Heimskringla - 25.01.1939, Blaðsíða 6

6. SíÐA
RISADALURINN
Hann þagnaði og leit niður í höggspóna
hrúguna. Horn á gömlu umslagi sást út und-
en einum spseninum. Bryce tók það upp sam-
stundis. Umslagið var óhreint og veðurbarið,
en samt hafði ruslið hlíft því vel og utaná-
skriftin var læsileg. Umslagið var tómt, en
utanáskriftin var til Jules Rondeau hjá Laguna
Grande timburfélaginu í Sequoia, Califomia.
Bryce las og endurlas utanáskriftina.
“Rondeau!” tauaði hann. “Jules Rondeau! Eg
hefi heyrt það nafn áður en hvar — ó já. Pabbi
talaði um hann í gærkveldi. Hann er formaður
Penningtons.”
Hann staðnæmdist í þessum svifum. ó-
vinur þeirra hafði gert þeim þennan grikk. John
Cardigan átti aðeins einn óvin og það var Seth
Pennington. Hafði hann sent formanninn sinn
til að fremja þetta óþokkabragð vegna þess,
að hann langaði til að gera mótstöðumanni sín-
um til bölvunar Varla, því að rótin á trjá-
stofninum var farin, svo að það var líklega
fyrsta ástæðan.
Bryce áleit að einhvern hefði langað mjög
mikið í vörtuna á trénu. 0g sá maður var ekki
Jules Rondeau. Hann var ekki líklegur til að
verja fimm mínútum í það að dáðst að fallegri
borðplötu eða þilju. En úr því að hann hafði
verið þarna viðriðinn, hlaut það hafa verið
fyrir Pennington, húsbónda hans.
Ef Rondeau hafði stolið vörtunni af trénu
til að gefa húsbónda sínum hana, hlutu þilj-
urnar að vera í húsi Penningtons. Og þangað
var Bryce boðinn næsta fimtudag.
“Eg held eg fari þangað,” sagði hann við
sjálfan sig. “Eg ætla að fara og sjá hvað eg
get séð.”
Hann var nú í of æstu skapi til að lesa og
ígrunda hagskrýslurnar, og fór því aftur niður
í skrifstofuna og fann Sinclair.
“Um hvaða leyti fer flutningalestin út í
skógana?” spurði hann.
“Klukkan átta á morgnana og eitt e. h.”
svaraði Sinclair.
“Hefir þú nokkra uppdrætti af skógi okkar
og Penningtons ?”
“Já.”
“Gerðu svo vel og láttu mig fá þá. Mér
er vel kunnugt um hvernig landslagi er þar
háttað, en eg veit ekki um eignir þær, sem
liggja upp að okkar skógum.”
Sinclair fékk honum uppdrættina og Bryce
fór inn í skrifstofu föður síns til að athuga þá
í ró og næði.
XI. Kapítuli.
Þegar Shirley Sumner kom ofan til morg-
unverðar næsta dag eftir heimkomu sína, þá
sá hún á hinu tigulega andliti frænda síns, að
eitthvað hefði komið fyrir, sem honum féll ekki
sem best. Hann heilsaði henni kurteislega en
mjög kuldalega og gleymdi að spyrja hana
hvernig hún hefði sofið, en komst beint uð
áforminu.
“Shirley,” tók hann til máls, “heyrði eg
þig hringja einhvern upp í gærkveldi og bjóða
honum til miðdegisverðar, eða heyrðist mér
þetta rangt?”
“Heyrn þín er í góðu lagi, Seth frændi,”
svaraði hún. “Eg símaði Mr. Cardigan til að
þakka honum fyrir kökuna, sem hann sendi
mér og til að bjóða honum til miðdegisverðar á
fimtudagskveldið.”
“Mér heyrðist þú bjóða einhverjum heim,
og þar sem þú þektir ekki nokkurn mann í
Sequoia, nema hinn unga Cardigan, þá gat eg
mér þess til að hann ætti að verða fyrir gest-
risni okkar.” Pennington hóstaði dálítið, og
Shirley sá af því hvernig hann smurði heitu
kökuna sína, að hann hefði eitthvað meira á
samvizkunni og hún ákvað að hjálpa honum.
“Eg er viss um að það er ekkert á móti
því að eg byði honum hingað. eða er það,
Seth frændi?”
“Vissulega ekki, vissulega ekki, góða mín.
Það var alveg rétt, en — en dálítið óþægilegt.”
“Æ, það þykir mér fjarskalega slæmt.
Kahnske eitthvert annað kvöld-----”
“Eg er að búast við öðrum gestum á
fimtudaginn, til allrar ólukku. Brayton, banka-
stjóranum í Sequoia. Hann ætlar að borða
hérna og ræða fjármál við mig á eftir. Svo ef
þér væri það sama, góða mín, þá ættir þú að
síma Cardigan og bjóða honum eitthvert annað
kvöld.”
“Vissulega frændi minn! Það er engin
sérstök ástæða til þess, að bjóða honum þetta
kvöld, ef það gerir þér minstu óþægindi. En
hvað þetta eru dásamlega yndislegar rósir!
Hvernig tókst þér að rækta þær frændi?”
Hann brosti ólundarlega. “Eg ræktaði þær
ekki,” svaraði hann. “Indíána kynblendingur-
inn, sem ekur bílnum hans Cardigans, kom
HEIMSKRINGLA
með þér hingað ásamt þessum miða. Hann er
þarna hjá diskinum þínum.”
Hún roðnaði svolítið. Eg býst við að Bryce
Cardigan sé að hefna sín,” hvíslaði hún, er
hún tók miðann út úr umglaginu. Eins og
hana hafði grunað var hann frá Bryce, Penn-
ington ofursta hafði líka grunað hið sama.
“Hann heldur sér við efnið Shirley,” sagði
hann stríðnislega. “Hvað skyldi hann nú senda
þér í hádegisverðinn, líklega súrsað kál, hugsa
eg.”
Hún lézt vera önnum kafin við að raða
rósunum og lézt ekki hafa heyrt til hans. En
þessi háðglósa frænda hennar, fór samt ekki
fram hjá henni. Henni fanst hún óviðeigandi,
en kaus samt að leiða hana hjá sér, og þegar
hún hafði lokið við að raða rósunum, breytti
hún umtalsefni og spurði frænda sinn, hvar
væri hægt að kaupa ýmislegt, sem hana vantaði
í Sequoia. Pennington, sem flestum var fær-
ari að skilja smábendingar, sá að hann hafði
stygt hana, gerði nú yfirbót og gaf henni fús-
lega þær upplýsingar, sem hún bað um. En
eins fljótt og hann gat afsakaði hann sig og
sagðisf eiga mjög annríkt í skrifstofunni og
fór svo leiðar sinnar.
Eftir að Shirley var orðin ein fór hún að
hugsa um hvernig á þessum fjandskap frænda
síns við þá Cardigans feðgana stæði. Henni var
hálf órótt yfir þessu, því að hún fann, að
meðan henni væri þetta ókunnugt mundi það
verða eins og snurða á vináttu þeirra, Bryce
og hennar, en þá vináttu vildi hún ekki missa.
Hún var ekkert ástfangin í honum, þó að henni
fyndist hann næsta álitlegur maður. Ánægjan,
sem hún fann til í samverunni við hann, spratt
af því, að hann var alt öðru vísi, en nokkur
hinna ungu manna, sem hún hafði kynst. Hann
var svo blátt áfram, laus við alt tildur, geð-
góður og gamansamur, að hann bar langt af
öllum ýngissveinum sem hún hafði kynst, sem
allir vorp veraldarvanir og hégómlegir, og hög-
uðu sér aldrei öðruvísi, en samkvæmt vissum
reglum, eins og þeirra heimur ákvað að þær
skyldu vera. Shirley grunaði, að Bryce Car-
digan bæði gæti og mundi bölva eins og sjó-
ræningi, ef hann reiddist og þyrfti að létta á
skapinu. Hann var líka ímyndunarríkur, það
féll henni vel. Hann gat séð og skilið án þess
að hafa mynd eða uppdrátt fyrir augum. Og
hann var líka góður og tryggur sonur og var
þessvegna fær um að verða samúðarfullur og
hugðnæmur förunautur ungrar stúlku sem ekk-
ert hafði til skemtunar.
Hún lauk við morgunverðin í þungum
þönkum og fór svo og hringdi símanum og bað
um að fá að tala við Bryce Cardigan. Mrs.
Tully brann af forvitni og bað hana segjr sér
númerið og nafnið, en þegar hún fékk það ekki,
sagði hún Shirley að Bryce væri í skrifstofunni
og sagði henni númerið þangað.
Þegar Shirley fékk samband við skrif-
stofuna svaraði Bryce. Hann þekti rödd henn-
ar og nefndi nafn hennar áður en hún gat sagt
honum það.
“Þakka yður kærlega fyrir fallegu rósirn-
ar,” sagði hún.
“Mér þykir vænt um, að yður féllu þær
vel í geð. Enginn týnir framar blóm í garð-
inum okkar. Eg gerði það forðum en eg á of
annríkt til að hugsa um hann framar.”
“Gott og vel. Þá má eg ekki búast við
neinum rósum framar?”
“Æ, eg er svoddan aula-bárður! Auðvitað
getið þér búist við þeim. En meðal annara
orða, Miss Sumner, á frændi yðar bíl?”
“Eg held hann eigi einn. Svolítinn skrjóð,
sem hann notar sjálfur.”
“Þá ætla eg að senda Georg yfir til þín með
Napier bílinn. Yður þætti kanske gaman að
aka út í skógana hér í kring um bæinn. Yður
er óhætt að skoða bílinn, sem yðar eigin'eign,
og Georg líka. Eg er hræddur um að yður
finnist Sequoia dauflegur staður. Svo ef yður
langar til að fara eitthvað þá skuluð þér síma
mér og eg skal senda Georg eftir yður.
“En hugsið yður kostnaðinn, gasolía og
slitið á vagninum.”
“Ó, þér megið ekki hugsa um slíkt eftir þér
komið vestur fyrir klettafjöllin. Ennfremur
er bíllinn minn eini almennilegi bíllinn hér um
slóðir, og eg veit að yður fellur vel við hann.
Hvað ætlið þér að gera seinnipart dagsins?”
“Eg veit ekki. Eg hugsa ekki svo langt
fram í tímann.”
“Ef yður langar til að veiða, mundi eg
ráðleggja yður að fara upp til Laguna Grand.
Það þýðir Slora lóns eins og þér vitið. Takið
laxastöng með yður. Það er lax í því, eða var
það einu sinni, og ef þér krækið í einn fáið þér
góða skemtun.”
“En eg hefi enga laxastöng.”
“Eg skal senda yður mína.”
“En eg hefi engan til að kenna mér,” sagði
hún ísmeygislega.
“Eg er upp með mér yfir þessu, en til allr-
ar óhamingju er eg önnum kafin og verð það um
langan tíma. Eg tók við stöðn föður míns í
morgun.”
“Svo fljótt?”
“Já, ýmislegt hefir borið við hér upp á
síðkastið á meðan eg var að heiman. En hvað
veiðinni viðvíkur, þá mun Georg reynast góður
kennari. Hann er góður drengur og er yður
óhætt að treysta honum. Á fimtudagskveldið
getið þér sagt mér hvernig veiðin gekk.”
“Ó, vel á minst, Mr. Cardigan. Þér getið
ekki komið þá,” og hún sagði honum hvers-
vegna.
“Jæja,” svaraði hann, “mér þykir vænt um
að þér sögðuð mér frá þessu. Mér gæti ómögu-
lega liðið vel í samsæti með bankastjóra —
einkum bankastjóra, sem ekki vill lána mér pen-
■ inga.”
“Kannske þér komið þá á miðvikudags-
kvöldjð ?”
“Við skulum slá því föstu. Þakka yður
fyrir.” i ,
Hún hló að því hve glaðlyndur og hrein-
skilinn hann var. “Þakka yður fyrir Mr. Car-
digan. Þér eruð mjög hugulsamur og góður
við mig. Og ef yður er alvara að lána mér
bílinn, þá ætla.eg að biðja yður að senda Georg
Sæ-Otur með það klukkan hálf tvö. Mér þykir
vænt um að fá hann lánaðan þangað til eg fæ
mér bíl frá San Francisco. Þér komið þá á
miðvikudagskveldið. Verið þér sælir.”
Er Bryce Cardigan hengdi upp símaáhald-
ið, stundi hann við. Það var erfitt að mega
ekki leika sér framar. Hann langaði mjög til
að loka skrifstofunni og fara með Shirley
Sumner til að fiska, vera nálægt henni út í
sólskininu.
XII. Kapítuli.
Dagarnir liðu fljótt eins og þeir eru van-
ir að gera, þegar menn eru bundnir við eitt- 1
hvert starf, er þeir hafa ákveðið að fram-
kvæma. Bryce eyddi þó nokkrum tíma til einsk-
is við það að hafa uppi á spellvirkjunum, sem
felt höfðu tréð í Risadalnum, en árangurs-
laust. Hann ákvað því að hann skyldi fara á
fimtudaginn upp í skóg Penningtons og vita
hvað hann hefði upp úr Jules Rondeau. Helst
langaði hann til að finna Mr. Rondeau strax, en
hann mundi eftir miðdegisverðinum hjá Penn-
ington, og vildi því fara gætilega. Hann ef-
aðist ekki um að hann mundi ráða við Rondeau
en samt bjóst hann aldrei við að komast ger-
samlega skrámulaus af þeim fundi. Reynslan
hafði kent honum, að í áflogum er enginn betri
en skógarhöggsmaðurinn, og að lenda í áflog
við slíkan mann, og nái hann á manni tökum
þá getur jafnvel æfður hnefaleikamaður efast
um sigurinn.
Klukkan fimm á miðvikudagskveldið kom
Mr. Sinclair skrifstofustjórinn inn til Bryce
með skjalabunka mikinn.
“Eg er hér með yfirlit yfir fjárhaginn,”
sagði hann alvarlega. “Eg hefi ekki haft tíma
til að gera reikningana upp nákvæmlega, en til
þess að gefa þér lauslega hugmynd um fjár-
haginn, hefi eg notað tölur, sem eru nærri sanni
og hérna er reikningur yfir gróða og tap fé-
lagsins.”
Bryce seildist eftir skjölunum.
“Þú tekur eftir eftirlaunaliðnum,” hélt
Sinclair áfram. “Þau eru hér um bil tvö þús- ,
und á mánuði og eru goldin farlama mönnum í
þjónustu Cardigans timburfélagsins og ómegð
þeirra'manna sem dáið hafa af slysum í þjón-
ustu þess.
Auk þessara launa á faðir þinn þrjátíu og
tvær jarðir hér í nágrenninu. En hver þeirra
þrjátíu ekrur að stærð. Á þessum jörðum eru
íbúðir og peningshús, sem faðir þinn hefir
bygt þar og eru jarðir þessar talsverð eign.
Eins og þér er kunnugt, þá er jarðvegur þeirra
dásamlega frjósamur, og á þeim vaxa epli og
ber. Landið í kring um þær er selt á tvö
hundruð dali ekran og því má virða þessar eign-
ir föður þíns á hér um bil tvö hundruð þúsund
dali.”
“En hann hefir leigt ábúendum þessara
jarða þær æfilangt fyrir ekki neitt, mönnum
sem vegna meiðsla í mylnunni og skógunum
hafa gerst ófærir til erfiðrar vinnu,” svaraði
Bryce. “Af því leiðir, að þessar jarðir geta
ekki talist til tekjuliðsins.”
“Og því ekki,” svaraði Sinclair rólega. —
Engir löglegir samningar hafa verið gerðir við
þessa menn, og faðir þinn á því alls kostar við
þessa leiguliða.”
“Eg held við þurfum ekki að ræða þetta
mál lengur,” svaraði Bryce brosandi. “Munn-
legt loforð föður míns hefir ætíð verið tekið
gilt í þessu landi; munnlegt loforð hans að
borga skuldir sínar, var ætíð nægilegt þeim,
sem þektu hann.”
“En blessaður vertu,” svaraði Sinclair,
“slík góðgerðasemi er vissulega dásamleg þegar
maður hefir efni á henni, en er tæplega mögu-
leg, þegar maður er fast kominn að gjald-
þroti. Og tæplega skynsamleg eða ráðleg. —
Eins og þú veist, Bryce, þá er sjálfsvarðveislan
fyrsta skylda mannlegs eðlis og sala þessara
jarða mundi ná mjög langt til að bjarga Car-
digan félaginu frá gjaldþroti.
“Og við erum í raun og veru næstum gjald-
þrota?” sagði Bryce rólega.
WINNIPEG, 25. JANÚAR 1939
“Já, það er ekki of djúpt tekið árinni. Miss-
eris renturnar af skuldabréfum félagsins falla
í gjalddaga fyrsta júlí og við munum ekki geta
borgað þær. Pennington ofursti á meira en
helminginn af þeim skuldabréfum og það er
enginn vafi á, að hann gengur eftir þeim og
félagið verður lýst gjaldþrota.
“Jæja þá, Sinclair,” mælti Bryce og gekk
mjög vandlega frá skjölunum, sem Sinclair
hafði fengið honum, í einni hillunni fyrir ofan
skrifborðið. “Eg skal segja þér hvað við skul-
um gera. í fimtíu ár hefir faðir minn teflt
þetta tafl hér í sveitinni, eins og prúðpienni og
drengskaparmaður, og fjandinn hafi það sem
sonur hans fer að breyta til rétt áður en fyrir-
tæki vort fellur úr sögunni. Eg heyri af frá-
sögn þinni, að fá mætti kaupendur að þessum
jörðum, sem þú segir að séu þrjátíu og tvær að
tölu?”
“Eg hefi hvað eftir annað fengið tilboð í
þær.”.
“Þá hafa ekki verið gefin nein skuldabréf
út á þær?”
“Nei, faðir þinn vildi ekki veðsetja þær.
Hann sagðist ætla að hætta sínum eignum og fé
og þínu, en ekki hinna bjargarlausu skjól-
stæðinga sinna.”
“Það var fallega sagt af gamla John Car-
digan. Gott og vel, Sinclair. Eg ætla ekki að
gera það heldur, og á morgun biður þú lögmann
okkar,. að útbúa leigu samninga fyrir þessar
jarðir, og ganga svo frá þeim, að það sé ómögu-
legt að snerta þær. Pennington ofursti getur
selt löndin til að fullnægja kröfum sínum, en
meðan lífstíðarábúð jarðanna gildi, undirskrif-
uð af fyrverandi eiganda þeirra, er ekki hægt
að reka skjólstæðinga föður míns af jörðunum.
Þegar þeir eru dánir, getur Pennington auð-
vitað tekið þær og farið með þær til fjandans.
Sinclair starði á hinn unga húsbónda sinn
með óblandinni undrun. “Þú ert að varpa frá
þér þrjú hundruð þúsund dölum,” sagði hann
ákveðinn.
“Eg- hefi ekki fleygt þeim í burtu ennþá.
Þú gleymir því, Sinclair, að við ætlum að berj-
ast fyrst, og berjast eins og óðir menn — ef
við töpum að því loknu. Jæja, þá fylgir halinn
húðinni. En heyrðu Sinclair er nokkur þess-
ara jarða laus nú sem stendur?”
“Já, gamli Bill T.vpey, sem misti þrjá
drengina sína í skógareldinum yfir í San Hedr-
in, þeir voru í þjónustu okkar, dó um daginn.
Sá bær er við ströndina.”
“Jæja, Sinclair, það væri bezt fyrir þig að
verða eftirmaður hans. Þú ert ekki ungur
framar og hefir verið þrjátíu’ ár í þjónustu
okkar. Því skaltu tryggja framtíð þína, Sin-
clair og vera einn sem fær ábúð á jörðunum.”
“En góði drengurinn minn------”
“Heimska! Við stöndum sameinaðir en
föllum sundraðir, og við skulum ekki hefja
nein harmakvein, er Cardigan félagið siglir út
yfir skergarðinn.”
Hann stóð brosandi upp frá skrifborðinu,
klappaði Sinclair, sem var alveg forviða á grá-
an kollinn, og seildist eftir hattinum sínum. Eg
ætla að fara í heimboð í kvöld, Sinclair, og eg
ætla ekki að spilla gleði þinni heldur, né minni
yfir þessum fjárans tölum, sem gætu sett mig
í ilt skap, þessvegna skulum við líta yfir þær
á morgun. Sýndu nú af þér mannsbragð Sin-
clair, og farðu heim á undan réttum tíma rétt
einu sinni á æfinni. Eg sting því upp á því,
að þú farir heim strax og fáir þér hvíld.”
Hann skildi Sinclair eftir, sem starði á
eftir honum alveg höggdofa.
XIII. Kapítuli
Hinn rembingslegi, innflutti kjallara-
meistari Pennigtons vísaði Bryce inn í dag-
stofuna og kynti þar komu hans með mikilli
viðhöfn. Shirley stóð upp frá slaghörpunni þar
sem hún hafði setið og dundað við að láta
fingurnar renna eftir nótunum, og heilsaði
Bryce mjög glaðlega — því næst kynti hún
hann fyrir frænda sínum, sem stóð í uppáhalds
stellingum sínum fyrir framan arininn með bak-
ið að honum.
“Seth frændi, þetta er Mr. Cardigan, sem
var svo góðsamur við mig, þegar eg varð
strandaglópur í Read Bluff.”
Pennington hneigði sig. “Eg þakka þér
herra minn fyrir greiðann, sem þér gerðuð
frænku minni,” hann setti á sig þyrkings svip,
þrátt fyrir hina uppgerðu kurteisi. Bryce gekk
til hans með útrétta hendina, en Pennington
tók í hana og minti hendi hans, þótt á óljósan
hátt væri, á hina handþvölu persónu Charles
Dickens — Uriah Heep. Bryce langaði til að
þrýsta hendinni þangað til ofurstinn hljóðaði
af sársauka, en hann hætti við þessa strákslegu
tilhneigingu og sagði í stað þess:
“Frækna yðar, ofursti er ein þessara gæfu
kvenna, sem alla langar til að þjóna.”
“Það er alveg rétt, Mr. Cardigan. Þegar
hún var svolítil pína náði hún valdi yfir mér.”
“Það gerði hún við mig ofursti. Miss
Sumner hefir sjálfsagt sagt yður frá, að fund-
um okkar bar saman fyrir tólf árum síðan.”