Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 31.10.1898, Blaðsíða 1

Verð árgangsins (minnst
60 arka) 3 lcr. 50 aur.;
erlendis á kr 50 mir.,og
í Ameríku doll.: 1.50.
Borgist fyrir júnímAn-
aðarlok.
ÞJÓÐVILJINN UNGI.
——■ —1= Áttundi ÁBaANauB. =| ■ ——
--f—J RITSTJÓBI: SKÚLI THORODDSEN. -!-
Uppsögn skrijieg, ógild
nema komin sé til útgef-
anda fyrir 30, dagjúní-
mánaðar. og lcaupandi
samhliða uppsögninni
horgi skuld sína fyrir
blaðið.
M 7. 8.
ÍSAFIBÐI, 31. OKT.
189 8.
IJtlöncl.
Til viðbótar útlendu fréttunum í síð-
asta nr. blaðsins má þessa geta:
í Damnörku fóru fram kosningar til
landsþingsins (efri inálstofunnar) í baust,
og missti stjórnarflokkurinn þá 4 þing-
sæti; en þrátt fyrir ófarir þessar, og enda
þótt stjórnin biði enn meiri ósigur við
fólksþingskosningarnar í síðastl. apríl-
mánuði, þá er mælt, að flitrrinrj-vsMrieyt-
ið muni sitja sem fastast, og eru það ráð
þeirra Estrup’s, Néllemann’s, og annara
„provísorista“, er vilja fyrir hvern mun,
að allt haldist sem óbreyttast um sina
daga.
Af Dreyfusmálinu er þeirra nýjunga
að geta, að ráðaneytið Brisson skipaði
loks 6 manna nefnd, til að íhuga, hvort
dóminn í Dreyfusarmáli skyldi endur-
skoða, og lét nefnd sú uppi álit sitt 24.
f. m.; vildu 3 nefndarmanna, að endur-
skoðun færi fram, en 3 lögðu á móti, og
á þeirri skoðun var Zurlinden liermála-
ráðherra. — Brisson, og hinum ráðherr-
unurn, leizt þó annað, og varð Zurlinden
því að víkja úr ráðherrasæti, og heitir
nýi hermálaráðherrann Channoine. —
Ráðaneytið ályktaði því næst í einu hljóði,
að taka mál Dreyfusar fyrir að nýju, og
vænta því margir, að Dreyfus verði bráð-
lega, kvaddur heim frá „Djöflaeynniu, svo
að hann geti verið viðstaddur, er mál
hans verður prófað að nýju. — Esterhazy
greifi, sem grnnaður er um, að hafa fals-
að skjöl nokkur, er Dreyfusarmál snerta^
var flúinn til Lundúna, og tjáist munu
leysa þar frá skjóðunni, því að Bret-ar
framselja eigi slíka sökudólga, heldur
eiga þeir sér þar friðarland, svo sem og
í Svissaralandi.
Hertoginn af Orleans, sem þykistrétt
borinn til konungdóms á Frakklandi,
hefir ný skeð birt ávarp til Frakka, og
skjallar þar mjög herinn, og tjáist þess
albúinn, að gæta sóma hans og heiðurs;
en þó að hugir manna á Frakklandi séu
mjög æstir, út af Dreyfusarmálinu um
þessar mundir, þykir þó liklegt, að ávarpi
hertogans verði lítill gaumur gefinn.
Jarðarför Austurrikis-drottningarinnar
fór fram í Vín 18. sept. með afar-mikilli
viðhöfn, og í viðurvist ýmsra þjóðhöfð-
ingja, svo sem Vilhjálms keisara, ATberts
Saxakonungs, Carls Rumena-konungs,
Alexanders Serba-jöfurs o. fl. o. fl., og
hefir Franz Jósep keisari, til rninningar
um drottuingu sina, og Elizabeth „kelguu
írá Tliúringen, stofnað nýja „orðu“, er
veita skal kvennmönnum, er fram úr
þykja skara i mannúðar- og guðræknis-
störfum.
Á ítalíu, og viðar, hefir mikið á geng-
ið, að hneppa ýmsa „anarkista“ i varðhald,
og vafasamt, að sumir þeirra, er fyrir því
hafa orðið, hafi mikið til saka unnið. —
Sagt er og, að stjórn Itala hafi lagt það
til, að stórveldin sendi fulltrúa á fund,
til þess að íkuga, hver ráð séu tiltæki-
legust, til þess að vinna bug á „anar-
kistum“, og munu flest stórveldanna hafa
tekið tillögu þeirri liklega.
Frá Kína koma þær fregnir, að ekkju-
drottningin Tsu-Hsí, ekkja Ichu heitins
keisara, hafi krundið fóstursyni sínum,
Tsaitien keisara, úr völdum, og segja
sumar sagnir enda, að keisarinn hafi ver-
ið myrtur; en ráðlierra hans Kany-Yu-Mei
forðaði sér út á enskt herskip. Hafði
Tsaitien keisari, og ráðherra hans, i sum-
ar gert ýmsar ráðstafanir til umbóta í
Kina, og jafn vel veitt þegnum sínum
prentfrelsi; en það var ekki að skapi
gömlu konunnar, né Lí-Hung-Shang’s, sem
jafnan hefir verið i miklu uppáhaldi hjá
henni; og þegar keisari gjörðist svo djarf-
ur, að svipta Lí-Hung-Shang völdum, þá
var teningunum kastað, enda er hann nú,
að sagt er, æðsti ráðherra drottningar.
Ekkjudrottningin, sem nú er orðin 64
ára, kefir áður stýrt Kína i nokkur ár
(frá 1881 til 4. marz 1889), og er það
hyggja manna, að bylting þessi hafi með-
fram verið gjörð að undirlagi Rússa, þvi
að Lí-Hung-Shang hefir verið þeim mjög
fylgjandi að málum, en borið þungan
hug til Breta, og þykir Bretum sér þvi
nóg boðið, er karl er aptur kominn til
valda, og getur því vel svo farið, að tíð-
inda verði að vænta þar að austan.
„Socíalista“-foringinn danski P. Hohn,
sem setið hefir í varðhaldi um hríð, grun-
aður um að hafa viljað nota bæjarstjórn-
arstöðu sina sér til fjár, sýktist í varð-
kaldinu, og andaðist á sjúkrahúsi fanga-
hússins 26. sept. síðastl. — Þykir ekki
laust við, að hið gamla liægrimanna
flokkshatur hafi að sumu leyti komið
fram í rannsokninni gegn honum; og ó-
mannlegt var það, hvernig sem á er litið,
að hann skyldi eigi fá að liggja bana-
leguna heima hjá séi'. — Holm heitinn
var mjög fjölhæfur maður, og eiga jafn-
aðarmenn. í Danmörku honum mikið að
þakka; en aliir eru menn, og öllum get-
ur yfirsézt.
Ágreiningur er risinn milli Frakka
og Breta, út af Fashoda-héraði í Afríku,
sem Frakkar hafa slegið eign sinni á, en
Bretar telja lieyra til reitum „madhiansu
i Sudan, og vilja því eignast. — Líklega
jafnast þó sá ágreiningur friðsamlega.
-- OCO^OOO' ■
Konungskosningarnar að vori.
Samkvæmt 14. grein stjórnarskrár vorr-
ar eru konungkjörnir þingmenn að eins
kvaddir til þÍDgsetu fyrir 6 ár i senn,
þar sem konungkjörnir þingmenn í Dan-
mörku eru aptur á móti kvaddir til
þingsetu æfilangt.
Tilgangurinn með þessari grein stjórn-
arskrárinnar er auðsær; hann er sá, að
konungkjörnu þingmennirnir eiga að
vera stjórnarinnar menn.
Og stjórnin hefur líka, fyr og síðar,
fyllilega sýnt það, að hún leggur þenn-
an skilning, og ekki annan, í ákvæði
stjórnarskrárinnar.
Öllum er það t. d. enn í fersku minni,
hvernig stjórnin árið 1886 notaði þenna
rétt sinn, til þess að hafna einum nýt-
asta þingmanni, Hallgrími biskupi Sveins-
syni, af þvi að hann á alþinginu 1885
stóð þjóðarinnar megin í stjórnarskrár-
málinu, sem stjórninni var þá „áhuga-
málu, að reyna að kæfa sem mest og
bezt niður.
Nú stendur til, að konungkjörnir þing-
menn verði kvaddir á komanda vori, með
því að þingsetutími þeirra, sem nú eru,
er þá á enda.
Og þar sem líkt stendur nií á, eins
og 1886, að stjórnin hefúr sitt „áhuga-
raálu fyrir brjósti að bera, stjórnarskrár-
breytinguna, sem ráðgjörð var í fyrra,
þá væri næst að ætla, að stjórnin fylgdi
sömu reglu, sem þá, að kveðja ekki að
nýju þá menn til þingsetunnar, sem bar-
izt hafa gegn „áhugamálinu“ hennar
árinu áður.
En það gjörðu i fyrra, sem kunnugt
er, af konungkjörnu þingmönnunum þeir
skólastjóri Jón A. Hjáltalín og L. E.
Sveinbjörnsson háyfirdórnari.
Sé nú stjórninni það enn sama „á-
hugamáliðu, sem í fyrra, að fá stjórnar-
skrárbreytingunni fram gengt, þá er
auðsætt, að hvorugan þessara þinggarpa
sinna getur hiin endurkosið, því að það
væri að vinna beint á móti því, sem
stjórnin læzt þó vilja fá framgengt.
Má og segja það um báða þessa herra,
að eptirsjá myndi að hvorugum þeirra
mikil, þótt þeir hyrfu af þinginu, að
þeim báðum ólöstuðum að öðru leyti.
. Um hr. Hjaltalín vita það allir, að
atkvæði hans hefir jafnan eptirtakanlega
sveigzt i þá áttina, sem landshöfðinginn
myndi kosið hafa; og báðir geta þeir
herrar (Hjaltalín og Sveinbjörnsson) ef-
laust notið nægilegrar svefnværðar og
hvíldar, þótt ekki sé þeim rúmið ætlað
i efrideildar salnum.
Það væri því afar-eptirtektavert, ef
stjórnin, sem árið 1886 ekki horfði i það,