Heimskringla - 17.05.1939, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 17. MAÍ 1939
HEIMSKRINGLA
5. SÍÐA
fylling hennar að skilyrði fyrir
þátttöku flokksins í stjórn lands-
ins, en hinir 9 töldu, að eftir at-
vikum væri eigi rétt að hafna
þeim boðum, er fyrir lágu, enda
voru þá lögð í hendur ráðherrum
flokksins meðferð fjármála,
skatta- og tollmála, ríkiseinka-
sala, bræðslustöðva ríkisins, síld-
areinkasölunnar, sölusamlagsins,
fiskimálanefndar, samgöngumál-
anna á sjó og landi, pósts og
síma, iðnaðarmálanna, auk ýms
annars.
Flokkurinn tók að lokum þá
ákvörðun, að ganga til stjórnar-
samvinnu á þessum grundvelli,
þó með því að gera þá samninga
um verzlunarmálin, er skal
greint frá:
1. Innflutningshöftunum sé
aflétt jafnóðum og fjárhagur
þjóðarinnar og viðskiftaástand-
ið leyfir.
2. Þegar í stað verði gefinn
frjáls innflutningur á nokkrum
nauðsynjavörum.
3. Ráðherrar hafi gagn-
kvæman rétt til að fylgjast með
öllu, er gerist hver í annars
ráðuneyti, og skulu fjármálaráð-
herra og viðskiftamálaráðherra
alveg sérstaklega hafa nána
samvinnu.
Auk þessa hefir Sjálfstæðis-
flokkurinn falið ráðherrum sín-
um að gangast fyrir því, að tekin
verði til endurskoðunar ýms
atriði í löggjöf síðari ára og
framkvæmd þessarar löggjafar,
þar á meðal, að svo fljótt sem
auðið ér verði endurskoðuð
framkvæmdin á úthlutun inn-
flutningsleyfanna og
gjaldeyrisins.
mánuði, eða alls $1,905.33. N. ' guests present, of which 7 joined
N. vélritara $90—$105 á mánuði ,the club.
eða alls $1,772.77. N. N. drátt-, All members and prospective
listarmanni $90 á mánuði eða | members are asked to make a
$1,071.29 alls . N. N. fyrir vinnu !point of being at the final meet-
og kostnað við rannsókn á sam-:ing on Saturday afternoon and
vinnurekstri í Manitoba $1,610.- ,evening June 3rd, 1939 at Pét-
60. Auk þessa voru 43 öðrum j ursson’s Farm, Headingly. —
greiddir frá $100 upp í rúma ,Transportatiön will be providea
$800, fyrir ýms störf í þessujand the meeting point will be
sambandi; þeirra sem minna announced at a later date.
This meeting is undoubtedly
going to be a very pleasant day
for the Young Icelanders.
DAGSKRÁ OLYMPíULEIK-
ANNA í HELSINGFORS
höfðu í hlut en $100, er ekki get-
ið, en sem þó voru nokkrir.
Heimskringla er á þeirri skoð-
un, að verkamaðurinn sé verður
láuna sinna og frá þeirri hlið
skoðað. er ekkert við þennan
kostnað að athuga, nema ef vera
skyldi að formannslaunin virðast Dagskrá olympíuleikanna í
ekki hafa verið skorin við negl- Helsingfors 1940 hefir nú verið
ur sér. En það er hitt, að verk ákveðin í einstökum atriðum. —
þetta sem Mr. Bracken segir að Samkvæmt upplýsingum, sem
vinna hafi átt fylkinu að kostn-! fréttaritari Ríkisútvarpsins í
aðarlausu, vegna þess, að mest .Kaupmannahöfn hefir fengið frá
af Því er útdráttur úr skýrslum fréttastofu leikstjórnarinnar
á stjórnarskrifstofunum, hefir
nú kostað ærið fé. Mr. Bracken
virðist hafa gleymt loforðinu eða
á með þessu að fara að feta í fót-
spor Kings með að lduna flokks-
fylgi á þann hátt að fylla landió!
með rannsóknarnefndum, sem j
minna liggur eftir en í veðri er j
látið vaka.
í G major,, “Captain Francassa”
eftir Tedesco og “Indian Scher-
zo” eftir Kolar.”
um flóttamönnum, sem voru
andvígir kommúnistum, marg-
víslega hjálp og kostaði m. a.
nokkur hundruð rússneska stú-
denta til háskólanáms.
Á síðari árum vakti það mest jir L. S. og birtust í “Free Press’:
umtal um Deterding, að nokkru 27. apríl s. 1.
eftir að hann varð sjötugur,
Eftirfarandi ummæli eru eft-
skildi hann við rússnesku fursta-
dótturina og giftist einkaritara
sínum, sem var helmingi yngri
en hann. Höfðu þau eignast
barn nokkru áður en hann lézt.
—Tíminn, 7. marz.
‘íslenzkur kór vekur aðdáun
áheyrenda”
DóMAR ENSKU
BLAÐANNA UM
KARLAKÓRINN
Eftirfarandi ummæli eru
“Karlakór íslendinga 1 Winni-
peg skipar öndvegis-sæti og á-
stæðurnar til þess voru augljósar
er kórinn gaf árshljómleika sína
á miðvikudagskveldið. Það er
ekki eingöngu málið og sérkenni
söngvanna er veldur því að söng-
ur þessa flokks er svo sérstak-
lega áhrifamikill heldur sú til-
SAMANDREGNAR
F R É T T I R
Að Sjálfstæðisflokkurinn tók
þessa ákvörðun stafar fyrst og
fremst af því, að honum er ljóst,
hversu mikla þýðingu það hefir
fyrir traustið á ríkisstjórninni
inn á við, og þá ekki síður út á
við, að flokkurinn standi óskiftur
að henni.
Sjálfstæðisflokknum er ljóst,
að það er eigi bjart yfir afkomu-
horfum þjóðarinnar nú, er hann
tekur á herðar sér hluta af á-
byrgðinni. Honum er einnig
ljóst, að það er eigi vandalaust
verk að sameina forna andstæð-
inga til átakanna. Honum er
ljóst, að margir kjósendur
flokksins ganga tregir til þessar-
ar samvinnu, og honum er ljóst,
að brugðið getur til beggja vona
um árangur.
Sjálfstæðisflokkurinn mun
gera sitt ítrasta til að þessi sam-
vinna megi takast, og leiða til
sem mestra farsælda fyrir ís-
lenzku þjóðina. Mun flokkurinn
í þeim efnum ganga svo langt
sem stefna hans og sannfæring
frekast leyfir.—Mbl. 19. apríl
L. St. G. Stubbs, fylkisþ.m. í
Manitoba er sagt að muni sækja
næst um kosningu til sambands-
þingsins. Hann hlaut hér gífur-
legan meirihluta í síðustu fylk-
meðferð iskosningum.
* * *
Einn ónefndur þingmaður í
Ottawa ásakaði King forsætis-
ráðherra í gær fyrir að skip kon-
ungshjónanna var á eftir áætlun.
Þingmaðurinn kvað jafnstór skip
og það er konungur kæmi á hafa
haldið áætlun, en þau hefðu haft
canadiska skipstjóra. Var þing-
maðurinn beðinn að fara ekki
lengra út í þetta mál að sinni.
* * *
Varðbátarnir canadisku —
“Skeena” og “Saguenay” fóru út
í St. Lawrence mynnið til að
mæta “Empress of Australia”,
og bjóða konungshjónin velkom-
in. Konungurinn lét ánægju
sína í ljósi yfir að vera heilsað
af sjóflota Canada.
GLEYMSKA
verða Olympíuleikarnir haldnir
dagana 20. júlí til 4. ág. að báð-
um dögunum meðtöldum.
Kepni í frjálsum íþróttum
hefst 24. júlí. Síðasta meistara-
kepni í knattspyrnu fer fram 2. in af S. R. M
ágúst, en Maraþonhlaupið fer
fram 28. júlí.
18 lönd hafa til þessa tilkynt
þátttöku sína í Olypmíuleikun-
um. Meðal þeirra eru England,
Þýzkaland, ítalía, Danmörk,
Noregur og Svíþjóð.
21 svonefndra “fljótandi
gistihúsa” koma til Helsingfors
og halda þar kyrru fyrir, meðan
á leikunum stendur.
í Helsingfors er nú sem óðast
verið að fullkomna Olympíuleik-
vanginn, en auk þess fer fram
þar í borginni víðtæk byggingar-
starfsemi í tilefni af leikunum.
Finnland leggur alt kapp á að
geta orðið landa fremst í íþrótta
kepni Ólympíuleikanna að þessu
sinni. Má gera sér nokkra hug-
mynd um þann stórfelda undir-
búning, sem fram fer, til þess að
linir finsku íþróttamenn geti
orðið sem bezt búnir undir kapp-
eikana, af því, að verið er nú að
oyggja í Helsingfors 63 metra
langa innan húss-hlaupbraut,
?ar sem tilvonandi þátttakendur
hluapum og stökkum geta
>jálfað sig að vetrarlagi við sem
oezt skilyrði. Þessi innanhúss-
oraut er hin eina sinnar tegund-
ar, sem til er í heiminum.
—Alþbl.
þýdd úr énsku stórblöðum Win-|finning að bak við þessar raddir
nipegborgar “Tribune” og “Free búi miklll kraftur. Söngurinn
Press” og eru samin af söng- j er svo heilbrigður, og lifandi,
dómurum þeirra. Þessir dómai’ijafnt hvort sungið er veikt eða
sýna flestu betur hvílíkur merk- j sterkt, og þó óhefluðum tónum
isatburður þetta söngkveld var í bregði fyrir endrum og eins,
lífí Vestur-fslendinga.
Þessi ummæli birtust í “Tri-
sérstaklega þó er tenorarnir
hertu um of á hátónum, þá var
bune” 27. apríl s. 1. daginn eftir, ómögulegt fyrir neinn annað en
hljómleikana og var greinin sam- að fylgjast með söng kórsins með
eftirtekt hvert einasta augna-
blik. Það a. m. k. gerðu áheyr-
endurnir er fyltu hljómsalinn.
Þeir dvöldu þessa stund með
hetjum fornaldarinnar, við
vatnanið, brimsog sjávarins,
komu vetrarins og upprisu vors-
ins og söngfuglunum er hrafn-
inn hafði rænt (Söngfuglarnir
eftir Lindblad). Söngva heitin
Karlakór íslendinga í Winni-
peg gaf tíundu árshljómleika
sína í hljómleikasalnum í Audi-
torium á miðvikudagskveldið. —
Með hljómleikum þessum stigu
æir spor í áttina að því marki j voru prentuð á íslenzku og ensku
er þeir hafa sett sér, sem er aðjog ágætar skýringar fylgdu
íalda lifandi hinum dýrmætu' söngskránni.
erfðum skandinaviskra karla-
kórs-tónverka, en í þeim löndum sagnarlist; áheyrandinn, þó hann
er sú list mjög vinsæl. Ragnar j gkilji ekki orðin> fylgist með efni ‘
H
YOUNG ICELANDERS
NEWS
of the
held on
14th at
Á fylkisþinginu í Manitoba*
sem nýlega var slitið, var meðal
annars lögð fram skýrsla yfir
kostnaðinn við að rannsaka vel-
megum eða fátækt Manitoba-
fylkis, hvort sem heldur ætti að
kalla það. Þegar nefnd þessi
var skipuð á þinginu 1937, gaf
Mr. John Bracken stjórnarfor-
maðun, þær upplýsingar um
starfið, að það yrði unnið endur-
gjaldslaust, að öðru leyti en
lítilsháttar kaupi fyrir vélritun
eða annað þessháttar. Var litið
svo á, að þjónar stjómarinnar
ættu að leyea þetta starf af
hendi, er þeir væru ekki of-
hlaðnir störfum. Blaðið Winni-
peg Tribune flutti að minsta
kosti þessa frétt eftir Mr. Brack-
en þ. e. tilfærði orð hans um það.
En hvað skeður svo? Reikn-
ingurinn yfir starfið var lagður
fram á þinginu og nam hann
alls $37,808.49. Og þegar Mr.
MacLenaghen þ.m. frá Kildonan
krafðist að fá að heyra hvemig
fé þessu hefði verið varið, kom í
ljós að formanni starfsins voru
greiddir $400 á mánuði í kaup,
auk annars kostnaðar hans er
alls nemur $7,665.58. N. N. einka
vélritara voru greiddir $100 á
A General Méeting
Young Icelanders was
Sunday evening May
Harold Johnson’s, 1023 Ingersoll
St.
After taking care of various
arrangements for the next gen-
eral and final meeting, Dr. Láruj
A. Sigurðsson introduced the
guest speaker of the evening,
Prof. Skúli Johnson.
Prof. Johnson spoke on Gunn-
laugs saga Ormstunga.
He began by outlining the
history and the origin of the
saga, and then went on by refer-
ing to the comments and trans-
lations of this story by famous
literary men in the past. He
next pointed out the various
thouhts one should keep in mind>
while reading this saga, in order
to fully understand and appreci-
ate the materialistic incidents
incorporated in the story. He
then went on to tell us briefly
the Saga and to describe the var-
ious characters within the story.
Prof. Johnson ended by sug-
gesting that the Young Iceland-
ers get together and discuss the
saga as a means to become more
interested and familiar with it.
Rev. Philip M. Pétursson
thanked Prof. Johnson for the
talk on behalf of the Young Ice-
landers.
Everyone enjoyed very excel-
lent refreshments, due to the
kind hospitality of Harold and
his folks.
There were 24 members and 9
HENRY DETERDING DÁINN
Nýlega er látinn einn mesti
auðmaður heimsins, olíukóngur-
inn Henry Deterding. Hann var
72 ára gamall, þegar hann lézt.
Deterding var sonur skipstjóra
í Amsterdam. Faðir hans lézt,
þegar drengurinn var á ferm-
ingaraldri og varð hann að vinna
fyrir sér sjálfur eftir það. Hann
vann fyrst við blaðasölu, síðan í
banka og þar næst hjá hol-
lenzka nýlenduverzlunarfélag-
inu. Þar komst hann í kunn-
ingssakp við forstjóra olíufé-
lagsins Royal Dutch. Honum
gazt svo vel að Deterding, að
hann réði hann strax í þjónustu
félagsins. Þar hækkaði hann
stöðugt í tigninni, stig af stigi,
unz hann varð forstjóri félagsins
1902. Hann vann að því með
miklum dugnaði, að sameina hin
ýmsu olíufélög og þegar hann
dró sig til baka 1936, hafði hann
um nokkurt skeið verið forstjóri
eins stærsta verzlunarfélags ver-
aldarinnar, Shell, og hafði sjálf
ur grætt óhemju fé.
Fyrir utan verzlunarrekstur
sinn, var Deterding frægastur á
síðari árum fyrir andúð sína
gegn kommúnistum. Voru ti
þess tvær ástæður. Rússneska
kommúnistastjórnin~ tók olíu
námur hans endurgjaldslausu
eignarnámi og um líkt leyti gift
ist hann rúsneskri furstadóttur.
Til þess að klekkja sem mest á
kommúnistum, studdi hann Mus
solini og Hitler mjög öfluglega
og útvegaði t. d. Þýzkalandi oft
stór lán og gaf því stórar gjafir
Auk þess veitti hann rússnesk
“íslenzkur kór hrífur
áheyrendur”
Þér sem notið—
TIMBUR
KAUPIÐ AF
THE
Empire Sash & Door
CO., LTD.
BirgAlr: Henry Ave. Bast
Sími 95 551—95 552
Skrlfstofa:
Henry og Argyle
VERÐ - GÆÐI - ÁNÆGJA
house fiðluleikari og Gertrude
Newton soprano hlutu verð-
skuldað lófaklapp áheyrenda. —
Tækni og næmur skilningur var
auðsær í öllum pianomeðleiknum
(Gunnar Erlendsson með kórn-
um, Mrs. John Waterhouse og
Isabel Pease með sólóistunum).”
BÓKAFREGN
Kórinn skarar fram úr í frá-
Ragnar sjómaði þessum 35
manna söngflokki að viðstöddu
fullu húsi óvenjulega hrifinna á-
heyrenda.
Af hinu veigamikla og marg-
breytta safni þjóðlaga og þjóð-
sagna vakti sérstaka eftirtekt
meðferðin á stuttri Cantötu eftir
Grieg “Landsýn”, “Ólafur
ryggvason” eftir Reissiger og
lag úr “Hátíðakantötu Páls ís-
ólfssonar.
Söngur kótfsdnS hefi,r tekið
merkilegum framförum í tekn-
iskri fágun á þessu liðna ári.
Hann á yfir að ráða lifandi, óm-
djúpum bassatónum nú sem fyr,
en “pianissimo” hljómbrigðin er
æir náðu á miðvikudaginn
Iieyrðust ekki áður og við það
náði túlkun þeirra þeim áhrifum
er reyndist ómótstæðileg og
töfrandi.
Indælasti “mezzo voce” söng-
urinn þetta kveld var í þriðja
?ætti Cantötu Griegs um ólaf
Drottinn var í djúpinu. Smá-
rit með þessari fyrirsögn, hefir
að geyma útvarpseilindi eftir
Sigurbjörn Ástvald Gíslason, er
hann flutti í dómkirkjunni í
Reykjavík skömmu eftir hið
sviplega dauðsfall konu hans
Guðrúnar Lárusdóttur og
tveggja dætra, 20. ágúst s. 1.
Einnig er birt í riti þessu stutt
ávarp ekkjumannsins, er hann
bar fram við opna gröf ástvin-
anna 27. ág. — kveðja og “skila-
boð frá konunni minni” til út-
farargestanna, og fylgja þar með
þrjár myndir, í kirkjunni, lík-
fylgdin og við gröfina. — Svo
mikla eftirtekt og eftirspurn
vöktu þessi erindi að þrentun
þeirra þótti sjálfsögð, og 15.
des. s. 1. voru þau komin út í 3.
prentun, alls sex þús. eintök.
Með þeirri útg. ritar höf.: “Sökn-
uðinum og sársaukanum lýsa
engin orð. Hikandi var farið í
ræðustól og prentsmiðju. En
svo vel hefir vitnisburðinum ver-
söngvanna af hinum skýra fram-
burði orðanna og næmu blæ-
brigðum söngsins. Tveir af ten-
orsöngvurum Mr. Ragnars voru
fjarverandi sökum veikinda og'ið tekið ,að fá dæmi eru til. —
efsta röddinn var stundum ó-
þægilega há fyrir þessa ágætu
raddmenn er þarna voru. Það
kom fyrir að söngurinn vær'
ekki hreinn í tóni en hversu
fljótt og vel þeir náðu sér í rétt-
an tón var aðdáanlegt.
Meferðin á “Landsýn” eftir
Grieg var í upphafi lagsins dá-
lítið misfellótt en varð brátt
framúskarandi áhrifarík og hið
bænheita ákall í niðurlagi lagsins
var mikilfenglegt sökum sam-
stillingu og fegurðar raddanna. í
þjóðlaginu “Bára blá” radds. af
S. Einarsson fyrir solo og kór
kom hve ágætlega kórinn var
Guð gefi að dýrkeyptur vitnis-
burður verði mörgum enn á ný
dýrmæt leiðbeining.” — Undir-
ritaður hefir til sölu um 20 eint.
af riti þessu, og ættu þeir — að
líkindum mörgu — er ritið vilja
eignast að panta það sem fyrst.
Verðið er aðeins 15c. Ágóði af
sölunni rennur í minningarsjóð
þann er stofnaður var í Reykja-
vík af 17 félögum, er Guðrún
Lárusdóttir hafði starfað í og
með.
Þess bera menn sár, hina vin-
sælu sögu eftir Guðrúnu Lárus-
dóttur, hefir undirr. og til sölu;
verð $2.00 í kápu. Komi fleiri
samtaka í áherslum og ending-1 pantanir en afgreiddar verði nú,
um. Ljúf stemning var í lit!u|verður bókin pöntuð tafarlaust
lagi “Tárið” og í “Sverrir kon-'°g send beina leið frá Rvík til
ungur” eftir Sv. Sveinbjörnsson kaupendanna.
conung. í Reissiger laginu umi racjcjs af R. h. Ragnar var sér-| Systurnar, saga eftir Guðrúnu
J’all ólafs konungs er átakanlega
ýst aðdrögum þess viðburðar,
staklega
(thrilled
hrífandi á að
the hearers).
heyra Lárusd., og nokkrar smásögur
Þessi | hennar: Sólargeislinn hans, o. fl
náðu bassaraddirnar djúpum al- jþrjú lög voru sungin af ágætum,: komu út á síðasta hausti. Undir-
vörublæ (touching sombre j 0g j þvi síðastnefnda kom fram ritaður tekur á móti pöntunum
depths) í stemningu og söng-
Lúlkun.
Pianoleikur Gunnars Erlends-
sonar í Brennið þið vitar eftir
ísólfsson var tilkomumikill.
Mörg þjóðlög er kórinn söng
veikt, voru eftirminnilega fögur
og túlkuðu viðkvæmni og heil-
arigði (creating tender mood
and atmosphere), t. d. “Söng-
fuglarnir” eftir Lindblad og “Bí,
oí og blaka” er Thor O. Hallsson
söng með kórnum og var endur-
tekið, minnti það á söng “Don
Cossaoks”. Einnig í “Það árlega
gerist” eftir Pálsson og aukalag-
ið “Tárið”, meðferð þessara laga
var ógleymanlega fögur. í “Vor”
eftir Petsche kom fram liðug
tækni og leikni í föllum og hrynj-
anda söngraddanna.
Aðrir soloistar kórsins voru
Alex Johnson og Björn Methu-
salemsson.
Gertrude Newton soprani með
Isabel Pease við pianóið söng
Caro Nome úr Rigoletto og nokk-
ur önnur lög og var ágætlega
tekið af áheyrendum.
John Waterhouse fiðluleikari
og Mrs. Waterhouse við pianoið
var endurkallaður fyrir meðferð
hans á Beethovens “Romance”
stórkostleg tónfylling söngsins fyrir bækur þessar, og lætur
sem orsakaði að yfir því lagi senda þær beina leið frá íslandi
öllu hvílir frumstæður en þó | til kaupenda. — “Systurnar” er
tignarlegur blær.
Sólóistar kórsins Thor O. Hall-
son (söng indælt voggulag),
Alex Johnson og Björn Methu-
salemsson eiga allir þakkir skilið
fyrir hispurslausa túlkun og
söngsmekk. Aðrir er tóku þátt
í hljómleikunum, John Water-
rúmar 400 bls., og kostar í kápu
$2.00 en í bandi $2.45. Smá-
sagnaheftið kostar í kápu $1.25
og $1.45 í bandi. — Borgun fylgi
pöntunum til mín.
S. Sigurjónsson
—Ste. 2, 803 St. Paul Ave.
Winnipeg, Man.
A Loyal Welcome
to
KING GEORGE VI
and
QUEEN ELIZABETH
Macdonald Shoe Store
492-
Limited
-4 MAIN ST.