízkum áhrifum, svo
að við hver stjórnarskifti yrðu
verkamenn ekki reknir um-
vörpum. Vegna þess starfs sem
Ibyrjað hafi verið í þessa átt
undir sinni leiðsögn, segist Full-
erton ekki fara frá stöðu sinni.
Bankar hafa nýlega lækkað
vexti á sparisjóðsfé um J%, svo
þeir eru nú 2%. En þú getur
reynt að gamni þínu að fá lán
fyrir minna en 7%.