Heimskringla - 20.01.1943, Blaðsíða 5
WINNIPEG, 20. JAN. 1943
HEIMSKRINGLA
5. SÍÐA
Ein alvarleg Klenódía
(Skrifað á Miðsólarmessu)
Hann var fæddur hér á landi Scavenius tvisvar farið til Ber-
|26. marz 1908. Foreldrar hans línar í slíkum erindagerðum.
Hún Westminster gamla er vitsmuna stöð,
En voðalegt kauptún, að sögn.
Þau bygðu ’ana í öndverðu, eina í röð,
Hin alvitru, ginnhelgu rögn.
Þar reistu þau heiminum stórrvizku stól,
Sem stendur, unz sagan er öll.
Og þar gnæfir efst uppi’ á ofsjóna hól
Ein undraverð rannsókna höll.
Og höll sú in mikla, sem Hliðskjálf er ger,
Og hentug sem rannsókna bás.
Frá austurúrstrentinum eigandinn sér
Hve öfug er mannanna rás.
Þeir þéra ekki sólina á siðsaman hátt
Og svivirða kristninnar dóm.
Þeir trúa á sponsgat og sponsgata mátt
Og sprella, unz pytlan er tóm.
Ef vínandinn þrýtur, þá ærast þeir oft
Og öskra með svínslegan kraft,
Og þá ganga ýmsir með útrifinn hvoft
En aðrir með blóðugan kjaft.
Þeir berjast og ólmast og innleiða tjón
— Og ekki er nú stillingin þá —
Unz glyrna sem áður var ófögur sjón
Er orðin sem heiðríkjan blá.
En þetta er heiminum hættulegt brall,
Og hörmung að vita og sjá,
Að menn seti heimskuna á hásætis stall
Og hlaupi svo vitinu frá.
En nú, eftir ranpsóknir, stælur og strit,
Það stendur, sem höggvið í klett:
Að maginn er einn sem að enn hefir vit,
Með uppköstum fær hann sig létt.
| búa á 4 Claredon Way, Chistle-
jhurst, Kent. Þau eiga 5 börn,
4 syni og eina dóttur. Synirn-
jir eru allir í stríðinu, einn í
sjóliðinu, en hinir í landhern-
lum.
Nú gripur mig æði, — eg öskra, — mér finst
Að óstjórnan fari með völd.
Að flest sé nú rótlaust, og ekkert sé inst,
En úthverfan fölsuð og köld.
Að flest sé nú afmáð, og ekkert sé nýtt
Frá iljum og niður í topp.
Hæ! S. B. — og J. P. — og P. B. — ó pýtt!
Og punktum — og amen — og — stopp.
Sigurður Túðesen
Ýmsar fregnir herma, að
Þjóðverjar vilji fá Dani til nán-
ari samvinniu við sig um ýms
mál, en verið hefir, og er hald-
ið, að þeir treysti hinum nýja
forsætisráðherra til að koma
Einar Newman var kapteinn þessu í kring.—Mbl. 10. nóv.
i einni frægustu hersveit Breta, * * *
Black Watch. Hann var mað- Sjö ný hraðfrystihús í
ur mikill og myndarlegur að smíðum á Suðurnesjum
vallarsýn og hvers manns hug- Sjö ný hraðfrystihús eru í
ljúfi, er honum kyntust. Einar byggingu á Suðurnesjum og
Newman var ókvæntur. verið er að auka við og endur-
—Mbl. 15. nóv. bæta nokkur önnur, sem fyrir
* * * voru. Ennfremur er verið að
Bœrinn Seljanes brennur smíða mörg ný íbúðarhús suð-
Bærinn að Seljanesi við Ing- ur með sjó.
ólfsfjörð brann til kaldra kola Eitt alvarlegast vandamál
s. 1. sunnudagskvöld. . útgerðarmanna á komandi
Fátt manna var heima nema vetrarvertíð verður beituskort-
kvenfólk og börn. Var því litlu ur. Byrjað var seint að gera
bjargað og brunnu innan- út á síld hér í Faxaflóa í sumar
stokksmunir að mestu og voru og haust og siðan hefir ótíð
þeir óvátrygðir. Húsið var hamlað veiðum. Vantar nú
lágt vátrygt og tjón því mjög 2000—3000 tunnur beitusíldar
tilfinnanlegt. Tveir bændur til þess, að hægt sé að full-
búa að Seljanesi, Sveinn Mag- nægja eftirspurn á beitusíld í
nússon og Guðjón Valgeirsson. vetur.
PEACE ON EARTH
By Gudmundur Gudmundsson
Translated by Jakobina Johnson
M I N N I N G og þóttu verulega vænt um
. ------ hann, eins og honum þótti vænt
etið var um andlát Jóns um aðra. Hann var góður eig-
Goodmundsson í Elfros, Sask., inmaður og faðir. Hann hafði
1 ^eimskrfnglu 2. des. s. 1., og 'ætið mikinn áhuga fyrir öllum
her fylgir stutt
Þar
æfiminning, málum bygðarinnar, þar sem
helztu hann bjó næstum því frá því
fyrsta að sú bygð varð til.
Hans verður mikið saknað. —
upp
sem eru talin
mfiatriði hans.
Hann var sonur Hallgríms
Guðmundssonar frá Stakkahlíð Ilans og eiginleika hans, allra
sinu
Þrjú
Sigríður og
í æsku.
1 Loðmundarfirði og Margrétar
Guðmundsdóttur frá Hákonar-
stöðum í Jökuldal konu hans.
Lau hjón komu til Canada árið
1876 og settust að á Gimli, og
t>ar var Jón fæddur 22. nóv.
1877. Systkin hans voru fimm
alls, auk eins hálfbróður, Jóns
sál. Hall, bónda í Garðar-bygð
1 N. Dak. Hin systkinin voru
Sjörg Elisabeth (Mrs. J. F. Mc-
Nab), dáin fyrir fimm árum.
Hún var móðir Önnu, konu
Ólafs Péturssonar. Thorbjörg,
kona Tímóteusar Guðmunds-
sonar. Þau búa á landi
aálægt Elfros, Sask.
systkini, Kristín,
Guðmundur, dóu
Jón flutti vestur
árið 1903, og þar rak hann
lengi venzlun í samfélagi með
Ólafi Ó. Jóhannessyni. 1 sið-
asta stríðinu gekk hann i 223.
herdeild, 29. apríl 1916, og var
I hljómsveit hennar, en er til
Frakklands kom var hann í
deild af “sappers” og var stöð-
ugt á orustuvellinum til stríðs-
loka, en særðist þó ekki.
Eftir að hann kom til baka
gekk hann að eiga þrúði Guð-
valdadóttur Jackson, 31. ágúst,
1919 sem lifir hann ásamt fimm
börnum þeirra, sem eru eins og
hér segir: John, Charlotte
Mary, Edward Jackson, Wil-
liam Hallgrimur og Jóhann
Magnús.
Undanfarin ár rak Jón einn
verzlun í Elfros. — Fyrir
nokkrum árum fór hann að
kenna lasleika sem ágerðist
smásaman, þangað til i haust
er hann varð rúmfastur, búinn
að tapa öllum lífsþrótti, og
andaðist 1. des. Útförin fór
fram 3. des. í Elfros.
Jón .var ætíð góðlyndur og
kátur. Allir voru vinir hans,
hinna góðu, sem
hann, verður lengi
—Mfol. 19. nóv.
★ ★ ★
Frá íslendingum í Þýzkalandi
í útvarpi á íslenzku frá Ber-
lin í gær, var frá því skýrt, að
Sveinn Bergsveinsson hafi
mentamálaráðherra Þýzka-
lands, verið skipaður fastur
starfsmaður við þýzka Ríkisút-
varpið. Þá var og sagt, að við-
urkendur hafi verið doktorstit-
111 Sveins, Dr. habil, en titill sá
er gerður áð skilyrði fyrír
kensluleyfi við þýzka háskóla.
Fregnin hermdi énnfremur
að frú Nanna Egilsdóttir, hefði
nú verið ráðin söngkona við
“Tyroler Landesteater”. Hefði
hún þegar sungið þar fyrsta
hlutverk sitt í söngleiknum:
“Nótt i Feneyjum”, og hlotið
góða dóma.—Mbl. 5. nóv.
★ ★ ★
Seðlar i umferð 95 miljónir
Islenzkir seðtar í umferð
nema nú 95 miljónum króna, en
voru fyrir stríð 12—13 miljón-
ir, nokkuð mismunandi eftir
árstíðum.
Seðlaumferðin hér innan
einkendu Ian(Is mun hafa komist upp í
Helmingurinn áf heiminum
er fólk, sem veit svolítið, en
segir það ekki. Hinn helming-
urinn er fólk, sem veit ekkert,
a| en segir það samt.
WARTIME PRICES AND
TRADE BOARD
minst.
P. M. P.
FRÉTTIR ÚR SÍÐUSTU
BLÖÐUM FRÁ ÍSLANDI
99 miljónir nýlega, en það er
Jnokkuð breytilegt frá degi til
dags hve mikið af seðlum er í
umferð.—Mbl. 11. nóv.
★ ★ ★
I
Verzlunarjöfnuðurinn óhag-
stœður um rúml. 7 milj. í okt.
) Verzlunarjöfnuðurinn í okt.
var óhagstæður um 7 milj. 402
þús. Flutt var út fyrir 17 milj.
116 þúsund krónur, en inn var
flutt fyrir 24 miljónir 518 þús.
I Frá því um síðustu áramót
_ . ... /o I ■ x og til oótóberloka nam inn-
Fiskur í bœinn (Reykjavik) ° . 1Q1
, ' . . . flutningur til landsins kr. 191
M,k,l vandræði hafa, ventmilj 53 þús„ en útflutningUr
her i bænum undanfanð ut at 181Jmfy 488 þús yerzlunar-
jöfnuðurinn hefir því verið ó-
hagstæður um tæplega 10 milj.
............... ,. ... það sem af er árinu.
heimih ekki seð nyjan fisk vik-, f okf_ voru aðalút0utnings.
am saman. _ vörur okkar: síldarolía fyrir
Var þetta mál til umræðu a g g milj ísfiskur fyrir 5>g milj>| |
fundi bæjarraðs i fyrrakvold freðfiskur fyrir 0 5 milj og lýsi
(Um miðja s. 1. viku bárust
nokkur blöð af Morgunblaðinu
að heiman. Eru þau dagsett
frá 5. til 19. nóvember 1942.
Fréttir þær sem hér birtast eru
úr þeim teknar).
Bændur og aðrir sem fram-
leiða og selja smjör, verða að
innheimta seðla frá neytendum
og nauðsynleg skjöl frá verzl-
unarmönnum, samkvæmt
smjörskömtunarlögum War-
time Prices and Trade Board,
sem gengu í gildi 21. des. 1942.
Alt smjör, hvort sem það er
heimastrokkað eða frá rjóma-
búum, er háð þessum reglu-
gerðum.
Hver sem framleiðir smjör,
á að tilkynna næstu skömtun-
arskrifstofu og gefa nafn og
heimilisfang, fyrir 31. jan. 1943.
Þeir sem framleiða til heim-
ilisþarfa eiga að affoenda
smjörseðla sína næstu skömt-
unarskrifstofu. Líka eru þeir
beðnir að hafa við hendina
nauðsynlegar upplýsingar, til
þess að rannsaka megi hve
mikið var framleitt, hve mikið
notað á heimilinu, hve mikið
selt. Öllum skjölum og seðlum
fyrir það sem selt er, á að skila
til næstu skömtunarskrifstofu
mánaðarlega, eftir janúar lok.
Lord, God of peace, my spirit’s high ideal,
To Thee I lift my hands in mute appeal,
Omnipotent, a miracle imploring.
Grant to my soul a vision of Thy light,
Charge Thou my song with Thy compelling might,
That it may rise—Thy peace on earth restoring.
Lord, God of love, unto my spirit show
In all their truth the depths of human woe,
Wherefrom the groans of multitudes are calling.
Mingled with tears they rise around Thy feet,
Beseeching looks of dying eyes entreat:
“Thy peace on earth, like dew on deserts falling.”
Lord, God of wisdom, with prophetic fires
Cleanse Thou my soul, ennoble my desires,
Thy purpose to my lowly heart revealing.
Thy wonder-power of love in song and sound
Call from my harp in rhapsody profound,
The suffering and broken spirits healing.
Lord, God of peace, Thy beating heart impels
Mine own, when that with sweet compassion swells,
Thy mercy for the suifferers imploring.
Wherefore I feel my spirit’s wings grow strong
And Courage rise to wake my heart in song.
Oh, may it rise—Thy peace on earth restoring.
-The American-Scandirtavian Review.
því hve erfitt hefir verið að fá
fisk. Hafa fiskbúðirnar verið
að Elfros'tómar dag eftir dag og mörg
Smjörseðlar númer 5 og 6 í
skömtunarbókunum gengu í
gildi á mánud. þ. 18. janúar
Fjórir fyrstu seðlarnir eru nú
fallnir úr gildi. Ef eitthvað af
þessum seðlum (1, 2, 3 eða 4)
eru enn ónotaðir og í bókunum,
á að taka þá úr og eyðileggja
þá; þeir eru ónýtir hvort sem
er, og lögin skipa að ónotaðir
seðlar sem eru ógildir séu eyði-
lagðir jafnóðum og þeir falla
úr gildi.
og borgarstjóra þar falið að
leita fyrir sér um það, hvort
ekki væri hægt að kippa þessu
í lag.
í gær samdi borgarstjóri við
eigendur togarans Geirs, en
skipstjóri hans er sem kunnugt
er Sigurður Sigurðsson bæjar-
fulltrúi, að togari þessi tæki
upp veiðar hér í Flóanum fyrir
bæjarmarkaðinn. Ætti fiskekl-
an í bænum því nú að vera úr
sögunni að þessu sinni, undir
eins og gefur á sjó.
—Mbl. 15. nóv.
★ ★
Maður af íslenzkum œttum
fallinn í Egyptalandi
Húsnœði og fœði í Winnipeg
fyrir 0.8 milj. ; óskað er eftir húsnæði og
í fyrra var flutt út í okt. faeði handa ungum stúlkum
fyrir 14 milj. króna en inn- sem hafa innritast í herinn og
flutningurinn nam þá 16.4 milj. eiga að fá fimm vikna tilsögn í
breiðan fald á barnskjól og
skreyta með hnöppum af öðru
fati sem nú er útslitið.
Svar: Reglugerðirnar eiga
við þá sem sauma heima fyrir,
alveg eins og stóru fatagerðar
félögin. Samkvæmt þeim lög-
um má hafa þriggja þumlunga
fald á barnskjólum, og það er
ekkert á móti því að nota
hnappa aftur og aftur. Það er
sparnaður en ekki eyðsla. á
efni.
Spurt: Eg borga sem stendur
20 cent fyrir tveggja únzu
pakka af 16 tepokum. Það er
sama sem að borga $1.60 pund-
ið. Er þetta ekki of hátt verð?
Svar: Það er lang dýrast að
kaupa te í smápokum. Sam-
kvæmt reglugerð sem er dag-
sett 20. ágúst 1942, er verzlun-
um leyft að setja 20 cent fyrir
tveggja únzu pakka með 15
smápokum af te, sem selst í
stórum pökkum á dollar pund-
ið. Aukavinnan og efnið sem
þ*arf til þess að ganga frá teinu
í smáþokum fyrst, og svo í
pökkum, orsakar þessa verð-
hækkun.
Spurt: Er leyfilegt að kaupa
fjórða part af nauts-iskrokk
(quarter of beef). Það sem
ekki er notað í vetur get eg soð
ið niður til sumarneyslu. Það
sparar okkur margar ferðir í
V | búðir og er þar að auki mun
ódýrara.
Svar: Þetta er leyfilegt ef
keypt er af bónda sem hefir
fengið leyfi frá stjórninni til að
slátra, og selja kjöt.
Spurt: Er ekkert hámarks-
verð á lambakjöti? Eg borg-
aði hærra verð núna í vikunni
en þegar eg síðast keypti.
* Svar: Það er hámark á kjöt-
verði. En þú verður að muna
að verðið breytist með árstíð-
um. Nýtt lambakjöt hækkaði
um fjögur cent pundið
Jan.—okt. í fyrra nam út-
flutningurinn 157 milj. og inn-
flutningurinn 100 milj. Var
verlzunarjöfnuðúrinn í fyrra
því hagstæður um 57 mil. kr.
—Mfol. 11. nóv.
★ ★ ★
Scavenius myndar stjórn
í Danmörku
Lundúna-fregnir í gær
hermdu, að Scavenius utan-
ríkismálaráðherra, sem er
mjög hlyntur Þjóðverjum, og
sem undirritaði andkommún-
Hingað hafa borist fréttir jstiska sáttmálann fyrir þeirra
um, að Einar Newman kap- hönd, hafi myndað nýtt ráðu-
teinn hafi fallið í bardögum í neyti, en Bufol viki sæti.
Egyptalandi.
Ekki er enn vitað , hvaða
Einar Newman var elzti son- menn eru í stjórn með Scaven-
ur A. G. Newman og konu hans jUS) en undanfarnar vikur hefir
Ingigerðar, fædd Zoega (systir Verið mikið um samninga milli
frú Valgerður Benediktsson). Dana og Þjóðverja, og hefir
skrokknum til heildsala, þ. 1.
þ. m. Þessi hækkun kemur
fram hjá smásölum í verð-
hækkun sem nemur í sumum
tilfellum átta centum hvert
pund, ef dýrasti parturinn er
keyptur.
Spurt: Hvernig eru reglu-
gerðirnar viðvíkjandi skömtun-
arseðlum á sjúkrahúsum? Þarf
sjúklingur sem ekki dvelur
lengur en 9 daga, að láta af
hendi skömtunarseðla? Hvern-
ig er með afskekta “Red Cross”
spitala?
Svar: Það er ekki nauðsyn-
legt að láta af hendi skömtun-
arseðla, nema þar sem sjúkl-
ingur liggur á spítala í tvær
vikur eða lengur. Ef “Red
Cross” spítalar eru í afskekt-
um landshlutum, þar sem ífoú-
ar hafa engar skömtunarbæk-
ur, er náttúrlega engra skömt-
unarseðla krafist.
Spurt: Við höfum leigt hús
frá 1. nóv., fyrir sex mán-
aða tímabil, með leyfi til þess
að fá tímanum framlengt ef
þess væri óskað. Nú kemur
maður sem segist hafa “lease”
á húsinu, og vill að við flytjum
út. Getum við ekki heimtað
að fá að vera eins lengi og við
viljum ef leiga er borguð skil-
víslega.
Svar: Við vitum ekki vel
hvaða eignarrétt maðurinn
kann að hafa, sem segist hafa
“lease”. Þú ættir að komast í
samband við leigunefnd “War-
time Prices and Trade Board”
og gefa þeim frekari upplýs-
ingar. En hvað sem öðru liður
verður þú að gefa húseiganda
þriggja mánaða fyrirvara ef
þig langar til að fá leigutímann
framlengdan.
Spurningum á íslenzku verð-
ur svarað á íslenzku af Mrs.
Albert Wathne, 700 Banning
í St., Winnipeg.
skrifstofustörfum á Daniel Mc-
Intyre skólanum. Námskeiðið
byrjar 25. janúar, og eins og
áður hefir verið tekið fram,
stendur yfir í fimm vikur. —
Stúlkurnar borga $32.00 á mán-
uðinn hver. Ef tvær eru sam-
an í herbergi, þá $30.00 hver.
Þeir sem búa í grend við Daniel
Mclntyre skólann og hafa hús-
pláss, eru beðnir að tilkynna
Mrs. Norman Young, Y.W.C.A.
Rooms Registry, sími 29 801,
sem allra fyrst.
•
Spurningar og svör
Spurt: Við sem eigum smá-
börn og saumum upp á þau
heima, viljum fá að vita hvort
lögin sem banna breiða falda
og skrauthnappa eiga við okk-
ur. Mig langar til að setja
BREZKAR KONUR BYGGJA "STIRLING" FLUGSKIP
Hér sézt brezk verksmiðja er framleiðir “Stirling”-
flugvélar. Þarlendar konur annast meirihlutann af þessu
smíði; og sá tími er í nánd, að Þýzkaland horfir til baka
til þeirrar heimsóknar er 1000 enskar sprengjuvélar sendu
þeim kveðju sína allar í einu, sem gamanleik í samanburði
við það, sem í vændum er.