Heimskringla - 14.07.1948, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 14. JÚLÍ 1948
HEIMSKRINGLA
5. SIÐA
mooske omhandles den islandsk-
grönlandske Stats Omraade” =
Hér ætti ef til vill að gera grein
fyrir landsvæði hins íslenzk-
grænlenzka þjóðfélags.
Er þeir Jón heitinn Þorkelsson
og Einar Arnórsson voru aö
kanna réttarstöðu Islands í byrj-
un þessarar aldar, neitaði Árna
Magnússonar-níendin að lána
handrit þetta éða hina læsilegu
aískrift þess á söfn í Reykjavík
(Réttarstaða Islands bls. 101).
í nafnaregistrið í Grgs. III
ritar Vilhjálmur: “Grænland
(Grænaland) Io, 240, 249, II, 71,
90, 389, III, 478 (sbr. í várum lög-
um = íslenzka bygðin á Græn-
landi Ia, II, 70). — Ib. 187, III,
466”.
f skýringargreinunum aftan
við Grgs. III ritar hann undir
lög “. . . [merking] lagasvæði
(Lovomraade, Retsgebet); í vár-
um lögum Ia; 226, II, 70, á því
svæði, sem stendur undir þjóð-
félagsvaldi vorra laga (under
vort Lovomraade) ; hér er átt við
íslenzku nýlenduna á Grænlandi,
— sbr. lögleiða”. Hann vísar í
lögleiða af því, að það merkir að
taka menn inn í þjóðfélagið.
í dönsku þýðingunni af Kon-
ungsbók (bls. 224) þýðir hann
“her á lande eþa i órum logum” =
“her í Landet eller hvor vore
Love gælde” (hér á landi eða þar,
sem lög vor gilda), sem hann svo
í neðanmálsgrein skýrir sem þann
hluta Grænlands, sem íslending-
ar bygðu.
Lög merkja í voru máli réttaf-
reglur, en þau merkja einnig
þjóðfélag frjálsra þegna, sem eru
án embættismanna, en fara sjálfir
með alla þætti þjóðfélagsvalds-
ins, og lög heitir einnig það
svæði á jörðunni, sem slíkt þjóð-
félag tekur yfir. Er Vilhjálmur
Finsen talar um Retsgebet, Lov-
omraade eða under vort Lov-
omraade (réttarsvæði), á hann
með því við lög í þessari síðast-
nefndu merkingu, það svæði, sem
þjóðfélag frjálsra þegna tók yfir.
Vilhjálmur Finsen lítur þannig
svo á, að Grænland hafi í tíð Grá
gásar verið íslenzk nýlenda, al-
gerlega undirgefið íslenzkri lög-
gjöf og þar með um leið undir-
gefið öðrum greinum íslenzks
þjóðfélagsvalds.
Vilhjálmur Finsen var sem
fleiri frændur hans, vísindamað-
ur að upplagi og allra manna
grandvarastur til orðs og æðis.
Hann var lengi hæstaréttardóm-
ari í hæstarétti Dana, Kaup-
mannahafnarháskóli kjöri hanh
til heiðursdoktors í lögum. En
heimsfrægð sína hlaut hann fyrir
hina eindæma vönduðu útgáfu
sína af allri Grágás og hin braut-
ryðjandi ritverk sín um hið ís-
lenzka þjóðfélag þjóðveldistím-
ans.—(Ritstjórnargrein í “Vísi”,
14. ág. 1947).
Hve gamall er hundurinn
þinn?
Fimm ára.
Það var skrítið. Mig minnir að
fyrir þrem árum segðir þú mér
að hann væri fimm ára.
Já, en skilurðu það ekki, mað-
ur? Þetta er tík!
★
Hún: Mér er sagt, að Svenni,
bróðursonur þinn, sem var dæmd
ur fyrir vasaþjófnað í fyrra, sé
orðinn trúrækinn og fari iðulega
í kirkju.
Hann: Já, mér er sagt, að hann
iðki orðið handverk í kirkjunni.
FJÆR OG NÆR
Um síðustu helgi stönsuðu hér
í bænum þau Mr. og Mrs. Frank
M. Polson á leið sinni til Van-
couver, B. C.; hafa þau hjón búið
í Hamilton, Ont., undan farin ár
en eru nú að flytja sig alfarin
vestur á Kyrrahafsströnd.
Mr. Polson er sonur Joe Pol-
son er lengi vann á innflytjenda
skrifstofunni hér í Winnipeg og
ex mörgum fslendingum kunnur
frá þeirri tíð.
* * *
Gifting
Þann 3. júlí voru gefin saman
í hjónaband að Kirkjubæ í
Breiðuvík, William Charles
Harkness, Portage la Prairie, og
Kristine Ingunn Martin, Hnausa
Man. Brúðurin er dóttir Mr. og
Mrs. G. Martin, Hnausa. Brúð-
guminn er af hérlendum ættum.
Við giftingunna aðstoðuðu
George Herbert Harkness, bróð-
ir brúðgumanns og Guðrún S.
Helgason, Hnausa.
Mr. Herman Fjeldsted söng
bæði á undan og eftir giftingar-
athöfninni. Mrs. Halldór Martin
lék á hljóðfærið.
Um hundrað gestir nutu á-
gætra veitinga á hinu indæla
heimili Baldvinsons hjónanna á
Kirkjubæ.
*
Messað að Morden, Man.
íslenzk guðsþjónusta verður
flutt í Guðbrands söfnuði við
Morden, Man. sunnudaginn 25;
júlí, kl. 2. e. h. (Standard Time)
Allir boðnir velkomnir
S. Ólafsson
•r * ( *
Dánarfregnir
Þann .7 þ. m. andaðist á Lund-
ar, Kristbjörg Stefanía María
Jónsdóttir Howardson. Hún var
fædd á Möðrudal á Hólsfjöllum
3. febr., 1866. María sál. giftistj
Guðmundi Hovardsyni frá Gauk-
stöðum í Jökuldal 3. okt. 1888.
Þau hjóninn komu til Canada
1905 og settust að í Siglunes-hér-
aðinu; til Lundar komu þau 1923.
Mann sinn misti hún 1942. Börn-
in sem lifa móður sína eru: Jón,
að Lundar. Gunnlaugur og Sig-
urður í Winnipeg; einnig lifa
systur sína þessi hálf syskini:
Aðalbjörg í Winnipeg; Björn að
Oak Point, Stefán að Vogar og
Friðrik Fljótsdal í Detroit. —
Fimm barnabörn og tvö barna-
barnabörn lifa ömmu sína. María
sál. var jarðsungin af séra Skúla
Sigurgeirsyni s. 1. fimtudag frá
lútersku kirkjunni í Lundar.
★
Edward Breckman, að Lundar,
andaðist snögglega á Eiriksdale
spítalanum 4. þ. m. Hann skilur
eftir sig ekkju og þrjú börn.
Dóttur hans Mrs. Val Thorlak-
son lifir á Gimli; Gordan Dougl-
as er heima og Jón Edward er í
sumarfríi sínu í Camp Borden
Que., þar sem hann fæst við her-
æfingar, (C. O. T. C.). Einnig
lifa hinn framliðna ein systir'
Miss Karitas, í- Vancouver, og
tveir bræður, Gunnlaugur Magn-
ús í Winnipeg og Halldór Krist-
inn til heimilis í Ste. St. Marie,
Ont. Edward sál. var víöþekktur
og á mikið og margþætt starf að
baki sér. Hans verður minst
frekar. Útförin fór fram frá Lút-
ersku kirkjunni í Lundar 8. þ. m.
að fjölmenni viðstöddu. Séra
Skúli Sigurgeirsin jarðsöng.
HOW YOU WILL
BENEFIT BY READING
the world's daily newspaper—
THE CHRISTIAN SCIENCE MONITOR.
You will find yourself one of
the best-informed persons in your community on world offoirs when
you read this world-wide daiíy newspoper regulorly. You will gain
fresh, new viewpoints, a fuller, richer understonding of today's vital
news—PLUS help from its exclusive features on homemoking, educa-
tion, business, theater, music, radio, sports.
A. T. Tromberg fra Edmonton,
Alta., var staddur í Winnipeg
s. 1. laugardag. Hann var að
heimsækja hér forna kunningja.
« * •
J. Borgfjörð frá Leslie, Sask.,
var staddur í bænum fyrir helg-
ina. Hann kvað kornsprettu seina
vestra, en vonaði að hún næði
sér ef ekki yrðu stanzlausir hit-
ar og þurkar.
* * *
Icelandic Canadian Club
We have room in our Winter
issue of The Icelandic Canadian
Magazine for a number of photo-
graphs for Our War Effort Dept.
We are anxious to have a com-
plete record of those, of Iceland-
ic descent, who served in the
armed forces of Canada and the
United States. Kindly send:
photographs if at all possible. as
snapshots do not make a clear
newspaper cut.
Information required: Full
name and rank, full names of
parents or guardians, date and
place of birth, date of enlistment
and discharge, place or places df
service, medals and citations.
There is no charge.
Kindly send the photographs
and information to:
Miss Mattie Halldorson
213 Ruby St. Winnipeg, Man.
Winnipeg, Man.
* * *
Herra ritstjóri:
Við undirritaðar biðjujm yður
um, að auglýsa fyrir okkur, aðj
okkur langi til að komast í bréfa-|
samband við Vestur-fslendinga
eða ameríska pilta og stúlkur á
aldrinum 16—18 og 17—20 ára.
Með fyrirfram þakklæti,
Marta Th. Eyjólfs, 17-20
Erla B. Bessadóttir 16-18
Selvogsgötu 2
Hafnarfirði, Iceland
★ * *
Lesbækur
Það er kunnara en frá þurfi
að segja að sá, sem er að læra
tungumál þarf lesbækur. Nem-
andinn lærir mikið ósjálfrátt af
sambandi efnis og orða í sögunni
sem hann les. Þjóðræknisfélag-
ið útvegaði lesbækur frá fslandi;
eru í þeim smásögur og ljóð við
hæfi bama og unglinga. Les-
bækurnar eru þessar: Litla gula
hænan 1., Litla gula hænan II.,
Ungi litli I., Ungi litli II., Les-
bækur. — Pantanir sendist til:
Miss S. Eydal, Columbia Press,
Sargent Ave. og Toronto St.,
Winnipeg.
* * *
Messur í Nýja íslandi
18 júlí — Geysir messa kl. 2.
e. h.
— Hnausa, messa kl. 8.30 e. h.
25. júlí — Víðir, ensk messa
kl. 2. e. h.
— Árborg, íslenzk messa kl.
8. e. h. B. A. Bjarnason
* ♦ *
Rvík. 26 — 6 —43
Eg óska að komast í bréfa sam-
band við pilt á aldrinum 19 —
23 ára og æskilegt að mynd fylgi
Ein bráðlát.
Adressa mín er Bryndís Guð-
mundsdóttir .Hverfisg. 76 B.
Reykjavík, fsland
W * *
Til áskrifenda tímaritanna
Þeir, sem greiddu ritin fyrir-
fram árið sem leið, fá þau enn
við sama verði ef greidd eru
fyrir síðasta marz næstkomandi.
Mikið úrval af íslenzkum bók-
um. Skrifið eftir lista.
Björnsson Book Store,
702 Sargent Ave., Winnipeg
Gesturinn: Það var fluga í súp-
unni.
Þjónninn: En vonandi hefir
hún ekki étið neitt að ráði frá
yður ?
★
Subscribe now to
this spccial ##gct-
ocquaintcd" otfcr
—1 month for $ V
(U. S. funds)
listen to ‘The Christian
Science Monitor Views Ihe
News e»er> Thursdan
nigHt orér ’the American
Broadcasting Company
sl"
PB-3
The Christian Science Publishing Society
One, Norway Street, Boston 15, Moss., U. S. A.
Enclosed is $1, for which please send me The Christion
I Science Monitor for one month.
kl ^
Nome.------—
Streot-
\city...
Zone.... Stote.
— Hvaða ljóshærðri stúlku
varstu nú að spranga með í gær-
kveldi?
— Ljóshærðri?! Það var sú
dökkhærða, sem eg kynnti þig
í fyrrakvöld.
ÁSKORUN GEGN STRIÐI
f blaðinu “Ottawa Citizen” 2.
júlí birtist eftirfandi grein. En
hún er þar prentuð eftir Rauters
fréttafélaginu í Lundúnaborg:
“Áskorun sem undirrituð er af
leiðandi mönnum ensku kirkj-
unnar, víðsvegar um allan heim,
hefir verið send til hins svo-
nefnda Lambeth-þings, sem um
það leyti kom saman í Lundúna-
borg. Efni hennar er það að
krefjast þess að þingið lýsi því
yfir, að öll þátttaka í stríðs at-
höfnum, jafnvel þó fyrir gott
málefni sé, verði að skoðast gagn-
stæð vilja guðs.
Á þessu þingi voru mættir
erkisbiskupar og önnur kirkjuleg
stórmenni frá öllum löndum
heims. Þeir sem undir þessa á-
skorun skrifuðu voru 8,750 ; þar
á meðal voru 534 prestar og 8,216
leikmenn og konur úr öllum
deildum ensku kirkjunnar.
Á einum stað í áskoruninni er
þannig komist að orði: “Vér
minnumst með þakklæti yfirlýs-
ingar þeirrar, sem samþykt var
árið 1930 á Lambeth þinginu.
Þar var því skírt og skorinort
lýst yfir að stríð í því skyni að
ráða til lykta heimsmálum eða
milliþjóða deilum sé ósamrýman-
legt við kenningar breytni og
líferni Jesú Krists.
Annað heimsstríðið hefði stað-
fest þá yfirlýsingu fyllilega,
sagði áskorunin. Það hefði sýnt
það hvernig stríðin grafi grund-
völlinn undan almennu siðferði
með því að ljá þeirri kenningu
fylgi að ill og syndsamleg verk-
geti haft góðar afleiðingar.
Rétta — og eina rétta aðferðin
til þess að veita hinu illa mót-
stöðu, segir áskorunin, er sú að
fylgja afdráttarlaust kristnum
kenningum.
Sig. Júl. Jóhannesson þýddi
KAUPIÐ HEIMSKRINGLU
BORGIÐ HEIMSKRINGLU
SMÆLKI
Blaðið Saturday Night segir:
Það getur enginn neitað því, að
sjónvarps-áhaldið, sem nú er búið
að setja á viðtæki (radio) í
Bandaríkjunum sé fagurt; en það
er langt frá að alt sé fagurt, sem
þú sérð í því.
★
Frúin (við nýja vinnukonu) : Eg
harðbanna yður að brosa að mann
inum mínum.
Vinnukonan: Eg brosti ekki, eg
bara hló. ,
★
Hún: Fyrsta ástin er nú heit-
ust, finnst þér ekki?
Hann: Jú en eg er nú samt
skolli skotinn í þér.
★
Bensi var á labbi niðri í bæ
eina nótt fyrir skömmu og sá þá
hvar Keli lá augafullur undir
húsvegg og svaf. Þá varð Bensa
þetta að orði:
“Svona verð eg á sunnudags-
nóttina kemur, því þá er árshá-
tíðin okkar”.
★
Hrólfur, gamall drykkjurútur,
lendir eitt sinn í kaupavinnu
uppi í afdgl, þar sem ekki fæst
! deigur dropi. Einhverju sinni
nær karl þó í hálf-flösku af tré-
spíritus, en honum er alvarlega
ráðið frá að leggja vökvann sér
til munns, því að þá muni hann
missa sjónina.
Hrólfur (um leið og hann sýp-
ur á flöskunni) : O, eg held mað-
ur hafi nú séð það, sem maður
þarf að sjá, þegar maður er kom-
inn á minn aldur. Skál!
Góðar bækur
Ljóðmæli, Jónas A. Sigurðsson,
Klæði___________________$4.00
Leður________________.__6.00
í andlegri nálægði við Island,
Einar P. Jónsson________ .75
4 heiðarbrún, kvæði eftir
Dr. S. E. Björnsson, í b. $3.75
Hirðisbréf, Sigurgeir
Sigurðsson biskup_______ .50
A Sheaf of Verses,
Dr. Richard Beck________ .35
Fyrsta bygging í alheimi, Hall-
dór Friðleifsson _______$2.50
Friðarboginn er fagur, Halldór
Friðleifsson____________$2.50
Icelandic Grammar, Text, Glos-
sary, Dr. Stefán Einarsson,
(bandi) -1______________$8.50
Björninn úr Bjarmalandi,
Þ. Þ. Þ. (óbundin) ___* $2.50
(bandi)_______________ $3.25
Hunangsflugur, G. J. Guttorms-
son, (bandi) ----------7 $1.50
Fimm einsönglög, Sig. Þórðar-
son (heft) -------------$1.50
Lutherans in Canada, eftir séra
V. J. Eylands, 200 myndir $3.00
Björnsson’s Book Store
702 Sargent Ave. — Winnipeg
Tilkynning
Umboðsmaður okkar á Islandi er Björn Guðmunds
son, Mávahlíð 37, Reykjavík. — Hann tekur á móti pönt-
unum á blöðunum og greiðslum fyrir þau.
Kaupendur blaðanna eru vinsamlega beðnir að til-
kynna umboðsmanni vorum vanskil á blöðunum, og
einnig ef breytt er um verustað.
Heimskringla og Lögberg
SUMAR
Nú er tíminn til þess að gera ráðstafanir viðvíkjandi vinnu-
krafti til uppskeru og þreskingar . . . og um peninga til að
borga með nauðsynlegan kostnað þar til afurðirnar eru
seldar. Peninga til þvílíkra þarfa má altaf fá hjá Royal Bank.
Talið við forstjóra útibús vors í yðar nágrenni viðvíkjandi
þörfum yðar. Spyrjið hann einnig um lán til jarðabóta, og
hvernig þeir peningar geti best verið notaðir til hagsmuna
húsum og landi, yður sjálfum og fjölskyldu yðar.
THE ROYAL BANK OF CANADA