Heimskringla - 08.06.1938, Blaðsíða 6

6. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 8. JÚNf 1938

LJÓSHEIMAR
Saga þýdd úr ensku af séra E. J. Melan
mmwMWi
Við sendum Bates heim frá naustunum
með afa mínum en við Stoddard og Larry geng-
um yfir ísinn, gengið var gott vegna fölsins á
ísnum. Við gengum þegjandi, Stoddard í farar-
broddi. Þeir ætluðu sér að ná í járnbrautarlest-
ina á næstu stöð við Annandale og fara af henni
fjörutíu mílur þaðan, og flýta sér svo þaðan
austur til Virginia fjallanna, þar sem trú-
flokkur einn hafði aðsetur sitt. Þar sagðist
Stoddard geta komið Larry fyrir án þess að
spurt yrði hvernig á ferðum hans stæði.
Við fórum yfir vatnið og gengum eftir ó-
sléttu landi til stöðvarinnar, þar sem Stoddard
keypti farmiða handa þeim, fáum mínútum
áður en lestin fór af stað. Við stóðum á þessari
eyðilegu stöð og héldumst í hendur, og veit eg
ekki hvaða hugsanir börðust í huga okkar og
hjörtum.
“Við höfum heilsast og kvaðst á mörgum
einkennilegum stöðum í þessum skrítna heimi.
Hamingjan má nú vita hvenær við finnumst
aftur!” mælti Larry.
“En þú verður að vera 1 Ameríku. Ekkert
haf má aðskilja okkur!” sagði eg.
að hún hló við öðrum og sýndi honum samúð
sína.
En eg fylgdi ljósinu. Eg mintist þess með
gremj u að eg hafði ætíð elt hana, þegar hún var
Olivía, eða gráklædda stúlkan og nú elti eg
hana. Vantraust mitt á henni, einstæðings-
skapur minn, gat ekki hamlað mér frá þeirri
gleði að heyra hlátur hennar mjúkan og þýðan
gegnum myrkrið.
Eg stansaði til að lofa þeim að komast á
undan er þau gengu eftir bogadregnu götunni
að kirkjunni. Eg heyrði enn raddir þeirra og
fékk löngun til að þjóta inn í skóginn, en nauð-
ugur viljugur fylgdist eg með þeim. Ljósið
tindraði og málrómur hennar barst mér gegn
um myrkrið eins og minning um vorið. Og eg
fylgdi málrómi hennar og Ijósinu.
Nú heyrði eg að þau hrópuðu upp vandræða-
lega og hlógu bæði.
“Það gerir ekkert til, við erum ekki hrædd,”
sagði hún. Eg kom fyrir buginn á götunni og sá
ekkert ljós og kom eg fast að þeim.
“Þá heyrði eg að afi minn sagði glaðlega:
“Nú verð eg að fylgja þér heim. Þú ert dálegur
fylgdarmaður fyrir gamalmenni. óforsjál mær
með enga olíu á lampanum.”
“Nei, gerðu það ekki umfram alla muni.
Eg fylgi þér auðvitað alveg heim. Mér dettur
ekki íhug að gefast upp fyrst eg fór á stað.”
“Þessi gata er ekki eins og hún ætti að
vera. Eg verð að láta bæta hana í vor.”
Eg heyrði hann reyna að kveikja á eldspýt-
um og Ijóskerið heyrði eg að datt á jörðina og
þau hlógu bæði að þessari nýju óhepni sinni.
“Mér virðist afbrot Donovans ekki stór-
vægilegt. Þeir verða bara að finna eitthvað
til að hengja hattinn sinn á,” sagði Stoddard
góðmannlega og hluttekningarfullur. “Þetta
hjaðnar niður og Donovan verður upplýstur og
friðsamur amerískur borgari.”
Við vorum allir eins og hálf utan við okkur
vegna þeirra viðburða, sem fyrir höfðu komið
um daginn, og þegar menn hafa verið saman í
slíkri hættu eru þeir tengdir svo nánum bönd-
um, að dauðinn einn fær slitið þau. Spaug
Larrys hreif ekki í þetta sinn.
“Varaðu þig á kvenfólkinu, drengur minn,”
sagði hann við mig í áminningar rómi.
“Hm! Þú ert reiður við stúlkurnar vegna
stelpunnar með stuttu efrivorina.”
“Sannarlega! En augun í litlu frúnni, sem
fylgdi afa þínum gegn um göngin, minna mig
mjög á hana. Svei, þetta kvenfólk!”
“Þú veizt nú dálítið um það!” svaraði eg.
“Það er nú líklega ekki, fjandinn sjálfur!”
“Ákallið þið englana, en ekki döflana,”
sagði Stoddard.
“Heyrið þið hvað hann segir! Prestur sem
ekkert þekkir heiminn.”
“Æ, þið bregðið mér um þetta eftir að eg
hefi barist með ykkur og boðið dauðanum byrg-
in við hlið ykkar herrar mínir!”
“Við þökkum þér fyrir,” sagði Larry, og
nú kom hraðlestin á meðan við spauguðum
þannig. Menn láta þakklæti sitt best í ljós með
þögninni og vissi eg að þessir góðu vinir skildu
best þakklæti mitt á þann hátt.
“Áður en árið líður munum við allir finnast
á ný,” sagði Stoddard og greip töskumar.
“Bara við gætum verið vissir um það,”
svaraði eg, og stuttu síðar veifuðu þeir til mín
úr lestinni, en eg hélt heimleiðis yfir vatnið.
Mér var þungt í skapi. Eg hafði mist
mikið þennan dag, og það sem eg hafði öðlast
— vináttu afa míns, sem hafði beðið mig um
að vera hjá sér á þann hátt, að erfitt var fyrir
mig að neita, fanst mér smámunir til saman-
burðar. Ef til vill var Pickering þegar alt kom
til alls sigurvegarinn. Afi minn hafði ekkert
sagt til að skýra fyrir mér háttalag Marian
Devereux nema það, að hann treysti henni
fullkomlega.
Eg þrammaði áfram, fór eins og óafvitandi
í Iand af ísnum og inn í skóginn á bak við garð-
inn, þar sem snjóþakin lauf og greinar brotn-
uðu fótum mínum. Eg kom út á flötinn á bak
við skólann og fann stíginn og hélt heimleiðis.
Er eg kom að framdyrum skólans kom
kvenmaður út með ljósker í hendinni. Hún
sneri við og rétti út hendina til að leiðbeina
einhverjum sem gekk mjög gætilega á eftir
henni.
“Æ, Marian,’ kallaði afi minn, “það er ætíð
hlutverk æskunnar að lýsa leið ellinnar.
XXXIX Kapítuli
Eg fylgdi ljósinu
Hann hafði farið að heilsa upp á systur
Theresu og Marian var að fylgja honum að
hliðinu. Eg sá hana greinilega við Ijósið frá
lampanum yfir dyrunum. Hún var í síðri kápu.
Afi minn og hún voru í góðu skapi. Hlátur
þeirra Iét mér undarlega í eyrum, eins og lokaði
mig úti. Heimurinn var innan Ijóshringsins í
kring um þau. Eg var afbrýðisamur að heyra
“Ef þið viljið leyfa mér, skal eg reyna að
hjálpa upp á sakimar,” sagði eg, og fálmaði
eftir eldspýtna kassanum í vasa mínum.
Eg hefi oft hugsað að það hljóti að búa í
mér meðfædd kurteisi. Eg vildi hjálpa þeim,
þótt stúlkan væri óvinur minn.
“A, það er Jack!” kallaði afi minn upp.
“Marian var að fylgja mér að hliðinu og ljósið
dó á leiðinni.
“Miss Devereux,” tautaði eg kuldalega. Eg
vona að eg geti verið kuldalegur í málrómnum
við fólk, sem mér er illa við. Nú notaði eg mér
það sjálfsagt í fullum mæli.
Hún var að leita eftir ljóskerinu og snerti
eg hönd hennar er eg leitaði líka.
“Fyrirgefið þér,” sagði hún kuldalega.
“Bíðið augnablik og þá skal eg finna hvað
að er.”
“Eg hélt að afi minn hefði tekið ljóskerið,
en við ljósið sá eg hinar mjóu fingur hennar
halda á því. Kápan hafði dregist til svo að
hinir fögru handleggir hennar komu í ljós og
snöggvast sá eg andlit hennar, og hún brosti
svolítið. Afi minn pjakkaði stafnum óþolin-
mæðislega niður í jörðina, og hvatti okkur að
skilja eftir ljóskerið og halda áfram.
“Látið það eiga sig. Eg fer eftir göngun-
um, það er ljósker í kirkjunni.”
“Mér þykir það mjög slæmt, en eg tapaði
bezta ljóskerinu mínu nýlega.”
Það var satt. Eg reiddist að hún skyldi
vera svo ósvífin að minna mig á nóttina, sem
eg fann hana vera að leita að víxlunum hans
Pickerings. Hún lyfti ljóskerinu og eg reyndi
að kveikja á því þótt eldspýtan væri brunnin
fast að fingrunum á mér.
**Það logar aldrei reglulega vel á þeim, þeg-
ar þau eru tóm,” sagði hún með miklum spek-
ingssvip.
Eg tók það og hristi það rétt við eyrað á
mér.
“Já, reyndar er það alveg tómt,” tautaði
eg önuglega.
“‘Æ, Mr. Glenarm,” sagði hún og sneri sér
að afa mínum.
Eg heyrði í göngustafnum hans nokkur
skref frá okkur. Hann var að flýta sér heim.
“Eg held að Mr. Glenarm sé farinn heim.”
“Það var slæmt!” sagði hún.
Þakka yður fyrir hann er líklegast kominn
alla leið að kirkjunni nú. Með leyfi yðar-----
“Nei það er óþarft.”
Maður sem kominn er hátt á sjötugs aldur
ætti ekki að reyna of mikið á sig, en eg er viss
um að afi minn hljóp upp tröppurnar, því að eg
heyrði hvemig göngustafurinn hans glamraði í
steingólfinu.
“Ef þér viljið fara lengra---” sagði eg.
Mér mislíkaði við afa minn hvemig hann
fór að ráði sínu, að hlaupa svona burtu og skilja
mig eftir hjá ungri stúlku, sem eg vildi fyrir
alla muni forðast.
“Þakka yður fyrir, en eg fer heim aftur.
Eg ætlaði bara að ganga að hliðinu með Mr.
Glenarm. Það er svo gaman að hann skuli vera
kominn aftur, svo ótrúlegt!”
Þetta var 'tal aðeins fyrir siðasakir, eins
og óvinir, sem tala sama að borði vinar síns.
Hún hlustaði í augnablik eftir fótataki
hans og virtist ánægð, því að hún sneri aftur til
skólans. Eg fylgdist með henni eins og á báð-
um áttum. Frá fellingum kápunnar hennar
barst mér daufur fjólu ilmur. Eg var að leita
eftir einhverri markleysu til að segja þegar hún
mælti.
“Það er mjög vel gert af yður, Mr. Glen-
arm, en eg er hreint ekkert hrædd.”
“Mig langar til að segja yður nokkuð,
láta yður vita—”
Hún hægði gönguna.
“Já.”
“Eg er að fara í burtu.”
“Já, auðvitað eruð þér að fara í burtu.”
Rómurinn, sem hún sagði þetta með benti
að þetta væri ákvarðað frá upphafi vega, og
gerði svo sem ekkert til.
“Og mig langaði til að segja nokkuð við
yður um Pickering.”
Hún stansaði og leit snögglega á mig. Við
vorum í skógarjaðrinum og mjög nálægt skól-
anum. Hún safnaði saman skykkjunni og kink-
aði kolli dálítið til að laga húfuna sína.
“Eg get ekki talað við yður hér, Mr. Glen-
arm. Eg hafði aldrei ætlað mér að sjá yður
aftur, en eg verð að segja þetta——”
“Þessa víxla, sem heyra til skuld Pickerings
mun eg biðja Mr. Glenarm að gefa yður, eins og
tákn um virðingu mína fyrir yður.”
Hún hörfaði til baka eins og hefði slegið
hana.
“Þér lögðuð mikið í hættu þeirra vegna —
hans vegna,” bætti eg við.
“Mr. Glenarm eg hafði aldrei ætlað mér að
ræða þetta við yður---”
“Það er samt betra-----”
V Skjálftinn í rödd hennar hnikti mér frá
þeirri fyrirætlun að vera hrökulegur við hana.
“Hefði eg ekki séð þetta með mínum eigin
augum.”
“Já, þér eruð blindaður af sannfæringunni
um yðar eigin speki.”
“En þér ögruðuð mér til að fylgja yður og
rjúfa loforð mitt, og þá veit eg eigi fyrri til,
en Pickering er kominn á hæla mér. Heimsókn
yðar í göngin til að leita eftir þessum víxlum
var særandi fyrir mig. Þér voruð andi skóg-
anna í augum mínum. f alla þessa mánuði, frá
því að eg horfði á árina yðar hverfa inn í sól-
setrið, gerði hugsunin um yður dagana bjarta
og vöktu hjá mér margt gott, sem annars var
gleymt og grafið — löngu síðan. Og þessi
| ógeðslega barátta hér. Hún sýnist mér nú
minna en þýðingarlaus nú! En mér þykir vænt
um að eg elti yður, vænt um að hvorki fégirnd
né skyldan hömluðu mér frá því. Og nú langar
mig til að láta yður vita, að Arthur Pickering
skal ekki líða neitt fyrir það, sem hér hefir
komið fyrir. Eg skal ekki reyna til að hegna
honum. Yðar vegna skal hann vera óáreittur
af mér.”
Það var eins og ekkastuna, sem eg heyrði
líða frá brjósti hennar. Hún rétti fram hendina
eins og til að verja sig.
“Hversvegna farið þér ekki til hans með
hin göfuglyndu fyrirheit yðar? Yður er svo
leitt að trúa öllu illu um mig. Og eg mun ekki
reyna að verja mig. En þetta mun eg segja
yður, Mr. Glenarm. Eg hafði enga hugmynd
um að sjá hann hjá Armstrong það kvöld. Mér
kom það alveg að óvörum, þegar hann símaði
að hann væri að koma og þegar eg fór inn í
göngin þarna var það í þeim tilgangi---”
“Já?” hún þagnaði og eg beygði mig áfram
áfjáður í að heyra svarið.
“Eg var hrædd — eg var hrædd um að Mr.
Glenarm kæmi of seint. Að yður yrði rutt úr
vegi, að þér biðuð ósigur. Eg kom hingað með
Mr. Pickering vegna þess, að eg hugsaði að
eitthvað hræðilegt kynni að henda yður----”
Hún hljop frá mér á vindléttum fótum,
svo að kápan hennar flaksaðist frá henni eins
og dökt ský. Eg náði henni rétt undir lampan-
um fyrir utan dyrnar.
“En hvernig átti eg að vita þetta?” hrópaði
eg. Og þú stríddir mér á fangelsisvist mirini í
Glenárm húsinu. Þú hafðir manað mig til að
fylgja þér eftir, þegar þú vissir að afi minn var
lifandi og sá hvert eg hélt eið minn við hann
eða ekki. Geturðu sagt mér nokkuð hvernig á
því stóð?” '
“Eg mun aldrei segja yður neitt meira en
þetta. Þér voruð svo áfjáður að trúa illu um
mig og að ásaka mig.
“Það var vegna þess að eg elskaði þig. Það
var afbrýðisemi mín af þessum manni, æskuvini
mínum, sem kom mér til að grípa hverja efa-
semd, sem bauðst. Þú ert svo fögur — eins og
hluti af öllum þessum yndisleik héma og feg-
urð. Eg hafði vonast eftir vorinu og þér með
því.”
“0 gerðu svo vel----”
Hlaupin höfðu hallað til á henni húfunni og
hún stóð á öndinni af ákafa, er hún reyndi að
opna lokuna fyrir hurðinni. Ljósið skein á
okkur frá lampanum yfir dyrunum, en eg gat
ekki farið með von og trú í baráttu í brjósti
mér. Eg greip hendur hennar og reyndi að
horfa í augu hennar.
“En þú manaðir mig að elta þig. Eg vil
fá að vita hversvegna þú gerðir það?”
Hún hörfaði frá mér og reyndi að losna.
“Hversvegna Marian ?”
“Af því mig langaði----”
“Já.”
Mig langaði til að þú kæmir, Glenarm
óðalseigandi.”
Síðan hefir vorið vakið Glenarm skóginn
þrisvar til lífs. í gær reif eg marz blaðið úr
almanakinu. Apríl í Indíana. Hann er ærsla-
fullur unglingur, sem hvíslar við gluggann og
bendir á sólskinið og þegar þú býst við hinu
bezta, kallar hann á skýin og þekur þig í snjó.
Hinn forni myrkviður, sem hefir þekt hann
lengi brosir ekki að ærslum hans. Valfinotur og
beykiviðurinn virða hinn stormasama desember
miklu meira. Apríl í Indíana! Hann var rétt
fyrir utan húsvegginn, þar sem bláfuglinn bíður
0g hikar eftir bliki hinna gullnu ilskóa hans.
Hann skvetti regndropunum á vatnið rétt áðan
og stakk Itilu fingrunum sínum í gegnum þunn-
an ísinn. Apríl í hjartanu, flytur mér á ný hin-
ar unaðslegu dásemdar stundir fyrir þrem árum
síðan, er við Marian biðum eftir júní með gleðina
í hjartanu, óstyriláta eins og fyrsta vorljóð
þrastarins. Unaður þessa alls læðist inn í sál
mína á ný, er eg heyri hundrað raddir frá
engjum og skógum og só hina kviku vængi
blika í gegn um gluggann.
Saga mín og málefnanna að Glenarm hafa
komist út yfir þau takmörk, sem eg hafði sett
þeim, og þessir tímar ársins eru ekki fyrir
skriftir né innanhússathafnir. Marian er að
snúa yfir blöðunum í handritinu við vinstri oln-
boga minn, og krefst að eg hætti að starfa og
komi út með sér. \Afi minn er að ganga úti á
svölunum og er án efa að ráðgera breytingar á
garinum sem eru hans stöðuga áhugamál.
Eg leyfi mér að segja að endingu fáein orð
um þá menn, sem hér hafa komið við sögu.
Fanginn, sem við Larry skildum eftir var látinn
laus eftir nokkra daga með öllum heiðri og
þægilegum skaðabótum. Larry er orðinn fræg-
ur fyrir bók sína um Rússland. Mjög nákvæm
lýsing á ástandinu þar undir stjórn keisarans.
Faðir Larry hefir fengið brezku stjórnina til
að gefa Larry upp sóknirnar ef hann komi ekki
til írlands. Síðasta bréf vinar míns minnist
eigi á þau mál.
Bates er í Californíu og á þar aldingarð.
Er hann heimsótti okkur um jólaleytið síðast
hafði hann alt útlit manns, sem líður vel. Æfi
séra Stoddards hefir verið mjög breytileg þessi
síðustu ár, en af honum verða aðrir að segja á
öðrum stað en hér. Hann gifti okkur Marian í
litlu kirkjunni, og þegar hann kemur til okkar
við og við, þá virðist okkur hann vera maður,
sem er bæði líkamlega og andlega mikill vexti.
Systir Theresa heldur áfram að kenna skólann
og veita honum forstöðu. Hún og hinar brún-
klæddu nunnurnar eru hinir yndislegustu ná-
grannar.
Gjaldþrot Pickerings og hvarf hans er al-
kunnugt af blöðunum. Hann er aldrei nefndur
á nafn heima hjá okkur.
Hvað mig snertir — Marian er að banka
í gólfið með hælunum á skónum sínum—þá verð
eg að segja að eg er ekki ónýtjungur. Eg sá um
að Glenarm húsið væri fullgert og stóð fyrir
verkinu og stjórna búgörðum þeim, sem afi
minn hefir keypt í þessu nágrenni, en það sem
mér sjálfum þykir mest varið í, er að eg hefi
skrifstofu í Chicago, er gefur leiðbeiningar í
verkfræðislegum efnum, og hefi eg haft margar
mikilvægar sýslur í því sambandi.
Glenarm húsið er nú eins og afi minn ætl-
aðist til að það yrði, fagurt og tígulegt herra-
setur. Göngin til kirkjunnar er nú fylt upp að
skipun hans. Leynigöngin og skápurinn í
veggnum eru nú notuð sem felustaður fyrir vín-
flöskur, sem samkvæmt boðum gamla mannsins
eru aðeins notaðar á jólunum til að drekka skál
Olivíu Gladys Armstrong. Sú ungfrú er nú
fríleiksmær í sínum bæ, og fjöldi yngissveina
víðsvegar að líta til hennar hýru auga og óskum
vér að sá, sem mestu verðleikana hefir vinni
ástir hennar.
Að endingu, þá má það virðast hégóm-
legt fyrir ekki eldri mann en mig, að rita svona
langt mál um sínar eigin sakir, en eg vona að
öllum sem lesa, sé það ljóst að eg sjálfur er
sísta persónan í sögunni, hvað hetjudáð snertir.
Mig langaði til að gera heyrum kunnugt reynslu
afa míns, að líta inn í þennan heim úr annari
veröld og hefir hann sjálfur hvatt mig til að
rita um þessi atriði meðan þau voru ennþá
mér í fersku minni.
Marian, sem allra kvenna er þolinmóðust,
er nú að ganga fram að hurðinni og langar
út í sólskinið, hið frjálsa vorloft og útsýnið yfir
vatnið, og að síðustu er eg tilbúin að fylgjast
með henni.
----ENDIR------ í