Heimskringla - 12.05.1943, Page 5

WINNIPEG, 12. MAÍ 1943
^FIMSKRINGLA
5. SÍÐA
góðum tilgangi, í fullri ein-
lægni og alvöru. Æskuminn-
ingar vorar a'llra eru fullar af
mörgum fögrum minningum,
og það er oftast í sambandi við
æskuna sem vér minnumst
mæðra vorra, kærleika þeirra
og umhyggju mest. Og þessi
dagur er helgaður þeim, í þakk-
lætisskyni fyrir alt sem þær
hafa gert fyrir oss.
En mér finst, ef vér látum
daginn ekki tákna eitthvað
meira, og víðtækara, ef að vér
látum það duga aðeins að flytja
fögur orð um mæður og lesa
kvæði um fórnfýsi þeirra, fyrir
börnum sínum, um kærleika
og ást, uim trygð, um um-
hyggju, um sorg og gleði, en
skiljum ekki víðtækari merk-
ingu dagsinis, þá erum vér ekki
trú því, sem verður að vera til-
gangur dagsins, nefnilega að
vaxa upp úr anda Páls, því vér
eruim ekki enn vaxin upp úr
honum að eins miklu léyti og
vér höfuim haldið, hvorki í
þessu rnáli né heldur í mörgum
öðrum málum, andlegum og
efnislegum.
Vér eigum enn eftir að stofna
jafnrétti, og jafnvel að skilja
fyllilega hvað í því felst. Vér
eigum enn eftir að skilja, hvað
það þýðir að vera gerendur
orðsins og ekki aðeins heyr-
endur, því það eru mörg ósam-
ræmi í því, sem vér segjum
þennan dag, í heiðursskyni við
kvenþjóðina, og því sem gerist
daglega í kringum oss, í at-
vinnuvegum þjóðarinnar, þar
sem ætti að vera að jninsta
kosti réttlæti, ef ekki fullkom-
inn jöfnuður.
Mér finst vér heiðra minn-
ingu mœðra bezt, með því að
skilja þessa hluti, og viður-
kenna það, að það gæti skoðast
sem fariseaháttur hjá oss er
vér höldum þennan dag heilag-
an, jafnvel þó að oss sé full al-
vara og einlægni í því að vilja
syngja lof um móðurást, og
fórnfýsi, ef vér ekki um leið
tökum víðtækari stefnu, og
gerum síðan tilraun til að
stofna meira réttlæti i mannfé-
iaginu, i anda þess háleitasta
og fegursta í trú vorri.
Þannig getur þessi dagur
orðið þýðingarmikill, þó að
hann þýði mikið fyrir oss nú
þegar. Þannig getur skoðun
vor orðið víðtæk, og óeigin-
gjörn og þannig getum vér
stigið eitt framfarasporið enn
í átt fullkomnunar, og aukið
skilning manna á þvi sem
stefnir að fullkomnun.
Þetta vildi eg að gæti verið
andi þessa dags, og þannig að
vér uppfyltum fyrirmælið um
að vera fullkomin eins og vor
himneski faðir er fuilkominn.
FARFUGLAR OG ÞJóÐ-
ARUPPELDI
FJÆR OG NÆR
Þjóðræiknisdeildin Brúin í
Selkirk, heldur skemtisam-
komu 15. maí. Þar skemta Dr.
Richard Beck, Einar P. Jóns-
son ritstjóri og kona hans og
Páll S. Pálsson. Ennfremur
söngur og hljómleikar.
★ ★ ★
Matreiðslubók
Kvenfélags Fyrsta lúterska
safnaðar í Winnipeg. Pantanir
sendist til: Mrs. E. W. Perry,
723 Warsaw Ave.; Mrs. E. S.
Feldsted, 525 Dominion Street.
/erð $1.00. Burðargjald 5«.
★ ★ ★
Góðar bœkur
Smoky Bay, Stgr. Arason ^
kennari ...............$2,25
A Primer of Modern Ice-
landic, Snæbj. Jónsson.. 2.50
Icelandic Lyrics —........ 3.50
Vestmenn, Þ. Þ. Þor-
steinsson ............. 2.50
Icelandic Canadian, 4
hefti á ári............ 1.00
Æfintýrið frá íslandi til
Brasilíu, Þ. Þ. Þ...... 3.75
Undir ráðstjórn --------- 3.00
Björnssons Book Store
702 Sargent Ave.
i
Frh. frá 1. bls.
mestu leyti. Einhverjir styrk-
ir voru þó veittir og mun það
hafa verið einhver aðstoð sum-
um þeirra. Þá var það algengt
að einn eða fleiri byggju sam-
an í þakherbergjum í lélegum
húsum í leiðinlegum hverfum.
Var þá stundum Mtið til að
borða og fötin ekki sem glæsi-
legust. ALt þetta gat þó ekki
varnað ísl. stúdentum þess að
vera albeztu nemendur Hafnar-
háskóla. Á sumrin héldu þeir
heim ef kostur var á og stund-
uðu þá einhverja sumar-
vinnu. Héldu þeir svo út á
haustin Að afloknu háskóla-
, . I
nami voru margir þeirra skuld-
um hlaðnir og reyndist baggi
sá oft ærið þungur.
Árið 1911 var HáskóM íslands
stofnsettur. Varð þá mikil*
breyting á högum stúdenta og
miðstöð mentalífsins færist til i
Reykjavíkur. En þar voru að-1
eins fáar námsgreinar kendar
og margir urðu jafnt sem áður
að sækja nám sitt erlendis. —
Voru það einkum ýmiskonar
verkleg fræði.
Þessi mentaþorsti íslendinga
verður aldrei metinn að verð-
mætum.
Æfintýraþráin, framgirnin
og löngunin til að færa þjóð
sinni gull í mund var leiðar-
stjarna þessara ungu manna,
sem kvöddu heimili sin og ætt-
jörð og lögðu út í óvissuna.
Sumir þessara manna urðu
merkir menn, aðrir urðu merk-
is menn, úr öðrum varð Mtið
sem ékkert. Þetta er gangur
láfsins. En allir áttu þeir sam-
leið í því, að færa þjóð sinni
eitthvað nýtt, einhvérn nýjan
sannleika. Þeir beittu sér fyrir
þvi, að útrýma gömlum kredd-
um og lyfta þjóðinni úr þeim
dvala og framtaksleysi, sem á
hana var lagt af fátækt og
kúgun. Má því með sanni
segja, að þessir ísl. farfuglar
hafi eflt þjóð sína til dáða,
lengt sumarið og stytt skamim- [
degið. Þjóðin Runni ekki ætíð
að meta menn þessa og fórst
stundum illa við þá.
Þessu er oft þannig farið, efj
menn eru langt á undan sinni
samtíð. Bjarni skáld Thorar-
ensen segir í eftirmælum um
framgjarnan mann, sem var
Mtt skilinn af samlöndum sín-
um og á það einnig mjög vel
við þá menn, er eg hefi lýst.
En þú, sem undan
æfistraumi
flýtur sofandi
að feigðarósi
lastaðu ei laxinn
sem leitar móti
straumi sterklega
og stiklar fossa.
Mjög stóran skerf ti'l þjóðar-
innar lögðu skáldin, sem meðj
kvæðum sínum og örfandi
greinum hvöttu samlanda sina
til að fegra og fága móð'urmál
sitt og losa það við erlendar
slettúr og málskripi. Seinna
varð þetta stór þáttur í því að
endurheimta sjálfstæði þjóðar-
innar.
lislendingar eiga mjög hægt
með að semja sig að háttum
annara þjóða og samlaga sig
umhverfi því, sem þeir eiga við
að búa án þess þó að tapa sín-
um séreinkennum. Þetta er á-
kaflega góður kostur. Mín
skoðun er sú, að þess betri ís-
lendingar sem þeir eru, þess
betri ibúar verði þeir þess
lands, sem þeir byggja. •
BANDAMENN BYRJA BURTREKSTUR ÖXULÞJÓÐANNA ÚR MIÐJARÐARHAFINU
Brezku herskipin áttu einn aðalþátt í herferð og lendingu hins stærsta flutningaflota
er sögur fara af í veröildinni, er 500 skipum var komið heilu og höldnu í hafnir í frönsku
nýlendunum í Norður^Afríku. — Myndin sýnir affermingu bandarískra herflutnings bif-
reiða í Algier. 1
sem eg borða hefir smjör-
skamturinn verið minkaður við
okkur. Er hægt að iagfæra
þetta á nokkurn hátt?
Svar: Nei. Það má ekki
skamta meira en einn þriðja af
únzu á mann, við hverja mál-
tíð. Það er mögulegt að ykkur
hafi verið skamtað of mikið
hingað til, og skamturinn hafi
verið minkaður þess vegna.
Spurningum á íslenzku svar-
að á islenzku af Mrs. Albert
Wathne, 700 Banning St. Wpg.
FJÆR OG NÆR
WARTIME PRICES AND
TRADE BOARD
Það er búist við að sala á
til heimilisneyzlu verði
takmörkuð einhverntíma í
þessum mánuði. Ekki af því
að okkur skorti kjöt, fram-
leiðsla í Canada hefir aldrei
verið betri en nú, en eftirspurn
er svo mikið meiri en nokkurn
tíma áður. Ástæðan er, aukin
atvinna og hærri laun heima
fyrir, alt sem þarf að sendast
til hermannanna hvar sem þeir
eru, einnig það sem sent er til
herfanga í gegn um ‘Red Cross’
og svo það sem sent er til sam-
bandsþjóðanna. Þegar búið er
að mæta öllum þessum kröf-
um, er ekki nema helmingur
eftir til heimilisneyzlu. Það er
því auðskilið að nauðsynlegt
verði að skamta, til þess að
dreyfing verði sem jöfnust.
Það er reiknað að kjötneyzla
í Canada sé um 2l/> pund á
mann vikulega. Það á að minka
þetta um hálft pund. Skamt-
urinn verður því Mklega um tvö
pund á viku.
Ýmsar tegundir verða und-
anþegnar skömtunarlögunum
svo sem “Spareribs”, “Oxtail”
eða þar sem meira en helm-
ingur er bein. Einnig lifur,
nýru, heili og fleira.
Við verðum að komast af
með minna, til þess að þeir sem
berjast fyrir okkur fái nóg.
Spurningar og svör
Spurt: Okkur hefir verið
sagt að það væri hámarksverð
á apelsínum (oranges), en samt
urðum við að borga 70 cent
fyrir eitt dúsin um daginn. Er
þetta rétt?
Svar: Samkvæmt nýjustu
reglugerð er hámarksverð á
apelsínum, 29 cent (hvert dús-
ín) fyrir þær minstu, verðið
fer svo eftir stærð, upp í dollar
(hvert dúsín) fyrir þær stær-
stu. Ef þér finst þú hafa borg-
að meira en var sanngjarnt,
ættir þú að tilkynna næstu
skrifstofu W. P. & T. B. og láta
þá rannsaka þetta frekar.
Spurt: Er það á móti lögum
fyrir þá sem hafa skömtunar-
seðla afgangs, að kaupa út á þá
fyrir aðra sem ekki hafa nóg?
Svar: Já. Allir fá sama
s'kamt, og það er ætlast til að
hver einstaklingur reyni að
KVEÐJA TIL BETEL-BÚA
ó sumardaginn fyrsta, frá Hannesi Kristjánssyni og Orchestra
hans, flutt af Sigurbjörgu Stefánsson
HeimiMsiðnaðarfélagið held-
ur næsta fund á miðvikudags-
kvöldið 12. maí, að heimili
Mrs. P. J. Sivertson, 497 Telfer
St. Fundurinn byrjar kl. 8
BORGIÐ HEIMSKRINGLU—
því gleymd er goldin skuld
Nú hjá ykkur viljum sem vinir í dag,
með vorfuglum sumrinu fagna,
og syngja á Betel vort samúðarlag
og sólgeisla langdegis magna.
—V.ið kveðjum hanm vetur við kólgunnar haf
og köllum það guðsmildi að lifa hann af.
Frá æskunni er skamt yfrá ellinnar braut
en öll'um er mældur sá vegur.
Þar glíma um mannslánið gleði og þraut,
þó gengur hanm fús jafnt og tregur.
En ellin ber meira en æskan í mumd,
hún ávaxtað hefir sitt reynslunnar pund.
Og heill sé þér örugga, aldraða sveit
með íslenzka heimilis kenning,
sem lífs stríðið þoldi, í hörkum var heit
og haldbetri en nýtízku menning.
—Með sólskin í hjarta, og sálræman dug
nú sumri þið fagnið í æskunnar hug.
Þó margt væri útlendings erfiði þungt
á umliðnum hérvistár dögum,
var Frónbúans kappið, svo ákaft og ungt
með eldinn frá feðranma sögum
að Engilsaxanum örðugt það var
að etja á skeiðvelli framsóknar.
\
Nú eruð þið komin í örugga höfn
að æfinnar hlutverki runnu,
og horfið til baka á háreista dröfn
í hlýindum kvöldroðans sunnu,
og þakkið það guði, að hanm gaf ykkur dáð
að geta i lífinu takmarki náð.
. . . Á Betel var Alvaldi, altari reist,*
sem aldrei í gleymsku mun falia.
Og hvað sem að vantrú og grimdin fer geyst
þar guð verndar heimamenn aMa.
—Þá kraftarnir þverra, er hvíldin svo blíð
að kaflarnir gleymast um hjáliðið stríð.
J. S. frá Kaldbak
Sjá Ritningarorð, kap. 35:
“Far til Betel og ger altari guði” o. s. frv.
kornast af með það sem hann
fær. Þeir sem hafa seðla af-
gangs eiga ekki að nota þá.
Skamturinn var ákveðinn í
þeim tilgangi að spara sem
mest, án þess þó, að nokkur
Mði skort.
Spurt: Hvað eiga konur her-
manna, og aðrir sem búa einir
og kaupa því'mjög látið í einu,
að gera þegar kjötið verður
skamtað? Síðan smjörið var
skamtað borða eg meira en
nokkru sinni áður. Eg gæti
vel komist af með minna, en
finst nú sjálfsagt að borða upp
allan skamtinn.
Svar: Það er ekki enn búið
að ráðstafa kjötskamtinum en
það verður efalaust mögulegt
að kaupa eins Mtið í einu og
maður vill. 'Það er auðheyrt
að þú ert sjálf ekki hermanns
kona. Engin kona sem á mann
i herþjónustu mundi reyna að
“borða upp allan skamtinn”
þegar hún veit að tilgangur
skamtsins er að spara alt sem
hægt er til þess að dreyfing
verði sem jöfnust og að allir
fái dálítið.
Spurt: Þarf sérstakt leyfi til
þess að kaupa nýjan “tire” á
hjólhest?
Svar: Nei. En maður verður
að afhenda þann útslitna þeg-
ar maður kaupir þann nýja.
Spurt. Eg hefi verið að reyna
að kaupa “chocolate bars” til
þess að senda manninum mír^
um sem er í herþjónustu fyrir
handan haf. I einni búð var
mér bannað að kaupa meira en
eitt stykki. Er þessi vara
skömtuð?
Svar: Nei. En margir kaup-
menn takmarka sölu til þess
að dreyfing verði sem jöfnust.
Spurt: Á matsöluhúsinu þar
Mrs. Dora Thorsteinson, 662
Simcoe St., fór suður tiJ Thief
Riiver Falls, Minn., s. 1. laugar-
dag í gistiheimsókn til séra
Svein-bjarnar Ólafssonar bróð-
ur síns. Hún bjóst við að dvelja
þar syðra í nokkrar vikur.
★ ★ ★
Lokasamkoma laugardags-
skóla Esjunnar í Árborg fer
fram þar í samkomuhúsi bæj-
arins föstudagskveldið þ. 14.
maí n. k. — Fer þar fram margt
til skemtunar og fróðleiks, s. s.
upplestur, framsögn ljóða, ung-
meyjasöngvar undir umsjón
Miss Maríu Bjarnarson og smá-
leikur, sem skólabörnin sýna.
Þá flytur forseti Þjóðræknis-
félagsins, Dr. Richard Beck þar
erindi, sem treysta má að verð-
ur eitt þess vert að samkoman
verði fjölmenn. Ætlast er til
þess að arður af samkomu
þessari notist til bókakaupa
fyrir safn félagsins. S. E. B.
★ * ★
Bœkur til sölu á Heimskringlu
Endurminningar, 1. og II.
hefti, alls 608 blaðsíður, eftir
Friðrik Guðmundsson. Verð
upphaflega $2.50, báðar bæk-
urnar; nú $1.00.
Hetjusögur Norðurlanda, um
200 blaðsiður að stærð, eftir
Jacob A. Riis. Islenzkað hefir
Dr. Rögnvaldur Pétursson. —
Verð 35c.
★ ★ ★
Eldri söngflokkur Hins fyr-
sta lút. safnaðar hefir ákveðið
að halda “At Home” á fimtu-
dagskvöldið 27. maí, í neðri sal
kirkjunnar. Nánar auglýst
síðar.
★ ★ ★
Guðsþjónusta og almennur
fundur í dönsku kirkjunni, E.
19th Ave. og Burns St., kl. 7.30
e. h. sunnudaginn, 23. maí. —
Nauðsynlegt að menn fjöl-
menni. R. Marteinsson
★ ★ ★
Ellistyrksnefnd Manitoba
heldur fund þriðjudaginn 18.
maí, í Trinity Hall, kl. 2 e. h.
Allir velkomnir.
imm
m
f'VEc'SS^°v/HtM
fVVEROVAt0 oMS
FWEA°.SIS\ t

■■■
LAKE OF THE WOODS MILLING
CO. LIMITED. WINNIPEG
i 8