Heimskringla - 25.08.1948, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 25. ÁGÚST 1948
HEIMSKRINGLA
5. SIÐA
ÆFIMINNING
Guðni Thorsteinsson
Hinn 3. júní s. 1., andaðist
Guðni Thorsteinsson, póstmeist-
ari, að heimili sínu á Gimli. Hann
var fæddur 25. nóv. 1854 að Haugi
í Arnessýslu á íslandi. Foreldrar
hans voru hjónin Felix Þor-
steinsson og Helga Jónsdóttir.
Guðni fluttist til þessa lands
1885 og settist að á Gimli, þar
mikið hlutverk vort hér í álfu
með orðunum:
“við fósturlandsins frægðarstarf,
með föðurlandsins sæmd í arf,
af höndum inna æviþraut
með alþjóð fyrir keppinaut.”
Alþýðuskólakennsla var, sem
kunnugt er, ævistarf Jóhanns
Magnúsar Bjarnasonar, því að
hann vann ritstörf sín í hjáverk-
um fram á síðari ár, og hinir
mörgu nemendur hans minnast
hans sem ástsæls og ágæts kenn-
ara, er bar frábæra umhyggju
fyrir velferð þeirra. En vér vinir
hans, og allir, sem áttu því láni;
að fagna að kynnast honum, minn
ast hans semhreinlundaðs göfug-
mennis. í framkomu hans og
kynnum við hann lýsti sér fá-
gætlega sú bjartsýna og fagra
lífsskoðun, sem er aðalsmark
rita hans. í bréfi til eins vina
sinna stuttu áður en hann lést,
vitnar hann til þeirrar gullnu
lífsreglu, sem spekingurinn kín-
verski, Lao-tse, gaf lærisveinum
sínum: “Að vera þeim góður og
einlægur, sem eru góðir, og vera
þeim líka góður og einlægur, sem
ekki eru góðir, því að þá verða
að lokum allir góðir”. í bjart-
sýnni trú sinni á hið góða í mönn-
unum lifði Jóhann Magnús og
starfaði, eins og dagfar hans bar
vitni og rit hans sýna.
Virðulegan og margfaldlega
verðskuldaðan minnisvarða höf-
um vér hér í dag afhjúpað Jóh-
anni Magnús Bjarnasyni til heið-
urs, en sjálfur hefir hann í
minningu samferðasveitarinnar
og ritum sínum reist sér enn ó-
brotgjarnari bautastein. Hann
lifir áfram í kvæðum sínum, sög-
um og ævintýrum, því að þar
slær hjarta hans. Og hverjum,
sem les rit hans opnum huga,
hita þau um hjartarætur, auka
góðhug þeirra til samferðamanna
og efla hugsjónaást þeirra. Því
að skáldið skildi svo vel þann
sannleika, að “hvað er vort líf,
ef það á engan draum”.
Að minningu slíkra boðbera
göfugra og tímabærra lífssann-
inda er holt að hlúa, og við hana
er gott að vermast.
“Minning þeirra, er afrek unnu,
yljar þeim, sem verkin skilja.”
sem hann bjó æ síðan. Hann var
tvíkvæntur, lifir hann seinni
kona hans, Kristín og þrjár dæt-
ur þeirra, Mrs. Sylvía Kardal:
Mrs. Violet Olson og Mrs. Ethel
Young.
Með Guðna Thorsteinssyni er
horfinn úr hópi vorum mjög
mekilegur maður og mætti
margt telja því til sönnunar, þótt
fátt eitt verði sagt í þessum lín-
um. Hann var góðum námshæfi-
leikum gæddur og byrjaði ungur
að nema. Heima á íslandi stund-
aði hann barnakenslu og nam þar
meðal annars smáskamta lækn-
ingar, er hann stundaði hér. Var
hann maður hjálpsamur og þarf-
ur á því sviði, og tókst vel í lækn-
isstarfi sínu. Hann hafði bæði
trú og löngun til að lækna menn
af líkamlegum kvillum þeirra, en
enn þá meiri trú á því, að þeir
væru andlega heilbrigðir. Hann
leit svo á, að ráðið til þess væri
mentun og upplýsing, félagsleg
starfsemi og menning á sem
flestum sviðum. Að þessari skoð-
un sinni vann hann eftir mætti
um langan aldur. Hann var
brautryðjandi á mörgum sviðum,
stofnaði skóla á Gimli og í Húsa-
vík og kendi þar sjálfur um tíma.
Hann vann að því af miklu kappi
að barnaskólar yrðu settir í bygð-
inni, var lengi í skólaráði Gimli-
bæjar og lét sér alla æfi ant um
fræðslumál og lærdóm. Hann var
algerlega samþykkur þessum orð-
um skáldsins:
“Vísindin efla alla dáð,
orkuna styrkja, viljan hvessa,
vonina glæða, hugann hressa,
farsældum vefja lýð og láð”.
Það var trú Guðna, hann unni
lærdómi, var sí lesandi og altaf
þeim á réttan hátt. Góðir leiðtog- tífaldar þakkir því ber færa
ar eru ómetanleg hjálp á þessum þeim, sem að Guðdóms eldinn-
sviðum. Guðni var slíkur maður. | skæra
Hann var eigi aðeins fræðimaður j vakið og glætt og vernd að fá
hann skildi einnig þýðingu og viskunnar helga fjalli á.
nauðsýn samtakanna og skipu- j
lagsins, og að því vann hann áj Hann klifraði f jallið og vermdi
fyrri árum. Hann var lengi í sig við eldinn, geislarnir lýstu
stjórn sveitarinnar, fyrst ritari honum og veittu honum marga
og féhirðir hennar og oddviti j glaða stund, og þeir sendu bjarma
hennar nokkur ár eftir aldamót-1 sinn út í myrkrið og leiðbeindu
in. Einnig var hann fyrsti lög-
regludómari á Gimli.
Hann vann að mörgum félags-
málum, þar á meðal kirkjumálum.
Hann var maður trúhneigður og
honum á leið hans út yfir landa-
mæri þessa lífs til betri og bjart-
ari heima.
Hann var jarðaður frá heimili
sínu og Sambandskirkjunni á
frjálslyndur í trúmálum. Frjáls-
lyndi hans fólst í þessu, að hann ar
taldi sig og aðra hafa rétt til þess
að rannsaka sannleiksgildi trúar
heimildanna og þeirra kenninga
á þeim, sem hann hafði að- erfð-
um fengið og samtíðin hélt fram.
Engin sannindi ættu að tapa á
því, að menn rannsaki þau með
huga, sem haldinn er af einlægri
ást til sannleikans, miklu fremur
hljóta þau að græða við það og
ná betur tilgangi sínum. Trú
Guðna beið ekkert tjón við frjáls-
lyndi hans. Hún bætti líf hans
og þroskaði hann eftir því sem
árin liðu, veitti honum frið, og
gaf honum traust til að horfa ó-
kvíðinn fram á veginn.
Aðal áhugamál hans var að
fræðast og leita sannleikans á
■
sem flestum sviðum, en hann var
fátækur maður og varð að vinna
alla æfi fyrir daglegu brauði,
æfistarf hans var póstafgreiðslu-
staðan. Hann var póstmeistari á
Gimli í 56 ár. Það er langur tími
launin voru lág en mikið að
gjöra. Þetta starf rækti hann
með hinni mestu trúmensku og
var öll embættisfræsla hans í
besta lagi. Á hátíð þeirri er hald-
in var í tilefni af 25 ára ríkis-
stjórn George V. Bretakonungs,
var Guðni sæmdur silfurmedalíu
fyrir langt og trúlega unnið
starf.
Eftir því sem Gimli bærinn óx
jókst starfið við pósthús bæjar-
ins. Guðni tók að gerast aldur-
hníginn og hefði eigi getað af-
kastað öllum þeim störfum sem
biðu hans nema fyrir hjálp konu
sinnar og dætra, einkum Mrs.
Kardal, sem tók við starfi hans
og mun verða við þá stöðu fram-
vegis.
Kona hans og dætur hafa unn-
ið með honum, létt störf hans og
sýnt honum frábæra umönnun og
samúð, og hjúkrað honum er
heilsan bilaði og seinasti áfang-
inn var fyrir höndum.
Guðni var hraustur maður með
miklu starfsþreki enda varð
starfsdagur hans langur. Hann
var í eðli sínu þýðlyndur og til-
finninga maður og varð það
stundum á fyrri árum æfi hans,
að þær réðu meira en dómgreind-
in, en mentalöngun hans og lær-
dómur bar ætíð fegri ávexti eftir j
því sem árin liðu. Hann reyndi j
ætíð að miðla málum og koma
fram til góðs, og sú var reynsla j
mín af honum. Hann var glað-j
lyndur og ætíð góður og alúðleg- i
ur í viðræðum, birtist þar ætíð,
hinn mikli fróðleikur hans og
Gimli 9. júní, og lagður til hvíld-
í grafreit Gimli-bæjar. Yfir
honum mæltu kveðjuorðin séra
Sigurður Ólafsson og sá er þetta
ritar.
E. J. Melan
að leita að meirx og meiri sann- 0 . -
„ * , „ lifsþekkxng. Sagan var hans uppa
leika, og varð með txmanum allra1 “ . , . I
° s halds fræðigrein, og þegar hann|
manna fróðastur a morgum svið-i , T. °
... I talaði a mannamotum vitnaði
um. Menn kvexkja ekkx ljós txl, ^ Qft ^ hennar Qg þaðan
að setja það undxr mælxker það Trún&1 leit & þeim svið_
gerði hann ekki heldur. Hinn'
mikli fróðleikur hans varð að
um var honum og ljúft íhugunar-
.. ... , efni. Hann átti stórt og gottj
góðum notum öllum sem txl hans bókasafn íglenzkra Qg enskra
leituðu, og hinn brennandi áhugi
hans á sviðum framfara og menn-
ingar bar ávexti í starfi hans að
almennings heill, er hann ásamt
öðfum, sem sömu skoðun höfðu,
ruddu braut að hærra marki fyr-
ir hina komandi kynslóð þessa
landnáms fslendinga á bakka
Winnipeg-vatnsins.
Frumbýlinginn skortir margt,
oftast flest alt, en eitt skortir
hann aldrei og það eru verkefnin,
nú er gæfa og gengi í því fólgið
að hann sjái þau í réttu ljósi og
hefjist handa til að ráða fram úr
bóka, og var sílesandi og leitandi
til að finna sannleikann. Hann
átti marga góða vini og kunn-
ingja, sem heimsóttu hann og
leituðu til hans, enda voru fáir
honum fróðari um sögu bygðar-
innar og hana hefir hann ritað.
eða kafla úr henni; þegar hann er
horfinn, þá er snauðara í fylk-
ingu fróðleiksmanna héraðsins
en áður. Hann var einn þeirra
manna, sem unnið hefir til þakk-
lætis fyrir starf sitt í þágu fróð-
leiks og þekkingar, við hann á
það sem skáldið kvað:
JóNSMESSUNóTT
Nú er hátíð í nótt.
Nú eru hásumars jól.
Yfir útsævarbrún
ekur miðnætursól.
Vakir landvætta lið.
Vakir Ijósheima drótt.
Hyllir himinn og jörð
helga Jónsmessunótt.
Ofin gullinni glóð
glita norðursins tjöld.
Úti um eyjar og nes
er allt í báli í kvöld.
Fyrir dreymandi dag
dregur guðvef og pell.
Eins og ölturu skrýdd
eru borgir og fell. .
Nú er undranna nótt.
Nú er óskanna stund.
Dansa álfur og dís
yfir döggvaða grund.
Á björgum Tindastóls blám
brenna eldar í kvöld,
þar við gullslita lind
leiftrar gimsteina fjöld.
Brosir blómgróin hlíð,
bergja lífsgrösin þín
á skálum bikars og blaðs, —
blikar himinsins vín.
Hlýðir hátíðasöng
holtasóley við foss,
blundar dálítinn dúr,
dreymir árgeislans koss..
Milda máttarins nótt!
Má eg vaka með þér?
Eykur yndi og fró
allt, sem birtir þú mér.
í þína læknandi lind
sækir lífið sinn þrótt. —
Líður ljósvængjum á
litfríð Jónsmessunótt.
Engin blys, engin bál
brennir þjóð mín í kveld.
Drottning himnanna há
kyndir heilagan eld.
Leitar löngun mín — þín,
sem í ljósinu býrð.
Jeg vil krjúpa í kveld
kalla á ámátt þinn og dýrð.
Sigurður Sigurðsson,
frá Vigur
—Lesb. Mbl.
FRÉTTIR FRÁ ISLANDI
íslenzku hjálparmennirnir
komnir pm borð í rúss-
esku síldveiðaskipin
Skömmu eftir hádegi síðastlið-
inn fimmtudag sáu Siglfirðingar
stórt og myndarlegt skip koma
inn á höfnina. Margt manna var
um borð á skipinu og sumir í
einkennisbúningi rauða hersins
rússneska. Lagðist skipið að
bryggju um tvöleytið og fór aft-
ur eftir sólarhrings dvöl, eftir að
hafa tekið vatn og tvo íslend-
inga, sem ætla að vera rússneska
flotanum til aðstoðar við að finna
síldina og veiða hana.
í sumar hafa síldveiðisjómenn
stundum komið auga á skipaflota
einn mikinn á síldarmiðunum úti
fyrir Norðurlandi. Er það rúss-
neski veiðiflotinn, sem í eru 14
skip, þar af eitt geysistórt, um 15
þúsund lestir að stærð. Tvö skip
eru um 2000 lestir, en hin skipin
eru öll minni.
Sjómönnum þykir floti þessi
all einkennilegur í háttum sínum
á ýmsan hátt, og hafa margir
þeirra nokkurn ýmigust á þessum
hrikalega síldveiðifltoa. Eitt er
það, sem sjómenn hér eiga ekki
að venjast, en það er aðJRússarn-
ir virðast hinar mestu mannfælur
og vilja helzt engin skip í ná-
munda við sig. Hefir það komið
fyrir, að þeir gefi skipum, er
nálgast, bendingu um að fara á
burt.
Tveir íslenzkir sjómenn hafa
þó ekki neinn ýmigust á rúss-
neska flotanixm. Það hefir sem
sé komið í ljós, að tveir íslenzkir
kommúnistar hafa gengið á máia
hjá vinum sínum úr austri og
ætla að vísa þeim á síldina á ís-
landsmiðum, enda höfðu háttsett-
ir kommúnistar hér meðalgöngu
um ráðningu þeirra og heitið
þeim góðum launum.
Kom fyrnefnt skip til Siglu-
fjarðar meðal ananrs þeirra er-
inda að sækja þessa þjónustu-
menn sína. Menn þessir eru báðir
úr Reykjavík og heita Sigurjón
Narfason og Hörður Haraldsson.
Er ástæða til að ætla, að ruglað
hafi að nokkru verði saman reit-
um kommúnistaútgerðarinnar, er
gerir Siglunesið út, og rússneska
veiðiflotans, því annar þessara
manna var búinn að ráða sig til
síldveiða á Siglunesið, en var
lánaður Rússum af húsbænum
sínum.
Eins og gefur að skilja var hinu
rússneska skipi veitt mikil at-
hygli á Siglufirði. Sáu menn það,
að nokkrir af áhöfninni voru í
einkennisbúningum rauða hers-
ins og útlit var fyrir, að skipið
væri vopnað, þar sem aftan á
skipiftu voru lokaðar umbúðir,
sem líktust fallbyssu.
Skip þetta er um 2000 lestir, og
á því er um 100 manna áhöfn.
Rússneski flotinn stundar
þorskveiðar jafnhliða síldveiðun-
um hér við land.—Tíminn 18. júlí
FALL TERM
OPENS
MONDAY, AUGUST 23rd
If you prefer to enroll either before or after this date,
however, you may do so. Our classes will be conducted
throughout the summer without any interruption.
Make Your Reservation Now
For our Fall Term we have already received many
advance registrations from near and far-distant points in
Western Canada. To reserve your desk, write us, call at
our office, or telephone. Ask for a copy of our illustrated
Prospectus, with which we will mail you a registration form.
TELEPHONE 96 434
etrceM ioom nwrua
al
Já/.
T
The Air-Conditioned College of Higher Standards
Portage Ave. at Edmonton St.
WINNIPEG
TELEPHONE 96 434