Heimskringla - 26.09.1951, Qupperneq 2

2. SIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 26. SEPT. 1951
HEILLAÓSKIR til HEIMSKRINGLU
á sextíu og fimm ára afmæli hennar
26. september 1951
J. WALTER JOHANNSON
PINE FALLS, MANITOBA
HEILLAÓSKIR til HEIMSKRINGLU
á sextíu og fimm ára afmæli hennar
26. september 1951
MAGRET J. BENEDICTSON
ANACORTES, WASHINGTON
HEILLAÓSKIR til HEIMSKRINGLU
á sextíu og fimm ára afmæli hennar
26. september 1951
THORSTEINN J. GISLASON
Box 367
MORDEN, MAN.
Megi “Heimskringla” lifa sem lengst
og ætíð vera griðastaður alls þess sem
íslenzkt er og gott!
HEILLAÓSKIR til HEIMSKRINGLU
á sextíu og fimm ára afmæli hennar
26. september 1951
O. O. MAGNUSSON
WYNYARD, SASK.
HEILLAÓSKIR til HEIMSKRINGLU
á sextíu og fimm ára afmæli hennar
26. september 1951
SALOME HALLDORSON
STONEWALL, MAN.
NOKKUR ORÐ UM HKR
65 ÁRA
Frh. frá 1. bls.
í ádeilum Einars. Frímann var
ekki að gera sig þar að dómara,
sem mil^ilátra er siður. Nei.
Hann leggur hugmyndir Einars
og sínar jöfnum höndum fram og
felur almenningi um að dæma.
Honum sé betur trúandi til þess
en sjálfum deilu'aðilunum. En
hvoru megin sannleiksástin er
ríkari, dylst ekki í greinunum.
Eftir dauða Gests, tekur Jón
Erlendsson Eldon við ritstjórn
Hkr. Hann var sonur Erlends
alþm. Gottskálkssonar í Garði í
Kelduhverfi. Hann var ritstjóri
upp til febrúar 1892. En þá
stendur svo á, að hér var gefið
út rit sem hét Öldin, af ýmsum
velunnurum frjálsra skoðana og
var það rit nú sameinað Heims-
kringlu með Jóni Ólafssyni fyrir
ritstjóra. Kom þá Heimskringla
út tvisvar í viku. En ekki stóð
það lengi þó blaðið væri þá með
ágætum vinsælt og eftirsótt. Frá
Hkr. er Jón farinn 24. marz 1894,
og heldur þá til Chicago og
síðar heim til íslands. Er nú á
ný hinum vinsæla ritstjóra,
Eggert Jóhannssyni falin rit-
stjórnin til 1897, en þá verður
blaðið gjaldþrota. Kaupa þeir þá
prentunaráhöld og blaðið þeir
Einar Ólafsson frá Firði í Mjóa-
íirði, fyrv. ráðsmaður blaðsins og
Björn F. Walters (sonur Jósa-
fats Sigvaldasonar á Gili í Svart-
árdal). Er Einar ritstjórinn þar
til í Marz 1898, en þá kaupir
Björn blaðið og er ritstjóri en
selur það Baldvin L. Baldvins-
syni undir árslokin, sem þá ger-
ist eigandi og ritstjóri þess til
24. apríl 1913.
Baldvin keypti blaðið, að því
er han sjálfur sagði, til þess að
hafa þess not í kosningum. Hann
var búinn að sækja í fylkiskosn-
ingum í Gimli kjördæmi og falla,
en ætlaði með Hkr. að ráða bætur
á þeim skakkaföllum. Þetta
urðu honum heldur ekki von-
brigði. Hann náði kosningu strax
eftir kaup blaðsins. Hann var í-
haldsflokksmaður ákveðinn, en
þótti samt svo frjálslyndur rit-
stjóri, að eftir honum var haft,
að alt sem ritstjórar þyrftu að
gera, væri að gera vindauga á
vegg skrifstofu blaðanna fyrir
menn að kasta greinum í, sem
þeir vildu að í blaðið kæmust.
Heimskringla hefir ef til vill
borið þessa nokkur merki á tíð
Baldvins, því í henni kendi oft
margra grasa. Þorsteinn Gísla-
son kallaði hana mesta rusl blað,
sem hann hefði séð, ,en hann kvað
hitt geta verið satt, að hún væri
vinsæl, því menn gerðu misjafn-
ar kröfur til blaða. Þetta getur
nú satt verið á stranglega vísu
dæmt. En hitt er víst, að Baldvin
komst í ónáð hjá íslendingum
heima fyrir agentsstarf sitt og
honum lágu ekki ávalt vel orð
til þeirra í staðinn, sem heima
var auðvitað túlkað, sem fúl-
menska í garð Fjallkonunnar. En
þó sannaðist á, að ef á hlut ís-
iands og fslendinga var hér eitt-
hvað gert, varð enginn fyr til að
svara því en Baldvin. Og fslend-
ingum nýkomnum vestur var
Baldvin ávalt reiðubúinn að gera
allan þann greiða, sem af nokkr-
um manni gat verið krafist og
fram yfir það.
En hin frjálsa blaðastefna
Baldvins tók sig þó oft skríti-
iega út. Það sem blaðinu barst,
hvort sem um vindaugað eða með

Before yon buy..ci
F
Check These Feotures Wlth
Those of Any
Outboord Motor Ever Built
• Far Lighter
• Smaller and More Compact
• Truly Outboard
• Patented Dual Carburetion
• Two-Piece Over-All
Housing
• Finger-tip Control
• Weedless Type Propeller
• No Shear Pin
• Replaceable Bearings and
Cylinder Sleeves
• Positive Rotary Water
Pump
• Positive Tilt-Up Lock
H.P. Certified at 4,000 R.P.M.
See Your Local Dealer or Write
PARK • HANNESSON LTD.
55 ARTHUR ST.
WINNIPEG
10228 - 98th ST.
EDMONTON, ALTA.

HEILLAÓSKIR til HEIMSKRINGLU
á sextíu og fimm ára afmæli hennar
26. september 1951

pósti var, þótti ekki gott lesmál,
ef á móti íhaldsstfenunni var og
stóð þá á sama hvort í bundnu eða
óbundnu máli var. Varð eitt sinn
mikill gauragangur út af útilok-
un kvæðis eftir Stephan G. En
óspar var Baldvin á að taka deil-
ur á sjálfan sig athugasemda-
laust. Um trúmál mátti ekki neitt
segja. Sú vitleysa þykir jafnvel
en vinsæl og ekki fjarri að vera
sjálfsögð hjá kreddutrúarmönn-
um, sem halda að á eilífum verði
þurfi að standa fyrir illum áhrif-
um samborgara sinna á trúar-
skoðanir þeirra.
Þegar Baldvin varð að hætta
við ritstjórn vegna vara-fylkis-
ritarastöðunnar, sem hann hlaut,
stjórnaði Gunnlaugur Tr. Jóns-
son blaðinu fram á haust, en
hann hafði verið starfsmaður hjá
Baldvin frá 1910. Hann kom að
heiman 1908. En að haustinu,
selur Baldvin blaðið nýmynduðu
félagi, er “Viking Press Ltd.”
nefnir sig. Varð séra Rögnvald-
ur Pétursson þá ritstjóri blaðsins
eitt ár frá nóvember byrjun 1913
til októberloka 1914. En þá tek-
ur við séra Magnús J- Skaptason,
til marzbyrjunar 1917; Ólafur
Tryggvi Jónsson (frá Kolgröf í
Skagafirði, Jónssonar) til 13. ág.
1919. En frá þeim tíma og til 25.
maí 1921, er Gunnl. Tr. Jónsson
aftur ritstjóri. En þá kaupir
Björn Pétursson bróðir sr. Rögn-
valdar og þeirra bræðra, prent-
áhöld blaðsins og verður ritstjóri
þess, ásamt Stefáni Einarssyni,
næstu tvö árin, en hverfur þá frá
því starfi.
í febrúar 1924 tekur Sigfús
Halldórs frá Höfnum við rit-
stjóm, og er við hana þar til á
miðju ári 1930, að hann fer heim
með gestum á Alþingishátíðina,
en kom ekki vestur né að blaðinu
gftur. Tekur þá núverandi rit-
stjóri á ný við og er ennþá við
það starf.
Á þessu langa tímabili, som
Viking Press Ltd. hefir gefið
Heimskringlu út, verður mikil
bylting í stefnu hennar, bæði í
pólitík og í andlegum málum.
Það var enginn draumur fyrir
sr. Rögnvaldi, hinum fyrsta rit-
stjóra Viking Press félagsins, að
gera blaðið þannig úr garði, að
til sem mestrar eflingar gæti
orðið hér íslenzku menningar-
lífi. Undir ritstjórn hans víkkar
sjóndeildarhringur blaðsins í
þessu efni mjög mikið og það tek-
ur nú fasta og ákveðna stefnu í
ýsmum málum og gerir að verk-
efni sínu, eins og þjóðræknis-
málið, viðhald íslenzkukenslu hér
vestra og sem öflugastri sam-
vinnu við ísland. Ennfremur í
trúmálum, eins og á þau er litið af
frjálstrúarmönnum. — Verkefni
blaðsins verða nú markvissari en
nokkru sinni fyr, blaðið fær nýja
sál með komu sr. Rögnvalds að
því. Þó hann væri ekki nema
eitt ár ritstjóri, hafði hann eftir-
lit með útkomu blaðsins, sem rit-
ari og forseti hluthafa þess, frá
því það kom í hendur Viking
Press. Hann vissi manna bezt
til hvers blaðið var keypt og þar
sem um hans málefni var að ræða,
sannaðist á honum það sem Ká-
inn kvað:
Af langri reynslu lært eg þetta
hef
að láta drottinn ráða meðan eg
sef,
en þegar eg vaki, þá vil eg sjálf-
ur ráða
—
1
i S. Bardal Lld.
(Stofnað 1894)
FUNERAL DIRECTORS
Sími 27 325 843 Sherbrook St.
WINNIPEG - MANITOBA
óska HEIMSKRINGLU, elzta íslenzka
fréttablaðinu í landinu, allra heilla á
sextugasta og fimta afmæli hennar.
A. S. BARDAL, President PAUL BARDAL, Manager
Jl