Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 23.02.1901, Blaðsíða 5

XV. 7.-8.
Þjóðviljinn.
29
all-opt uppi allslaus, og þvi undir heppni
komið, hvort hann réttir við aptur.
Fyrir rnörgum hverjum varla nema
um tvennt að gjöra, annað hvort að brjót-
ast í því, að koma sér upp útveg aptur,
með lántöku hjá kaupmönnunum, eða þá
að fara beina leið á — sveitina.
Þannig vofir stórkostleg hætta og
efnatjón sífellt yfir útvegsmanninum, sem
mjög opt ríður honum, og vandamönnum
hans, að fullu.
Afleiðingar skiptjónannayrðu miklum
mun ótilfinnanlegri, bæði fyrir einstakl-
ingana og þjóðfélagið, ef útvegurinn væri
vátryggður.
Það er eitt með öðru, sem sýnir, hve
skammt vér erum komnir áleiðis í efling
atvinnuvega vorra, að ekki skuli þegar
fyrir löngu hafa verið etofnaðir ábyrgð-
arsjóðir fyrir bátaútveg vorn. —
Og þetta er því leiðara, sem útvegs-
mönnum er innan handar, að koma á fót
slíkum sjóði með litlum kostnaði, ef vilj-
ann að eins ekki brestur.
Ef Djúpmenn vildu t. d. stofna slík-
an sjóð, þyrftu þeir ekki annað, til að
byrja með, en láta eina krónu af hverj-
um hlut á bátum þeim, er til fiskjar ganga.
Reikni maður að meðaltali 8 hluti af
hverjum bát, þá yrði sú upphæð, sem
þannig safnaðist i eitt skipti, samkvæmt
bátatölunni hér að framan, 1768 krónur,
og vildu útvegsmenn leggja þetta litla
gjald á útveg sinn, svo sem þrjár ver-
tíðir i röð, þá mætti gjöra ráð fyrir, að
upphæð þessi tvöfaldaðist að minnsta
kosti; væri með þvi fenginn all-álitlegur
visir til ábyrgðarsjóðs, öllum kostnaðar-
lítið, sem auðvitað ykist árlega með ár-
legum iðgjöldum bátaeigenda, er félagið
væri komið á fót.
Ef Isfirðingar vildu nú taka rögg á
sig, og stofna slikan sjóð til undirbún-
ings bátaábyrgðarfélagi, þá má telja
víst, að þingið vildi styrkja það nytsemd-
ar fyrirtæki, þó ekki væri með öðru, en
því, að leyfa þeim að nota 4000 kr., sem
að framan eru nefndar, til þessa fyrir-
tækis, sem telja má hinu mjög skylt, en
miklu bráðnauðsynlegra eptir því, sem
hér hagar til.
Fyrir þvi er, hvort sem er, varla ráð
að gera, að þilskipaábyrgðarfélag verði
stofnað hér í bráð, eða að minnsta kosti
ekki meðan sá útvegur er mestmegnis i
höndum erlendra kaupmanna. —-
Sýslunefnd Norður-ísafjarðarsýslu ætti
að taka mál þetta til meðferðar á næsta
fundi sínum; það er nauðsynja- og vel-
ferðar-mál fyrir þetta hérað. — S. St.
-------COCgooo——
Stjórnmálagrein Qr. Boga Th. Meisted,
stjórnvitringsins mikla,(]), um þá heimsfrægu(!)
uppgötvun hans, að „valtýzkan" útiloki eigi,
að dönsku ráðherrarnir geti haft tal af hr.
Dybdal(!) o. s. frv., birtist nú einnig í „Austra".
Boga hefur sjáanlega fundizt svo afar-mikið
til um þessa mikilsverðu(!) uppgötvuti sina, að
honum hefur eigi fullnægt það, að senda grein-
ina til ritstjóra „Þjóðólfs", heldur hefur hann
sent „Austra" hana i'afn hliða, og auðvitað við
hvorugan ritstjórann látið þess getið, að hann
hefði sent hana öðrum.
Væri ekkert ótrúlegt, að „Stefnir", þriðja
apturhaldsmálgagníð, ksemi einnig rogandi með
hana(!)
Þetta er sama lagið, sem Bogi hefur stund-
um haft, er hann hefur ritað eitthvert léttmet-
ið, í dálka-fæðu, i dönsk blöð, að hann hefur
þá sent grein sína til fjölda blaða, og auðvitað
látið hvern ritstjóranna um sig standa í þeirri
meiningu, að greinin væri ætluð hans blaði
eingöngu(!).
Almenningur, sem sér greinina birta orð-
rétta í tleiri blöðum, á svo að skilja þetta svo,
sem greinin þyki svo mikilsverð, djúpsæ og
snjöll, að blaðstjórarnir keppist um að birta
hana(1).
Svona lætur sjklfsálitið mannaumingjann
verða sér til athlægis.
Það er gaman að Boga(!)
---------.*r«<».---------
ísafirði 23. febr. 1901-
Tíðarfar. Sama einmuna blíðviðristíðin dag
eptir dag, og munu fáir minnast jafn lang-
vinnrar hagstæðisveðráttu um þetta leyti ars.
í gær gerði loks dimmviðris-kafald, sem enn helit.
f 29. f. m. andaðist að Atlastöðum í Sléttu-
hreppi hér í sýslu húsfreyjan Guörún Ólafs-
dóttir, kona Jóseps bónda Hjálmarssonar, er þar
hefur lengi búið. — Hún var á áttræðisaldri,
og talin greindar kona.
1. þ. m. andaðist að Sæbóli í sama hreppi
unglingspiltur, Valdimar Magnússon að nafni. —
Hann hafði lengi legið rúmfastur í tæringar-
veiki.
Hafís í nánd. Úr Aðalvík er oss ritað 7.
þ. m.: „Mikill hafís hefur sézt hér ofan undan
Ströudunum þessa daga, þótt hvergi sé hann
landfastur enn þá; en við búið, að allar víkur
fyllist hér strax, ef hann gerir norðan". Skip-
stjóri Jón Pálsson í Hnífsdal, er kom inn á
hákarlaskipinu „Arfhur" 15. þ. m., segír og
hafi'shroða liggja úti fyrir öllum vesturkjalka
landsins, 1 mílu undan Rit, en um 5 mílur út
undan Barðanum í Önundarflrði.
Vel um hákarl. — Alls staðar næg-ur flskur.
46
„En þér eruð systur-sonur hans, og ættuð því, eptir
almennum reglum, að erfa hann", sagði hún. „Hvað
hefur hann þá ánafnað yður?"
„Ekkert", hlaut eg að svara.
„En það eru stökustu rangindi", mælti hún.
„Jeg álít þvert á móti, að það sé, eins og það á
að vera", svaraði eg vandræðalega. „En hugsið nú ekki
meira um það, ungfrú Keefeland. Lakast að eins,aðþór
flkylduð ekki koma fyr, fyrir mörgum árum".
„Jeg varð að stunda föður minn", mælti hún, „og
það var að eins fáum mánuðum fyrir andlát hans, að
hann sagði mér fyrst frá sandelsviðarkistlinum.
Hann sagðist alveg hafa gleymt honum.
Hann var orðinn svo gleyminn, svo fjarskalega
gleyminn.
Það var líka ef til vill heppilegast, því að mæðu-
maður var hann".
„Já, lán í óláni hefur það þá verið", mælti eg.
„Mér hefði ekkert komið það á óvænt, þó að sand-
elsvið&rkistillinn hefði verið horfinn..
Jeg bjóst hálft um hálft við þeim fréttum, er eg
kom hér fyrst".
„Hví þá það?" spurði eg.
„Það voru ýmsir aðrir, sem kunnugt var um leynd-
armál þetta",mælti hún hálf-hugsandi.
„Mér dettur nú t. d. i hug", bætti hún svo við,
„seinni koDan hans föður míns sáluga, sem hét Bertha
Keefeland, alveg eins og jeg heiti.
Faðir minn hafði einhvern tíma sagt henni eitt-
hvað um sandelsviðarkistilinn. Hann mundi eitthvað
óglöggt eptir því".
39
„Og kom hún svo?" spurði jeg.
„Já, víst gerði hún það! En rektu ekki svona
mikið á eptir mér", tautaði hann, „þvi að jeg get ekki
talað svo fijótt".
„En jeg hefi annars ekki sagt þér, hvað í kassan-
um var", mælti hann svo enn fremur.
„Veiztu, hvað það er?u
„Já, það held jeg, því jegopnaði hann einanóttina".
„Svo! Það áttirðu helzt ekki að gjöra".
„Jeg hefi nú aldrei gert mér samvizku af öllu",
sagði hann. „Mig langaði til að vita, hvað það var, sem
Kaspar var svo drjúgur yfir.
Jeg fann í kassanum talsvert af gimsteinum, og
stóra, útlenda gullpeninga, sem jeg fékk mikið féfyrir".
„Hvað? Hefirðu þá selt það?"
„Já; jeg var í mikilli klípuu, sagði hann. „Jeg
hafði verið dæmdur fyrir tollsvik, og varð að borga bæði
malskostnað, sektir og málfærslumannslaun".
„Jeg var þannig í stökustu peningaþröng", mælti
hann enn fremur, „og þegar svo stóð á, þá var það
aldrei vani minn, að fara í sem strangastan reikning við
samvizku-tetrið.
Jeg þurfti að ná í peninga, og gimsteinarnir hans
Keefelands komu sér þá einmitt reglulega vel".
„En þetta var samt níðingslegt".
„0, sussu. Keefeland gamli skeytti ekki framar
um fjársjóð þenna, og enginn kom, til að sækja hann.
Jeg hélt, að hann væri dáinn, og hefði gleymt, að
skýra nokkrum frá leyndarmáli þessu, svo að hvorki
ekkja hans né dóttir vissu neitt um það.
En svo....."