Heimskringla - 03.10.1945, Blaðsíða 1

Heimskringla - 03.10.1945, Blaðsíða 1
Lyí 105707 We recommend for your approval our BUTTER-NUT LOAF" LX. ARGANGUR WINNIPEG, MIÐVIKUDAGENN, 3. OKTÓBER 1945 NÚMER 1. frettayfirlit og umsagnir Flugpóstur til íslands i Grettir Jóhannsson eíur fengið tilkynningu um, að tulgpost til Islands sé nú hægt að senda með því að legga bréfin í post her og án þess að senda þau tii Bandaríkjanna. Póstgjaldið tyrir V2 únzu bréf er 35^. Vestur-ísIendinRur vikur heim til náms I gærkvöldi fór ungur mað- Ur' Emi1 Guðmundsson frá Lund- ar, Man., áleiðis til Islands, en Þar ætlar Emil að stunda guð- fræðmám við Háskóla Islands en gerast síðar prestur í Sam- bandskirkjufélaginu. Emil er sonur þeirra hjóna jórgvins Guðmundssonar á org við Lundar og konu hans Rannveigar (Björnsdóttur) Guð- mundsson. Hann er liðlega tuttugu ára að a dri, útskrifaður af miðskóla og nefir stundað nokkurt frekara framhaldsnám. _ Alþýðuskóla- kennari hefir hann líka verið um skeið. Emil ætlar að ná í Fanney í t. John, N.B., og fara með henni heim og eru þrír aðrir náms- menn austur-íslenzkir í förinni. R- H. Ragnar koniinn vestur Til Winnipeg kom R. H. agnar, fyrrum pianokennari og songstjóri hér, síðast liðna viku. Hann er nú nýleystur úr her Bandaríkjanna og seztur að á arðar í Norður Dakota; hefir hann þar söngkenslu með hönd- um fyrir nokkra skóla og kennir pianonemum. Hann var um skeið heima á Islandi bæði sem túlkur og fræðari fyrir herinn. Var hann svo hrifinn af þjóð sinni og landi, að aðrir fá því ekki lýst en hann sjálfur í orð- um. Hann var þar sem í sjöunda himni. Hann giftst þar elsku- legri konu af góðum ættum, sem áður hefir verið getið; fram- kvæmdi biskup Islands hjóna- vigsluna og Páll ísólfsson spilaði a hljoðfæri, sem Ragnar telur með mestu meisturum heimsins i tonment. Hann hefir því notið vináttu góðra manna heima. _ Bagnar lítur út eins og hann gerði og hefir sjáanlega átt sæmilegá daga í hernum. Vest- ur-lslendingar bjóða hann vel- kominn til baka og Winnipeg- buar vonast vissulega eftir að hann skreppi við og við hingað norður og skemti þeim, eins og hann hafði gert hér um mörg ár og þeim verða ávalt ógleyman- leg. íslendingar hljóta sinn skerf námsverðlauna * Við byrjun þessa kensluárs á Manitoba-háskóla, var 126 náms- styrkjum úthlutað og hlutu ls- lendingar 10 af þeim. Þeir sem námsverðlaunin hlutu voru þess- ir: Til framhaldsnáms í Grade XII: Ólöf Jakobína Magnússon, Baldur $50.00; Tryggvi Johnson, Baldur $25.00. Til framhaldsnáms við i^ani- toba háskólann: Irene Thor- björg Sigurdson, Gimli $325.00; Lilja Sigvaldason, Víðir $325.00; Valdína Florence Stefánson, Steep Rock $325.00; Margaret Anna Stevens, Gimli $325.00; lrene Joyce Thorkelson, Gimli $325.00; Margaret Avis Olson, Winnipeg $135.00; Freddie Berg- man, Gimli $150.00. Til framhaldsnáms í læknis- fræði: Clifford Sigurjón Amund- son, Selkirk $325.00; Thora Stef- ánson, Rolbin $325.00. Meiri framboð Tveir Islendingar hafa bæst við í hóp þeirra, er áður hefir verið getið, að sæki um þing- mensku í fylkiskosningunum í Manitoba. Eru það dr. Steinn Thompson í Riverton, er sækir í Gimli kjördæmi undir merkjum samvinnustjórnar, og Eiríkur Stefánsson á Oak Point er sækir í St. George kjördæmi undir merkjum C. C. F. flokksins. THE ICELANDIC CANADIAN CrR ÖLLUM ATTUM Það virðist sem ný öld sé að renna upp, öld verkfalla. 1 gær höfðu 19,000 verkamenn lagt niður störf í Canada. Og útlitið var að 10,000 mundu bráðlega bætast við hópinn. Kolanámureksturinn í öllu Vestur-Canada, má heita stöðv- aður. Er verkfall það gert í mótmælaskyni gegn kjötskömt- un sambanósstjórnarinnar. — Verkamenn þykjast fá oflítið kjöt til að geta unnið sína ströngu vinnu. En jafnvel þó svo líti nú út, sem þeir séu að koma kjötsölum til stuðnings í verkfalli þeirra, sem er meira og minna um alt land, ætluðu kola- námuverkamenn innan skamms, að krefjast hærra kaups og höfðu ákveðið að fara fram á það síðar í þessum mánuði. Kaup þeirra nú 59(4 cents, er talið mun lægra en margra annara verkamanna. Þeir sem við verkfallsmanna hópinn eru líklegir að bætast, eru verkamenn í kjötverkunar- húsum. I Bandaríkjunum hafa verka- menn hjá General Motors og Ford félögunum gert verkfall. Er það svo stórfenglegt, að sagt er að komi við sjöunda hvern vinnanda í öllu landinu og tap félaganna nemi miljón á dag. Slík verkföll eru gerð til að mótmæla, að kaup verði sett niður í 63 cents, eins og var fyrir stríðið, en það hafa General Motors að minsta kosti farið fram á. * * * Fyrsta fundi hins nýja Þjóða- bandalags í London er lokið. — Ráðunautar Bandaþjóðanna komu sér ekki saman og sáu eng- in önnur ráð, én að slita fundi. Lenti Molotov, hinum rúss- neska og Bevin utanríkisráð- herra Attlee stjórnarinnar þar síðast saman. Hótaði Molotov að fara af fundi, ef Frakklandi og Kína yrðu veitt þátttaka í friðarsamnings gerðinni. Líkti Bevin því ráðríki við Hitlerisma. Stóð Molotov þá upp, gekk fram að hurð og sagðist ekki á fund- inn koma framar, ef þessi um- mæli yrðu ekki aftur tekin. En Bevin tók þau til baka, svo Molo- tov fórekki af fundi og beið þess, að fundinum lyki formlega. Eina ráðið sem þykir líklegast til að halda friði, er að hinir stóru þrír, Stalin, Truman og Attlee eigi fund með sér. - Fyrsta hefti fjórða árgangs þessa rits, sem yngri íslending ar hér halda úti, er nú komið áleiðis til áskrifenda sinna. Hefti þetta hefir sitt af hverju með- ferðis, sem fróðlegt er fyrir vngri og eldri að lesa. 1 það ! skrifa nú þessir: J. G. Jóhanns- son kennari um Islendingadag- nin á Gimli, dr. P. H. T. Thorlak- son: Minni Canada, ræða er hann flutti á Islendingadeginum; frú Svanhvít Josie skrifar um Þjóð- ernishorfur Islendinga hér vestra, Walter J. Lindal dómari um lok stríðsins í Japan og atom- sprengjuna; eftir Bergthór Emil Johnson eru nokkur kvæði, J. H. Bjarnason, M.B.E., ritar um störf canadiskra félagssamtaka í hern- um; W. Kristjansson um kapp- siglingar í Oxford; Caroline Gunnarsson sögu (Song of the Sea).' Þar eru fréttagreinar um William Benidikson, sambands- þingmann, um Snjólaugu Sig- urðsson og hljómleikastarf henn- ar, sem átt hafi sinn þátt í að vekja athygli á Winnipeg, sem hljómleikaborg; um Ásm. P. Jó- hannsson sjötugan; heimsókn frú Maríu Östlund og Öldu Páls- son og milli 30 eða 40 mynda ungra Islendinga í herþjónustu og við námsstörf. Safn það í ritinu er nú orðið allmikið og er mjög mikilsvert og skemtilegt fyrir eldri Islendinga að fylgjast með því og sjá hvað hinir yngri eru að gera, sér, fóstrunni og ættþjóð til fremdar og frama. —j Ritið er nægilega þjóðlegt frá þessu sjónarmiði skoðað til þess| að eiga skilið að vera keypt ál hverju íslenzku heimili. TILKYNNING Fund heldur Kvenfélag Sam- bandssafnaðar að heimili Mrs. R. Pétursson, 45 Home St., þriðju- dagskvöldið 9. okt., kl. 8. Mrs. S. E. Björnsson frá Árborg flyt- ur erindi um uppeldismál. Ýms málefni liggja fyrir fundinum og væri æskilegt að allar félags- konur mættu. Áætlað er að Laugardagsskóli Þjóðræknisfélagsins byrji á laug- ardaginn 13. okt. kl. 10 f. h. í Fyrstu lútersku kirkju. Meðal annara ágætra kennara sem nefndin hefir fengið til að kenna við skólann, er hr. Ólafur Páls- son, kennari frá Islandi, en hann, sem kunnugt er, dvelur hér um skeið til þess að kynna sér skóla- fyrirkomulagið í Manitoba. Skólanefndin hvetur nú for- eldra, og aðstandendur barna að nota sér þetta góða tækifæri og; m. senda börn sín í skólann til ís-j lenzku náms. Aráðandi er aðl nefndin viti hvað mörg börn! munu sækja skólann því tala kennara fer eftir því. Þeir, sem hafa í hyggju að senda börn sín, eru vinsamlega beðnir að til- kynna það einum nefndarmanna. Ennfremur æskir nefndin álits foreldra um það hvort það myndi heppilegra að breyta til um kenslutíma og keþna heldur eftir hádegi á laugardögum. A. P. Jóhannson, sími 71 177 V. J. Eylands, sími 29 017 Bergthór E. Johnson, sími 87 987 Grettir L. Jóhannsson, 28 637 Ingibjörg Johnson, heimilisfang: Ste. 12 Acadia Apts. heilla og sérstaklega myndi eg annast um þarfir þeirra manna sem hafa verið í berþjónustu. Eg álít að Garson flokkurinn hafi meiri framfarir innifalið í sinni stefnuskrá nú, heldur en nokkrum hefði komið til hugar, væri því mjög óhyggilegt að veita þeim ekki fylgi. Ef þið álítið að eg gæti orðið fólkinu í Ste. George að ein- hverju liði sem þingmaður ykk- ar, þá vona eg, kæru kjósendur, að þið veitið mér fylgi í þessum kosningum sem fara fram 15. þ. Virðingarfylst, C. Halldórsson FRÉTTIR FRÁ ÍSLANDI YFIRLÝSING UM FRÆÐSLUMAL Jóns Arasonar messa Síðastl. sunnudag fór fram að Hólum í Hjaltadal messa Jóns Arasonar biskups. Séra Friðrik Rafnar vígslubiskup prédikaði. Kirkjukór Akureyrar söng und- ir stjórn Jakobs Tryggvasonar. 1 lok messunnar flutti séra Benjamín Kristjánsson erindi. Svo margt var við messu, að ekki komust allir í kirkju. Prest- ar og margir annara viðstaddra voru til altaris. Veður var hið bezta um dag- inn.—Mbl. 14. ág. ★ ★ ★ Nýr blaðafulltrúi ameríska setuliðsins tekinn til starfa, Williams höfuðsmaður Fréttamenn blaða og útvarps íslenzku farið. vikublöðunum undan- ÞORSTEINN EINARSSON LÁTINN þrem vikum eftir að þær hefðu verið teknar og líkin numin á brott, en samt væri það óskapleg stybba ennþá og sögur þær, sem hermenn hefðu sagt sér um það sem þeir hefðu séð, vildi hann helzt ekki hafa eftir. Downey höfuðsmaður gat þess, að flestum Bandaríkjaher- mönnum hefði líkað vistin svo vel á íslandi, að þeir vildu helzt koma hingað aftur og eyða leyfi sínu hér. Þýzk blöð eru byrjuð að koma út aftuí, meðal annars tvö á her- námssvæði Bandaríkjamanna, undir þýzkri stjórn, annað í Frankfurt, “Frankfurter Rund- schau” og hitt í Aachen. Annars koma um 15 blöð út í Þýzka- landi á vegum Bandaríkjahers. Yfirritstjóri þeirra er Hans Haber, Austurríkismaður, kunn- ur rithöfundur, er flýði úr landi árið 1938,—Alþbl. 14. ág. FJÆR OG NÆR Þorsteinn Einarsson, Camp- bell River, lézt s. 1. sunnudag (30. sept.) að heimili sínu. Hann var 63 ára að aldri og hafði átt við heilsuleysi síðari árin að búa. Þorsteinn var ættaður frá Árnanesi í Austur-Skaftafells- sýslu, sonur Einars bónda Stef- ánssonar og Lovísu Benedikts- dóttur. Vestur um haf kom hann 1903, og átti lengst af heima í Winnipeg, en einnig í Nýja ls- landi, unz hann flutti fyrir fáum árum til Campbell River a Van- couver-eyju. Hann stundaði al- geng verkamannastörf og bænda vinnu hér vestra. Þorsteinn var giftur Vilborgu, dó'ttur Þórarins Stefánsson bónda í Framnesbygð í Nýja ís- landi. Lifir hún mann sinn, á- samt fimm börnum þeirra hjóna: Thorsteini, Lúðvíg, Páli, Guð- laugu og Önnu. Eru öll þeirra vestur við haf, nema Guðlaug, sem er hjúkrunarkona í hernum og var síðast er fréttist í Hol- landi. Systkini á Þorsteinn 8 á lífi og eru öll vestra nema eitt: Bene- dikt Einarsson í Dilksnesi í Austur-Skaftafellssýslu. Vestra eru Mrs. Sigríður Bergson, Mrs. Pálína Hornfjörð, Mrs. Ástríður Gíslason, Mrs. Jóhanna Vigfús- son, Guðjón, Högni og Stefán (ritstj. Hkr). Þorsteinn þótti dugnaðarmað- ur mesti til vinnu. Hann var og náttúrugreindur, vel lesinn og átti það til að vera snjallvrtur. Hann var vinsæll og þótti öllum er honum kyntust, hann vera skemtilegur í viðkynningu og einlægur og hreinn í allri fram- komu. Stjórnarnefnd Þjóðræknisfé- lagsins lætur í ljósi ánægju sína yfir þeim áhuga á íslenzkufræð-j aúu í Sær í Tripoli-herbúðunum, slu í landi hér, sem fram hefirjtal v'ið Williams höfuðsmann, er komið í greinum um það efni íjnú mun annast ýmislega frétta- ' starfsemi milli hersins og blaða, eftir að þeir Dóri Hjálmarsson Óþarft að fjölyrða um það, og Valdimar Björnsson fóru. — hvert grundvallaratriði íslenzku Bagnar Stefánsson major, sem kensla barna og unglinga erí í marSlr kannast við, mun emm= allri þjóðræknisviðleitni VOrri,|ve,ra Llöðianum japegur vi enda mun félagið leggja alt kapp:trettir. ^ær’ sem v,ar a ermn’ á að efla þá hlið starfseminnar i e®a Þeir ®el;a leysl; ur- n Þess með því að hlynna sem mest að!töluðu fréttamenn við Downey starfi Laugardagsskóla félágsins' höfuðsmann, sem er ný ominn og deilda þess í íslenzku, jafn- tr^ Þýzkalandi. framt og það heldur áfram sam-1 ^ð V1SU er fréttaþjonusta vinnu við Icelandic Canadian ■ Þessi ekki sama eðlis og áður, Club um íslenzku námskeið fyr- ir eldri nemendur. þar sem flestum hömlum hefir verið af lyft eftir stríðslokin og geta blöðin nú sagt frá öllu, Seint í ágúst 1945, flaug flug- skipið Kata, sem er eign Flugfé- lags Islands, frá Reykjavík til Kaupmannahafnar, með við- komustað á Skotlandi, og heim aftur. Kata hafði 5 manna áhöfn, fjórir af þeim íslendingar og einn Breti, sem var leiðsögumað- ur. Ferðin gekk vel báðar leiðir og á heimleiðinni hafði Kafa 15 farþega, 12 fullorðna og 3 börn. Svo það hafa verði 20 manns á skipinu. Þetta er fyrsta ferð sem íslenzkt flugskip hefir farið til Norðurlanda. Bendir þetta til að íslendingar séu fyrir alvöru að hefja flugferðir til annara landa. * * * Þakkarávarp Við undirrituð vottum þakk- iæti öllum hinum mörgu vinum er sýndu hluttekningu við frá- fall okkar hjartkæra föðurs, Kristjáns E. Fjeldsted. Við þökkum þeim sem heiðruðu kninningu hans með nærveru sinni við útförina, fyrir öll fögru blómin, og fyrir samúð auðsýnda á svo margvíslegan annan hátt. Einnig viljum við þakka öll- Með tilliti til umræðna um , nema þvij er vjðkemur flutning um þeim sem með kærleiksríku stofnun kennaraembættis í is- um hersins frá landinu eða til í j viðmóti veittu okkar aldur- lenzkri tungu og bókmentum við þv^ svo og nokkru öðru, en hnigna föður óteljandi ánægju- Manitoba-háskóla, leyfir netnd' Bandaríkjamenn ieggja ekki stundir hin síðustu æfiár hans. in sér að draga athygli að þvi, að j neinar fréttir að öðru leyti. Hétu Þjóðræknisfélagið hafði þetta i þejr hlaðamönnum fylstu aðstoð, mikilvæga mál árum saman á. þejr gætu orðið okkur að liði. stefnuskrá sinni, þó það hafi: wiiiiams höfuðsmaður er verið í annara höndum hin síðari priiðmenni í framgöngu, ment- árin. En þar sem félagið telur; agur vei> er doktor í heimspeki sér viðkomandi öll þau mál, erj{rá háskólanum í Chicago, þótt varða viðhald íslenzkra menn‘j ungur sé. ingarverðmæta í landi hér, ogj yar einnig staddur Stev- sérstaklegaumrættmál, þarsemjens ofursti) sem hér hefir verið í raun og veru er um að ræðajlengi Qg fjanaði um öryggismál beint framhald af íslenzkuken'j hersins og Downey höfuðsmað- slu þess, tjáir nefndin sig fusa'ur en hann kom hingað með til samvinnu um það mál vlð I Bonesteel hershöfðingja árið aðra hlutaðeigendur og er reiðu-j 1941 Taiar hann íslenzku all- búin að leggja það fyrir næsta þjóðræknisþing til frekari fyrir- greiðslu. 1 umboði stjórnarnefndar Þj óðræknisf élagsins, H. E. Johnson, TIL KJÓSENDA í ST. GEORGE KJÖRDÆMI sæmilega. — Hann hefir nu til skamms tíma verið við aðalbæki- stöðvar ameríska hersms i Frankfurt við Main í Þýzkalandi Fréttamenn spurðu Downev , höfuðsmann uni Það> hvort mat- nefndarsknfarp arskortur væri { Þyzkalandi. — Kvað hann Þjóðvera mundu hafa nægan mat, að mmsta kosti fram á vetur og í búðum i Frankfurt mætti kaupa smjór Vinir! Við þökkum ykkur hjartanlega, og biðjum guð að blessa ykkur. Fjeldsted fjölskyldan * * ★ Sunnud,morguninn, 23. sept. andaðiset á heimili sínu í Sel- kirk, Ingveldur Jónsdóttir Ber- entson, 91 árs að aldri. Hún var fædd í Pétursey í Mýrdal í V,- Skaftafellsýslu, dóttir þeirra hjónanna Jóns Ólafssonar og Elínar Bjarnadóttur. Systkinin voru 14, og eru nú á lífi: Þórdís í Swan River og Sesselja í Van- couver. Ingveldur var jarðsung- in af séra Rúnólfi Marteinssyni í fjarveru sóknarprestsins, fimtudaginn 27. sept., og fór at- höfnin fram í lútersku kirkj- unni og Anglican grafreitnum. Hún var lengi búsett í Selkirk og íslendingum kunn fyrir at-. orku og öll gæði. Eflaust mun flestum búend ■ j brauð og ýmislegar aðrar mat um í St. George vera kunnugt j vorur_ Hann gat þess, að Banda- að eg var útnefndur sem sam' Uíkjamenn flyttu matvörur sjálf- vinnuflokks erindsreki á fjöl- ir tii herja sinna, en hinsvegar mennum fundi sem haldin var á j myndu Rússar notfæra sér mat Lundar þann 24. þ. m. j Þjóðverja, a. m. k. að nokkru j0hnson, 14 Thelmo Mansions, Mín stefna er að hlynna að öll-: leyti. ; Winnipeg, og innan fárra daga um velferðarmálum sem geta ^ Hann kvaðst hafa komið til há útsölukonum víðsvegar í orðið fólkinu í heild sinni til Belsen fangabúðanna, að vísu Canada og Bandaríkjunum. Ársritið Árdís, þrettánda ár, 1945, er nú fullprentað. Mikið efnismeira heldur en nokkru sinni fyr, en þó selt fyrir sama verð og áður. Aðeins 35 cents. Ritið fæst nú hjá Mrs. Finnur

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.