Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 20.04.1909, Blaðsíða 1

Yerð drgangsina (minnst
€0 arhir) S kr. 50 aur.;
erlendÍ8 d kr. 50 aur., og
í Ameríku ioll.: 1.50.
Btrgist fyrir júnimán-
aðarlok.
ÞJÓÐVILJINN.

= TuTTUOAS TX OG ÞBIÐJI ÁBGANÖUK. ===
KITSTJÓRI: SKÍTLI THORODDSEN.
M 17.-18.
Eeykjavík, 20. APBÍL.
I Vppsögn skrifleg ðgild
j nema komið sé til útgef-
anda fyrir 30. dag júní-
mánaðar, og haupandi
I samhliða uppsögninni
I borgi skuld sína fyrir
hlaðið.
1909.
Vormenn.
Tileinkað „Ungmennafélögum íslands11.
—o—
Vorinenn Islands! — Yðar bíða
eyðiflákar, heiðalönd.
Komið grænum skógi’ að skrýða
Bkriður berar, sendna strönd!
Huldar landsins verndarvættir
vonarglaðar stíga dan9,
eins og mjúkir hrynji hættir,
heilsa börnum vorhugans.
Ungra krapta’ og gáfna glæðing,
göfgi, í hugsun, verki list,
íslensk þjóðar endtirfæðing,
ísland frjálst — og það sem fyrst!
— Þetta’ er helgunt rúnum ritað,
röskva sveit, á skjöldinn þinn!
Fegra merki geislum giitað
getur ekki himininn.
Hér er þunga þraut að vinna, —
þú átt leikinn æsku-her!
Sjálfsagt munt þú síðar finna
svalan blása móti þér.
En úr því að þinn er vakinn
þróttur, vilji, megin trú,
verðurðu, ekki’ af velli hrakinn, —
vísum sigri hrósar þú.
Farðu um móðurmálið höndum
mjúkum bæði’ í ræðu’ og söng!
Fjallkonunnar láttu löndum
lýsa gullna ennisspöng!
Frjáls og djarfur stattu’ í stafni,
stýrðu beint og sveigðu’ ei af,
svo þeir kenni’, að kónga jafni
knerri þínum sigli’ í haf!
Láttu aldrei fánann falla!
Fram til heiðurs stigið er.
Hver sem vill má hrópa’ og kalla
hæðnis orð að baki þér.
Seinna’ á þínum herðum hvíla
heill og forráð þessa lands,
þegar grónar gratir skýla
gráum hærum nútímans.
Yormenn íslands, vorsÍDS boðar,
vel sé yður, frjálsu menn!
Morgunn skóga’ og rósir roðar,
rækt og tryggð, er græðir senn.
Notið, vinir, vorsins stundir,
verjið tíma’ og kröftum rétt,
búið sólskært sumar undir
sérhvern hug og gróðrarblett!
Oudm. Guðmundsson.
Inn um ,foisBÍa=uianföFina‘.
Sörin betur ófarín.
--ofyo-
I siðasta nr. „Þjóðv.“ gátum vér þess,
að utanför forsetanna hefði orðið algjör-
lega árangurslaus, að því er til sambands-
málsins kemur.
Vér gátum þess þá og jafn framt, sem
skylda vor, sem blaðainanns bauð oss, að
nýi ráðherrann hefði verið í meira lagi
I óorðvar í viðtali sinu við ýmsa danska
I blaðamenn.
Úrklippur úr eigi all fáum dönskum
I blöðum, sem oss hafa borizt, sýna — þrátt
fyrir sýnilegar ýkjur, og ranghermi, í
sumum viðtals-greinuDUm, og þrátt fyrir
mótmæli ráðherra, að því er til sumra
atriðanna kemur —, að blað vort hefir
eigi farið villt vegar.
Á hinn bóginn létum vór í síðasta
nr. blaðs vors þá von í Ijósi, að ráðherra
vor hefði verið orðvarari í viðtali sínu
við stjórnmálamenn Dana; en því iniður
hefir þar og skort eigi all-lítið á svo ein-
arða, ákveðna, hreinskilDa, og þó urn ieið
hyggilega frámkomu, sem þörf var á.
Að því er til viðtals forsetanna við
Neergaard, danska forsætisráðherrann kem-
nr, hefir Ritzau-hraðskeytaskrifstofa sent
dönskutn blöðutn orðrétta skýrslu, sem
þeir hafa samið í sameiningu, og undii-
skrifað.*
Af skýrslu þessari sést, að þó að for-
setamir hafi í samtali þessu skýrt frá
því, að meiri hluti alþingis óskaði kon-
ungssambands eingöngu, hafa þeir þó í
niðurlagi téðrar skýrslu kveðið svo að
orði:
„Þar á móti voru i ljósi látnar, bæði af
bálfu alþingisforsetanna og forsætisráðherrans
góðar vonir um, að sxðar meir rnœtli takast, að
finna leið til þess, að nálœgja skoðanirnar hverja
annari, mcð tilliliðrunarscmi á báða bóga**,
. svo að af samningunum yrði verklegur árang-
ur, er miðaði til þess, að festa og efla gott
samkomulag milli landanna11.
Hér er því slegið fram — sbr. orðið
„síðaru —, að eklá liggi neitt á, og fer
því fjairi, að slíkt geti t&lizt kappsam-
legur erindisrekstur, eða ýti undir Dani,
að hraða sér, að sinna kröfum Islendinga.
Enn fremur hefir nýi ráðherrann með
ofan greindum nmmælum — sbr. orðin
„roeð tilhliðrnnarsemi á báða bógau —
þegar gefið Dönnm undir fótinn, að Islend-
ingar myndu þoka frá kröfum sínum, eða
*) Einn forsetanna, Hannes ritstjóri Þorsteins-
son, skritaði þó eigi undir, var fjarverandi, er
það var gert, og vissi eigi,.fyr en eptir á, um
niðurlagsorðin f henni.
látið í ljósi von sína um það, að svo verði,
eins og kröfu Islendinga um kommgssam-
band eitt. væri eingöngu háldið fram af
leikaraskap, eða rétt til málamyDda.
Allir sjá, hve afar-óhyggileg slikum-
mæli voiu, því sð geta má nærri, að Dan-
ír — eins og þeirra skoðuD á málinu er
háttað — fari tigi að verða við kröfum
Islendinga að svo stöddu, þegar slíku er
varpað fram, og undirritað af nýja ráð-
herranum, trúnaðarmaDni meiri hlutans
á alþingi.
Ritstjóri „Þjóðólfsu, sem var svo hopp-
inn, að setja eigi nafn sitt undir ofan
greinda skýrslu, er eitthvað að reyna, að
bera í bætifláka fyrir samferðamenn sina
í síðasta nr. blaðs síns, lætur, sem niður-
lagsorðin séu að eins „sjálfsögð knrteisiu,
en getur þess þó jafn framt, að um niður-
lagsorðin í skýrslunni hafi Neergaard ein-
raitt verið annast.
En getur nokkrum blandast hugur
um, hvers vegna svo var? Hann sá, sem
var, að her var um aðal-atriðið að ræða.
Öllum er og lji'st, hvaða skilning
danskir blaðlesendur hljóta að leggja í
niðurlagsorðiu í skýrslunni, — rúsínuna
í endanum.
Islendingar þoka til, og allt getur
beðið!
Annan skilning fá þeir eigi í þau lagt,
i telja þau mælt af einlægni, sem von er.
Ummæli þessi eru því sízt til þess
fallin, að ýta undir það, að almennings-
álitið í Danmörku snúizt oss í vil, held-
ur eru þau þvert á móti betra svefnþorn,
en nokkuð annað.
Danska blaðið „Politikenu birtir og
ofan greinda skýrslu, eða yfirlýsingu, und-
ir yfirsögninni „málið leggst á hyllunau,
og í sambandi við hana verða að skiljast
þau ummæli í dönskum blöðum að stjórn-
skipulagið haldist óbreytt eptirleiðis.
En til þess að geía slika
yiirlýsingu um væntanlega
tillxliðriTnarseini ní liálín Is-
iendingá, að þ»vi er til snni-
bandsmálsins kemur, scin
og nrn það, að vér þolum
Uiðina, he^r livorlti núver-
andi ráðherra, né nokknr
annar, liaft minnstu lieiinilfl
af Jrálfu sjálfstseðisfloltltsins
á alþingi.
Slík aðferð, sem beitt hefir verið í
þessu efni, er því alls eiyi fegrandi á neinn
hátt, enda óhætt að fullyrða, að mikill
meiri hluti þjóðarinnar befir vænzt allt
annarar framkomu af hálfu nýja ráðherr-
i ans, en raun hefir á orðið.
**) Hið auðkennda auðkenut aí oss. Ritstj.