Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 31.10.1890, Blaðsíða 2

14
ÞJÓÐVILJINN.
Nr. 4—5
Jónas Jónasson, til að íhuga málefni petta,
og er vonandi að nefndin og héraðsfundur-
inn fylgi pessu nnili fast fram.
það hefir pvi miður verið fremur fútítt
til pessa, að héraðsfundir vorir hafi að
fyrra hrugði tekið sér fram um nokkurn
skapaðan hlut, og pví er pessi röggsemi
héraðsfundarins í Evjafirði gleðilegur vor-
boði; pað er sannfæring vor, að eigi nokk-
ni' veruleg kirkjuleg hreifing að lifna hér
á landi, pá verði hún að koma að neðan,
frá sii.fnuðuuuin sjálfum; og verkefnið er
sannarlega nóg fyrir hendi, eigi að eins
að brevta ýmsum vorum úreltu kirkjusið-
um, heldur er pað og almenningsálitið, að
ekki væri vanpörf á að „eptiisjá“, livort
eigi liafi slæðzt „ýmsar pennavillur" inn í
kenningar kirkjunnar t. d. um ötskúfuniiia,
er örfáir munu leggja nokkurn trunað á,
og íieira.
lo's'ó's'c b' eesa’cj
0 BÓKAFBEGN. °|
o______________________o* 1
HULD. Safn alpýðlegra fræða íslenzkra.
Útgefendur: Hannes porsteinsson, Jón
f>orkelsson, Ólafur Davíðsson, Pálmi
Pálsson, ValdimarAsmundsson. Reykja-
vík 1890. 80 bls. 8-bl.-br.
|>egar litgefendurnir í fyrra sendu út
boðsbréf til „Huldar“ fögnuðu pví margir,
að eiga von á slíku riti, og eptir að hafa
lesið petta fyrsta hepti af ,,Huld“, getum
vér eigi annað en mælt með ritinu hið
bezta; pað er bæði fróðlegt og skemmti-
legt.
I pessu hepti er páttur Tindala-íma
eptir Gísla Konráðsson, brot af þorgeirs-
rímum Stjakarhöfða, páttur um Arnes úti-
legumann, ýmsar pjóðsögur og kynjasögur
og tækifærisvísur ýmsra látinna íslendinga.
Verðið er 50 aurar.
SMASÖGUSAFN, er dr. P. Pétursson
hefir pýtt.
Hr. bóksali Siguiður Kristjánsson ætlar
að gefa út í smá-hepturn smásögur pessar,
er P. Pétursson biskup hefir áður gefið
út, en sem löngu eru uppseldar.
Eyrsta heptið er pegar út komið, og
kostar 50 aura.
—ay.:o:2y?:o:scr.—
ASKORUN UM BLAÐAKAUP.
Til áréttingnr peim lofsverðu, vel lmgs-
uðu og sjálfsögðu samtökum um blaðakaup,
sem pegar í vor tók að brydda á í sum-
um héruðum landsins, liafa ýmsir Isfirðingay
fyrir nokkru sent svo látnndi áskorun í
fiest byggðarlög lands vors:
„p>ar eð pað er pjóðkunnugt orðið.
hversu blöðin „tsafold“ og „þjóðólfur“
hnfa látið sér sn?ma nð rísa algerlega
öndverð sinni fyrri stefnu og marg-yfir-
lýstum óskuin og kröfum íslendinga i
stjnrnarskrármáliim, og hita nú engra
vopna ófreistað til að fá lögleitt hér
pað stjórnnrfyrirkomulng, er enda fremur
en nú myndi binda Islendinga á klafa
eilendrnr stjórnnr. pá hafa ýmsir helztn
menn pessa hérnðs átt fund með sér 4.
p. m. og urðu fundarmenn par ásáttir
uin, að pað væri bæði óhyggilegt og ó-
heillnvænlegt fyrir pjóð vora að styrkja
blöð possi. meðan pnu fylgja fram jafn
óheppilegri stefnu í pví máli, er fvr og
síðar hefir verið aðaláhuganuil Islend-
inga.
A fundimun vorum vér undirritaðir
kosnir i nefnd til að gjöra kunna pessa
skoðun fundarins, sem heyrzt hefir og
að væri ríkjnndi í mörgum öðrum hér-
uðum landsÍHS, og par sem vér full-
treystum pví, að pér, háttvirti herrn,
munið vera oss og fundinum samdóma
um pað, að ofannefnd blöð, eins og nú
stendur, eigi geti verðskuldað traust né
stuðning pjóðarinnar, leyfum vér oss í
umboði fundarins að skora á yður að
gjöra yðar ýtrasta til að hnekkja út-
breiðslu pessara blaða með pví að fá
menn til að minnka sem most kaup á
peim, svo að vilji pjóðnrinnar verði á
pann hátt sem sýnilegastur“.
í fijótu máli sagt lýsir áskorun pessi
— og undirtektir pær, sem hún pegar hefir
fengið í surnum héruðum — pví, að mönn-
um er alvara, og að sjálfstjórnarmálið er
peim fyllilegt áhugamál; að öðru leyti mun
„þjóðviljinn" fá tækifæri til að minnast
nákvæmar á petta síðar.
BJARGRAÐAMAL.
—:o:—
I síðasta blaði „þjóðviljans“ skýrði séra
Oddur Y. Gíslason frá ferðum smurn unr
Yesturland í sumar og frá bjargráðanefnd-
ttin peim, er hann stofnaði lrér vestra á
ýrnsurn stöðum, og pó að óhentugur og of
naunrur tími hamlaði séra Oddi frá að
stofna bjargráðanefndir svo víða sern pyrfti
og skyldi, pá efunrst vér eigi um, að svo
frumarlega sem pær bjargráðanefndir, sem
pegar oru á fót komnar, gegna með árvekni
og samvizkusemi peirri köllun, er pær hafa
á hendur tekizt, pá muni pær fá miklu
góðu til leiðar konrið, og að bjargráðanefnd-
ir nruni pá eirnrig brátt upp rísa í peinr
vérstöðunr, sem út undan hafa orðið til
pessa.
En pað er í pessu nráli má ske frekar
en í flestum öðrunr málum vert nð brýna
pað fyrir mönirum að sýna útlrald og prek,
ásamt einlægum vilja; pað tjáir lítið að
Þjóta upp í svip, en gefast svo rtrá ske
upp, eða. gera verkið með hangarrdi hendi,
pegar erfiðleikarnir og mótspyrnurnar nræta;
ekkert gerir sig fyrirlrafnarlaust í heinrin-
unr og ekkert nrálefni, hversn gotp og parf-
legt sem er, parf að vænta þess, að fara
á nris við mótspyrnu úr einhverri átt; en
pá erað færast í aukana, að láta nrótstöð-
urra hafa pau réttu hvetjaudi áhrif á sig,
og svo er sigurinn vís fyr eða siðar.
Yerksvið bjargráðanefnda er nrikið og
auðvitað verður alltörðugast í fyrstu gerð.
meðan bjargráðanefndir eru að vonjast
störíunr sínunr, og nreðan alnrenningi er
að lærast að skoða pær sem gagnlegar og
ómissandi fyrir sjómenn vora; en þegar
franr r sækir, þá á allt að geta gengið lið-
lega og fyrirlrafnarminna.
Æskilegt væri og, að bjargráðanefndir
léti sér arint unr að senda séra Oddi Y.
Gíslasyni senr greinilegastar skýrslur rrnr
hvívetna, er köllun peirra við víkur, svo að
liann viti senr glöggust deili á lrverju franr
fer, geti borið saman nrismunandi reynzlu
sjónranna, og leiðbeint par senr pörf er á.
PÓSTA.VÍSANAMÍLIÐ.
—o % : § : j: o—
I pví trausti, að „þjóðviljanum“ þyki
petta nrál nú komið á svo alvarlegan rek-
spöl, eptir allt senr „Heimskringla“ l.maí
og i hverju tölublaði frá 12. júní til 10.
júlí lrefir flutt unr pað, að vert sé, að
fleira sjáist um pað á prenti á Islandi, en
hyggjuleysi og landráðalegar vélar þoirra
„Isafoldar“ og „þjóðólfs“, leyfi eg nrér,
pjóðar niinnar vegna, senr á að hafa, og
er farin að hafa skyn á og vilja í pessu
máli, að nrælast til að hið frjálsa ísfirzka
blað Ijái eptirfarandi athugasemdunr rúui.
Hvað senr sunnanblöðin segja unr pað, pá
er petta nrál hið voðalegasta sein nokkurn
tírrra hefir í landi verið. A lrappalegunr
úrslitum pess stendur farsæld Islands r ö-
kominni tíð.
þar er þá fyrst til að taka, að skýra,