Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 15.10.1914, Blaðsíða 3

XXVIIL, 51.—52.
ÞJOÐVILJINN.
179
(Hvað helzt hefur tíðinda gjörzt.)
Síðan er blað vort var síðast á ferð-
inni, hafa daglega orðið bardagar á ýms-
ran stöðum í Frakklandi norðvestanverðu,
og þó enn eigi stór-orustur orðið, er úr
úr hafi skorið.
Herinn allur mjög dreifður, — orustu-
, svæðið sagt að ná alls yfir 300 mílur
enskar.
Getið er í símfregnunum um bardaga
við verksmiðjubæinn Roye (les: Roa) í
Somme-fylkinu, norðarlega, sem og í
Arras-héraðinu, þ. e. í grennd við borg-
ma Arras, þar sem nafnkunni, frakkneski,
byltingamaðurinn var fæddur.
Ennfremur getið og um orustur við
Aisne-fljótið, og milli stór-ánna Somme
og Oise (les: Oas), og ýmsum veitt betur,
Þjóðverjum eða bandamönnunum (Bretum
og Frökkum), en fregnirnar yfirleitt óljós-
ar, sbr. eptirlitið af hálfu brezku stjórn-
arinnar, að því er til stríðsfregnanna
kemur.
Símað er og (9. okt. síðastl.), að Þjóð-
verjar hafi þá hafið ákafa skothríð gegn
þorpinu Champigny (sjangpinji), skammt
frá París, og hafi þá eyðilagzt hús, sem
Poincaré (lýðveldisforseti) átti þar, —
verið varpað á það alls 48 sprengikúlum.
Að því er snertir viðureignina í Belgíu,
skal þess oms getið, að konungur og
stjórn Belga, er sezt hafði að í Antwerpen,
litlu áður en Þjóðverjar tóku höfuðborg-
ina Brússel, hefur nú orðið að nýju að
hafa sig á kreik og flytja stjórnar-aðsetnð
til borgarinnar Ostende.
En Ostende er fögur borg og sæbaða-
staður við Norðursjóinn (íbúarnir um 42
þús.), og kemur það sér nú ekki ílla, að
konungur á þar mjög snoturt lysti-hús,
er hann hefur þá sezt að í. «
Á hinn bóginn sitja Þjóðverjar nú
um Antwerpen, og var símað 9. okt.
síðastl. að allur suður-hluti borgarinnar
stæði þá þegar í björtu báli.
Borginni Alost (les: Alst) í Austur-
Flandern, hafa Þjóðverjar og náð á sitt
vald nú í októbermánuði, og voru íbúarmr,
um 30 þús. flúnir þaðan áður.
í öndverðum okt. þ. á. brá Nicolaj
Rússakeisari sér til herstöðvanna, og var,
er síðast fréttist, seztur að í borginni
Brest-Litowsk, sem er við járnbrautar-
línuna til Austur-Prússlands.
Símað er, að Þjóðverjar hafi og litlu
áður (3. okt. þ. á.) biðið ósigur í grennd
við borgina Augustovo (í rússneska Pól-
verjalandi) og sé Rússum þá vegurinn
greiðari, að brjótast nú að nýju inn í
Austur Prússland.
Mælt er, að komu Nicolaj keisara til
hersins hafi verið tekið afskaplegum fagn-
aði og hafi þá hjá hermönnunum kveðið
við ópin: „Til Yínar! Til Berlínar!“
Að því er snertir viðureign Rússa og
1 1
ÞJÓÐVILJINN. Verð árgaDgsins (minnst 60 arkir) 3 kr. 60 aur., erlendis 4 kr. 60 aur. og í Ameríku doll.: 1,60. Borgist fyrir júni- mánaðarlok. — Uppsögn skrifleg, ógild nema komin sé til útgefanda fyrir 30. dag júnimánaðar og kaupandi samhliða uppsögninni borgi skuld sína fyrir blaðið.
1 •
Austurríkismanna, voru Rússar um mán-
aðamótin síðustu, sagðir komnir inn í
Ungverjaland, miðja vegu til höfuðborg-
arinnar Buda-Pest
Talið og vist, er nú siðast fréttist, að
borgin Przemysl (í Galizíu) yrði að gefast
upp fyrir Rússum, er minnst varði —
sögð standa þá víða í bjöitu báli eptir
skothríðina.
Borgina Mármaros-Szigel við ána Theisz
(íbúar þar um 18 þús. og frekur þriðj-
ungur þeirra Gyðingar) hafa Rússar og
nýlega tekið, en á hinn bóginn beðið
ósigra við Opatow (borg í rússneska Pól-
landi og Klietontow.
Líklegt því, að símfregnirnar, sem
oss íslendingum berast, geri um of orð
á óförum Austurríkismanna, þó að áreið-
anlegt sé það að vísu, að margan slæman
skellinn hafi þeir þegar fengið.
Sannfrétt mun mega telja það, að
Serbar hafi nú um mánaðamótin siðustu
náð borginni Semlín að nýju á sitt. vald.
En Semlín er borg í Kroatiu-Slavoníu,
á bökkum Dónár, andspænis Belgrad,
höfuðborg Serba, — og bærinn iðnaðar-
borg að mun (íbúar um 15 þús.), svo að
sjálfsagt þykir Serbum það slægur mikill,
er hún er nú á þeirra valdi.
Að því er kemur til áhrifa norðurálfu-ófrið-
arius utan álfu vorrar (norðurálfunnar), látum
vér, að þessu sinni, þessa eins (íetið:
Japanar hafa nýlega slegið eign sinni A evj-
una Yab, sem er ein Karolin-eyianna, fyrir norð-
an Nýju Guineu, og hafa þser lotið yfirráðum
Þjóðverja siðan Spánverjar seldu þeim þær, ásamt
nokkru af Marían-eyjunum, árið 1899, fyrir allB
frekar 16 millj. króna.
En Karolin-eyjarnar — alls um 600 að tölu —
draga nafn sitt af Karli II., Spánar-konungi
(t 1700), er var síðastur konunganna af Habs-
borgar-ættinni, er ríkt hafa á Spáni, og var um
hríð ágreiningur um yfirráðin, seint á öldinni,
sem leið milli Þjóðverja og Spánverja, unz páfinn
dæmdi Spánverjum eyjarnar, er síðar seldu þær
Þjóðverjum, sam fyr segir.
Á Yap vex að mun af kokospálmum og mikið
er þar um perluskeljar, skelpöddur o. fl., en
ibúar þar um sjö þúsundir, svo að eigi er þar
þá eptir miklu að slægjast. —
Hermennirnir frá Indlandi, er sendir bafa
verið til liðs Bretum og bandamönnum þeirra,
lentu í Marseille i öndvorðumjjokt. þ. á., og var
þá þegar tekið þar forkunnar vel, og sendir siðan
tii ófriðarstöðvanna i norðvestur Frakklandi.
Láta Bretar og mikið af vasklegri framgöngu
þeirra á orustuvöllunum, •— vilja, sem skiljan-
legt er, gjarna fá meira af slátur-fénaöi austan
af Indlardi,
Hearst, blaðstjóri i New York, var er siðast
fréttist, nýlega farinn að gangast fyrir funda-
böldum i Bandarikjunum, til þess að fá þar sam-
þykktar áskoranir til norðurálfu-þjóðanna, er við
ófriðinn eru riðnar, að semja nú frið sem allra
bráðast.
Fyrsti fur.durinn var haldinn í New York
20. sept. síðastl., og var margt stórmenna Banda-
rikjanna þar saman komið.
Ekki virðast Austurríkismenn treysta sem
bezt vinarþali Itala til sín, enda italska, sem
kunnugt er, töluð í Tyrol o. fl. héruðum, er til
Austurríkis enn teljast.
Fréttir, sem borizt hafa mjög nýskeð, segja
Austurríkismenn þvi og hafa um 200 þús. ht.r-
manna tii taks í grennd við ítölsku iandamærin.
Vjlhjálmur Þýzkalands keisari var nú, er
nýlegu fréttist, seztur að í þýzku sendiherra-
höilinni í Luxemburg, — þykist þar vera nær
ófriðarstöðvunum og gota þá betur haft áhrif á
rás viðburðanna en ella.
F'-egn er boi-izt hefur frá Amsterdam (á Hol-
landi) 10. okt. þ. á. segir að Antwerpen sé fallin,
þ. e. borgin komiu í hendur Þjóðverja.
Her Belga, er eigi var fallinn, eða óvopnfær
orðinn, hafði og hörfað úr borginni daginn áður
(þ. e. 9. okt. þ. á.)
Við útför Þorst. Erlingssonar.
(Úr ræðu Bjarna alþni. frá Vogi.)
Laufaþytinn og lækjarnið
iézt þú í stuðla falla,
ljósálfadans og lóuklið,
litprýði blómavalla.
Þýðleikans minnist brúðurin blárra fjalla.
Heyrði stundum með hrannagný
hafrót í strengjum gjalla,
þórdunur bragnum bornar í
bergmála um hamrastalla.
Styrkleikann elskar brúðurin blárra fjalla
Heyrði þar niðraf hvörmum tár
höfug og úrig falla,
auminginn vonlaus sefa-sár
sáran á hjálp að kalla.
Mildinni ann hún, brúðurin blárra fjalla.
E íðingshættinum hatursljóð
hörpuna lézt þú gjalla,
sem þá bálvinda áhlaup óð
ýlfra um jökulskalla.
Gremjuna þakkar brúðurin blárra fjalla.
Frelsis vonum þú ortir óð,
áhrinsbragmn þinn snjalla,
einstakling frjálsum, frjálsri þjóð:
frjálsa vildir þú alla.
Frjáls skal hún verða, brúðurin blárra
fjalla.
Hugsjón festir þú ástir á,
engum þær vannst að spjalla,
hugsjónum kveikt bar hiartans þrá
hreinleika vetrarmjalla.
Hugsjónum elst hún, brúðurin blárra
fjalla.
Torfyllt er fyrir skildi skarð,
sköpum má engi halla,
sár til ólífis síðast varð
söngvarinn góði að falla.
Kveður nú svaninn, brúðurin blárra fjalla