Heimskringla - 14.07.1948, Blaðsíða 4

4. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 14. JÚLf 1948
Wfcitnskrirtgla '
(StofnuO ÍSM)
Kemui út á hverjum miðvikudegi.
Eifirendur: THE VIKING PRESS LTD.
853 og 855 Sargent Avenue, Winnipeg — Talsími 24 185
Verð blaösins er $3.00 árgangurinn, borgist fyriríram.k
Allar borganir sendist: THE VIKING PRESS LTD.
öll viðskiftabréf blaðinu aðlútandi sendist:
Tlie Viking Press Limited, 853 Saxgent Ave., Winnipeg
Ritstjóri STEFAN EINARSSON
Utanáskrift til ritstjórans:
EDITOR HEIMSKRINGLA, 853 Sargent Ave., Winnipeg
Advertising Manager: P. S. PÁLSSON
"Heimskringla" is published by and printed by
THE VIKING PRESS LIMITED
853-855 Sargent Avenue, Winnipeg, Man. — Telephone 24185
Authorized as Second Class Mail—Post Office Dept., Ottawa
WINNIPEG, 14. JÚLf 1948
Nauðugir viljugir
Merkisrit um íslenzkar bókmenntir
Eftii próf. Richard Beck
Eins og tilkynt er á fyrstu síðu þessa tölublaðs Heimskringlu,
hafa útgefendur íslenzku vikublaðanna séð sér þann kostinn vænst-
an, að minka blöðin Heimskringlu' og Lögberg að nokkru leyti.
Vér vitum að unnendum og lesendum blaðanna, er þetta ekki
fagnaðarefni. En vér erum þess fullvissir, að það er engum óskap-
feldara, en útgefendunum sjálfum.
En nauðsyn brýtur lög. Ástæðan er öllum ljós fyrir þessu. Á
sama tíma og pappír, vinnulaun og alt sem að útgáfu blaða lýtur,
hefir margfaldlega aukist að verði til, hefir áskriftargjald blaðanna
haldist óbreytt frá 1. október 1920, eða nærri í 30 ár. Með þeirri
óskapa verðhækkun á öllu er bæði að prentverki og öðru lýtur, geta
menn farið nærri um hvernig sakir blaðanna standa nú orðið.
En hækkun áskriftagjaldsins hefir ávalt verið útgefendunum sinni.
ógeðfeld. Blöðin eru gefin út í því eina augnamiði, að vera hinum
Og hve gagnkvæmur skilningur kaupenda og útgefenda er í þessu
efni, er það til sönnunar, að tala áskrifenda helzt ótrúlega vel og
upplag útgáfunnar hefir ekki síðustu 10—20 árin farið neitt til
muna lækkandi. Þetta er talandi vottur þess, að þörfin er enn mikil
á útgáfu íslenzkra blaða. Erfiðleikarnir á utgáfu þeirra er aðeins
fólginn í auknum eða hækkandi útgáfukostnaði, sem úr öllu sam-
ræmi er við lítt breytanlegar tekjur blaðanna.
Það er vegna þessa sem nú hefir verið bent á, sem gripið er til
þeirra ráða, að mínka blaðið til helminga aðra hvora viku. Það kann
nti að þykja mikið og er, en það sem áskrifendur aðallega missa í
við það, verða helzt þá vikuna sem blaðið er hálft, langar greinar
prentaðar upp úr íslenzku blöðunum að heiman. í því blaði er ætlast
til, að fréttir af íslendingum hér og yfirleitt því sem hér er ritað,
verði til haga haldið eftir sem áður. Fréttir að heiman mætti þá
einnig draga saman og segja í færri orðum, þó þess hafi, vegna
anna eins manns við ritstjórn ekki verið kostur til þessa. Lesendur
sakna nokkurs í við þetta, en yfirleitt verður reynt, að sjá um að
halli þeirra verði ekki eins mikill og ætla mætti. Auk þess er enn
vonast eftir að nokkur stærri blöð komi út á hverju ári, ef vel ber í
veiði með auglýsingar, og að það bæti þetta að einhvreju leyti upp,
eins og átt hefir sér stað.
Eina lausnin og sú sem ekki hefir verri afleiðingar en á hefir
verið bent, er því þessi, að minka blöðin, eins og hér er gert ráð
fyrir. Það er minni gerbylting því samfara en að hækka verðið,
hversu sanngjarnt sem það væri.
Það má og verður eflaust af sumum á þessa breytingu litið, sem
tákn þess, hvað íslenzku félagíífi er hér að hnigna. Táknin í þá átt
eru augljósari en frá þurfi að segja og í fleiri greinum en þessari.
Samt sem áður vonar maður að íslnezkt félagslíf eigi sér hér langa
æfi ennþá. Það getur það vissulega, ef við stuðlum að því, sem
einn maður, að halda því við. Og verkefni blaðanna verður í því
fólgið eins lengi og urmull er eftir af þeim, að vekja áhuga fyrir
þessu og örfa íslendinga til alls, er til dáða getur talist í þessa átt.
History of Icelandic Prose
Writers 1800 — 1940 By
Stefán Einarsson prófess-
or of Scandinavian Phil-
. ology, The Johns Hopkins
University. Cornell Uni-
versity Press, Ithaca, N.Y.,
1948 (Islandica — Vol.
XXXII — XXXIII).
Rit þetta er 32. og 33. bindi
hins góðfræga ritsafns dr. Hall-
dórs Hermannssonar prófessors,
Islandica- safnsins, og er það i
fyrsta skipti síðan það hóf
göngu sína fyrir réttum fjöru-
tíu árum, að hann hefir eigi sjálf-
ur samið það. En vel hefir tekist
um efni þessara árganga eigi síð-
ur en hinna fyrri, því að þetta rit
dr. Stefáns Einarssonar, sem hér
er um að ræða, er bæði yfirgrips-
mikið (yfir 260 bls. að megin-
máli) og hið vandaðasta, og bætir
jafnframt úr brýnni þörf. Að
vísu hafa stuttar yfirlitsgreinar
verið ritaðar áður, meðal annars
á ensku máli, um íslenzkar nútíð
arbókmenntir, en hér er þeim,
eins langt og ritið nær, í fyrsta
sinni gerð ítarleg skil í heild
Þetta er því brautryðj-
endaverk, og þá ekki síst hvað
sérstöku áhugaefnum og hugðarmálum vor íslendinga til styrktar. snertir höfundana frá síðustu
' * fimmtíu árum.
En eins og heiti þess segir til,
er ritið saga þeirra íslenzkra höf-
unda, sem óbundið mál hafa rit-
að, á tímabilinu 1800 — 1940.
Jafnhliða er það að eigi litlu
ieyti saga íslenzku þjóðarinnar
á umrræddu tímabili í miklu víð-
tækara skilningi, því að höfund-
ur hefir gert sér mikið far um
að lýsa hinum þjóðfélagslega og
menningarlega bakhjalli bók-
menntanna, og var það viturlega
Og svona er það í flestum bæi-
um landsins.
Hinir húsnæðislausu eru marg
ir hverjir menn, sem að heiman
voru svo árum skifti í stríðinu.
Um leið og rætt verður um að
reisa nýja stjórnarformanninum
bústað, verður gaman að vita
hvort þingfulltrúarnir minnast
að nokkru allra hinna, sem hús-
næðislausir eru — og sem land-
inu er til skammar, að á sér stað
ALT FYRIR 52 DALI
Á ÁRI
DR. S. J. J. GETUR
EKKI FARIÐ
Eins og kunnugt er, bauð Stór
stúka íslands með auðfengnu
samþykki ríkisstjórnarinnar,
lækninum og skáldinu Sigurði
Júlíusi Jóhannessyni og konu
hans, frú Halldóru, í heimsókn til
fslands í sumar. Vonuðu hinir
mörgu vinir hjónanna hér, að þau
gætu notið þessa góða boðs. —
Bæði af viðtali við dr. Sigurð áð-
ur, og nú af fréttum að dæma í
blöðum að heiman, er ljóst, að
hann hefir ekki treyst sér til að
takast ferðina á hendur, og hefir
tjáð þeim það er honum buðu.
Dr. Sigurður vann mikið í þágu
bindindishreyfingarinnar heima
og vildi stórstúkan sýna honum
þakklætisvott sinn með boðinu;
var ráðgert að Sigurður kæmi
heim og sæti Stórstúkuþing sem
hófst 15/ júní.
Á þessu ári eru 50 ár síðan
barnablaðið Æskan byrjaði að
koma út, en stofnandi hennar og
fyrsti ritstjóri var dr. Sig. Júl.
Jóhannesson. Hefðu æskufélög
íslands ekki látið sitt eftir liggja.
að skemta Sigurði, er buðu hon-
um heim fyrir nokkrum árum, en
hann gat heldur ekki notið.
Það hefði margs verið að minn-
ast og vinum læknishjónanna
þykir fyrir að af förinni gat ekki
orðið. Þegar sá er þetta ritar átt:
tal við dr. Sigurð um þetta, og
að það væri eins og að sitja inni
í húsi sínu, að ferðast loftleiðirn-
ar, sagði læknirinn, að rödd sín
væri svo farin, að hann gæti illaj fólgið í því, að afla einum og sér-
látið til sín heyra. En að fara hverjum öryggis í framtíðinni.
Það er ekki mikið nú sem hægt
er að kaupa fyrir 52 dali á ári.
En það er ótrúlega mikið, sem
Attlee-stjórnin er að bjóða fyrir
þetta í nýju frumvarpi, sem að
sjálfsögðu verður bráðum að lög-
um gert á Englandi.
Frumvarpið er fyrst og fremst
heim og verða að þegja, hefði
dregið úr gamninu.
HÚSASKORTUR KEMUR
SÉR ILLA
Það verður að líkindum fyrsta
starf Ottawa-þingsins, er það
kemur næst saman, að finna hin-
um nýja forsætisráðherra hús-
næði.
Stjórnin á engan bústað ennþá
og hefir aldrei átt, fyrir formann
sinn.
King stjórnarformaður hefir
búið í The Laurier House, semj aður, meðlag með hverju barni
En öryggisleysið er sú vofa
sem flestum hrís meira hugur
við en nokkuð annað.
Til að fyrirbyggja það og út-
rýma óttanum fyrir því, býður
stjórnin vátryggingu, er kostar
einstaklinginn, eða hvern vinn-
andi mann, 52 dali á ári.
Allar lækningar af hvaða tæi
sem eru, standa hverjum og ein-
um til boða fyrir þetta; ennfrem-
ur er vernd fyrir atvinnuleysi í
þessu fólgin, ellistyrkur, lækning
slysa, fjárstyrkur er maðurinn
er ófær til vinnu, útfarar kostn-
hann á sjálfur og Lady Laurier
erfði hann að.
Það er ekki að treysta á, að
næsti forsætisráðherra verði eins
gæfusamur.
Það munu flestar landstjórnir
eiga bústað fyrir æðsta valds-
mann sinn. Ottawa-stjórnin mun
heldur ekki sjá sér lengur fært,
r.ð vera án hans.
Gott og blessað. En hvað er u*~
alla aðra húsleysingja landsins?
Hér í Winnipeg er talið að
og lífsabyrgð til ekna.
f þessu er flest innifalið, er
selt er sem vátrygging. í raun og
veru eru vátryggingar með þessu
færðar undir þjóðeigna skipulag.
Lízt blaðinu New York Time
svo vel á þetta, að það telur það
með mestu framfarasporum sem í
nokkru þjóðfélagi hafi áður ver-
ið stigin.
Telja margir víst, að þetta
snjallræði verði brátt af öðrum
þjóðum tekið upp, ekki sízt eftir
10,000 hús geri ekki betur en aðl að reynsla er fengin fyrir því,
bæta sæmilega úr húsnæðisleys-j jafnvel þó fæstir efi, að útkoman
inu. geti orðið önnur en góð.
ráðið með hina erlendu lesendur
ritsins í huga, því að þeim ætti
að því skapi að verða auðveldara
að átta sig á þróun og sérkenn-
um hins íslenzka bókmennta-
gróðurs, því meir sem þeir vita
um þann jarðveg, sem þær eru
sprottnar úr.
Efnisskipunin er hin skilmerk-
ilegasta. Eftir að hafa rakið í
gagnorðum inngangi þróunar-
feril .íslenzkra bókmennta í ó-
bundnu máli til loka 18. aldar,
lýsir höfundur í megindráttum
þjóðfélagslegu og menningar-
legu ástandi þjóðarinnar í byrj-
un 19. aldar og greinir síðan frá
upphafi íslenzkrar skáldsagna-
og leikritagerðar. Því næst skýr-
ir hann frá tildrögum rómantisku
stefnunnar á íslandi, í bók-
menntum og á öðrum sviðum
þjóðlífsins, en sérstakur kafli
fjallar um Jón Sigurðsson for-
seta og samherja hans.
Síðan segir frá íSlenzkum þjóð
sögum, söfpun, þeirra og sér-
kennum, og er þá komið að róm
antisku skáldunum sjálfum, —
sagnaskáldum þeim og leikrita,
sem rituðu í anda þeirrar stefnu
og er þeim helgaður sinn kaflinn
hvorum um sig. Skáld hinnar
raunsæju stefnu (Realism) eru
næst tekin til meðferðar í tveim
köflum, og er hinn síðari um
þingeysku höfundana, sem höll-
uðust á þá sveif í bókmenntun
um.
Andhverfu raunsæisstefnunn-
ar, hinni hugsjónalegu framsókn-
ar- og þjóðernisstefnu (Progres-
ive Idealism and Nationalism),
er braust fram í ýmsum mynd-
um í íslenzku þjóðlífi á fyrstu
tugum þessarar aldar og höfund-
um þeim, sem að henni hneigð-
ust, er síðan lýst, og þvínæst
fylgir kafli um þá íslenzka höf-
unda, sem leituðu út fyrir land-
steinana eftir stærri lesendahóp
og rituðu bækur sínar á dönsku
eða norsku. Ræðir höfundur síð-
an um hina þjóðlegu rómantisku
stefnu í íslenzkum bókmenntum
á síðustu áratugum, en hennar
gætir þar eins og kunnugt er,
mikið fram á þennan dag.
Samhliða henni, einkum á sein-
ustu árum, hefir róttæk nútíðar-
stefna í bókmenntum eignast
vaxandi fylgi íslenzkra höfunda,
og er þeim og skáldritum þeirra
gerð verðug skil í kaflanum —
Leftist and Modernistic Writers.
Ekki verða vestur-íslenzkir rit-
höfundar í óbundnu máli heldur
útundan í ritinu, því að um þá,
sérstaklega sagna- og leikrita-
skáldin, er sérstakur kafli, en
lokakaflinn fjallar um þann
merkilega mann Jón Svensson
(Sveinsson) og hinar víðlesnu
bækur hans.
Meginkaflar ritsins skiptast
síðan í fjölda smærri kafla, og
eru eigi tök á að rekja það nánar
í stuttri umsögn. En þó að hér
hafi aðeins verið stiklað á
stærstu steinum, þá gefur það
yfirlit efnis ritsins nokkra hug-
mynd um það, hve yfirgripsmikið
það er, og nákvæmari lestur leið-
ir það fljótt í ljós, hve þaulkunn-
ugur höfundurinn er íslenzkum
nútíðarbókmenntum, enda hefir
hann unnið að rannsókn þeirra
og undirbúningi þessa rits síns
árum saman.
Meðferð efnisins ber einnig
órækan vott glöggum skilningi
höfundar á skáldum þeim, sem
hann f jallar um, og ritum þeirra.
Hitt sætir engri furðu, þegar um
jafn víðtækt efni er að ræða, þó
skoðanamunur kunni að verða
um einhverjar niðurstöður hans
eða túlkun á skáldritum í ein-
stök atriðum.
Yfirleitt mun eigi heldur verða
annað með sanni sagt, en að hon-
um hafi vel tekist að skipta ljósi
og skugga milli hinna mörgu höf-
unda, sem hann tekur til með-
ferðar. Meðal skáldsagnahöfund-
anna, og þá sérstaklega með tilliti
til smásagna þeirra, hefði mér
þó t. d. sýnst ástæða til að gera
þeim Þóri Bergssyni (Þorsteini-
Jónssyni) og Jakob Thorarensen
nokkru ítarlegri skil, og ekki
síst hinum síðarnefnda, í saman-
burði við sum önnur sagnaskáld-
in, enda þó höfundur fari um þá
báða verðugum lofsyrðum. Frek-
ar virðast mér einnig ritgerða-
höfundarnir verða útundan hjá
honum, en þar hefir hann sýni-
lega sérstaklega bundið sig við
þá, sem gefið höfðu út ritgerða-
söfn, samhliða tilliti til hins bók-
menntalega gildis rita þeirra, en
jafnframt lætur hann þess get-
ið í formálanum, að ekki verði
ólíklega skoðanamunur um þáð,
hverjum ritgerðahöfundum skuli
sérstakur gaumur gefinn. Fræði-
mönnum og blaðamönnum hefir
af ásettu ráði, eins og fram er
tekið í formálanum, verið sleppt
að miklu eða öllu leyti, í síðari
hluta ritsins, rúmsins vegna.
f formála sínum slær höfund-
ur einnig þann varanagla, að
ýmsum muni þykja ritið óþarf-
lega ítarlegt, og er því eigi að
leyna, að þar muni rétt til getið,
einkum um upptalningar af ýmsu
tagi; á hinn bóginn er bókin ó-
neitanlega að því skapi fróðleiks-
ríkari. Hún er einnig hin grein-
arbezta og læsilegasta að rithætti,
þó að eg hefði hér og hvar kosið
að öðruvísi hefði verið að orði
komist, en það verður jafnan
mjög mikið smekksatriði.
Þetta efnismikla, vandaða og
þarfa rit, er að öllu samanlögðu,
höfundinum til mikils sóma, og
fyrir það á hann skilið þakkir
allra þeirra, sem láta sér í alvöru
annt um kynningu íslenzkra nú-
tíðarbókmennta í hinum víðlenda
enskumælandi heimi.
Og vel var það gert af Halldóri
Hermannssyni prófessor að taka
ritið upp í Islandica-safn sítt og
greiða með því fyrir útgáfu þess.
Átti hann, eins og kunnugt er,
sjötugsafmæli fyrir stuttu síðan,
og er honum tileinkað ritið í til -
efni af þeim merku tímamótum
athafnaríkrar ævi hans. Fór á-
gætlega á því í alla staði.
ÆÐISGANGUR STÓR-
MENNANNA FJÖGRA
Eftir Elmore Philpott
Ef skólameistari hefði fengið
fjórum nemendum í hendur að
framkvæma eitthvert ákveðiö
starf, eða ef þeir hefðu komið sér
saman um það sjálfir að takast
eitthvert verk á hendur sameig-
lega. Ef svo þessir fjórir piltar
hefðu hagað sér við þetta á-
kveðna verk eins og hinir stóru
fjórir sgiurvegarar hafa hagaö
sér í Þýzkalandi og Austurríki,
þá hefði skólameistarinn sannar-
iega álitið að hér væri um ófyrir-
leitna stráka að ræða.
Eitt er víst, í sambandi við
þenna reipdrátt í Þýzkalandi og
Austurríki: hann getur ekki
haldið áfram í því horfi sem nú
víkur við. Hann er orðinn ofur-
efli.
Önnur hvor fylkingin verður
að láta undan, eða báðar verða að
viðurkenna að þær hafi breytt
heimskulega að undanförnu og
skuli hér eftir iðrast og bæta
ráð sitt og miðla málum.
Nokkrir skynsamir skóladreng-
ir létu sér eflaust farast það bet-
ur að finna ráð til sætta en þess-
um miklu stjórnendum stórveld-
anna hefir tekist hingað til. Ef
til vill segði hvor strákahópur-
inn fyrir sig: “Við skulum kasta
hlutkesti um málið. Ef höfuðið
kemur upp, þá fara vestlægari
þjóðirnar tafarlaust burt frá Ber-
lín, en þær fá full ráð yfir Vínar-
borg. Ef hin hliðin snýr upp, þá
fá vestlægari þjóðirnar umsvifa-
laust full ráð yfir Berlín en yfir-
gefa alveg Vínarborg. Þetta væri
líklegt að strákunum dytti í hug.
Aðal takmarkið ætti ekki að
vera það frá Rússa hálfu að reka
alla aðra útlendinga í burt frá
Berlín; aðal takmarkið ætti ekki
heldur að vera það frá hálfu
hinna útlendinganna að reka
Rússa þaðan. Heldur ætti það að
vera sameiginleg stefna beggja
að reka alla útlendinga frá Berlín
og láta Þjóðverja stjórna sínu
eigin landi sjálfa, alveg eins og
Canadamenn stjórna sjálfir Can-
ada.
Það er að vísu rétt að undir
stjórn Hitlers frömdu Þjóðverjar
alþjóðaglæpi, sem þeir verða að
sæta fyrir sektir eða hegningu.
Það er líka rétt að engin þjóðin,
þeirra sem harðast urðu úti, þorir
að veita Þjóðverjum fult frelsi
fyr en þær hafa sannfærst um
það að þeir reyni ekki að leika í
þriðja skiftið sama leikinn, sem
þeir hafa þegar leikið tvisvar
síðan þessi öld hófst.
En með þessu svolkallaða
“kulda stríði” milli sigurvegar-
anna sjálfra, sem saman unnu að
því að sigra fasismann — því
stríði sem þeir nú heyja yfir
þýzka blóðvellinum, þar sem
þýzka þjóðin liggur sigruð og
máttvana — með því stríði hafa
hinir fyrverandi bandamenn end-
urvakið og lífgað hina hættuleg-
ustu þjóðdrambsstefnu á Þýzka-
landi sem nokkursstaðar hefir áð-
ur þekst. Því það sem Þjóðverj-
ar hafa sjálfir séð með sínum eig-
in augum, hefir sannarlega ekki
miðað til þess að kenna þeim að
bera virðingu fyrir sigurvegur-
um sínum, hvorki öllum til sam-
ans né hverjum fyrir sig.
Lesendur þessa blaðs minnast
þess að fyrir löngu skrifaði eg
um þá stefnu að “eyðileggja”
Þýzkaland; og eg var andstæður
henni. Sú stefna komst hæst
(eða öllu heldur dýpst) með
“kúagirðinga” stefnunni hans
Henry Morganthau. Það var
hvorki siðferðislega né hagfræð-
islega rétt að tala um eða ráð-
leggja eyðilegging hinna stór-
kostlegu verksmiðja á Þýzka-
landi. Eg benti þá á það að eina
úrlausnin fyrir hið svokallaða
þýzka málefni, væri að yfirgrips-
meiri úrlausn, sem leiða hlyti til
friðar yfir alla Evrópu, annað
hvort með allsherjar bandalagi
eða með einhverju öðru fyrir-
komulagi, sem bindi enda á allar
sérstakar þjóðdrambsstefnur.
Þeir viðburðir, sem átt hafa sér
stað síðan eg ritaði þetta, hafa ó-
mótmælanlega staðfest þá skoðun
mína í öllu maðal atriðum.
Sig. Júl. Jóhannesson þýddi
úr “Ottawa Citizen”
HIÐ ISLENZK-GRÆN-
LENZKA ÞJóÐFÉLAG
Hvernig leit Vilhjálmur Finsen
á réttarstöðu Grænlands?
f óprentuðu réttarsögunni haná
A. M., acc. 6, í Háskólabókasafn-
inu í Khöfn gerir hann á bls. 43
þessa grein fyrir réttarstöðu
Grænlands:
‘20 Territorium Grænland —
( Þegnréttur )
í Grágás er ekki gerð grein
fýrir íslenzka þjóðveldinu sem
slíku. Um landsvæði þess eru
höfð orðin fsland, hér á landi,
land várt; um íbúana: íslenzkir
menn, fslendingar; um málið, —
vár tunga eða oftast dönsk tunga.
Þjóðfélagið tók einnig yfif
byggðar eyjar við ísland eða þ*r
eyjar, sem byggðar eru, úteyjar.
Einkum er getið Vestmannaeyja-
Grímseyjar er getið í sögunum,
vegna tilraunar Ólafs helga til að
fá íslendinga til að láta þessa ey
af hendi við sig, en þeir færðust
undan.
Frá íslandi bygðist Grænland
986, og þessi nýlenda var taliu
vera tilheyrandi hinu íslenzka
réttarsvæði, og við það er átt
með orðunum “í várum lögum •
Það verður því að álíta, að öll ís*
lenzk lög og réttarvenjjur (den
islandske Ret) hafi að sjálfsögðu
gilt á Grælandi, sem virðist hafa
haft sérstakt þing, Garðaþing, er
virðist hafa verið skapþing (ekki
eins og hin norsku), en raunar
aðeins dómþing, ekki löggjafaf'
þing. Getið er um biskupsdæmi
á Grænlandi.”
Nokkru aftar í sömu bók hefir
Valhjálmur ritað sér tH minnis á
spássíu handritsins: “Her bör