Heimskringla - 24.03.1948, Blaðsíða 6

6. SIÐA
NÝJAR
LEIÐIR
Hann kvaddi engan og enginn saknaði hans —
nema hin óhamingjusama stúlka, sem árangurs-
laust hafði beðið hans alla þessa daga. Hún var
viss um, að hún hataði hann er hún íhugaði alt
sem hann hafði gert. En þegar hún ekki hugsaði
um neitt fann hún aðeins til heillrar og innilegr-
ar ástar til hans. Hann hafði kyst hana. Þau
höfðu faðmað hvort annað.
30. Kapítuli.
Er gripirnir höfðu bitið og fengið sér vatn
tóku þeir á sig náðir, og undu vel hvíldinni eftir
langa göngu tveggja daga. Nabours hafði helm-
ingi fleiri næturverði en venjulega. Mennirnir
riðu tveir og tveir saman og fóru hægt í kring
um hjörðina og rauluðu lágt vöggusöngva grip-
unum, sem sváfu.
Uppgefinn eftir dagsverk sitt, gekk Na-
bours snemma til hvíldar. Cinquo Centavos
mókti undir teppisræflinum sínum, var hann
öruggur á meðan hann heyrði í draumi bjöllu
gráu hryssunnar. 1 tjaldbúðum hermannanna
var alt hljótt, nema fótatak varðanna.
Um miðnætti fann formaðurinn, að tekið
var þétt í öxl sína.
“Þey!” hvíslaði rödd rétt við eyra hans.
“Þetta er McMasters.”
“Hvað gengur að?” spurði formaðurinn og
varpaði af sér teppunum.
“Ræningjaflokkur Rudaboughs ræðst á
okkur eftir hálfan tíma. Náðu saman öllum
mönnunum. Eg fer nú til að vara hermennina
við.”
Hann stansaði þegar vörðurinn kallaði til
hans, en fékk brátt aðgang að tjöldunum. Gris-
wold gaf honum skýringu á ferðum sínum í
stuttu máli.
“Þeir hafa aðsetursstað sinn við Washita
fljótið, fjórar eða fimm mílur fram undan okk-
ur í dag. Hann var nýkominn heim þegar eg
kom að þeim. Eg var nægilega nálægt til að
heyra þá ræða saman. En ekki hugsa eg að hann
hafi vitað, að hermennirnir væru hérna. Hann
sá víst bara nokkurn hluta hjarðarinnar okkar.
Hann vissi auðvitað hverra hjörð það var. Þeir
eru eitthvað tuttugu. Viltu hjálpa okkur að
koma þeim á óvart? Viltu gera það?”
Griswold néri hökuna.
“Nú, ekki veit eg hvort Bandaríkjaherinn
hefir nokkra sérstaka skyldu til að gerast lög-
relguvarðlið í ættarskærum; en eg býst við að
eg megi til með að hjálpa ykkur. Þetta er dá-
laglegur staður fyrir kvenmann, eða hvað?”
Hinn svaraði því engu. En réttisíðar heyrði
Taisía Lockhart skóhljóð, sem nálgaðist vagn-
inn hennar. Hún leit út er Nabours kallaði á
hana; hún sá McMasters og Griswold standa
þar fast hjá. Nabours sagði henni frá þeim ráð-
um, sem þeir hefðu með höndum.
“Hér er hætta á ferðum, Miss Taisía. Ræn-
ingjar Rudaboughs eru að koma. Þeir koma
sjálfsagt að vagni þínum umsvifalaust. Láttu
okkur fá kistuna þína. Við felum hana undir
sængurfötunum hjáeldinum. Komdu með okk-
ur. Mennimir eru allir komnir á fætur. Legstu
niður í hvaða rúm, sem þér líkar, og legðu öll
þau rúmföt og söðla, sem þú getur í kringum
þig. Þú ert hultari þar en hér. Þeir ætla að
ná því, sem er í kistunni.”
Augnabliki síðar hljóp hún út, en sneri við.
McMasters kom ekki með þeim.
“En þú,” tók hún til máls, “hvert ætlar þú
að fara?”
“Eg fer til baka og legst inn í vagninn
þinn”, sagði hann. “Þeir koma helst þar.”
Hann virtist ekki heyra hvað hún sagði.
Undir stjóm Griswolds mynduðu nú her-
mennimir og hirðamir klofa út frá náttbólinu,
var opið þar, sem þeir bjuggust við áhlaupinu
frá. Ofurstinn bauð hverjum manni að leggjast
flatur niður í grasið og skjóta ekki fyr en of-
beldismennimir væru gengnir í kvína.
Stundarfjórðungur leið; hálf stund. Ennþá
svaf hjörðin vært. Verðimir, sem höfðu verið
varaðir við, héldu áfram sínum tilbreytingar-
lausa söng. Eldurinn logaði dauflega.
Skyndilega var þögnin rofin. í gegnum
náttmyrkrið heyrðu þau heróp Comanchanna!
Það kom ekki frá áhlaupsmönnunum. Það var
bara aðferð hins hertekna Indíána að vara ræn-
ingjana við hættunni, og sýna mótþróa sinn
mönnunum, sem höfðu hann í haldi. Hvaða
laun hann bjóst við að fá frá illvirkjunum er
eigi auðið að segja, en hann beið ekki lengi
launanna frá verðinum, sem sló hann svo ær-
lega í rot með byssuskeftinu, að hann reis ekki
úr því á meðan á bardaganum stóð.
Bardaginn hófst auðvitað á svipstundu.
— Hin næmu eyru villimannsins höfðu heyrt
fótatak ræningjanna, er þeir gengu í gildruna.
Náttmyrkrið logaði af blossunum úr byssunum.
HEIMSKRINGLA
Sólbakkahirðamir og hermennirnir gátu ekki
séð neitt greinilega, nema að óvinir þeirra voru
gengnir inn í kvína. Einn þeirra komst fast að
vagninum, sem Taisía Lackhart hafði sofið í.
Þegar öskur hins hugsunarlausa villimanns
gall við og skothríðin hófst, heyrðist niðurinn í
fældri hjörðinni, sem ennþá einu sinni þaut af
stað um hánótt. Engin naut gátu staðist slík
læti. I þessu vaxandi uppnámi, reis einn þjóf-
urinn upp og þaut að vagninum. Tvær rauðar
eldrákir komu fram milli tjaldskaranna. Mað-
urinn féll áfram og lá hreyfingarlaus. Öðra
sinni varð Rudabough nú af hinum fjölmörgu
landseðlum. Fyrir sömu hendi féll ennþá einn
hans djörfustu manna.
Aftan úr vagni matreiðslumannsins, gall
við riffilskot. Cinquo hafði tekið til að skjóta.
“Eg skaut hann! Eg skaut einn!”
Drengurinn fór nú að skríða fram úr skjóli
sínu undir vagninum, og flýtti sér þangað, sem
hann sá eitthvað liggja í grasinu. Hann hafði
legið nálægt þeim stað, sem húsmóðir hans var
vafin teppunum. Hann hafði víggirt hana með
öllum þeim söðlum, sem fáanlegir vora og auk
þess sængurklæðum.
Lúður gall við til að segja fylkingunni að
lokast saman. Er Rudabough og menn hans
heyrðu fótatak svo margra manna, er æddu að
þeim, skildist þeim að þeir voru umkringdir af
mannfjölda. Fáir einir stóðu uppi og allir báð-
ust þeir vægðar og æptu: “Skjótið ekki! Skjótið
ekki! Við gefumst upp. En hjarðsveinamir
óttuðust svik og sýndu enga miskun. Er þeir
vora gersamlega umkringdir þutu þeir að þeim
með skambyssur, svipur og rifflahlaup. Þei”
fáu, sem ekki vora drepnir voru keyrðir í bönd
og þeirra vandlega gætt.
Af tuttugu ræningjum sluppu aðeins tveir
— Rudabough og refur sá, sem nefndist Baldy.
Með því að lúta niður og skríða í grasinu, kom-
ust þeir undan, og var þeirra ekki saknað af
neinum fyrri en gáð var að þessu hjá varðeld-
inum. Enginn vissi fyr en birti hvað margir
voru drepnir. Af varnarliðinu særðist aðeins
einn, A1 Pendleton. Hann særðist á fæti og var
ófær til vinnu um hríð.
Nú var alt öðruvísi umhorfs í náttstaðnum.
Mennirnir drógu fanga sína að eldinum, er var
nú tendraður á ný. Einn riddaraliðinn dróg
þangað Guluhendi, sem var úrillur og varla
risinn úr rotinu.
“Héma er nú vinur ykkar, herrar mínir,”
sagði Griswold við þá, sem eftir lifðu af ræn-
ingjunum. “Hann gerði alt sem hann gat fyrir
ykkur. Eg ætti að mölbrjóta á honum hausinn,
og á ykkur líka, og mig langar afskaplega mik-
ið til að gera það.”
Hann sneri sér nú til McMasters, sem kom-
ið hafði að eldinum.
“Menn þessa ætla eg að taka með mér,”
sagði hann. “Þeir eru kærðir um að hafa myrt
tvær Indíánakonur. Þeir eru meðsekir. Eg hefi
engin völd í þessum sökum og kemur þetta
ekkert við. En til hvers er herinn? Og nú lang-
ar mig til að spy’rja þennan gamla þjóf að fá-
einum spurningum.”
”Kondu Danny,” sagði hann við túlkinn
sinn. “Segðu þessum gamla lygara, að mig
langi til að spyrja hann fáeinna spurninga.”
“Segir að hann vilji ekki tala neitt,” sagði
túlkurinn eftir að Gulahendi hafði urrað eitt-
hvað.
“Segðu honum að hann verði að tala
Spurðu hann að þessu: Ef hvítur maður kemur
inn í herbúðir hans og skýtur tvær konur. Hvað
gerir þá hermaður af hanis flokki?”
“Segir að Comanchamir handtaki hvíta
manninn dag nokkurn.”
“Segðu honum að höfðingi þessara manna
sem komu til að ráðast á okkur, læddist í burtu
eins og úlfur í gegn um grasið. Segðu honum
að fyrir einni viku síðan, hafi þessi maður
skotið tvær Comancha konur, bara til að sjá
þær deyja. 1 nótt sannaði Gulahendi, að hann
var vinur þessa manns, sem drepur Comancha-
konur. Gulahendi breytir ekki eins og höfðingi,
heldur eins og flón.”
Nú varð hratt og æst samtal milli túlksins
og villimannsins.
“Gulahendi segir, að hann og menn sínir
skutu fáeina vísunda með leyfi eigandanna
Kiowasanna. Segir, að hann sé góður Indíáni.
Segir, að hvítur maður batt hann og sló hann í
höfuðið. Segist hafa öskrað upp í nótt, af því
að sér hafi liðið svo vel. Segir, að hann hafi
ekki vitað hverjir vora að koma. Segir, að ef
það sé rétt, að hvítur maður hegni Comancha,
sé það líka rétt, að Comanchar hegni hvítum
manni. Segir, að ef hvítur maður drap tvær
Comanchakonur, verði hvíti maðurinn að ná
honum fyrir Comanchana. Þá muni Comanch-
arnir áreiðanlega hegna honum”.
“Heyr! heyr!” hrópaði Griswold. “Þú ert
þá viljugur að gleyma því, að eg bað Guluhendi
að ríða með mér spölkom?” Andlit Griswold
var fjörlegt. Hann var nú að brugga einhver
ráð. Túlkurinn þýddi nú hrærigraut af Com-
anchamáli og spönsku, og svaraði:
“Segir, að það sé áreiðanlegt. Comanchun-
um fellur þetta land. Comancharnir vilja ekki
berjast. Segir ungu mennimir hans muni finna
til í hjörtunum yfir tveimur konunum, sem
vora drepnar. Segir, að ekkert geri til þótt
hermenn séu drepnir. Ef konur séu drepnar, sé
það svívirðing.”
“Spurðu hann frá hvaða þjóð þetta sé?”
Griswold sýndi Guluhendi skyndilega
skóna, sem McMasters hafði haft með sér.
Gamli hermaðurinn horfði einu sinni á
skóna. Horfði lengi á þá, leit í annað sinn á þá.
Andlitsdrættir hans stirðnuðu upp, furðusvipur
kom á andlitið — afmynduðust svo af heift,
undrun og sorg. Hann hrópaði upp og sveipaði
svo teppinu um höfuð sér.
“Segir, að þetta sé hans fólk, hans fjöl-
skylda. Konurnar hans! Hann þekkir þessa
skó.”
“Gulahendi! Gulahendi!” sagði herforing-
inn og hristi Indíánann. “Hlustaðu nú á mig!
Þú ert höfðingi Comanchanna. Við erum á ráð-
stefnu. Eg tala!” Hann dróiteppið frá andliti
lndíánans.
“Gulahendi, við höfum áram saman reynt
að fá þig til að hætta að drepa hvíta menn á
Llana öræfunum. Hinn mikli faðir hefir ætíð
barist við þig drengilega. Hinn mikli
faðir mun sveipa teppi sínu um höfuð sitt er
hann heyrir um þetta. Hlustaðu nú á mig,
Gulahendi. Höfðingjar svíkja ekki loforð sín.
Ef við eltum manninn, sem gerði þetta —
manninn, sem slapp burtu — og færam þér
hann, og afhendum hann mönnum þínum, svo
þeir geti hegnt honum, muntu þá trúa því, að
hinn mikli faðir sé réttlátur í hjarta sínu?”
“Segir já, að hann mundi trúa því.” Túlk-
urinn hafði þýtt þetta nákvæmlega.
“Hlustaðu nú á mig Gulahendi. Eg hefi
reynt að fá hér stórt land með mörgum veiði-
dýram handa Comancha og Kiowafólkinu; stað
handa ykkur til að setjast að á. Þið hafið ekki
viljað svara mér neinu. Eg hefi fylgst á eftir
ykkur. Eg hefi gefið ykkur brauð. Eg hefi ekki
drepið konurnar ykkar. Hlustaðu nú á mig,
Gulahendi! Hvíti maðurinn flytur nú inn í
veiðilöndin ykkar. Hvítu mennimir koma hing-
að norður. Þú sérð þá. Ungu mennimir mínir
með löngu hnífana koma líka. Þeir munu um-
kringja ykkur, og era eins margir og blöðin á
trjánum. Þið getið aldrei drepið þá alla. Þeir
hafa byssu, sem skjóta í sjö daga.
“Hlustaðu á mig, Gulahendi! Þegar vís-
undarnir eru horfnir, munuð þið svelta. Eg gaf
ykkur stórt land. Eg bað ykkur um að setjast
þar að. Eg gerði við ykkur friðarsamning. Nú
berst eg ekki við ykkur. Eg vil gefa ykkur
góðan stað, margar mílur niðri við Washita-
fjöllin, þar sem nóg er af veiðidýram.”
“Hlustaðu á mig, Gulahendi! Biddu hann
að svara mér, Danny! Ef eg geri nú alt þetta
fyrir ykkur, og auk þess færi ykkur manninn,
sem drap konurnar þínar, viljið þið þá koma og
setjast að við hlið Kiowanna í þessu landi, þar
sem margir menn búa af öðum þjóðum og hafa
samið frið við hinn mikla föður? Danny, biddu
hann að svara mér.”
Gulahendi stökk nú á fætur, reif af sér
teppið og stóð nú eins og indverskur hermaður
og ræðumaður. Höfðingi yfir heilli þjóð, talaði
hann nú við menn, sem ekki skildu hann; menr.
sem sátu í kring um hann í myrkrinu. En
mælska hans lét þá skilja hann.
“Segist vera reiðubúinn að vera drepinn.
Segist segja sannleikann. Segir að hjarta sitt
sé sorgmætt vegna þess, að konurnar hans hafa
verið drepnar. Segir, að ef þú viljir færa isér
manninn, sem gerði það, þá skuli hann verða
góður Indíáni. Segist vilja semja frið. Segist
vilja setjast að hjá vinum sínum Kiowafólkinu.
Segist ekki skuli gera neitt nú án vitundarvilja
hins mikla föður. Segist ekki hafa neitt meira
að segja.”
“Heyr! heyr!” hrópaði foringinn.
Hann rétti út hendina og tók um hendi
Comanchans. Svo sneri hann sér til McMasters.
“Við verðum að ná í Rudabough,” sagði
hann. “Dauðann eða lifandi. Skilur þú hvað
þetta þýðir? Sá maður, sem gerir það, verður
til meiri blessunar fyrir Texas, en nokkur annar
maður, sem Texas hefir uppfætt. Þetta lýkur
Comancha ófriðnum. Það þýðir það að Coman-
charnir taka sér bólfestu á afmældu svæði í
Indíánalandinu. Jafnvel Indíánamir hafa hug-
mynd um réttlæti. Eg vil ná í Rudabough,
dauðan eða lifandi! Farið í burtu með hann
piltar.” IHann benti liðþjálfanum. “Gefðu
þessum manni mat. Gefðu honum kaffi, sykur,
hvað sem við höfum. Þetta er vel af sér vikið
á einni nótt!”
Hann hélt áfram samræðum sínum við Mc-
Masters á meðan hann gekk fram og aftur, allur
í uppnámi.
“Ef við getum komið friði á í Texas og
opnað landið vestur handa landnemum. Já, þá
opnum við leið fyrir hjarðirnar alla leið yfir
Llano öræfin. Aðrar hjarðir. Þú getur verið
viss um að aðrir munu fylgja í fótspor ykkar
lengra vestur, undir eins og leiðin er fær. Eg
vildi miklu fremur berjast við Indíánana, en
mata þá, en verði eg að gera hvortveggja, vil
eg gera það á ærlegan hátt.”
WINNIPEG, 24. MARZ 1948
“Nú vil eg fá Rudabough. Þegar við höf-
um komið honum hingað, höfum við gert meira
fyrir Texas og griparæktina, en allar járnbraut-
irnar og allar stjórnir Bandaríkjanna hafa gert
hingað til. Mig langar til að sjá þetta illa hrak-
menni, sem myrðir kvenfólk. Mig langar til að
sjá framan :í hann.”
“Gulahendi,” sagði hann og sneri sér nú
að Comanchanum, “hendur þínar eru ekki
lengur bundnar. Farðu til fólks þíns á morgun.
Þú getur riðið þangað aleinn ef þú vilt. Segðu
fólki þínu, að eg fari aftur til herbúða minna
hjá Wishita fjöllum og setjist þar að. iSegðu
þeim, að eg muni ekki fylgjast eftir þeim í sum-
ar. Segðu þeim að hinir ungu menn mínir leiti
eftir manninum, sem drap konur þínar. Allir
þessir menn íffunu leggja af stað herbúnir, og
ekki létta fyr, en þeir koma aftur með manninn.
Og Dennis, útþýddu þetta fyrir Indíánann”.
“Og eg óska þér, góða mín, hinna sólrík-
ustu daga og stjörnubjörtustu nótta!”
Hinn gamli hermaður leit inn í hin á-
hyggjufullu augu hennar. Hann vildi ekki
hlusta á hin hikandi þakkarorð hennar.
Merki var gefið. Fylkingin skipaði sér og
reið burtu með blaktandi fánum í broddi fylk-
ingar. Þeir gerðu skyldur sínar í kyrþey, án
þess að fá þakklæti frá neinum, en allir settu út
á þá. Þeir voru hermenn, sem höfðu bjargað
heilu landi, og áttu engu fyrir að mæta nema
misskilningi; jafnvel þann dag í dag, að vera
fyrirlitnir af oss, sem ekkert vissum hvemig
dæma iskyldi.
★
“Það virðist sem þú sért að fara frá okkur
líka,” sagði Nabours og kinkaði kolli í áttina
til söðlaða hestsins, sem McMasters reið og
áburðar hestsins sem hjá honum stóð.
“Já,” svaraði McMasters á sinn þurlega og
óþýða hátt.
“Eg vildi bara óska, að þú færir hvergi.
Mönnunum mun líka falla illa að þú farir. Þeir
eiga bara bágt með að láta tilfinningar sínar í
ljósi. En áður en þú ferð norður — og eg hugsa
* að eg skilji hversvegna þú ferð — vildi eg að
þú vildir gefa mér einhverja hugmynd um
landið framundan. Þú veist meira um það, og
hefir séð meira af því en eg.”
“Eg vildi bara eg gæti hjálpað ykkur yfir
Washita fljótið,” sagði hann, “en þú munt
komast að raun um, að ekki er örðugt að komast
yfir það; að því eru brattir bakkar, og áin er
staumhörð en mjó. Það er bezt að byggja fleka
til að ferja vagnana yfir. Næsta stóráin er
Canada áin. Hún verður á leið ykkar, og er sú
hlykkjóttasta á í öllum heimi. Hún er vatns-
meiri en stóra fljótið. Þið verðið víst að sund-
ríða hana, en þið komist yfir hana. Síðan farið
þið í gegnum eikarskóg, og komið síðan að
Cimmaron. Hún er auðveld yfirferðar. Strax
og þið komið yfir hana, eruð þið nálægt 36
breiddargráðunni. Mætti næstum segja, að þið
værað komnir út úr suðrinu og inn í norður-
hluta landsins. Faði minn og Lockhart gamli
ofursti sögðu mér ætíð, að menn ættu að láta
nautin vera yfir veturinn fyrir norðan þessa
línu. Þeir sögðu að þá batnaði í þeim öll pest.
Sumt af Texas nautum fékk pest eins langt
norður og Illinois, það bætti ekkert fyrir áliti
þeirra. Jæja, þegar þið komið norður fyrir
hina þrítugustu og sjöttu, þá er bara Salthvíslin
og Arkansas áin á milli ykkar Stóru-Arkansas.
Hún fellur út úr Kansas, ekki langt frá þeim
stað, sem þið farið yfir Kansas landamærin.”
“Þetta virðist löng leið,” svaraði Jim Na-
bours.
“Já, þegar þið komið þangað norður, komið
þið að því bezta haglendi, sem til er á guðs-
grænni jörð. Það nær yfir þúsund mílna svæði,
og þar era engin rtaut til. Það þarfnast naut-
gripa alveg eins mikið og nautgripir okkar
þarfnast markaðar. Jæja, þið sjáið þetta alt
þegar þið komið þangað.”
Ætíð spar á orðin sneri hann sér við og
steig á bak. Hann laut niður og rétti hesta-
sveininum, Cinquo Centavos hendina.
“Við björguðum henni, herra sýslumaður,”
sagði hann.
En Dan McMasters leit ekki einu sinni á
lokuðu kerruna, sem nú var eini bústaður Tai-
síu Lockhart.
“Nú geta allir farið hvert sem þeir vilja
nema við,” sagði Na'bours og gekk að hesti sín-
um. “Áður en eg þarf kort, þarf eg naut. Komið
piltar, við verðum að safna þeim ennþá einu
sinni. Eg er heppinn ef eg hefi sjö og hálfa
kú þegar eg kem til Abilene.”
31. Kapítuli.
“Rekið þau áfram piltar! Við skulum sjá
hvað næst kemur fyrir.” Rödd McMasters var
raunaleg, brottför McMasters og hermannanna
hafði vakið mikinn söknuð í hugum mannanna.
Þeir vora farnir að mögla og missa kjarkinn.
Þetta var eftir tveggja daga reið við að safna
hjörðinni. Margt nautanna hafði stansað í skóg-
arþykkinu við Washita ána, og af þeirri ástæðu
var skaðinn ekki eins mikill. Það var ennþá
snemma dags, og iþótt þeir væra svefnlausir og
þreyttir, þá kvartaði enginn og verk dagsins
fór rétt fram.