Heimskringla - 18.04.1945, Page 5

WINNIPEG, 18. APRÍL 1945
HEIMSKRINGLA
5. SIÐA
HELZTU FRÉTTIR
Kosningar 11. júní
'Sambandsstjórn Canada hefir
nú svift blæjunni ofan af leynd-
ardóminum um hvenær kosning-
ar fari fram. Kosningadagurinn
er 11. júní.
Nokkrum dögum áður, hafði
fylkisstjórnin í Ontario tilkynt
kosningadag sinn 11. júní. Hefir
nú fylkið breytt kosningadegi
sínum til 4. júní.
Ástæðan er að ef kosningarnac
séu sama daginn og á sömu kjör-
stöðum, verði úr því óheyrileg-
ur ruglingur, og það væiri það,
sem sambandsstjórnin kysi, því
hún væri dauðhrædd um að Pro-
gressive Conservatives sigruðu í
fylkiskosningunum og það hefði
sín áhrif á sambandskosningarn-
ar,- ef síðar væru haldnar. Þietta
getur enn átt sér stað þar sem
fylkiskosninga-deginum hefir nú
verið breytt.
Landstjóri Canada
Hertoginn af Athlone, heim-
sækir, svo siam áður hefir verið
tilkynt í íslenzku blöðunum
bygð Islendinga að Gimli, fimtu-
daginn 26. þ. m. Verður hon-
,og konu hans, hennar kon-
Unglegu tign, Alice prinsessu,
fagnað með samkomu í Gimli
Pavilion kl. 2 e. h. þann dag.
Hagskrá samkomunnar verður
svo sem hér segir: O, Canada;
Ávarp samkomustjóri, Jón K.
Laxdal, Gimli, Man.; Landstjór-
inn ávarpaður fyrir hönd Islend-
inga í Canada, Hjálmar A. Berg
naann, dómari; Svarræða land-
stjórans; Barnakór syngur;
Landsstjórinn kyntur gestum;
God Save the King.
Sérstakir flutningsvagnar
(busses) leggja af stað frá Win-
nipeg stöðinni (Bus Depot) kl.
11.45 á hádegi. Nefndin.
tJR ÖLLUM ÁTTUM
THORKELL BJÖRN
JOHNSON
5. nóv. 1878 — 7. febr. 1945
1 stríðinu á Þýzkalandi hafa
vinningar Bandaþjóðanna verið
goysimiklir. Fyrsti, þriðji og 9.
ber Bandaríkjanna hefir á 72
klukkustundum tekið 218,000
þýzka fanga. Þegar fréttir í
vikulokin verða kunnar er gert
ráð fyrir að tala fanganna verði
um hálfa miljón s. 1. viku.
Rauði hierinn hefir hafið sókn-
ina á Berlín, er nú aðeins 20 míl-
Ur þaðan.
Á meðal fanga á vestur víg-
stöðvunum, eru Franz von Pap-
en, dr. Manfred Zapp óg August
^ilhjálmur prins, fjórði sonur
^ilhjálms Þýzkalandskeisara. —
Naerri virðist nú komið stórstöð-
Unum, en líklega er rétt, sem
Eisenhower heldur fram, að alt
l'ýzkaland þurfi að vera tekið af
bernum, áður en það gefst upp.
Thor Lífman frá Árborg var
staddur í borginni í gær. Hann
kvað Islendinga í Bifröst-sveit
bafa ákveðið að halda þjóðhátíð-
urdag sinn á þessu sumri 17.
luní á Hnausum.
Það sýnast stundum vera ör-
lög manna, að þurfa lengi að
liggja í veikindum og vera þungt
haldnir áður en lausn er fengin,
þar sem aðrÍT hverfa frá þessu
lífi snögglega og án fyrirvara. I
Það sýndist hafa verið örlög (
þessa ágæta manns, að þurfa að
þjást síðustu ár æfinnar. En
allir sem þjást eða eru þungt
haldnir njóta kærleika þeirra
sem elska þá, á betri og full-
komnari hátt, hjálpsemi og góð-
leik, en þeir, sem aldrei hníga
undir byrði þeirri sem van-
heilsa og óstyrkleiki hefir ætíð
í för með sér. Þannig hafa lík-
amlegir erfiðleikar sín góðverk
að vinna, þó að oss takist ekki
ætíð að skilja hlutina á þá vísu.
Thorkell Björn Johnson, sem
fékk lausn frá öllum þjáningum
og erfiðleikum þessa lífs, s. 1.
febrúar mánuð, var fæddur 5.
/
nóvember 1878, í Arnes-bygð-
inni, í Nýja Islandi, tveimur ár -
um eftir að foreldrar hans sett-
ust þar að, þá nýkomin heiman
frá Islandi. Þau voru Magnús
Jóhannesson og Kristjana Jóns-
dóttir kona hans. Þau komu frá
Eyjafirði í Húnavatnssýslu.
Þau hjón gerðust landnemar í
Árnesbygðinni og ólst Thorkell
upp þar í heimahúsum, þangað
til móðir hans dó. Þá fluttist
hann til Winnipeg og bjó þar um
nokkur ár. En eftir að hann
kvæntist, flutti hann og kona
hans, Friðrikka María Árnason.
sem lifir hann, norður til Nýja
íslands og settust að á landi ekki
langt frá Gimli, og þar hafa þau
búið síðan, en Thorkell bjó við
vanheilsu þessi síðustu fimm ár
æfinnar og gat ekkert stundað
búskap, og hafa dóttir hans og
maður hennar, Kristjana og
Harry Einarson búið á heima-
landinu og séð um það.
Alls eignuðust Thorkell og
kona hans sex börn, en tvö
þeirra eru dáin, annað þeirra
sem ungbarn, fjögra mánaða að
aldri, og sonur, Charles Marino,
sem dó 14 ára að aldri, í marz
mánuði, 1931, hinn mannvæn-
legasti drengur.
Hin systkinin sem lifa föður
sinn eru Kristjana, minst hér að
framan, kona Harry Einarson;
Soffía, gift Thomaj Campbell í
Penticton, B. C.; Vilhjálmur
Guðjón, kvæntur Marion Hun-
ter og til heimilis í Winnipeg,
og Thorgerður Margrét, gift
Arnóri Hólm í Húsavík.
Einnig átti Thorkell sál. tvo
bræður, Kristján (Jack) í Winni-
peg, og Kristinn (Chris) í St.
Vital, Man.
Faðir Thorkels dó fyrir 15 ár-
um á Gimli, en móðir hans, eins
og áður er getið, dó fyrir mörg-
um árum.
Thorkell sál. dó eftir langan
og þungan lasleika, 7. febrúar
s. 1. Það sýnist vera örlög sumra
manna að þurfa að þjást, þó að
erfitt sé fyrir oss að skilja hvers-
vegna, eða að vita hvort að nokk-
Ur raunveruleg skýring ler á
þeim hlutum. Thorkell sál. var
og að mestu leyti rúmfastur
þessi síðustu ár. En hvíldin er
honum því kærari, og blessunar-
ríkari.
Útfararathöfn fór fram á
heimili hans, suðvestur af Gimli,
10. febrúar, og jarðað var í Gimli
grafreit. Séra Philip M. Péturs-
son jarðsöng. P. M. P.
Sýndi útbúnaður þess báts að ^ alstaðar fáanleg, og fólk er ámint
hann hefði verið búin út í sams- j um að rækta matjurta garða
konar ferð og sá er til megin-jhvar sem hægt er. Þó manni
landsins komst. Dragreipi voru | finnist lítið muna um einn smá-
fest í hliðar bátsins og sögðu
Þessvegna leggjum við til að
Manitoba-stjórnin fari þess á
leit við Sambandsstjórnina að
enduribæta tekjuskatts lögin
TYÖ ÁR Á BAFFIN-EYJU
Eftir Jón J. Bíldfell
Framh. frá 2. bls.
heldur mælir alt með því, að hún
sé sú eina rétta.
Það er vitanlegt að mienn
lögðu mikið kapp á í liðinni tíð,
að finna siglingaleið til Austur-
landa meðfram norðurströnd
Canada og kynna sér hvað ísar,
eyjar og lönd á því svæði hefðu
að geyma og má í því sambandi
minnast á síðasta leiðangur Sir
John Franklins. Hann lagði upp
frá Englandi á tveimur skipum,
Erebus og Terror, árið 1845. Með
134 menn á báðum skipunum.
Frá Englandi hélt leiðangurinn
til Grænlands þar sem fimm
Innúítar þar á eynni, að'þegar
þeir komu fyrst að bátnum, þá
befðu beinagrindur Iégið í
lykkju dragreipanna, ekki gátu
þeir um, hvað margar þær voru,
en þær hafa víst ekki verið
■ margar, því þá hefðu Innúítarn-
ir tekið það fram, og bein
tveggja hvítra manna fundust í
bátnum. Þessir menn hafa auð-
sjáanlega búið sig út í landferð
líka, en annað hvort aldrei farið
á stað eða snúið aftur og svo eitt-
hvað af þeim mönnum sem þar
voru þá eftir, borið þar bein sín.
En það er ótrúlegt, að þeir
allir, sem voru við það skip, eða
eftirlifandi á þeim stöðvum hafi
þannig farist, heldur aðeins þeir
sem uppgefnir voru orðnir, þjak-
aðir og vonlausir. Hinir, sem
enn áttu lífsvon, hafa óefað
raynt til að bjarga sér til lands
og enginn er til sem getur sagt
að engum þeirra hafi tekist það.
Svo er hitt, að engin sönnun er
til fyrir því, að mennirnir 40,
sem til Montreal eyjunnar kom-
ust hafi allir dáið þar, þegar fór
að vora önnur en munnmæla-
sögur Innúítanna. Ekki skildi
garð, verður maður að minnast i þannig að tekjuskattur bænda
þess að “margt smátt gerir eitt1 sé miðaður við fimm ára af-
stórt”, ef grænmetið sem ræktað1 komu bænda.
menn sneru aftur, en Sir John , ,
hélt áfram ferð sinni norður með mer °lru e§l Þy^ía Þ° Þarua
var í smágörðum í borgum og
bæjum í fyrra, hefði verið að-
flutt, þá hefði þurft til þess yfir
tvö þúsund járnbrautarvagna
hlaðna með sextíu þúsund pund-
um hvern.
Þetta er meira en lítil matar-
bót og meira en lítill sparnaður
á flutningstækjum og ætti að
vera hvöt til allra sem mögulega
geta það, að rækta garða aftur í
sumar.
★
Sykurseðlar nr. 56—57, smjör-
seðlar nr. 103, og sætmetisseðlar
nr. 45—46 ganga allir í gildi 19.
apríl.
★
Spurningum á íslenzku svarað
á ísl. af Mrs. Albert Wathne,
700 Banning St., Winnipeg.
FJÆR OG NÆR
Grænlandi að vestan eins og
allir aðrir landkönnunarmenn
hafa gert, fyr og síðar, sem um
þau höf hafa siglt, og er það Gulf
straumurinn sem gerir þá sigl-
ingarleið tryggarþ^og léttari en
aðrar og þegar hann snýr skip-
um sínum til vesturs og inn í
Lancaster flóann, þar sem hann
og þeir allir hurfu sjónum
manna, voru á báðum skipunum
129 menn. Þessi skip, og menn-
irnir sem á þeim voru velktust
í ís og óveðrum á meðal eyjanna
vestur og norður af Baffin-eyj-
unni í þrjú ár. Að þeim liðnum
væri um að ræða ættfieður Ut-
kosiksalingmuit-anna.
Þessir ljóshærðu Innúítar, eru
auðsjáanleg blöndun síðari tíma,
því Evrópu einkennin hafa ekki
haft tíma enn til að jafnast og
sléttast, eins og þau hefðu hlotið
að gera, ef blöndunin væri orðin
um þúsund ára gömul.
En þó ljóshærðu Innúítarnir
séu myndarlegir að vallarsýn,
þá virðast þeiir ekki vera nein
sérleg fyrirmynd annara í hátt-
prýði eða í hugsunarhætti. Það
var tekið fram, að þeir væru
steinhagir og hefir borið svo
herma skilríki sem fundist hafa mikið á þeim eiginleika, að hann
að mjög hafi verið farið að|hefir ráðið flokksnafni þeirra.
þrengja að kasti skipverja. Dag- Þeir eru burðamenn miklir, kald-
BREZKI LOFTHERINN I HOLLANDI
Myndin sýnir hvar hermennirnir eru að bera 20 m.m.
sprengjur að Typhoon flugvél. Þeir verða að vaða gegnum
úugvöll sem er fullur af vatni með byrði sína til að komast að
flugvélinni. Myndin var tekin einhver staðar í Hollandi
uieðan mestu ósköpin gengu þar á.
bók sem fundist hefir eftir þá,
segir frá að Sir John hafi dáið
22. apríl 1848 og að hann hafi
verið sá 23. sem hneig til heljar
af skipverjum, og voru þá eftir
106 menn á lífi af þeim 129 sem
frá Grænlandi fóru.
Þessum 106 mönnurn, sem enn
voru á lífi hefir víst skilist þegar
hér var komið sögunni, að það
væri aðeins tvent sem væri um
að ræða fyrir þá: Að svelta og
frjósa ú hel, því úrkula vonar
voru þeir víst orðnir um lið-
veizlu að heiman eftir þriggja
ára bið, eða þá að reyna að bjarga
sér til lands á norðurströnd Can-
ada, en það voru 250 mílur ensk-
ar frá stað þeim er Arabus og
Terroir lágu föst í ísnum og til
Fiskiármynnis á meginlandinu.
Það er að vísu ekki ýkja löng
ferð fyrir hrausta og vel útbúna
menn, undir vanalegum kring-
umstæðum, en þær kringum-
stæður voru ekki fyrir hendi.
Mennirnir sjálfir þreyttir og
þjakaðir. Heimskauta ísinn ill-
ur yfirferðar ekki aðeins fyrir
það hve ósléttur hann er.
Straumarnir þar nyrðra færa
hann úr stað og sprengja svo
þegar minst varir getur hann
opnast við fætur manna og lang-
ar auðar sprungur geta teft ferða
menn. Þessir menn gátu því
illa treyst á sleða sína, þeir urðu
að hafa með sér báta til þess að
geta komist yfir sprungurnar í
ísnum, eða eyðurnar, ef þeir
rækjust á þær. Þann kostinn
hafa að minsta kosti all margir
af þessum mönnum tekið, því
Innúítar sem heima áttu við
mynnið á Fiskiánni þar sem hún
rennur út í íshafið sögðu frá, að
40 hvítir menn hefðu komið
an bát. Að þeir hefðu sezt að á
þangað og dregi á milli sín stór
eyju í Fiskiár mynninu, sem
heitir Montreal-eyja, og þar hafi
þeir allir dáið um vorið.
Annar bátur fanst við vestur
strönd King William eyjunnar
ir og nokkuð hlífðarlausir í lund,
dví sagt er með fullri vissu að
Deir hafi látið bera út meybörh
til skamms tíma, og hafi svo lent
óeirðum út af kvennafæð. Þeir
eru ekki eins hugsunarsamir,
með heimilisföng og Innúítar
yfirleitt og þegar gamalmenni
eru orðin til trafala, þá byggja
Dessir menn snjóhús á ís, á veiði-
vatni, brjóta gat á ísinn og fá
gamalmennunum færi og öngul
og skilja svo við þau. Framh.
Tekjuskattur bænda
Á hinu nýafstaðna þingi Mani-
toba-fylkis lagði nefnd Akur-
yirjumála deildarinnar fram" all
ítarlega skýrslu í sambandi við
tekjuskatts ákvæði Sambands-
stjórnarinnar, og er þar meðal
annars eftirfatandi athugasemd-
ir:
Bændur eru þannig settir að
þeir eiga afkomu sína undir því
hvernig náttúruöflin reynast
þeim og hvernig heimsmarkað-
urinn tekur á móti varning
þeirra, sem aftur byggist á fram-
leiðslu annara þjóða og tollum
af ýmsum tegundum.
Sömuleiðis leggur nefndin til,
að bændakonur, sem oft og tíð-
um vinna baki brotnu við fram-
leiðslu mikilvægra og nauðsyn-
legra hluta, sé veitt undanþága
sem nemi $660.00 á ári og sé það
dregið frá tekjuupphæð hjón-
anna. Einnig að kaup og fæði
vinnufólksins á bújörðum bænda
sé undanþegið tekjuskatti hús-
bændanna.
Akuryrkjumálaráðgjafi Mani-
toba-stjórnarinnar, D. L. Camp-
bell, hefir sent Heimskr. þessar
upplýsingar, og er oss mikil á-
nægja að birta þær, ásamt aug-
lýsingu á öðrum stað hér í blað-
inu.
k ★ k
Icelandic Canadian
Evening School
Þann 9. apríl flutti séra V. J.
Eylands fyrirlestur um Hallgrím
Pétursson sem var í alla staði
fræðimannlega samin og þrung-
in af skilningi og tilfinningu.
Næsta fræðslustund verður
mánudagskveldið, 23. apríl, í
Fyrstu lútersku kirkju. Dr. R.
Beck flytur fyrirlestur, “The
Period of Awakiening and En-
lightenment”, sem byrjar stund-
víslega kl. 8.15. Islenzku kensl-
an byrjar kl. 9 Aðgangur fyrir
þá sem ekki eru innritaðir, 25^.
* ★ *
Lokasamkoma
Laugardagsskólans verður
haldin í Sambandskirkjunni á
Banning St., laugardagihn 5.
maí. Nánar auglýst síðar.
Leiðréttingar
1 greininni “Tvö ár á Baffin-
eyju” í síðasta blaði, hafa slæðst
inn þessa villur er leiðrétta þarf.
Þær eru í fjórða dálki, 8 línu að
ofan: — að Innúítarnir hafa ver-
ið hugvitsmenn — á að vera:
hugvitsminni. Hin er að lína hef-
ir fallið úr í fimta dálki 40 línu
að neðan. Rétt er márgreinin
Dannig: — svo það varð nauðugc
viljugt úr því að byggja. En
eins og alliir vita, þá er ekki hægt
að byggja fokhelt skýli úr tómu
óhöggnu grjóti og þvi varð að
nota leirinn o. s. frv.
WARTIME PRICES AND
TRADE BOARD
M'eð komu vorsins fara bænd-
ur og bændasynir um land alt að
hugsa sér fyrir skotfærum til
þess að verja alifugla og fénað
frá árásum rándýra og til þess
að afmá smádýr og fugla sem
sækja í akrana og orsaka oft
stórskemdir.
Bændur mega kaupa* "bjtesur
og skotfæri af ofangreindum á-
stæðum, en verða að muna að
láta skrá öll skotvopn og að sýna
skrásetningarskírteinið þegar
þeir biðja um skotfæra leyfið
Þessi leyfisbréf fást á öllum
skrifstofum W. P. T. B. Skot-
færaleyfið er afhent verzlunar
manninum' þegar skotfæri eru
keypt.
Verkfæri til garðyrkju eru nú
At Yalta in the Crimea "the
big three” left no doubts in
the minds of the enemy that
neither the spirit of Junker
militarism, nor any of the
Nazi concepts of race super-
iority shall ever again raise
their ugly heads.
Canada has played a glorious
role, in helping make pos-
sible their pronouncement
that Victory is inevitable.
As a token of your faith and
your will to speed the finish
— buy more Victory Bonds
than ever before.
INVIST IN THC BIST
VICTORY BONDS
CITY HYDRO