Heimskringla - 16.01.1946, Síða 1
We recommend íor
your approval our
"BUTTER-NUT
LOAF
//
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
-t*
We recommend for
your approval our
//
BUTTER-NUT
LOAF"
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
LX. ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 16. JANÚAR 1946
NÚMER 16.
FRETTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
Eisenhower heimsækir
Ottawa
Dwight D. Eisenhower, yfir-
hershöfðingi bandaþjóðanna í
stríðinu í Evrópu, heimsótti Ot-
tawa s. 1. viku. Var honum fagn-
að með kostum og kynjum. —
Margir brutust gegnum girðing-
ar lögreglunnar meðfram vegin-
um, sem yfir hershöfðinginn fór
um, til að klappa á öxl honum
og þakka honum starf hans.
Hann var í veizlu bæði hjá for-
Canada náði þarna ekki em-
istaforingjunum, að hermenn hann væri því ekki fjarri, ef tillþeirra Kapítóla, kona Einars
legðu niður vopn sín, bylting- j boða stæði.” Spurningu um
unni væri lokið. Skipun þessi hvort hann væri að skrifa endur-
var gefin út eftir fund, er Chiang | minningar sínar, svaraði hann
bætti og heldur ekki í næst Kai-Shek. og En-lai hershöfðingi! svipað þessu.
veigamestu nefndinni: Öryggis- foringi kommúnista áttu með J Hann var með því, að Banda-
ráðinu. En í fréttum á mánu- ^eorge C. Marshall, hershöfð j rfkin létu sig Palestínu-málið
Jónssonar í Riverton.
Jón hefir lengst af æfinni
stundað búskap. Um eitt skeið
stofnaði hann ásamt Sveini
Thorvaldsyni verzlun og smjör
gerðarhús í Riverton, sem mun
dagskvöld var hermt, að fulltrúi infla sérstökum sendiherra skifta; sagði ofmiklu hafa Verið vera fyrsta íslenzkt smjörgerð-
frá Canada hefði verið kosinn í fra Bandaríkjunum í Kína. Þóttu hlaðið á Bretland. Málið yrði arhús austan hafs og vestan og
hagfræðisráð nýja þjóðabanda- ^etta ^ §°®ar fréttir^í Kína^ og farsællegar af hendi leyst af bygðinni reyndist stórt framfara
báðum þessum þjóðum.
. Þá spurðu fregnritar hvenær
stríðinu hefði fyrst farið að
lagsins. Sagði Mr. St. Laurent,' vakti hina mestu furðu’ hve slíku
dómsmálaráðherra Canada og var skjótt tU leiðar komið-
formaður fulltrúanna frá Can-I Af samningsatriðum er fátt
ada á fundinum, að ráð þetta1 sagf ennþá, annað en það, að halla á möndul-þjóðirnar. Chur-
t væri mjög mikilvægt og næst Chiang Kai-shek tilkynti um chill hugsaði sig dálítið um, en
öryggisráðinu að því leyti. En feið og friðarfréttin var birt, sagg[ svo: Þegar ráðist var á
. Mr. Evatt, utanríkisráðherra a® pólitískir flokkar, hverrar pearl Harbor. Þá hefði hann
sætisraðherra Canada og hmd- Ástralíu> sagði eftirsjá mikla í tegundar sem væru, teldust lög- fyrst verið viss um að mönduÞ
St]ora- j því, að Canada hefði ekki með iegir í landinu. Ennfremur yrðu þjóðirnar mundu tapa.
I ræðu sem Eisenhower hélt, Ástlraíu verið kosið í öryggisráð-! allir þeir, er í fangelsi væru
lagði hann áherzlu á einingu al- ið. Og blaðið Sydney Daily | vegna ’ * - ,íi 5-
spor. Síðar lagði hann búskap-
inn fyrir sig og hefir með dugn-
aði og framsýni rekið hann mest
af æfinni.
|Jón var greindur og vel lesinn
maður og hefir verið góður for-
ustumaður bæði búnaðar og fé-
lagsmála í bygð sinni.
Jón er þéttur á velli og kvikur
rcu, ci i laxigcioi vccxui c* ‘ £ -x 1 . á fæti og snar til ataka þegar a
’ . , , ° . ,x. Spurmngu fregnnta um hvort , „ * f ,, A f .
politiskra skoðana, latmr Þarf að halda- Á íslendmgadegi
mennings í kröfum um varanleg- Telegraph sagði það fullkomið lausir,
an frið. Hann sagði almenning óánægju-efni, að nýja Þjóða— Það sýnist sem Chiang Kai-
hafa með einhug átt mikinn þátt bandalagið hefði ekki kosið Can- shek hafi mikið slakað á klónni
í því að stríðið vanst. Ekki sagð- a(la [ örygigsráðið, en lönd sem og kröfur umbótamannanna hafi , ..
ist hann gera lítið úr framsýni Egyptaland og Mexikó, sem lítið verið ólíkt betur til greina tékn-1 aV 1 S6X V1 Ur 1 3U 3 ]U U
stjórnmálamanna. En ef friður- hefðu -—*■ _____ — — -r —r TTwaJ Hann kom með Queen Eliza-
Hitler væri dauður svaraði Chur-
chill: “Eg skyldi halda að hann
væri dauður.”
Churchill verður sér til hvíld-
eitt sinn lagði hann alla glímu-
kappa bæði bygðar sinnar og að-
komna (frá Dakota).
í viðmóti er Jóh bráðskemti-
legur, ræðinn og fjörugur og
xxcxuu gert í stríðsmálunum ar en áður af stjórninni. Endal nann aom xiíw v*ut.xm uxiz.a góður heim að sækja. Hann á
inn ætti að vinnast, yrði almenn- hefðu verið kosin. En Canada hafa sumir ágætir menn í Kína beth tU New York' Með sklPmu ávalt næg umtalsefni og tekur
komu 12,000 hsrmenn fra Can-
HEIÐR AÐUR
Lt.-Col. Einar Árnason
ingur að standa honum að baki,.slæði þar með tilliti til fólks- utan kommúnista flokksins ver-
alveg eins og hann gerði í stríð- fjölda allra þjóða fremst. ið harðir í horn að taka í um-
inu. Eitt alheimsstríð enn þurk
aði mannkynið út af jörðunni.
Fundur nýja þjóða-
bandalagsins
Um miðja s. 1. viku söfnuðust
ada.
Kurt Meyer, þýzki herhöfð-
efcki lengi að koma mönnum í
gott skap. Af fundi Jóns hefir
sá er þetta ritar, og samverka-
maður hans var um skeið, séð
inginn, sem dæmur var nýlega margan ganga skellihlægjandi.
Forsætisráðherra Nýja Sjá- bótakröfum sínum, eins og t. d.
lands var kosinn formaður þeirr- dr‘ Sun Fo’ sonur Sun Yat Sen’
ar nefndar, er eftir hag og heill stofnandi kínversika lýðveldisins. . , T, f . ,. , ,
almpnnírff? lítnr íSncinl Hn I Ennfremur var leiðtogi kommún til duaða fynr að hafa skipað fyr-! Jon er Islendmgur í buð og
manitarian Group). Mælti Stan- íiata Ohon En-lai hershöfðingi ir um líflát canadiskra fanga í hár og drengur hinn bezti í hví-
ley Knowles frá Winnipeg með mÍöS vel hæfur stjórnmálamað- Þyzkalandi, fekk dominum afn-wetna.
fulltrúar frá 51 af bandaþjóðun- 'honum, en frú Franklin D.! ur, mælir ensku reiprnenandi og j að. Hefir liflatsdominum nu i iHcimsknngla oskar honum
um til London, en þar stendur nú Roosevelt studdi, með fyrstu ’ var sa. er bjargaði Chiang Kai- J verði breytt i æfilanga fanga-j ínmlega til lukku a attatiu ara
yfir fundur nýja-þjóðabanda- ræðunni, sem hún hélt á fundin-1 shek- er honum var rænt í Siam vist. Er skrafað að hann verði afmælinu.
lagsins (United Nations Organi- Um. En hún er ein af fulltrúum j fyrir 9 arum- Er Chiang honum fiuttur til Canada og Kingston-
zation) um friðarmálin og öli Bandaríkjanna.
stórmál Bandaþjóðanna.
Fundurinn hófst á fimtudag.
Tvær aðrar konur eru fulltrú
ar á fundinum; er önnur þeirra
En kvöldið áður hafði Bretakon- fra Frakklandi og heitir Helene
ungur gildi fyrir fulltrúana og Lefaucheux og er ein af 33 kon-
árnaði þeim heilla í starfinu. unum á þingi Frakka, en hin er
Fundinum stjórnaði dr. Edu- Miss Ellen Wilkinson, menta-
ardo Zuleta Angel frá Columbia.1 málaráðherra í stjórninni á
Minti hann fulltrúana á að þeir Bretlandi.
mættu ekki bregðast mannkyn-
inu í annað sinn og hefir eflaust
Fundurinn virðist fara vel af
stað. En því má ekki gleyma, að
haft í huga, að þennan sama dag þarna er ekki um Þjóðabandalag
fyrir 26 árum var gamla þjóða-
bandalagið stofnað.
að ræða, sem alráðandi er, því
hinir stóru þrír eða fimm geta
Þá mælti Attlee, forsætisráð-1 neitað að staðfesta alt það sem
herra Breta nokkur orð, bauð þeim sýnist. Nefnd verður á
fulltrúana velkomna og minti þá fundinum kosin til að hafa eftir-
á, að um líf 0g dauða mannkyns- j lit með atorkuvinSlu til venju-
ms væri að tefla; svo mikið væri
undir starfi fundarins komið.
Úr því byrjuðu fundarstörf og
gengu þau hið greiðlegasta. For-
seti Nýja Þjóðabandalagsins var
kosinn Paul Henry Spaak, utan-
rikisráðherra Belgíu; hann er só-
síalisti og mæltu Bretar með
bonum. Annar í vali var Trygve
hie, utanríkisráðherra Noregs;
var með honum mælt af Rússum,
eo hann hlaut 23 atkvæði, en Mr.
SPaak 28.
Fundurinn var haldinn í Cen-
tral Hall í London og var þar
saman komið um 2000 manns,
mest stjórnmálamanna og frúa
þeirra.
flinn nýkosni forseti kvaðst
seinna flytja sína aðalræðu.
Naesta dag (á föstudag) fóru
fram nefndar kosningar. Vildu
hUssar fresta þeim og verja
meiri umhugsunartíma til vals-
ltls- En Byrnes áleit bezt að
strax yrði til verka gengið; það
ysti almennara trausti. Var það
gert.
Voru varastjórnendur (ohair-
men) sjö kosnir; fimm þeirra
v°ru frá stórþjóðunum: Bret-
.andi, Bandaríkjunum, Rúss-
andi, Kína og Frakklandi, en
inir tveir frá Suður-Afríku og
enezuela. Kjósa þeir síðar
Vara-forsela_
Fn þessir menn verða að sjálf-
®ugðu þeir, sem verkefnin velja
PJoðabandalaginu nýja á fund-
lnum, verða stjórendur starfsins,
með forseta.
legra starfa. En það felur ekki
endilega í sér, að leyndarmálið
um atomsprengjuna verði upp-
lýst. Það er ekkert vitað um
það, hvort Rússar sésktu þess á
Moskva fundinum.
En þetta nýja Þjóðabandalag
er þó að mörgu ólíkt fyrra Þjóða-
bandalaginu. Þar réðu tvær eða
þrjár þjóðir öllu. En Rússar og
Bandaríkin voru utan þess, nema
það stutta skeið sem Rússinn
var þar og kom engu fram. 1
þessu nýja Þjóðabandalagi, er
hann ein öflugasta þjóðin og
Bandariíkin. Það setur alt annan
svip á nýja Þjóðabandalagið, en
var á því gamla. Meira að segja
viðhorf Breta er annað þar, en í
ávalt þakklátur síðan. Þá hefir
frú Chou En-lai staðið framar-
lega í félagsmálum og er talin
sú kona, er mesta athygli hefir
vakið innlendra, sem erlendra
stjórnmálamanna og fregnrita.
Ótal fleiri gáfaðir Kínverjar
hafa látið til sín taka í frelsiS-
og framfaramálum Kínaveldis,
sem nú fyrst hafa að líkindum
verið heyrðir. Megi nú friðurinn
færa kínversku þjóðinni velmeg-
un,
Ásta málari ferðast
til Islands
Mrs. Guðrún Thorkelsson,
Ashern, Man., skrifar Hkr. á
þessa leið:
Systir mín, Ásta málari, bað
mig að tilkynna þér að hún sé
nú á leið tii tslands, og biður þig
að flytja kveðju sína hinum á-
gætu Tangabúum (Point Ro-
berts) og óska þeim góðs árs. —
Utanáskrift hennar á Islandi er:
Mrs. Ásta Norman, Reykjavík,
pósthólf 971.
Heimskringla óskar listakon-
unni góðrar ferðar og skemti-
legrar dvalar á íslandi.
fangelsið verði bústaður hans. —
Með tíð og tíma flytji svo kona
hans og sonur og setjist að í
grendinni til að geta fundið
hann. En öllum má ofbjóða. —
Kona í mentamálaráði Toronto-
borgar, mótmælir Þessu- að og veru, beðið þjóðina að bjarga
Meyer se fluttur hingað og fjol- sér fr6 sjálfum sér> fr4 demó.
HVERJUM ER UM
AÐ KENNA?
Eftir Roscoe Drummond
Truman forseti hefir í raun
skylda hans. Hann eigi sízt hér lcrðfum Qg re,pUblikunum, og frá
heima. Verður eflaust rekstur ur
Lt.-Col. Einar Árnason, sem
fyrir nokkru kom heim úr hern-
um og nú býr í Winnipeg, var
heiðraður um nýárið með því að
vera veitt The Order of the
British Empire — O.B.E. — af
Bretakonungi.
Lt.-Col. Árnason var í Royal
Canadian Engineers-deildinni,
er vann við British Petroleum
Warfare Department, en þar var
glímt við umbætur á blyshernaði
(flame warfare). Höfðu fréttir
áður af því borist, að Lt.-Col.
Árnason hefði fundið upp veiga-
miklar umbætur á áhöldum til
þessa hernaðar.
Lt.-Col. Árnason hefir verið
starfsmaður hjá Power and Sup-
ply Co. Ltd., í Winnipeg síðan
honum var veitt lausn úr hern-
um í nóvember.
Islendingar óska þessum vel-
gefna landa til lukku með heið-
urinn.
þessu.
Við nánari rannsóknir á dómi
auka verðbólgu, sem forsetinn
hafði margsinnis varað við. Það
því pólitíska fyrirkomulagi, sem var gert fyrir pólitískar ástæður,
þeir eru allir partur af.
, „ , , , Eftir því sem forsetinn sagði í
Meyers, kom i ljos að hann hefði ^ er hann £
ekki skipun gefið um aftökur
canadiskra fanga.
hafa orðið
FRÁ RIVERTON
tjR ÖLLUM ÁTTUM
Winston Churchill og frú hans
komu til New York í gær. Voru
móttökurnar við lendinguna hin-
gamla Þjóðabandalaginu. Ihald-1 ar beztu og hreyfimyndir af þeim
ið og frelsið haldast betur í hend- j teknar. Síðar áttu blaðamenn
ur í nýja bandalaginu en því tal við Churchill, er öllum spurn-
gamla. Það kemur meira alt til ingUm þeirra sagðist skyldi
greina þar en gerði í eldra svara.
bandalaginu. Það var löngum
Var hann fyrst spurður að
um það kvartað, að Bandaríkin hvorf hann mundi verða áfram
stæðu utan þess. Ef til vill á það j foringi ihaldsflokksins. Svar
eftir að sýna sig, að áhrif þeirra hang var að «flokkurinn réði því,
verði svo mikil og góð í þessu; &n stjórnmáiin hefði hann ekki
nýja Þjóðabandalagi, að um-!kvatt
kvörtunin hafi haft við mikið ‘ hann s rður hvað um
að styðjast og það verð. nyja það vœri, að hann yrði gerður að
Þjoðabandalaginu hagur, að það gecretary j nýja al.
tilheynr þvi með ollum stor' þjóðafélagsinu, eins og í Suður-
veldum heimsms. | Afríku hefði yerið lagf fiL Sagði
Churchill að þetta væri það fyr-
j sta sem hann hefði um þetta
Síðast liðinn fimtudag var heyrt.
skipun gefin út um það í Kína,1 Var hann að 9krifa sögu stríðs
Hættir að berjast
en afleiðingarnar
slæmar.
er nann tiutti í siiöustu j Nú vill Mr. Truman að haldið
viku, lítur svo út, að það séu I sé áfram verðlagstakmörkun, á-
nógar ásakanir á alla, en lítið til samt takmörkun á húsaleigu, og
gildis teljandi neinum af þing-.öllu efni sem lítið er til af, og
maður vonar að þessi stefna hans
í innanlandsmúlum, sé ekki of
sein — aðvörun gegn því að láta
reka á reiðanum, einmitt því sem
mönnunum, eins og þingstörfin
hafa gengið í Washington s. 1. sex
mánuði. Ástæðan fyrir hinum
Sveinn Thorvaldson, M.B.E.,
frá Riverton leit inn á skrifstofu pólitísku erfiðleikum Trumans,
Heimskringlu í gær. Hann sagði a dýpri rætur en svo, að slíkt stjórn hans hefir ekki verði al-
í fréttum að norðan, að 80 ára verði læknað með einni ræðUj en
aldursafmælis Jóns Sigvaldason- það getur bætt úr þeim að forset-
ar hefði verið minst, með sam- inn hefir hjálpað til að gera þær
kvæmi s. 1. sunnudag, á heimili heyrum kunnar, svo þær verða
Einars Jónssonar tengdasonar almenningi skiljanlegri.
hans. Stóð fyrir því Sambands-1 ]Vlr. Truman hefir ekki gert of
veg laus við.
Demókratar gáfu 1944 Roose-
velt-Truman meirihluta, —
50 í þinginu og 15 í öldungaráð-
inu, öflugan meirihluta í báðum
deildum þingsins. Þegar svo Mr.
söfnuður og annað vinafólk. mikið úr þeim hættulega póli-jTruman segir fólkinu, að hann
Samsætinu stjórnaði Gísli Ein-;tigka þvergirðdngi sem á ser
arsson, en ræður fluttu Sveinn stað> millí þingsins og stjórnar-
Thorvaldson, Dr. Steinn Thomp- innar> a öllury sviðum innan-
son og G. J. Guttormsson. Svar- iands mala.
aði Jón Sigvaldason ræðunum j Hinn árangurslausi, og mest
og þakkaði góðvild og vinahót át á setti fundur, utanríkisráð-
sér sýnd. i herrans, sem haldin var í Lon-
Jón Sigvaldason er fæddur á donj er enn eins og handhægur
Hellulandi í Hegranesi í Skaga- ^fiy^ki, borin saman við það sem
firði 12. jan. 1866. Foreldrar þingið og forsetinn hafa komið ariðandi stjórnarfrumvörp sem
hans voru Sigvaldi skáld Jóns- sér saman um> síðan í sumar, því I er haldið uppi í nefndum, bæði í
son og kona hans Soffía Jóns- það er svo iitið að það verður
dóttir frá ögmundarstöðum í auðveldlega mælt á litlafingri.
Skagafirði. Jón gekk á Möðru-j Ábyrgin nær til allra, að Mr.
vallaskóla og var barnakennari Truman ekki undanskildum. —
í Vopnafiiði um skeið, en árið það eru aðanega fjórar grund-
1892, hélt hann af stað til Vest- vanar ástæður sem standa í vegi,
urheims, 26 ára gamall. Var sem eru; j fyrsta iagi) að forset-
hann í Winnipeg fyrstu 5 árin inn hefir verið seinn til að gera
vestra, en flutti að því búnu sér funa grein fyrir því, hvaða
norður til Islendingafljóts (nú kringumstæður að $300,000,000,-
Riverton), nam þar land og qqq ^ollara stríð hefir leitt af
nefndi að Sunnuhvoli. Þegar sér> Qg sé ekki auðhlaupið að
hann hafði fengið eignarétt á koma ðnu aftur á heilbrigðan
þeirri jörð, flutti hann að Akri fjárhagslegan grundvöll. Allur hefir ekki stjórn á flokksmönn-
og hefir búið þar síðan. j hugur stjórnarinnar, eftir að um sínum í þinginu, fremur en
Kona Jóns heitir Sigrún og er japan var sigrað, Var að koma j Roosevelt hafði fyrir stríðið. —
dóttir Þorgríms Jónssonar á Akri ollu sem fljótast í samt lag Demókratic New Deal flokkur-
í Fljótsbygð; er hún skagfirsk> j heima, og sleppa taumhaldinu. mn er klofinn og suðurríkja
sem maður hennar. Eignuðust | sem fljotast af öllum siríöshöml- hiufinn af flokknum, er í meiri
hafi ekki getað komið fram einu
einasta mikilvægu lagaákvæði í
gegnum þingið síðan í septem-
ber, hverjum býst hann við að
þjóðin kenni um það? Það væri
ekki ósanngjarnt ef þjóðin kendi
þeim stjórnmálaflokk, sem kos-
in var til valda um það. Þegar
forsetinn bendir á 14 sérstök og
þinginu og öldungaráðinu, —
frumvarp um atvinnumál, frum-
varp gegn verkföllum, fiumvarp
um hækkun á lágmarks kaup-
gjaldi, og mörgum fleiri. Hver
heldur hann að þjóðin álíti að
beri ábyrgð á þessu? Hvað svo
sem hann heldur, eru margir
sem halda að sá stjórnmálaflokk-
ur sem þeir kusu til valda beri
ábyrgðina.
1 þessu er mikið af erfiðleik-
um Mr. Trumans fólgið. Hann
af stjórn landsins og kommún- ins? “Nei, ekki sem stendur, en þau 4 börn, er 3 lifa. Er eiff Jum; þessi stefna varð til þess að
Frh. á 5. bls.