Heimskringla - 24.03.1948, Blaðsíða 1

We recommend for
your opproval our
"BUTTER-NUT
LOAF
//
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
L*################################//
We recoramend for
your approval our
//
BUTTER-NUT
LOAF"
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
LXII. ÁRGANGUR
WINNIPBG, MIÐVIKUDAGINN, 24. MARZ 1948
NÚMBR 26.
FRETTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
Eftirrit af skjölunum til beggja
stjórnanna, var einnig sent til
Atvinnuleysi í rénun
Jafnframt merkjum þess, að
vorið sé í nánd, hefir létt að
nokkru yfir fréttunum frá ríkis
skráningaskrifstofum atvinnu-
lausra.
W. H. Darracott, forstjóri
skráningaskrifstofunnar í Wpg.
gaf það út, að nú sem stendur
væru 7,250 karlmenn atvinnu
iausir skrásettir, en 476 stöður
lausar á bókunum. 1 kvenna
deildinni væru 3,271 skrásettar,
en 838 stöður fáanlegar.
Tölur atvinnulauss fólks frá
30 skráningaskrifstofum sléttu-
fylkjanna, eins og þær stóðu 11.
marz, hafa fengist frá aðal at-
vinnuskráningaskrifstofu ríkis-
ins, og sýna þær að samtals hafa
24,105 karlmenn verið skrásett-
ir, er leitað hafa eftir um at-
vinnu, en atvinna aðeins fyrir
2,626.
1 hinum 30 kvénnadeildum,
voru 8,137 skrásettar, en vinna
ekki til nema fyrir 2,135.
Auknar tekjur bænda
Rt. Hon. J. G. Gardiner, akur-
yrkjumálaráðherra, sagði ný-
lega í neðri deild þingsins í
Ottawa, að heildartekjur bænda
á árinu 1947, hefðu verið að
stórkostlega miklum mun meiri
en á árinu 1946, eða $2,002,-
195,000 — borið saman við
$1,769,632,000 1946. Hefði sú
tekjufjár upphæð verið þá hærri
en nokkur dæmi hefðu verið til
áður. Sagði Mr. Gardiner þing-
inu, að munur á heildarinntekt-
um og frádregnum tekjum,
myndi verða tilsvarandi.
Akuryrkjudeildin lagði fram
skýrslu um hverjar horfurnari
myndu verða fyrir árið 1948. —
kvað deildin að eftirspum eftir
canadiskum bændaafurðum ætti
að reynast mjög mikil alt árið
í gegn. Ástæðurnar sem gefnar
voru fyrir því, voru þær, að iðn-
aðaframleiðsla, atvinna og aðal-
inntektir, yrði að öllum líkind-
um ems hátt metið, ef ekki
hærra alt, heldur en það var að
meðaltali á árinu 1947.
Bænda-akuryrkju inntektafjár-
upphæðirnar, er ráðherrann
lagði fram, námu milljónum
dollara.
1947 1948
Manitoba _ 185,9 170.8
Sask., _____ 434.1 399.2
Alberta ______ 345.5 285.0
Ummæli Kings
MacKenzie King, forsætisráð-
herra, lét þess getið í neðrideild
þingsins í Ottawa nýlega, að
hann gæti ekkert um það sagt,
hvort fleiri lönd eða þjóðir bætt
Ust við í það 5-ríkjasamband, er
uiyndað hefir verið í Evrópu, og
Undirritaði sína sameiginlegu
styrktarsamninga í Brussels í
vikunni sem leið.
Undir samninga iþessa hafa
þessi ríki nú þegar skrifað: —
Brezka samveldið, Frakkland,
Belgía, Niðurlöndin og Luzem-
hourg.
Hvatning til herliðs-
samdráttar
Brigadier J. P. E. Bernatchez,
yfirumsjónarmaður varaherliðs
sléttufylkjanna, hvatti alvar-
^ega til nýrrar liðsöfnunar, og
^yndunar nýrra varaliðsher-
sveita, síðastliðinn laugardag,
a tveggja daga ráðstefnu herfor-
lrigja, (Reserve Force Army) í
Manitoba og Vestur-Ontario.
I Jugóslavíu. Stjómarvöld þess-
Kvað hann eina ástæðuna fyr- ara Þriggja stórvelda kváðust
hafa tekið þessa ákvörðun af
eftirtöldum ástæðum: 1. Vegna
þess, að eftir nákvæma yfirveg-
un öryggisráðs Sam. þjóð., hefði
verið komist að þeirri niðurstöðu
þörf gerðist og í nauðir ræki.
Ágóði á smjöri
um
ir því að slík liðsöfnun gengi
erfiðlega þá, að mikill hluti al-
mennings gerði sér ekki ljósa
grein fyrir því, hversu mikil-
væga þýðingu æfðar varaher- _ ,
... . . ao ogerlegt reyndist að utnefna
liðsveitir, (standing Army) hefði , _
c , , , r. j e iandstjora fyrir Trieste.
fyrir landvarnakerfi Canada ef J J
2. Hin þrjú vestlægu valdríki
hafa fengið nægilega sönnun fyr-1
| ir því, að nokkur hluti Trieste,!
' (Jugóslavíu rnegin) hafi verið |
Skýrsla í Ottawa, er fjallaði sama sem iagður undir það ríkij
11 uppgötvanir rannsókna- meg þeim hætti og atburðum, I
nefndar þingsins á vöruverðlagi sem brýtur algerlega í bága við
sýndi þá staðhæfingu nýlega, þau áhvæði og fyrirætlanir stór-
að á tímabilinu 1939-47, hefði veldanna, að veita Trieste lýð-
meðal ágóði á geymslubirgða- rægi Dg sjálfsforræði. Sam-
smjöri, (storage butter) verið kvæmt ítalíu -samningunum var
19 cent á pundið, og á öllum 'j'rieste skift í tvenn svæði. —
tegundum smjörs 23 cent. Bandaríkin og Bretland sjá um
Á þetta að líkindum að skilj- norðursvæðið, en Júgóslavía
ast svo, að ágóðinn hafi verið stjómar suður hlutanum.
19 oent og 23 cent á hverri teg-
undinni fyrir sig, og sýnist það Qrðakast Og spjótalög
vera allálitlegur skildingur!
Henry A. Wallaee sagði í út-
| varpsræðu nýlega að Truman
! forseti leitaði á náðir hleypi-
! dóma og andúðar eftir fylgi,
Stjórnarleiðtogar og forystu- vegna þess að hann gæti ekki
rnenn Skandinavíu landanna, rokstutt það, að hann nefndi
Danmerkur, Noregs og Svíþjóð- þrjðja flokkinn stuðningsmenn
ar, þeir ráðherramir Hans Hed- kommúnista.
toft (Danmörk), Einar Gerhard-, Frambjóðandi þriðja flokks-
SerL-u rgL?5 age« * e** eT’ ins til forseta, ásakaði forsetann
(Sviþjoð) heldu raðstefnu i ehinig um það> að hann yæri að
Stokkholmi siðastl. föstudag, og fitýra landi Qg þjóð - áttina til
lýstuþviseinnayfirafjölmenn- gtríðs Wallace yar að syara
um pólitískum fundi, að óll þessi ^ yfirlýsingu f ræðu Tru.
lönd myndu fylla flokk þeirra mans { vikunni sem leið, að hann
Vestur-Evropuþjoða, er gengið ekki stuðning Harry Wall.
hafa i bandalag til að verjast a- ace Qg kommúnista hans> jafn.
gangi kommunista og berjast yel þótt það meinti ósigur hans
fyrir frelsi smu og ý ræ is ug sjálfs f kosningunum í nóvemb
sjónum, ef þörf genst.
Hervarnasamningar
Norðurlanda
Nefndarsamþykt
Utanríkis ráðuneytisnefnd
Bandaríkjanna hefir orðið vel
við þeirri beiðni Trumans for-
seta, að hraða sem allra mest
samþykt fjárveitingar að upp-
hæð $5,300,000,00 Evrópu-fyrir-
ætlununum til bjargar.
Hefir nefndin gengið rösklega
að verki, og fengið þessa upp-
hæð samþykta.
Er það hin sama upphæð og
þingið samþykti til 12 mánaða
fyrir þau Evrópu-lönd er kom-
múnistar hafa ekki fengið högg-
stað á.
Leiðtogar og frumkvöðlar
þessara mála vona fastlega að
þingið geti afgreitt frumvarpið
á tveimur vikum, eða fyrir 1.
apríl.
Mest mun fjárlagaveitingu
þessari hafa verið hraðað svo
mikið, vegna nýrra aðvarana
um sívaxandi hættu af komm-
únistum á ttalíu, en þar fara úr-
slita kosningar fram 18. apríl.
Úthlutunarnefnd stjórnarinnar
hefir beðið um $275,000,000
hemaðarstyrk fyrir Grikkland
og Tyrkland, og $570,000,000
styrk Kínverjum til bjargar. Er
þetta hluti af fjárlaga-frum-
varpinu — hefir nefndin ekki
enn samþykt það í heilu lagi.
Vilja leggja Trieste
undir ítalíu
Bandaríkin, Bretland og
Frakkland hafa beðið Rússa að
samþykkja þá breytingu á It-
alíu-samningunum, að Trieste-
svæðið, sem forðum tilheyrði ít-
alíu, sé lagt undir það land aft-
ur.
Stjórnarvöld þessara þriggja
landa gerði Italíu þetta tilboð, j
og mun það ekki hafa komið It- •
ölum síður á óvart en RússumJ
er.
Bollaleggingar
Þótt lögsóknarar í öryggisráði
Sam. þjóð., “Czech Republic
Prosecutors” ræði um ágang
Rússa í Tékkóslóvakíu, vita þeir
vel að þá skortir óhrekjanlegar
sánnanir í málunum. Eru þeir
að bollaleggja með sér, hvernig
fara eigi að því að bjóða Eduard
Benes, forseta, til Lake Success.
Væru slíkar tiltektir vel mögu-
legar samkvæmt lögum og regl-
um öryggisráðsins; Hvort Benes
gæti tekið því boði, er aftur alt
annað mál, þar sem vitað er, að
hann er aðeins forseti Tékka að
nafninu til, og haldinn að mestu
eins og fangi af kommúnistafor-
ingjanum Klement Gottwald,
og hinni nýju stjórn hans.
Einhver fulltrúi, sem væri
iöglegur meðlimur öryggisráðs-
ins þyrfti auðvitað að gera til-
lögu um að Benes yrði boðið, ef
ákveðið verður að framfylgja
þessum fyrirætlunum.
HITT OG ÞETTA
Fréttir frá Berlin segja að
Danmörk og rússneska yfirráðs-
svæðið á Þýzkalandi hafi undir-
ritað samninga um að Danir
flytji inn þangað ferskan fisk,
útsæðis-kartöflur og lyf til
lækninga.
En Sovét-yfirráðasvæðið mun
flytja vefnaðarvörur, pappír,
vélar og postulínsvörur til Dan-
merkur.
* * *
Stokkhólmi — Gen Helgi
Jung, yfirhershöfðingi, og land-
varnalið Svíþjóðar, hafa gefið
út sterkar aðvaranir, og lagt ríkt
á að landið búi sig undir hvað
sem að höndum kynni að bera.
I skýrslu til Gustafs konungs,
sagði landvamaliðs-foringinn
' meðal annars, að af öllu að ráða
væri Sovét-Sambandið önnum
kafið að vinna að því, að koma
öryggiskerfi sínu í sem bezt
horf í austur-Evrópu, og væri
það ofur augljóst að það hikaði
ekki við að grípa til ýmsra ör-
þrifaráða, til þess að koma því
í fulla framkvæmd.
Deilumar á milli Austur og
Vesturs sýndust fremur aukast,
en að úr þeim drægi.
Vamarliðsskýrslan kvað svo,
að orði samt sem áður, að eigi
væri líklegt að stríð væri í vænd
um, þar sem hin vestlægu stór-
veldi væm tæplega reiðubúin,
og Rússland brysti enn þá nægi-
legan styrkleika.
♦ *
Prinsessan Yoshiko, Kawas-
hima, er dæmd var til Mfláts
fyrir landráð, sagði nýlega, að|
hún gæti ekki hugsað til þess að j
vera líflátin svo almenningur
sæi, hún kvaðst vera svo feim-
in. Beiddist hún þess að fá að
deyja með þeim hætti, að sem
minst bæri á því.
* ★ W
Frá Boston — J. A. Krug,{
innanríkisritari Bandaríkjanna, |
sagði fyrir skemstu, að Rússland
væri langsamlega á undan öll-
um þjóðum heimsins á fiski-
rannsókna-svæðinu, og lét þær
aðvaranir í té, að Bandaríkin
yrðu að útbúa og koma í gang
svo stórum og fullkomnum fiski-
rannsóknaskipaflota, að hvergi I
væri annan eins að finna, áður
en það yrði um seinan.
m * ♦
Kona nokkur, Mrs. Albert
Brown, í París, Illinois, fann
handtösku (ráptuðm), og voru í
henni talsverðir peningar.
Skildi hún handtöskuna eftir
á blaðaskrifstofu, þar sem hún
auglýsti eftir eigandanum; var
Mrs. Brown beðin að skilja þar
eftir nafn sitt og heimilisfang.
En hún kvaðst ekkert hirða
um fundarlaun, og sagði bros-
andi, að vel gæti það komið fyr-
ir að hún týndi sinni eigin
handtösku. En svo er nú áfram-
hald þessarar smásögu, og það
er dálítið einkennilegt og heill-
andi.
Eitthvað um viku seinna fanst
handtaska í réttarsals-fordyrinu
fann hana Clem Edwards, vara-
löggæzluþjónn. Skildi hann
töskuna eftir á blaðaskrifstof-
unni, og eins og Mrs. Brown,
kvaðst hann alls ekki hirða um
nokkur fundarlaun.
Jú, viti menn! Budduna sem
Edwards löggæzlumaður fann,
átti Mrs. Albert Brown!
« * W
Eiginmaðurinn: “Jæja, ástin
mín, eg hefi borið þig umhyggju-
samlega á örmum mér yfir all-
ar misjöfnur á lífsleiðinni”.
Eiginkonan: “Já, og það er á-
reiðanlegt, að þú sneiddir ekki
hjá neinni þeirra”.
Jafnaldra

Finnur Jónsson og Guðrún Ásgeirsdóttir
Fyrir skömmu eða 6. marz
var áttræðisafmæHs Finns Jóns
sonar, fyrrum ritstjóra Lög
bergs, minst af vinum hans. —
Litlu áður eða 17. febrúar, var
og minst áttatíu ára afníælis
Guðrúnar Ásgeirsdóttur ' Jóns-
sonar konu hans. Það skilur
því svo lítið á um aldur þeirra,
að það ætti ekki að hafa orðið
þeim misklíðarefni.
Finnur Jónsson er fæddur á
Melum í Hrútafriði 6. marz 1868
og voru foreldrar hans Jón Jóns-
son bóndi á Melum og kona
hans Sigurlaug Jónsdóttir frá
Helgavatni í Vatnsdal. Ólst
Finnur upp á, Melum og mun
lítið þaðan hafa farið á ungl-
ingsárunum eða áður en hann
kom vestur um haf 1893, 25 ára
gamall, nema hvað hann kann
að hafa brugðið sér stöku sinn-
um suður að Lundum í Staf-
holtstungum, en þar bjó konu-
efni hans. Á fyrstu árunum hér
vestra vann Finnur hverja al-
genga vinnu sem fáanleg var,
en rak bóksölu frá 1917 itl 1925,
tók þá við ritstjórn Lögbergs,
og vann kappsamlega við blaðið
í ein 8 ár eða til ársins 1933.
Hefir hann nú fyrir nokkru látið
af starfi öðru en því, að skrifa
ýmislegt fyrir blöðin hér sér til
dægrastyttingar og öðrum til
skemtunar, og flytja erindi á
samkomum er svo ber undir. —
Hefir hann ávalt frá einhverju
fróðlegu að segja, og er auk þess
glöggur á alt skoplegt og skemt-
ir oft manna bezt með ómeng-
aðri fyndni, bæði í ræðum og
viðtali.
Finnur er Möðruvellingur og
ritfær maður sem systkini hans,
t. d. Ingunn, sem almenna að-
dáun hefir hlotið fyrir bækur
sínar og séra Jón próf. á Stafa-
felli, einn af fremstu fornfræða-
þulum íslands, og höfundur Vík-
ihgasögunnar, er öllum er fróð-
leik unna, er hin kærkomnasta.
Hjá Finni fara saman hreint
mál og tilgerðarlaust, eins og
nefndum systkinum hans. TJt
af þessu bregður jafnvel ekki
þegar hann er sem meinhæðn-
astur í svörum og menn gera
sízt ráð fyrir fágun í máli.
í þessum bæ hafa hjónin ávalt
búið síðan þau komu vestur. Þau
hafa tilheyrt Fyrstu lút. Hirkju
og hafa að málum hennar óspart
unnið, en jafnframt að öðrum
íslenzkum félagsmálum. Hefir
Guðrún haft forustu ýmsra
slíkra mála, sem á hefir verið
minst í grein um hana skrifaðri
af J. J. B. í Lögbergi í tilefni af
afmæli hennar.
Framkoma hjónanna sem hér
um ræðir, hefir verið sú, að þau
hafa áunnið sér virðingu, vin-
áttu og traust samferðamann-
anna. Og það er ekki lítið afrek
að hafa aflað sér þess.
Heimskringla árnar þessum
sómahjónum, jafnöldrunum, alls
góðs á áttræðisafmæli þeirra.
FJÆR OG NÆR
Fimtíu ára giftingarafmæli
áttu Mr. og Mrs. J. W. Thor-
geirssno, 590 Cathedral Ave.
Winnipeg, 23. marz. Þau voru
gift í íslertzku kirkjunni á horn-
inu á William og Nina St., 23.
■marz 1898, af séra Jóni Bjarna-
syni. Mr. Thorgeirsson er ætt-
aður frá Akureyri, en kona hans
er ísfirsk; hún kom vestur um
haf með móður sinni, Mrs. Frið-
finnur Kjernested og bróður sín
um Kristján Kjernested á Gimli
Mr. og Mrs. Thorgeirsson eiga 8
börn, öll uppkomin og mann-
vænleg. Hjónabandsafmælisins
verður minst af vinum og vanda-
mönnum hjónanna í Can. Leg-
ion Hall í W. Kildonan.
Á Leikmannafélags fundi sem
haldinn var í Fyrstu Sam-
bandskirkju. 8. marz flutti Dr.
A. N. Summerville erindi um
efnið “The Effect of dietetic
deficiencies on mental and phys
ical health”. Honum var vel tek-
ið, og langar og ítarlegar umræð
ur urðu að fyrirlestrinum lokn-
um. Mr. K. O. Mackenzie, for-
seti félagsins stýrði fundinnum.
Mr. E. Arnason hafði séð um út-
vegun kvöldverðarins sem kven-
félagið Women’s Alliance fram-
reiddi. Fundurinn var vel róm-
aður. *
* * *
Þann 21. febrúar 1948 fór
fram gifting á hinu íslenzka og
fagra heimili Ásgrímssons syst-
kinanna í Hensel-bygð í Norður
Dakota. Þann dag giftust þau
Magnús Hjálmarson, systurson-
ur Ásgrímssons, og Katrín Ólafs-
dóttir frá Reykjavík, Islandi. —
Brúðurin er dóttir sæmdarhjón-
anna Ólafs Halldórssonar og
konu hans Sigurbjargar Árna-
dóttur, búandi að Álftarhóli í
Austurlandeyjum, í Rangár-
vallasýslu, en brúðguminn kom
ungur heiman af tslandi, og hef-
ir alist upp hjá þeim Ásgríms-
sons. Foreldrar hans eru Hjálm-
ar Þorgilsson í Deildardal í
Skagafirði og Guðrún Magnús-
dóttir, dáin fyrir mörgum árum
Þau voru aðstoðuð af móður-
bróður Magnúsar, A. M. Ásgríms
son og móðursystur brúðgumans,
Rósu Ásgrímsson. Að giftingunni
afstaðinni sátu nánustu ættingj-
ar og vinir íslenzka giftingar-
veizlu, þar sem veitt var af ís-
lenzkri rausn og í íslenzkum
anda. Seinna um daginn fóru
brúðhjónin áleiðis til Californíu
í brúðkaupstúr, en munu eftir
svo sem mánaðar tíma, koma
heim aftur og setjast að á Hen-
sel heimiMnu, sem er einnig
heimiU brúðgumans, og þar mun
framtíðar heimili þeirra verða.
Sr. E. H. Fáfnis gifti.
* * *
Laugardaginn, 6. marz, voru
þau Henry Chris Pedersen frá
Lundar Man., og ósk Aðalheið-
ur Benediktson, frá Otto, Man.,
gefin saman í hjónaband af séra
Rúnólfi Marteinssyni að 800
Lipton St., Þau voru aðstoðuð
af Mr. og Mrs. V. S. Christian-
son. Heimili brúðhjónanna verð
ur á Lundar.
Samkvæmt bréfi til eins
kunningja hans í Winnipeg,
lagði hr; Kjartan (Billi) Thórar-
insson frá Reykjavík, er um
nokkurt skeið var hér við flug-
nám í Winnipeg, og síðar á flug-
skóla í Adrian, Mich., á stað
heim til Islands 17. þ. m.