Heimskringla - 03.11.1948, Blaðsíða 6

6. SIÐA
HEIMSKRINGLX
WINNIPEG, 3. NÓV. 1948
RUTH
Þýtt hefir G. E. Eyford
“Framferði þitt er alls ófyrirgefanlegt.”
„“Eg veit það — samt sem áður — fyrirgefðu
mér, Ruth!”
“Það veit eg ekki!”
“Þú vilt ekki fyrirgefa mér?”
“Gjarnan minna vegna. Samtal okkar er nú
orðið helst of langt. Það er orðið áliðið. Góða
nótt!”
Svo gekk eg frá honum, en hann fylgdi á
eftir mér.
“Ef eg kem að miðdagsborðinu á morgun”,
sagði hann í skjálfandi róm, “má eg þá vona að
þú gerir mig kunnugan þeim sem þú þekkir,
sagði Mr. Howard?*’
“Auðvitað”, sagði eg óþolinmóð, og stapp-
aði fætinum niður, “úr því þú heitir nú, How-
ard”.
“Þakka þér fyrir Ruth, en okkar á milli
brúkum við eins og áður, “Tops“ það er skað-
laust”.
“ Nei, við brúkum hvorki, Tops né Ruth
framar. Þú ert til mín, Mr. Howard, og eg er til
þín Miss Hillern”.
“Það er skaði. En hvers vegna?”
“Ástæðuna get eg ekki sagt þér, svona allt í
einu. Klukkan er tíu, svo, góða nótt”.
10. Kafli
Stormurinn hélst alla nóttina. Skipið valt
eins og kefli í stórsjónum, svo hrykkti og brak-
aði í því, svo eg gat ekki sofið, og auk þess varð
að halda mér dauða haldi í rúmið svo eg hentist
ekki úr því. Úr því eg gat ekki sofið hafði eg
tíma til að hugsa um sögu Tops. Allt hið sið-
ferðilega við söguna var hinn sami kæruleysis
grautur og eg hafði áður þekkt hjá honum. “Nei
gerðu þig ánægðan með það sem þú hefir, hugs-
aði eg.
í Sydney var engin fjörugri og lífsglaðari
maður en Tops, þessi takmarkalausi sprellugosi.
Hann hafði alltaf þá trú, að peningarnir væri
eina meðalið til hamingju, og hann hafði ásett
sér að verða ríkur, hverjum sem helst brögðum
sem hann þyrfti að beita tH þess. Nú sat hann
þarna grettur og tortrygginn, þó hann hefði nú
nógan auð.
Svo fór eg að hugsa um hvort að auðurinn,
sem nú blasti við mér, yrði mér fremur til gleði
en sorgar.
Þannig lá eg með höfuðið fullt af alslags
heilabrotum, þangað til að augun lokuðust af
þreytu. Þá dreymdi mig stóra höll á Skotlandi,
sem stóð undir hárri fjallshlíð, umvafin blóm-
görðum og skemtigörðum; það hét Ravens-
brook kastali, en þar var engin gömul jómfrú
með uglu andlit né kettir, bara málverkasvalir
og skrautstofur, fullar af alslags listaverkum.
Þegar eg vaknaði, sagði eg við mig sjálfa:
“Nei, þessi vitlausi Tops! Hann er ríkur
bjáni. Hvernig gæti það verið mögulegt að láta
sér verða mismæli, þegar svona stórt óðal er
í boði!”
Hann kom að miðdags borðinu. Eg kynnti
hann fólkinu, sem Mr. Howard, gamlan kunn-
ingja minn frá Sydny, sem eg hafði fyrst mætt
á skipinu í gærkvöld. Hann samsvaraði ekki
þeirri ímyndun sem fólkið hafði gert sér um
Mr. Howard, og án þess að eg gæti gert grein
fyrir hversvegna, roðnaði eg í andlitinu, er eg
nefndi nafnið. Til allrar lukku voru þar sumir
aðrir, sem urðu feimnir við að sjá, að hinn um-
ræddi ímyndaði hertogi var þar í fullu líki.
Það heyrðust niðurbældir hlátrar sem
gerðu kringumstæðurnar ennþá óþægilegri fyr-
ir Tops, sem leit ekkert of vel út. Hann var
virkilega ekki sjálfum sér líkur. En svo eyddi
eg þessu, og fór að segja frá hvernig fundum
okkar bar saman, uppi á dekki í rigningunni og
rokinu. Hann fékk líka málið, svo samtalið varð
fjörugt. Eftir miðdagsverðin fór eg upp á dekk-
ið, og ætlaði' að sjá rústir hinnar fornu Kartago
borgar, á Afríkuströndinni, en það var árang-
urslaust; þá komu McDonalds systurnar til mín.
Flóra fór að tala um Mr. Howard, af mikilli
hrifningu og orðaflaumi. Hún hélt hún hefði
aldrei séð eins fallegan mann, sagði hún, og hún
ætlaði að teikna mynd af honum við fyrsta tæki-
færi.
Ada spurði glettnislega, því hann hefði altaf
haldið sig í skugganum, og forðast fólkið. Eg
áleit að mér væri best að gefa engar upplýsing-
ar um það, bara ypti öxlum og setti kíkirinn
minn upp að augunum.
“Þú veist eitthvað um það”, sagði Flora,
forvitnislega, “segðu okkur það.”
"Ha — ha!” hló Ada, “skeggið hans þoldi
ekki birtuna.”
“Það er einmitt rétt”, sagði Flora, “hann
hefur verið feimin að láta okkur sjá þetta nýja
jaðarskegg. Það er þessvegna sem hann hefur
einangrað sig í heila viku! Hvað þessir karl-
menn geta verið hjégómlegir!”
13. september — í gær komum við til Malta.
Undireins og við komum inn á höfnina var
skipið umkringt af bátum til þess að flytja far-
þegjana í land, og frá bátunum heyrðust köll-
inn, eins og óslitin samsöngur, að bjóða far í
land. Sjö karlmenn og fimm dömur, voru tilbú-
inn að fara í land, þar á meðal Miss May og Mrs.
McDonald, en það tók þolinmæði. Sóttvarnar
embættismaður, ásamt ýmsum öðrum, komu út
í skipið. Þeir fóru sér hægt og eyddu miklum
tíma í að líta yfir skjöl sem þeir höfðu meðferð-
is, áður en þeir fóru að sinna nókkru öðru.
Klukkan var orðin þrjú, er við loksins kom-
umst í bátin.
La Valetta, er einhver fallegasta höfn í
heiminum. Fyrir utan æddu stórsjóirnir ennþá,
en höfnin var slétt sem spegil-gler. Borgin er
fögur tilsýndar, með háum kirkjuturnum og
höllum.
Göturnar eru brattar og krókóttar og lagðar
hraunhellum, svo það var ekki mikil nautn að
vera þar á gangi; við vorum umsetin við hvert
spor af betlurum, og loftið var fult af ryki,
þó stöðugt væri sprautað vatni á göturnar. Eg
og Ada og Flora hefðum getað enst til að ganga
lengra, en May og Mrs. McDonald aftóku að fara
lengra. Við fórum inn í hina skrautlegu Johann-
esar kirkju, en okkur vannst ekki tími til að
skoða hinar merkilegu minningar frá dögum
Johannesar riddaranna, svo við fengum okkur
vagn og ókum út til heilaga Augustin-garðs.
Það eru óskupin Öll af blómum í þessum
garði, en þau eru öll hörð og skuggalaus. Þar
eru og fagrir appelsínu lundir, og margt annað
skraut. Um garðin er sterk gyrðing, og hermenn
á verði alstaðar meðfram gyrðingunni. Við
hröðuðum okkur til baka, og borðuðum kvöld-
verð í hóteli nálægt höfninni.
Ada og Mr. Von Senden, virtust skemta sér
mjög vel saman, en eg varð að láta mér nægja
með litla trúboðan. Hvað oft eg get undrast
þennan unga postula. Eg kunni ekki sem best
við mig í hans félagsskap. Það sem hreif hann
mest, vakti enga aðdáun hjá mér, var mér bara
til leiðinda. Hann sagði að eg gengi áhyggju-
laust út í lífið, tínandi blóm á leiðinni, en hann,
sem hermaður Guðs, gengi út í stríð og dauða.
Mér fannst þetta eins og ávítun, en ávítunum er
mér ekki ljúft að taka frá ókunnugum manni.
Á götum borgarinnar sést margbreytilegt
líf, og fólkið hefur einkennilegt útlit, hvað fríð-
leika áhrærir, þá bera karlmennirnir af kvenn-
flókinu. Það sem eg undraðist mest, var þessi
fjöldi presta og munka, sem alstaðar var á vegi
manns.
“Kvað segir þú, Mr. Downing um þessa
herra, þeir virðast allir vel fæddir og klæddir,
og ekki bera þess merki að þeir hafi staðið í
hörðu stríði fyrir Guð!”
“Nei,” svaraði hann hlæjandi.
“Hver veit nema þú komir aftur frá Kína,
eins sællegur og þeir eru”, sagði eg.
“Og þó eg væri ekki nema beininn og skinn-
ið, hvað gerði það til”.
“Það gæti auðvitað komið verra en það fyr-
ir þig í því andstyggilega landi.”
í því eg sagði þetta kom líkfylgd á móti
okkur. Líkið lá í opinni gler kistu, mér brá við,
og flaug í hug, hvort þetta væri fyrirboði.
“Heldurðu það?”, sagði Mr. Downing, og
benti á líkvagninn.
Eg kinkaði kolli.
“Það hræðir mig ekki,” sagði hann rólega,
“nei, langt frá því, að deyja fyrir trú sína — það
er ekkert fegurra til”.
“Þú ert hugaður maður. Eg vildi samt ekki
fara að dæmi þínu.”
“Bara af því þú finnur að þú ert kölluð til
annars”.
"Hvað meinarðu?”
“Þitt kall er að fegra tilveruna fyrir mann-
inn sem þú giftist, og hjálpa hundruðum þús-
unda, sem þú mætir á lífsleiðinni til hamingju-
samara lífs”.
“Bara að svo megi verða”, sagði ég hlæj-
andi.
“Miss Hillern, hvar sem þú kemur fram á
skipinu þá glaðnar yfir öllum”.
“Virkilega? Og hversvegna?”
“Af því þú hefur svo ljómandi augnatillit,
vingjarnlegt bros og fögur og góð orð við alla”.
“Oh, og þú heldur að eg geri þetta af ein-
tómum mannkærleika! Eg þoli ekki að sjá fólk
með sýrðan svip og önugt viðmót. Það gleður
mig þegar aðrir eru glaðir. Eg reyni að gleðja
aðra til þess að geta verið glöð sjálf”.
Hann hristi bara höfuðið, þessi litli ein-
kennilegi maður, og virtist sannfærður um, að
ánægja og vellíðan þessa ókunnuga fólks stafaði
frá hjartalagi mínu.
Við mættum brátt fleirum af samferðafólk-
inu og förum í einum hóp á besta leikhús borg-
arinnar. Litli trúboðin var með. Hann er of vel
mentaður og siðaður, til að álíta leikhús, eins og
djöfla-hús. Leikurinn, Don Pasquale, var sýnd-
ur, sem er einhver stórkostlegasta leiksýning
sem til er.
Leikurinn var úti kl. 10.45, og við flýttum
okkur ‘allt sem við gátum ofan að höfninni.
“Þetta skal eg aldrei gjöra framar”, stundi
vesalings Mrs. McDonald, er Mr. Stephenson
hjálpaði henni ofan í bátin. Við höfðum rétt
tíma til að komast um borð, því skipið lagði á
stað rétt eftir ellefu.
Morgunin eftir var rólegra, eins og þægt
barn hafði hafið lagt sig til svefns og bærðist
ekki, og allir farþegjarnir voru komnir upp á
dekk, talandi og hlæjandi.
í gær-morgun þegar eg kom upp og hafði
sett mig í krók á hléborða og togað hattin nið-
ur á ennið kom kapteinninn og lagði segldúk yfir
hnén á mér til að hlífa mér fyrir sjódrifi, sem
þvoði yfir dekkið. Svo lokaði eg augunum og
sofnaði, þrátt fyrir sjóganginn og alt brak og há-
vaða upp í reiðanum.
Þegar eg vaknaði, stóð Tops fyrir framan
mig.
“Góðan dagin, Miss Hillern”, sagði hann.
Eg tók undir við hann, og spurði hann, því
við hefðum ekki haft þá ánægju, að hafa hann
með okkur á Malta.
“Mig langaði ekki til að vera með” og
horfði ólundarlega framundan sér.
“Hm”, sagði eg snögt. “Þú ert kanske
hræddur um að mæta einhverjum af Howard
ættinni, sem gæti verið í setuliðinu á eyjunni!”
“Nei”, sagði hann stutt. “Eg var illa fyrir
kallaður vegna frétta sem mér bárust í gærmorg-
un”.
“Jæja, mér þykir það leiðinlegt”.
“Eg heyrði, að þú sért trúlofuð”.
Eg kinkaði kolli. “Ef þú hefur ekkert á móti
því”.
“Jú, það veit Guð”, sagði hann hart og bit-
urlega, “að eg hef á móti því!”
“Virkilega? Og hversvegna?”
“Eins og þú þurfir að spyrja! Þú veist vel
síðan við vorum í Sydney, að eg hafði haft
brjálæðislega ást á þér.”
“Frá Sydney”, endurtók eg með umhugsun.
“Já, alveg rétt, — nú man eg það. — Þú
bauðst mér einu sinni, að henda þér ofan á göt-
una fyrir augunum á mér, að til grundvalla fyrir
þessu væri brjálsemi varð mér strax ljóst, því
við bjuggum í þriggja hæða húsi. Til allrar
hamingju hættir þú Við þess brjálæðis ætlun
þína, og sansaðir þið, þegar þú sást að eg bara
hló að þér”.
“Jæja”, sagði hann hrottalega. “Þú hefur
altaf verið nógu slyng að hlæja fólk frá þér”.
“Mr. Howard”, sagði eg ergilega. “Hættu
þessu tali. Ef þú hefðir borið nokkra einlæga
ást til mín, þá hefði þér ekki verið eins létt í
sinni þegar þú fórst frá Sydney, eins og þér var.
Eg sé þig enn er þú bandaðir til okkar með
hendinni í kveðjuskini .Ánægjan geislaði af and-
litinu á þér.”
“Andlitið mitt laug þá. Mér leið illa þegar
eg fór frá Ástralíu, og það glaðnaði fyrst yfir
mér er eg fékk fyrsta bréfið þitt, sem þú skrif-
aðir mér til Englands. En bréfaskifti okkar ent-
ust ekki nema eitt ár. Svo hættu þau. Af
hverju?”
Hann horfði ransakandi framan í mig. Er
eg svaraði honum ekki sagði hann kaldranalega:
“Af því þér fóru að leiðast bréfin mín”.
“Nei, alls ekki”, sagði eg í einlægni. “Eg hef
aldrei fengið skemtilegri bréf. Það var pabbi,
sem ekki óskaði eftir, að eg héldi uppi bréfa-
skriftum við þig”.
“Faðir þinn”, sagði hann alveg hissa, “og
af hvaða ástæðu”?
“Ef þú vilt endilega fá að vita það — af því
hann hafði ekki mikið traust á — á karakter
þínum”.
Fyrst vildi hann láta sem sér væri sama um
það, með uppgerðarbrosi, en nú steig blóðið upp
í andlit honum. Á næsta bliki varð hann náfölur.
Mér þótti fyrir þessu, eg hafði ekki viljað særa
tilfinningar hans.
“Þú þarft ekki að taka þér þetta svona
nærri”, sagði eg. “Jafnvel hinum glöggskyggn-
ustu getur yfirsést að dæma um slíkt”, og er
þessi orð mín höfðu engin áhrif, reyndi eg strax
til að fá hann til að hugsa um annað: “Viltu
ekki reyna að vera eins og þú varst? Okkur er
farið að þykja dauft hér, og ef þú getur fundið
upp á einhverju skemtilegu, yrðum við öll þér
mjög þakklát.”
“Eins og þér þóknast”, sagði hann st'utt, og
er Mr. Von Senden kom, rétt í þessu, hneigði
hann sig og fór.
15. september — Nú stóð til að hafa grímu
ball kvöldið áður en við komum til PortSaid,
það er annaðkvöld. Hugmyndin var auðvitað frá
Tops. Hann er nú alveg í essinu sínu meðal dam-
anna. Hinum karlmönnunnum geðjast ekki að
þessu, sérstaklega Dr. Harris. Og til allrar
óhamingju náði þessi óánægja Dr. Harris há-
marki sínu í gær, er Miss May klappaði saman
höndunum og sagði: “Þessi Howard er sannar-
lega indæll maður!”
En hversvegna Mr. Senden leit hann horn-
auga, get eg ekki skilið.
16. september — Það var sunnudagur, og
þá átti að hafa þrjár messur, eða guðsþjónustur.
Mr. Von Senden lokaði sig inni í káetunni sinni
og eg og McDonalds systurnar og May lokuðum
okkur inni í káetunni minni til þess að útbúa
búningana fyrir grímudansinn annað kvöld. Við
bju&gum til búninga sem áttu að samsvara viss-
um karakters. May, grískum, Ada, norðlanda,
Flora, amerískum og eg, þrátt fyrir alla mót-
stöðu, átti að tákna sólgyðjuna.
“Hvort það er táknrænt eða ekki,” sagði eg
hálf óánægð. “Það fer mér ekki vel, og mér lík-
ar það ekki”. En eg fekk engu að ráða fyrir hin-
um stúlkunum, sem sögðu að búningurinn færi
mér svo aðáanlega vel.
Ein kom með gult silki, önnur með brúnan
guðvefjardúk, og svo fóru þær að búa til blómst-
ur kórónu, sem eg átti að hafa á höfðinu, og
blómstur skraut sem átti að festa á kjólinn; alt
gul blóm, til að samsvara hára litnum. Það fór
hrollur um mig, þegar eg hugsaði um þennan út-
búnað. En látum okkur vona það besta.
Eg var meir forvitin að sjá búninga karl-
mannanna. Það var engin skraddari á skipinu,
nema Mr. Jones frá London, sem var ófáanlegur
til að hjálpa til með búninga karlmannanna.
í höfninni í Port Said, 19. september — Nú
er allt búið, gleðin og sársaukin, því strax eftir
ballið skildu þær McDonalds mæðgur við okkur
og fóru til Kairo. Eg verð að segja þér eitthvað
um ballið.
Því verður ekki neitað, að það var til mik-
illa hátíðabrigða. Þilfarið var skreytt með flögg-
um og mikilli ljósadýrð. Auk skipsljósanna voru
kínverskar lugtir alla vega litar. Þær voru festar
á járngrindurnar, sem sólskýlin voru fest á á
dagin.
Og svo búningarnir! Sumir voru ruddalegir.
Hin gríðar háa, Mrs. Merryweather, hafði náð
sér í belg af páfagauk, sem hún settiá höfuð sér
og lét stélið hanga ofan á herðar sér. Þetta átti
að takna Indverska gyðju.
Karlmennirnir, að undanteknum þessum
fimm prestum, sem voru á skipinu, voru í frökk-
unum sínum, eins og hafði verið umsamið, en
allir hinir höfðu búið sig eftir því sem þeir best
gátu, þó búningar þeirra væru ekki mjög list-
rænir. Sumir bjuggu sig sem fiskimenn, ferða-
menn, verzlunarmenn og munka. Einn var í kín-
verskum höfuðprests búningi. May var alveg
veik af að sjá þá dýrðlegu sjón, sem hún kallaði
það; svo Dr. Harris, sem var í langferðamanns
búningi, hafði ekki hið minsta tækifæri allt
kvöldið. Mr. Von Senden hafði látið sér nægja
með það sem hann hafði í ferðakistunni sinni.
Hann var í búningi, sem hann sagði að væri há-
tíða búningur sinn á Sumatra. Hvítur búningur
og hvítur hjálmhattur; hann hefði ekki getað
fundið neitt upp sem klæddi hann betur.
Tops tók sig ágætlega út, hann var fríður
í andliti og vel vaxin, svo Ada, sem var altaf að
setja eitthvað út á hann, var alveg undrandi.
Hann var í búningi sem átti að takna einhverja
millisort af Tyrol-manni og ræningja höfðingja,
svo Downing litli kallaði hann manninn frá Dí-
avolo, sem móðgaði hann stórkostlega. Það var
ekki hægt að pegja að hann væri mjög girnileg-
ur í þessu gerfi — en meira um það síðar.
Meðal kvennanna fanst mér mest til um
Mrs. McDonald, sem var búin sem rómversk
heldri kona. Mr. Stephanson, var í gömlum tjör-
ugum sjómannsjakka, með sjóhatt á höfði, var
auðsjáanlega sömu meiningar um Mrs. McDon-
ald, eins og eg. Eg skrifa þér ekki um fleirri, því
þú kannast ekki við það. Þú vilt nátturlega vita
um hvernig það gekk með minn búning. Hann
tók sig miklu betur út, en eg bjóst við. Eg veit
ekki hvort eg hef unnið til þess, eða hvort það
var að þakka tunglinu, eða kínversku ljóskerun-
um, en útkoman var sú, að allir sem á skipinu
voru, álitu sameiginlega að eg hefði borið af öll-
um öðrum, og að eg væri — en því er eg að end-
urtaka þetta slúður.
Eg dansaði síðasta dansin við Mr. Von
Senden. Er dansinum lauk, settumst við á bekk
útvið borðstokkin til að hvíla okkur. Tunglið
var beint yfir okkur á hinum myrkbláa himni,
°g glotti sínu gamla hæðnis brosi, — eða að
minnsta kosti virtist mér það.
“Hæðnis brosi, hversvegna?” spurði Mr.
Von Senden.
“Ó! hann hefur verið að gleðja sig við að
horfa á þennan grímudans. Hann lætur sér vera
sama um búningana, en veitir þeimmun meiri
eftirtekt því sem fram fer”.
“Heldurðu virkilega að maðurinn í tungl-
inu sé svo afbryðissamur?” spurði Senden, með
meiri alvöru en við átti.
“Eg held heldur, að hann hafi gaman af því
að horfa ofan til okkar, en að hann sé afbrýðis- *
samur. Hugsaðu þér til dæmis, þegar hann star-
ir þunglyndislega ofan á frumskógana á Sum-
atra, þá finnst manni allt autt og tómt í kring-
um sig, það veit eg af eigin reynslu”.
“Ha, ha, Mr. Senden! Af eigin reynslu?
Varstu ekki að tala um hin stóru og fallegu tré
sem væru allt í kringum heimilið þitt?”
“Jú, en —”
“Og að þú fyndir þína mestu gleði í vinn-
unni, hefðir aldrei tíma til að láta þér leiðast, og
gætir ekki hugsað þér indælara líf en vinna á
plantekrunum þínum?”