Heimskringla - 27.03.1946, Side 7

WINNIPEG, 27. MARZ 1946
HEIMSKRINGLA
7.SIÐA
FERÐAMINNINGAR
UM SUÐURLANDSFÖR
í júlímánuði 1945
Framh.
1 Þjórsárdal er margt ein-
kennilegt að sjá. Fyrst er það
gjáin sem svo er kölluð. Steyp
ist foss þar fram af háum berg-
stalli og hefir grafið afardjúpa
kringlótta skál ofan í gljúpan
jarðveg. Skálin er full af vatni
og sézt þar ekki fyrir botni. —
Vatnið bunar út af skálarbarm-
inum á einum stað. Margar upp-
sprettulindir eru í dálitlum
hvammi til hliðar við fossinn.
Sumar þeirra eru með jökullit og
er haldið að smásprænur frá
Þjórsá komi þarna í gegnum urð-
aröldur þær er eru þarna milli
Þjórsár og Þjórsárdals. Myndast
þarna því dálítil á er rennur nið-
ur vestanverðan dalinn. Hvort
hún heitir Fossá veit eg ekki en
við getum kallað hana það. —
Nokkru neðar í dalnum er annar
foss og heitir þar Hjálp.
Mjög einkennilegt landslag er
á báðum þessum stöðum. Hjá
gjánni er klettur með gati í
gegn, hefir þar áður runnið vatn
frá fossinum, nú er það marga
metra fyrir ofan yfirborð vatns-
ins í skálinni. Hjá Hjálp er
klettadrangur sem áin. hefir ein-
hverntíma runnið kringum. Nú
er allhár grasbali á bak við klett-
inn en áin rennur öll öðrumegin
við hann. En það merkilegasta
sem er að sjá í Þjórsárdal eru þá
fornar bæjarrústir er þar hafa
verið grafnar upp og segja menn
að sá bær hafi heitið Stöng. Þar
hafa fundist 3 húsatóftir með
stuttu millibili, eru það Skála-
tóft, Fjóstóft og Smiðjutóft. —
Bygð hafa verið lág timburskýli
yfir tóftirnar svo þær hverfi
ekki aftur í jörð.
Maður gengur þarna um með
einkennilegri tilfinningu, sem ó-
mögulegt er að lýsa með orðum.
Hér hafa fætur fornmanna troð-
ið þessi gólf. Hér hafa ungmenni
háð sína barnaleiki og eldra fólk
sína lífsbaráttu við bjarmann af
langeldunum, á skálagólfinu sézt
hvar þeir hafa brunnið.
I búrgólfi eru för eftir stór
keröld, hvort það hafa verið öl-
keröld eða skyrkeröld sézt ekki
af förunum, en einkennilega súr
þefur fanst mér þar vera.
1 smiðju er steðjaþró og mó-
stokkur úr steini og í holu í steini
sem auðsjáanlega er af höndum
gerð, liggur hnöttóttur hnöll-
ungssteinn ásamt rauðu dusti,
líklega járnefni.
í fjósi má telja 18 bása, að-
skilda af stórum hellum. Hellu-
lagður flór er einnig greinilegur.
Glögglega sér fyrir veggjahleð-
slu úr grjóti, þó víða sé skökk og
missigin, einnig þrep fyrir set-
INNKÖLLUNARMENN HEIMSKRINGLU
Reykjavík
A ÍSLANDI
—Björn Guðmundsson, Reynimel 52
í CANADA
Antler, Sask------------K. J. Abrahamson, Sinclair, Man.
Árnes, Man-------------Sumarliði J. Kardal, Hnausa, Man.
Árborg, Man~...........................G. O. Einarsson
Baldur, Man.._.......... ..................O. Anderson
Bedkville, Man.___------Björn Þórðarson, Amaranth, Man.
Belmont, Man...............................G. J. Olespn
Bredenbury, Sask.-__Halldór B. Johnson, Churchbridge, Sask.
Churchbridge, Sask------------------Halldór B. Johnson
Cypress River, Man.................._...Guðm. Sveinsson
Dafoe, Sask-------------O. O. Magnússon, Wynyard, Sask.
Ebor Man.---------------K. J. Abrahamson, Sinclair, Man.
Elfros, Sask................._...Mns. J. H. Goodmundson
Eriksdale, Man..........................Ólafur Hallsson
Fishing Lake, Sask___________Rósm. Árnason, Leslie, Sask.
Foam Lake, Sask..-----------Rósm. Árnason, Leslie, Sask.
Gimli, Man...............................K. Kjernested
Geysir, Man____________________________G. B. Jóhannson
Glenboro, Man..............................G. J. Oleson
Hayland, Man...........................Sig. B. Helgason
Hecla, Man..........................Jóhann K. Johnson
Hnausa, Man.............................Gestur S. Vídal
Innisfaií, Alta________Ófeigur Sigurðsson, Red Deer, Alta.
Kandahar, Sask__________O. O. Magnússon, Wynyard, Sask.
Keewatin, Ont.........................Bjarni Sveinsson
Langruth, Man...........................Böðvar Jónsson
Leslie, Sask.........................Th. Guðmundsson
Lundar, Man................................D. J. Líndal
Markerville, Alta_____Ófeigur Sigurðsson, Red Deer, Alta.
Morden, Man.__________________________Thorst. J. Gíslason
Mozart, Sask............................Thor Ásgeirsson
Narrows, Man._
S. Sigfússon, Oakview, Man.
Oak Point, Man.........................Mrs. L. S. Taylor
Oakview, Man................................S. Sigfússon
Otto, Man_________________Hjörtur Josephson, Lundar, Man.
Piney, Man...........................-.....-S. V. Eyford
Red Deer, Alta........................Ófeigur Sigurðsson
Riverton, Man............................Einar A. Johnson
Reykjavik, Man............................Ingim. Ólafsson
Selkirk, Man__________________________Mrs. J. E. Erickson
Silver Bay, Man...........................Hallur Hallson
Sinolair, Man.........................K. J. Abrahamson
Steep Rock, Man......................s-....Fred Snædal
Stony Hill, Man__________Hjörtur Josephson, Lundar, Man.
Tantallon, Sask.........................Árni S. Árnason
Thornhill, Man___________Thorst. J. Gíslason, Morden, Man.
Víðir, Man___________________Aug. Einarsson, Árborg, Man.
Vancouver, B. C._______Mrs. Anna Harvey, 4487 Quebec, St.
Wapah, Man_______________Ingim. Ólafsson, Reykjavík, Man.
Winnipeg_____S. S. Anderson, 800 Lipton St. Winnipeg, Man.
Winnipegosis, Man...............................S. Oliver
Wynyard, Sask........—.................__0. O. Magnússon
í BANDARÍKJUNUM
Akra, N. D______________Björn Stevenson, Akra P.O., N. D.
Bantry, N. Dak _____________ E. J. Breiðfjörð, Upham, N. D.
Bellingham, Wash.__Mrs. Jolhn W. Johnson, 2717 Kulshan St.
Blaine, Wash.......................-Magnús Thordarson
Cavalier, N. D_______-__Björn Stevenson, Akra P.O., N. D.
Crystal, N. D__________C. Indriðason, Mountain P.O., N. D.
Edinburg, N. D__________C. Indriðason, Mountain P.O., N. D.
Gardar, N. D___________C. Indriðason, Mountain P.O., N. D.
Grafton, N. D__________C. Indriðason, Mountain P.O., N. D.
Hallson, N. D____________Björn Stevenson, Akra P.O., N. D.
„C. Indriðason, Mountain P.O., N. D.
Miss C. V. Dalmann, Minneota,-Minn.
Hensel, N. D_____
Ivanhoe, Minn.
Milton, N. Dak.....................-S. Goodman
Minneota, Minn................Miss C. V. Dalmann
Mountain, N. D____C. Indriðason, Mountain P.O., N. D.
National City, Calif...-John S. Laxdal, 736 E. 24th St.
Boint Roberts, Wash...............Ásta Norman
Seattle, 7 Wash___J. J. Middal, 6522 Dibble Ave., N.W.
Upham, N. Dak---------------------E. J. Breiðf jörð
The Viking Press Ltd.
Winnipeg Manitoba
um í skálanum. Alt þetta er hið
merkilegasta og vekur hjá manni
margskonar hugmyndir. Á leið-
inni inn að Stöng er dálítil á er
Sandá heitir, hún rennur á laus-
um vikursandi og getur verið
farartálmi bílum ef vöxtur er í
henni. • Ekki var hún vatnsmikil
nú en okkar bíll var lágur og
gekk því vatn upp a mótorinn
svo hann misti kraft til að draga,
og varð okkur það til bjargar að
þarna voru tveir aðrir bílar á
ferð og drógu þeir okkur yfir, er
við vorum fastir í miðri ánni.
Á sömu leið fór í bakaleiðinni,
en þá komst bíllinn sjálfur er
búið var að bera fólkið úr hon-
um og ýtt var á eftir honum af
tveimur mönnum. Er það eina
skiftið að eg man eftir að eg hafi
verið borinn á baki yfir smá-
sprænu.
Eftir að við höfðum nú skoðað
þessi náttúrufyrirbrigði og forn-
menjar, snerum við aftur á leið
til Reykjavíkur, því þangað átti
að ná um kvöldið. Degi var tek-
ið að halla en eftir var að keyra
120 km. vegalengd. Var því, eft-
ir að drukkið hafði verið kaffi
hjá venslafólki konu minnar,
sem er búsett í Reykjavík, en bjó
nú í sumarbústað í skógargili
rétt hjá Asólfsstöðum — keyrt í
einum fleng um Skeið og Flóa,
Ölvusárbrú, Hveragerði, Kamba,
Hellisheiði, framhjá Kolviðar-
hóli, til Reykjavíkur.
Margt hafði maður séð á þess-
um degi en minnisstæðast verð-
ur fornmannarústirnar á Stöng.
Þar á að hafa búið í fornöld,
Gaukur Trandilsson, fósturbróð-
ir Ásgríms Elliðagrímssonar. —
Gaukur á að hafa átt vingott við
húsfreyju á næsta bæ, Steina-
stöðum, en hún var systir Ás-
gríms og óx af því fjandskapur
milli þeirra Ásgríms, er endaði
með því að Ásgrímur sat fyrir
Gauk við Gaukshöfða og drap
hann þar.
I Seint gleymist líka fjallasýn
úr Þjórsárdal, Hekla, Búrfell,
Bláfjall. Frá sumarbústaðnum
sézt einnig fjallið þríhyrningur,
sem sagt er frá í Njálu í sam-
bandi við Njálsbrennu. Annað
fjall, bungumyndað, sézt líka,
það heitir Hvolsfjall. Alt er það
í mikilli fjarlægð og hjúpað
blárri móðu því Rángárvellir eru
mikið austar en leið okkar lá.
Ógleymanlegt verður einnig
útsýni af Kambabrún eða mik-
ilfengleikur ánna Þjórsár og
Ölvusar. Svo eftir þennan minn -
isstæða dag hvílist maður í
mjúkri sæng hjá vinum og
vandamönnum og dreymir má-
ske um eldgos og vígaferli, ásta-
fundi og fjallasýn. Hyer veit?
Næsta dag er farið um í
Reykjavík og reynt að heim-
sækja gamla vini og frændur, en
fáir eru viðlátnir, ýmist í fríum
eða að ganga eripda sinna um
bæinn.
Föstudag 20. júlí um hádegis-
bil, lögðum við á stað til Þing-
valla. Vegurinn liggur yfir Mos-
fellsheiði. Til Þingvalla eru 50
km. Brátt erum við á barmi Al-
mannagjár, þar sem vegurinn
liggur niður í gjána. Þar á brún-
inni stendur steinstöpull með
málmplötu að ofan og á hana er
mörkuð áttalína og nöfn helztu
fjalla í umhverfinu, s. s. Skjald-
breið, Ármannsfell, Hrafnabjörg.
Líka sér til gjánna, Flosagjár,
Hrafnagjár, Heiðagjár. Þá sér
maður og ofanyfir Þingvelli —
sem mér fundust ekki eins víð-
áttumiklir og eg hafði gert mér
hugmynd um — gamla bæinn á
Þingvöllum, kirkjun og gistihús-
ið Valhöll, og yfir mikinn hluta
Þingvallavatns.
Maður gengur þarna um með-
al gamalla minnismerkja um
forna frægð. Minnissteinar með
áletrunum eru á mörgum búða-
rústum en engin er með áletrun
fornmanna nema Snorrabúð og
ekki láta búðatóftirnar i
yfir sér en lítil stekkjarbrot, og
svo hefir Jónasi sýnst líka er
i hann kvað: “Nú er hún Snorra-
LYNG-KIRSIBER
\\^ Lyng-kirsiberin
vaxa upp af fræi
á fyrsta ári. Rauð-
gul á lit, á stærð
við venjuleg kirsi-
ber. Óviðjafnanleg
í pæ og sýltu. Einnig mjög góð til
átu ósoðin, á sama hátt og jarðber.
Ef þurkuð í sykri jafngilda þau rús-
ínum fyrir kökur og búðinga. Afar
ávaxtamikil. Geymast langt fram á
vetur ef höfð eru á svölum stað. —
Pantið útsæði strax. Bréfið á 15é,
2 bréf 250, póstfrítt.
FRf—Vor stóra útsœðisbók fyrir 1945
Enn sú fullkomnasta. 86
DOMINION SEED HOUSE
Georgetown, Ontario
búð stekkur”, og lítið sá eg lyng
á Lögbergi. Öxarárfoss er falleg-
ur þar sem hann steypist ofan í
gjána, en ekki er áin vatnsmikil.
Þó er drekkingarhylur nokkuð
mikilúðlegur og veldur þar
mestu um hlutverk hans á tím-
um Stóradóms.
Nýr grafreitur er á Þingvöll-
um, en þar er aðeins einn leg-
steinn með nafni Einars Bene-
diktssonar, ekki eitt orð meir.
Eftir um þriggja tíma við-
stöðu á Þingvöllum, kvöddum
við þennan fornhelga stað, í fyr-
sta og að líkindum í síðasta sinn,
minsta kosti gamla fólkið í för-
inni, og héldum niður með Þing-
vallavatni að norðan og var för-
inni heitið að Sogsvirkjuninni
við Ljósafoss. Þaðan fær Reykja-
vík sitt rafmagn. Stíflan og
stöðvarhúsið er mikið mann-
virki, vélar stórar og aflmiklar
og þó ekki fullnægjandi fyrir
Höfuðstaðinn, hið sama má segja
um Laxárstöðina fyrir Akureyri.
Mikið er enn óbeislað af afli foss-
ins. Frá Ljósafossi var keyrt um
Grímsnes og Grafning, fram hjá
Ingólfsfjalli og .niður á veginn
frá Ölvusárbrú, framhjá Hvera-
gerði, upp Kamba og yfir Hell-
isheiði og komið til Reykjavíkur
kl. 6.45 um kvöldið, eftir 5% kl.
stundar ferðalag um fornhelg-
asta stað þess lands og mestu afl-
stöð sem enn er til á íslandi.
Þessi dagur mun ekki síður verða
minnisstæður en dagurinn, sem
farið var um Þjórsárdal.
Laugardagsmorgun 21. júlí,
var lagt á stað heimleiðis kl. 7x/2
og haldið hina sömu leið til baka
og farin var suður. Inn fyrir
Hvalfjörð og bak við Akrafjall.
Þó lögðum við þá lykkju á leið
okkar að keyra niður á Akranes
til að heimsækja frændfólk okk
ar er þar býr og eyddum við í
það að minsta kosti 3 kl.st. Eftir
um klukkutíma stans var haldið
á stað upp Borgarfjörð, og ekki
stansað fyr en í Fornahvammi,
efsta bæ í Norðurárdal. Þar
drukkið kaffi, og svo strax á
stað aftur, yfir Holtavörðuheiði,
Hrútafjörð, Miðfjarðarháls, Víði
dals, Vatnsdalshóla, Þingið og að
1 Hjaltabakka. Þar var stansað og
borðað hið bezta skyr og annað
góðgæti. Svo hófst síðasti á-
fanginn, stanslaus keyrsla eftir
Langadal, yfir Vatnsskarð, eftir
Skagafirði, Norðurárdal, Öxna
dalsheiði, Öxnadal, Þelamörk
Moldhaugnaháls, Kræklingahlíð
og komið heim til Akureyrar kl.
11 y2 að kvöldi hins 7 dags frá
því að ferðin var hafin, hafði þá
verið haldið áfram aðeins með
tveim stuttum hvíldum í næst-
um 10 klst..
Og lýkur hér að segja frá
lengstu og skemtilegustu ferð er
eg hef farið á æfinni. Veður var
þurt og oftast sólskin alla dag-
ana. *
Professional and Business
Directory ——=

OrFici Phoni R*s. Phoní
94 762 72 409
Dr. L. A. Sigurdson
116 MEDICAL ARTS BLDG.
Office hours by appointment
50 ára minningar um
skáldskap Borgfirginga
Fyrsta hefti er nú komið á
bókamarkaðinn, og er það ákveð
inn vilji útgefandans að ekki
líðí á löngu að fleiri hefti komi
fyrir almenningssjónir. — Þetta
hefti er 30 blaðsíður, í góðri kápu
og prentað á ágætan pappír. —
Verð: 50c. — Fæst í Bókabúð
Davíðs Björnsson og hjá Viking
Press Ltd.
KAUPIÐ HEIMSKRINGI.U—
útbreiddasta og fjölbrevttaste
íslenzka vikublaðið
Dr. S. J. Jóhannesson
215 RUBY ST.
Beint suður af Banning
Talsími 30 S77
Vlðtalstími kl. 3—5 e.h.
J. J. Swanson & Co. Ltd.
REALTORS
Rental. Insurance and Financial
Agents
Sími 97 538
308 AVENTJE BLDG—Wlnnlpeg
THE WATCH SHOP
(ÍARL K. THORLAKSON
Dlamond and Weddlng Rtngg
Agent íor Bulova Watcbee
Marriage Licenses Issued
699 SARGENT AVB
H. HALDORSON
BUILDER
23 Music and Arts Studios
Broadway and Carlton
Phone 92 055
Winnipeg, Canada
CANADIAN FISH
PRODUCERS, LTD.
H. Page, Managing Director
Wholesale Distributors oi
Freab and Frozen Fish
311 CHAMBERS ST.
Office Phone 26 328
Res. Phone 73 917
ÁSGEIRSON’S PAINTS,
WALL PAPER AND
HARDWARE
698 SARGENT AVENUE
Winnipeg, Man.
Telephone 34 322
WINDATT COAL Co.
LIMITED
Established 1898
307 SMITH STREET
Office Phone 97 404
Yard Phone 28 745
THE
BUSINESS CLINIC
specialize irt aiding the smaller
business man to keep adequate
records and prepare Income
Tax Returns.
ANNA LARUSSON
415 Mclntyre Blk. Ph. 92 316
Frá vini
PRINCESS
MESSENGER SERVICE
Við flytjum kistur og töskur,
húsgögn úr smœrri íbúðum
og húsmuni af öllu tœi.
58 ALBERT ST. — WINNIPEG
Sími 25 888
C. A. Johnson, Mgr.
A. SAEDAL
PAINTER & ÐECORATOR
★
Phone 93 990
★
Suite 1 Monterey Apts.
45 Carlton St., Winnipeg
DR. A. V. JOHNSON
DENTIST
50$ Somerset Bldg.
Office 97 932 Res. 202 398
ANDREWS, ANDREWS,
THORVALDSON &
EGGERTSON
• Lögfrœðingar
Bank of Nova Scotia Bldg.
Portage og Garry St.
Sími 98 291
DRS. H. R. and H. W.
TWEED
Tannlœknar
★
406 TORONTO GEN. TRUSTS
_ BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smith SL
PHONE 96 952 WINNIPEG
H. J. PALMASON & Co.
Chartered Accountants
1103 McARTHUR BLDG.
PHONE 94 358
Rovatzos Floral Shop
253 Notre Dame Ave., Phone 27 9S9
Fresh Cut Flowers Dally.
Plants ln Seasom
We speclallze in Weddlng & Concert
Bouquerts & Funeral Designs
Icelandic spoken
A. S. BARDAL
aelur likklstur og annast um útfar-
Ir. Allur útbúnaður sá besti.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarOa og legsteina.
843 8HERBROOKE ST.
Phons 27 324 Winnipeg
Union Loan & Investment
COMPANY
Rental, Insurance and Financial
Agents
Siml 95 061
510 Toronto General Trusts Bldg.
GUN DRY-PYMORE Ltd.
British Quality - Fish Netting
60 Victoria St., Winnipeg, Man.
Phone 98 211
Manager: T. R. THORVALDSON
Your Patronage Will Be
Appreciated
Halldór Sigurðsson
Contractor & Builder
★
594 Alverstone St., Winnipeg
Simi 33 038
FINKLEMAN
OPTOMETRISTS
and
OPTICIANS
KENSINGTON BLDG.,
275 Portage Ave. Wmnipeg
PHONE 93 942
DR. CHARLES R. OKE
TANNLÆKNIR
404 Toronto Gen. Trust Bldg.
283 Portage Ave., Winnipeg
Phone 94 908
JORNSONS

ÍÖÓKSTÖREI
702 Sargent Ave., Winnipeg, Mool