Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 22.03.1904, Blaðsíða 2

42
ÞjOeyiLJINK.
xvni, il.—12.
manna á Frakklandi yfirleitt andstæð
Rússuin, og því mun það liafa verið, að
COTM&es-stjórnin hefir séð sig til knúða,
að lýsa þvi yfir á þinginu, að ekkert
skyldi verða fullráðið um fulltingi við
Rússa, nema það væri gjört aðráðimeiri
hluta þingsins.
Að heldur sé tekin að kólna vinátt-
an milli Frakka og Rússa, má og ef til
vill nokkuð marka af því, að þegar Rúss-
ar kvöddn sendiherra sinn, Rosen greifa,
heim frá Japan í byrjun ófriðarins, þá
fálu þeir sendiherra Austurríkismanna að
gæta hagsmuna sinnaí Japan, ef til kæmi.
20. febr. varð hvelisprenging i verk-
smiðju einni í Paris, er býr til „cellu-
loid“-hárgreiður, og biðu 12 menn bana,
en margir urðu sárir.
Seint í apríl ætlar Loubet forseti að
bregða sér til Rómaborgar, til að heilsa
upp á kóng og páfa.
Mál Dreyfusar er nú svo langt kom-
ið, að 5. marz ákvað ónýtingardómurinn
í Paris, að herréttardómurinn í Rennes
skyldi endurskoðast, og úrskurðaði, að
nýjar rannsóknir skyldu fara fram; en
þegar þeim rannsóknum er lokið, ákveð-
ur rétturinn, hvort. ónýta skuli dóminn,
og sýkna Dreyfus, eða málinu skuli
visað til aðgjörða herrét.tar að nýju, og
getur þvi orðið töluverður dráttur á mál-
inu. Mornard heitir málfærslumaður
sá, er flytur vörn af hálfu Dreyfusar við
ónýtingardómstólinn.
Miljóna-eigandinn Jaques Lebaudy, er
kallar sig Sahara-keisara, hefir byrjað
að gefa út blað, sem prentað er í París,
til þess að ræða málefni lceisaradæmis
sins, og lætur hann svo heita, sem það
sé gefið út í höfuðborg sinni Troja í
Sahara, og er stórreiður öllum þjóðhöfð-
ingjum, er eigi hafa viljað viðurkenna
keisara-tign hans. — Nýlega var honum
stefnt í Paris, út af skuld til manns, er
ferðazt hafði með honum í Sahara, og
bannaði hann þá málfærslumanni sínum
að mæta, og kvaðst, sem þjóðhöfðingi,
ekki mæta annars staðar, en fyrir gjörð-
ardóminum f Haag. — Henda margir
gaman að Lebaudy. en ættingjar hans
vilja fá hann lýstan ómyndugan, svo að
hann sói ekki fé sinu um of, meðan þess-
ar keisara-griliur sitja fastar í höfðinu á
honum.
Svissaraland. Þaðan er þeirra tíðinda
getið, að Arnold Comtesse, 26 áragamall,
sonur lýðveldisforsetans, réð sér bana í
janúarmánuði, af því að heitmey hans
hafði brugðizt honum i tryggðum.--------
Fortugal. 11. febr. hljóp ákafur
vatnavöxtur í stórárnar Duro, Tajo o.fl.,
svo að Duro-járnbrautinni skolaði burt á
all-miklu svæði, auk ýmislegs annars
efnatjóns; nokkrir menn biðu og bana.
Ítalía. I janúarmánuðibrann háskóla-
bókasafnið í Turin, og brunnu þar, með-
al annars, um 3500 haudrit, mnrg all-
sjaldgæf.
Balkanskaginn. Þar er eigi sem frið-
samlegast enn, þar sem um 30 þús. Al-
bana hafa gert uppreisn, sakir þungra
skatta-álaga, og svo sumpart af því, að
þeir vilja eigi, að kristnir menn í Make-
doníu fái róttarbætur þær, er stórveldin
hafa neytt Tyrki til að lofa. — Albanar
eru mahomedstrúar, og hatast mjög við
kristna menn, svo að soldán á úr vöndu
að ráða, þar sem þessir trúbræður hans
eiga hlut að máli, en hefir þó verið til
knúður. að senda herlið gegn þeim. —
Yarð orusta við Líuma í febr., og misstu
Albanar þar 500 manna, en 800 misstu
þeir í annari orustunni, og láta þó eigi
sefast.
Kristnir menn i Makedoníu taka einn-
ig til vopna, er vorar, þar sem sýnt
þykir, að Tyrkjasoldán muni nú svíkja
öll loforð sín, og láta allar réttarbætur
farast fyrir. — Hefir soldáni mjög vaxið
hugur, síðan ófriðurinn milli Rússa og
japansmanna hófst, því að hann telur
víst, að Rfissar hafi nú annað að sýsla
um sinn, en að sinna málum manna á
Balkanskaga
Nýlega réðu 1000 Boigarar yfir landa-
mærin inn i Tyrkland, og skutu á her-
liö Tyrkja, er þar var fyrir.
Soldán eignar Bolgörurn allar æsing-
ar á Balkanskaga, og vill því feginn
jafna á þeirn, og í því skyni er mælt.
að hann hafi núboðað út um 250 þús. her-
manna, og er búist við ófriði milli Tyrkja
og Bolgara innan 1—2 mánaða, enda búa
BoÍgarar einnig herlið sitt í ákafa.
Kvisazt hefir, að Tyrkja-soldán rnuni
því eigi móthverfur, að leyfa Rússum, að
fara með herskip úr Svartahafi út um
Dardanella-sundið, þótt bannað sé það í
Berlinar-samninginum, ef Rússar lofi
Tyrkjum að eiga einum við Bolgara.
Yfir höfuð vænta menn þess almennt,
að allt komist í bál og brand á Balkan-
skaganum þá og þegar.
13. janúar voru hátíðahöld í Serbiu i
minningu þess, að þá voru talin 100 ár
liðin, siðan Serbía fékk frelsi. — Sendi-
herrar stórveldanna fylgdu sömu reglunni,
sem fyr, að bregða sér burt, meðan á há-
tíðahaldinu stóð, til þess að þurfa eigi
að fara á konungs fund, og koma nærri
konungs-morðingjunum. —
Bússland. Svo er mælt, að Nicolaj
keisari þykist eigi of sæll um þessar
mundir, þar sem hann hafi i raun og
veru verið móthverfur ófriðinum við Jap-
ana, enda væri þess öll von um hann,
er byrjaði rikisstjórn sína með því, að
boða til friðarþingsins í Haag, og pré-
dika friðinn meðal þjóðanna.
Ófarir Rússa kvað hafa íengið mjög
á keisara, og er jafn vel mælt, að keis-
arinn hafi tárfellt, er hann frétti fyrstu
ófarirnar.
Hér við bætist og, að ástandið í land-
inu er í raun og veru því líkast, sem
keisarinn. og stjórn hans, sé á eldfjalls-
barmi, er gosið getur þá og þegar, og ef
til vill umturnað öllu.
Byltingamenn strá hverju æsingarit-
inu út um landið á eptir öðru, án þess
lögreglumenn geti við ráðið, þótt einatt
sé verið að taka hina og þessa fasta. —
Um 400 stúdentar í Bern hafa sent þjóð-
inni ávarp, og skorað alvarlega á hana,
að nota nú tækifærið, til að hrinda af
sór einveldinu, og jafn vei meðal her-
mannanna er si og æ stráð út ritlingum,
er enda með orðunum: „Niður með
czarveldið“ o. s. frv.
Svu er og lítið um peningana hjá
Rússum, og hefir stjórnin því neyðzt til
þoss, að gefa iit 50 milj. rúbla i papp-
írspeningum, er hún segir að vísu, að
tryggðir sóu með gullforða; en því trúir
enginn.
Þá eru og Pófverjar teknir mjög að
ókyrrast, og því eigi laust við, að R'iss-
ar séu hræddir um uppreisn af þeirra
hálfu, og víst er um það, að Pólverjar
óska böðlum sínum, Rússunum, alls ó-
farnaðar í styrjöldinni. — Nýlega sendu
t. d. pólskir stúdentar i Lemberg jap-
önskum stúdentum kveðju sína, og ósk-
uðu Japönum góðs gengis í ófriðinum,
en beiddu þá jafn framt að fara vel með
pólska fanga, þvi að þeir berðust nauð-
ugir með Rússum, og vildu fegnir, að
Japanar sigruðu.
MikiJl ógangur var i YarscUau, höf-
uðborg Pólverjalands, í byrjun ófriðarins;
fóJkið þusti að bankanum, og heimtaði
sparisjóðsinnlög sín, þar sem margir munu
hafa óttazt, að rússneska stjórnin kynni
að grípa til fjárins.
Mælt er, að komið hafi til mála, að
Nicolaj keisari fengi Witte, fyrrum fjár-
málaráðherra, alræðisvöld i hendur um
hríð, til þess að sjá ráð gegn útlendum
og innlendum fjandmönnum.
5. febr. voru 100 ár liðin, siðan Rune-
bery fæddist, hið heimsfræga þjóðskáld
Finna, og bannaði rússneski iandstjór-
inn, Bobríkoff, öli hátiðahöld þann dag,
en tók þó bannið aptur, er til kom, en
áskildi að eins, að eigi væri flaggað,
nema með rússneskum fánum; en þá not-
aði auðvitað enginn. —
Bandaríkin. 22. janúar gekk ákafur
hvirfilbylur yfir borgina Mountsville, og
eyðilögðust þar 300 hús, en fjöldi fónað-
ar fórst, og 37 menn biðu bana.
23. jan. ollu vatnsfJóð svo miklum
skaða í Pittsburg, að tjónið var metið
1 milj. dollara.
í öndverðum janúar gengu svo af-
skapleg frost i New-York-ríkinu, að sliks
eru eigi dæmi, siðan 1875. —
Önnur Ameriku-ríki. Panama-lýð-
veldið nýja hefir kosið Manuel Amodor,
sem forseta, — Margt bendir á, að lýð-
veldi þetta verði mjög háð Bandamönn-
um; eitt ákvæðið i stjórnarskipunarlögum
þeim, er þingið var að ræða, fer því t.
d. fram, að Bandamenn geti skorizt i
leikinn, ef óeyrðir verði innan lands. —
í Uruguay lýðveldinu geysar uppreisn
um þessar mundir.
Afríka. í Marocco var i janúar beitt
ýmis konar grimmd við gyðinga i borg-
inni Stat, hús þeirra skemmd, eigniun
rænt, og ýmsum gyðingum misþyrmt, eða
drepnir.
í Trípolis gerðu vatnavextir ný skeð