Lögberg - 25.06.1890, Síða 5

LÖGBER.G, MIÐVIKUDAGINN 25, JÚNÍ 1890,
5
hendtir, og hefnum okknr á Frökkum
með |iví að fromfylgjn beitulögunum.
Vopna^ur- skipafloti verður tafarlaust
l'úinn út í fessu skyni, og við getum
að minnsta kosti sýnt, fröuskum tíski-
mönnum í tvo lieimana. Brezka stjórn-
iu i,orir ekki lengur að láta ástandið
hjer afskiptaltuibt, Jivi að fjórir vegir
standa opliir — að kaupa rjettirdin af
Frökkum, ieggja málið í gerð, fava í
stríð, eða ganga öðru ríki á hönd. Eitt-
livert nf pessttm ráðnm verðtir nð hafa,
|,ví að vtð höfnin |olað r.óga rang-
sleitni og v.inrækslu að undnnförnu, og
í jietta skipti er al.-ara í kröfum okk-
ar. Að l>ví er víðvíkur lírslitum vand-
ræðannn, |>á held jog að ekki sje um
kaupin nje gerðina að neöa. Stríð er
hugsanlegt eti ekki iiklegt. „t>á er ekki
um annnð aö nvða en að ganga öðru
ríki á liönd,“ sagði blaðamaðurinn.
„Ganga öðru ríki á hönd“, sngði Wliite-
vvay stjórnnrformaður brosandi, „já, jeg
býst við —, ó, við vtíiðum fyrst »ð
sjá, hverju brezka stjórnin svarar lcröf-
um vorum“.
Lesendur vorir niunu sjá, aö
hætt er við alvarlejrum deiluni, f
fyrsta lu<ri við Bandaríkin, ef nokk-
ur illindi koma fyvir í Uærings-
sjónum milli selavoiðaskij.anna ojr
lierskijianna frá Bandaríkjunuin; og
ef fregnin frá Littlo Loraine er
sönn, Jjá geta og orðið vandræði á
Atlantsliafsströndinni, nema stjórn
Bandaríkjanna láti afdráttarlaust í
ljósi að lienni liafi illa líknð óliæf-
an, sem par \ar í frammi liöfð. í
öðru lagi við lííissa-stjórn, cf Stór-
bretaland skyldi fara r.ð skijita sjer
af máluin manna á Kóreu, og er
f>á lfklegt að Rússar mundu hafa
hu*r á að komast til British Colum-
bia frá Vladivostock. I [iriðja lagi
verður bre/.ka stjórnin eitthvað að
láta til sín takn, ef Nyfundnalands-
mcnn fara að beita liörðu við frönsku
fiskimennina, og annaðhvort vernda
J>á eða liegna [>eim. Þannig J>jctt-
ast skyin, og vjer vitum okki, livað
í vændum kann að vcra. Vjcr
viljum ekki liræða fólk að ójjörfu
en könnumst við J>að, að vjer sjá-
um ástæðu til að bera nokkurn
kvíðbo<ra fyrir J>ví, liver úrslitin á
öllum J>essum látum kunni að verða.
[>að er oin skemmtileg lilið á
múlítiu að Jjví er Bandaríkjunum
við keinur, og má vera uð ríkis-
ritarinn Blaine liafi hliðsjón af lienni.
í Amerlku-blaði einu stendur:
Ver/.lunarmenu og stjórnmálameun
sýna Luudúna-blöBuniim Times ogStnn-
dard enga velvild í tilefni nf liótunum
þeiii-a gegn Bandarikjunum út úr íiski-
veiðumáliim. Því er liuldið fraai að ár-
legtir tekjur af höfuðstól |.eim, sem
Bretar liafa lagt í fyrirtæki í Bandaríkj-
unum nemi talsvert tneira en 100 millí-
ón'im dollara, og sje (.111- |.ó ekki talinn
með hagur af ver/luti og viðsktptnm.
I>ess vegna mundi stríði við Bandaríkin
fylgjtv liroðalegt eiguatjón fyrir peninga-
menn landsins.
Vjer búumst við að J>etta mtiiti
eiga svo að skiljast scm bre/.kt fje,
er stendur i fyrirtækjum í Banda-
ríkjunum, mundi verða gert ujij>-
tækt ef til ófriðar kæini, eða að
Bandarikjamenn mundu tieiuv að
kannast við skuldir sínar. E>etta er
einkennileg ujijiástunga, og J>að
væri engin furða J>ó hún skyti
brezkuin verðbrjofaeigentlum skolk
í bringu. Mórallinn verður: Vilj-
irðu ekki berjast, J>á lánaðu j>en-
inga hjá J>eim sem kunna að geta
orðið óvinir þínir; J>eir munu J>ola
alit heldur cn eiga á hættu að
niissa skildingana!u
Vjer getum ekki lokið við
J>ennan kajútula á annan hátt betur
en með J>ví að taka hjer ujiji orð
<ramla heriuannsins von Moltke, er
liatin sagði fyrir skömmu, pegar
Iimiiu var að mæla fram með her-
lögunum Jiyzku:
Minir lierrar, ef nokkurn tíina verð-
nr úr ófriði |ieim sem um siðustu tíu
árin liefur hangið yfir höfðum vorum,
líkt og Dainóklf sar sverð. |á er c.mi'ga-
legt nð gizka á, hve langvinut það
muni verðu, nje hvernig fað muni fara.
Stórveldi Norðurálfunnar mætnst tá aug-
liti til augiitis með meiri viðbúnaði eu
nokkru sinni hefur áður átt sjer stnð.
Á ei.gri peirra er mögulegt nð vinnn
bng í einni eð tveimur lierferðum svo
fullkomlega, að |nð kannist við að |mð
hufl beðið lægri liluta, og þó eitthvert
þeirra gengi nö hörðum friðarskiimálmn,
i>á nær þtið sjer nptur eptir eilt ár eða
l>ar 11 m bil, og liefst |á ef til vill hauda
nf nýju. Mínir lierrar, |>»ð getur orðið
sjö ára stríð — vei ieim sem veröur
fyrstur til að kveikja í Norðurálfunni,
sem fyrstur ber kindilinn að sprengi-
cfninu. Þegar um jafnstórkostiegt er að
ræða og J>að sem hjer er í hættu—allt það
sem vjer höfum unnið tneð Jví að
leggjn mjög mikið í sölurnar, tilvera
rikisins, ef til vill öll borgaraieg regla
og menning, og að minnsta kosti linndr-
ð )úi 11 da af maunslífum—þá virðast öll
fjárframlög, sem menn leggja á sig,
vera rjottmætt þegar í byrjuninni.
Ldgberg alinenniiigs.
[Undir |>essari fyrirsögn tíikum vjer upp
greinir frá mönnum hvaðanæfa, sem óska
nð stíga fæti á Lögberg og reifa nokkttr
þau málofni, er lesendur vora kynni
varða. Auðvitað tökum vjer eigi að oss
ábyrgð tí skoðunum þeitn er fram koma
i slíkum greinum. Engin grein er tekin
upp nema ltöfundur nafngreini sig fyrir
ritstjórn blaðsins, en sjálfráðir ertt höf-
undar um, lirortnafn þeirra verður prcnt-
að eða ekki].
ÍLLA FRAMSETT MALEFNI.
Á safnaðarfundi síðast hjer í
Winnijicg, sein var til undirbún-
inos fyrir fulltrúa lijéðan á kirkju-
[>ing, kom eitt mál, sem Jreim var
falið til meðforðar, nefnil. uppá-
stunoa, sem auðvitað náði fram að
ganga, að lijer ojitir skyldu allir
jircstar vera bindindismenn. I>að
sýnist máske skritið af mjer, sem
er bindindismaöur, að vilja sotja
nokkuð út á pessa lieillaríku op
heimspörfu skoðun Jieirra mani.a,
sem eru mest sj>entir fyrir að koma
pessu sem j/ildandi lagaákvörðun
inn í pær reglur og eiða, sem
íslen/.kir jirestar skulu hlita hjer
framvegis. En J>að er nú einmitt
[>að sem jeg geri á vissan hátt,
og J>ar sem bæði eg og fleiri vildu
ræða [>etta stranga nVmæli á fund-
inum, en komrmst ckki nð, vegna
pess að allt í einu var lokað ntál-
inu, [>á vildi jeg láta hjer skoðun
mina i ljósi, í J>eirri vcn að tínii
gæti verið til að liinir aðrir kirkju-
pingsfulltr. gætu sjeð J>essar línur,
og jafnframt út úr [>eiin dregið
frjálslvnda og hciðarlega varasemi
á að samj>ykkja J>etta mál, eins og
pað liggur einstrengingslega klaufa-
lega fyrir. Og út frá J>ví gang-
andi skoða jeg tvær hliðar á J>essu
máli, aðra gagnlega, liina mjög ó-
gagnlega, og af J>ví reyndar að
mjer synist svo mikið jafnvægi á
[>essum liliðum háðum, [>á hefði
liejipilegast vcrið að brcyta ckkcrt
J>essu máli að sinni, og i alla sti?i
hættulaust fyrir vor andlegu pjóð-
arj>rif.
Betri hliðin er sú að geta ver-
ið fullviss um að jircsturinn ekki
bragöi áfengan drykk, og [>ar af
leiðandi er bæði hann og allur hans
söfnuður laus við allt böl og basl,
sem af drykkjuskaj) leiðir, pegar úr
hóti gengur, og má skrifa langt og
fagurt mál með J>ví að vera bind-
indismaður og ekki sízt fyrir jtrcst,
sem er fyrirmynti safnaðar, og [>að
er auðvitað mál, sem hvorki jog
eða nokkur annar mundi liaía á
móti að jircstar væru strangir bind-
indismenn. En líka er óra, óra
langur vegur á inilli, að vera strang-
ur bindindismaður og skaðlegur of-
drvkkjumaður, og á [>eirri víðáttu-
miklu braut ganga fjölda margir,
sem eru göfugmenni og mikilmenni
bæði fyrir andlesrar og vcrs]eo>ar
paifir lífs og tíma. Allt svo innan
J>essara takmarka finnast flestir af
vorum be/.tu prestum. En svo jeg
haldi áfram með [>essa gagnlegu
hlið, [>á er }>að lika, sem allir sjá,
að mjög ój>ægilegt er að gefa at-
kvæði sitt á móti J>ví, ([>ó jeg og
fáeinir gerðu J>að) pegar nokkrir
liáttstandandi menn í kirkju og safn-
aðarmálum koma J>ví á stað að skylda
presta til að vera hindindismenn.
Söfnuðurinn getur ekki verið pekkt-
ur að neita slíku, og svo vitan-
lega næstum ópolandi fyrir fulltrú-
ana pegar á ping kmittr að gerast
mótfallnir slíkri safnaðarsampykkt;
pað nær svo sem engri átt og svo
sem ekkert við |>að eð gera á neinn
veg, neina segja já já. ef málið
er tekið svona J>ráðbeint eins og
J>að liggur fyrir. — En tilfellið er
að lífið gengur ekki allt beinlínis,
<-g par fyrir ættu allir hyggnir
menn að lofa skynseminni að gefa
gl.öggar gætur að öllu, sem óbeir.-
línis fylgist með og ekki verður að
skilið, og ekki sízt í stórmálum.
sent ba*ði væri lítihnannlcgt og
næstum ómögulegt að breyta i hasti
aj>tur. Og J>ttð er einmitt ógagn-
lega hliðin á J>essu máli, petta
inarga óbeinlínis, sem nú eptir kring-
umstæðunum stríðir á móti J>essu
málefni. I>að or fyrst sem ckki
verður ncitaö, að hjer aukast ein-
lægt J>ariir fyrir góða jiresta. Jeg
se.gi góða jiresta, ]>c í ónýta j resta
purfum vjcr ekki, og }>ó liann væri
blndind'smaður, er ltann ekkert göf-
ugri í mínum auguni, ef hann vant-
ar J>á kost:, scm góður prestur [;arf
að hafa, sem sje að vera vcl
lærður maður og vinna mcð dugn-
aoi með siifnuðinrm og [>jóðinni
að öllum framfarainálum bæði utan
og innan. I>að er viðtekið að góð-
ir jircstar liafa mest álirif á meniita-
framfarirnnr, rátiúrliga kristindóms
lííið og inni í [>essu hvorutvegg ja
felst allt lögm. og sjiám., J>að er
k jarni lifsins. Prestar eru líka ein-
nritt settir á pann stað í mai nröð-
inni að ]>cir geta unnið manr.a mest
og bezt, cf Læfilegl jikar eru til,
og ekki sizt hjá css-, sem liöfum
sárfáa lærða menn, en skilyrðið cr
aldeilis ekki [>að „hann verður að
vera bindindismaður.“ Ef lijer væru
nógu margir úr að vc-lja, væri fæ«t
að hleypa J>crsari loku fvrir vor
íslenzku, fálæku liveitibrauð, en vjer
verðurn að liafa cptirgangsmuni, cg
pá situr ilia að vera tæði <rer o<r
svona liótfvndinn.
I>að cr annað, sem vel iretur
átt sjor stað, að í alla staði góð-
ur og göfugur klcrkur á voru fóst-
urlandi sakti uhr nð koma til vor
hingað, og J>jóna einhverjum söfn-
uði. En pá verður liann að leggja
af bindindiseið, er svarið. Nei herr-
ar míiiir, [>að geri jog ekki nð sinni
og verðum við J>ví að vera skildir,
pó krafan sje ekki ]>ung, J>á ætla
jeg að vcra sjálfstæður að pví enn
livort jeg bragða vín eður ei, jcg
vona að guð og skynsemin kenni
mjer sömu kófscini sein jeg hef
hin<rað til liaft. Þctta secir klerk-
ur, og J>etta eru [> 'ssi vanalegu
orð, sem eru borin fram af frjáls-
bornu manndómseðli, sem ckkert er
neina barnlegur sjierringur að vera
að sctja sig á móti eða pringa,
pegar líka á hinn bóginn er stór-
miklu við J>að tapað.
Ef }>r. ltjer yrðu sannaðir að
drykkjuskaj>, eða ef nokkur van-
ræksla væri störfuin poirra [>ar fyr-
ir, væri rjettlátt að setja pá frá,
og er ]>að a'lt annað mál, ef svo-
leiðis væri tekið i sveifina. Líka
iheld jeg peir sjeu tiltöfulega fáir
landar vorir hjer í Ameríku, scm
eru svo útkjálkalega alíslenzkir enn
i hug og dug, að poir munclu skoða
prest, sem væri drvkkjudraslari,
sinn skc lduómaca. I>að Þarf encinn
að kviða pví, embættismenn eiga
e<ns mikið undir pjóðinni eins
og [>jóðin á undir J>eim hjer. Jeg
get írert margt ileira, sem eins og
stendur nokkuð anclstætt á bak við
J>etta mál, en kæri mig cl.kert um
pað frekar í petta skij>ti og vildi
helzt að J>etta mál væri lagt upji
á liylluna.
Winnipeg, 20. júni, 1800.
L. GuÐMI'N'DSSON'.
hafa kaupendur Löfjhenjx fjölgað
svo, að upplag blaðsins, sem var
stækkað með ajiril-byrjun, er p r o t-
i Ö á ny.
J I
E n n á n ý
verðum vjer að stækka uJ>J>lag
blaðsins að mun fiá liyrjun J>essa
máiíaðar (júní).
Vjer getum pvi að eins látið
nýja kaujiendur fá blaöið frá nr.
21. (4. júní), og kostar J>að pá
* 1,25.
Ó k c y p i s
fá nýir kaujiendur lijer í álfu, sem
borga oss 81.25 fyrir blaðið til ár-
gangsloka, söguna: Erfðaslrá Mr.
Meesotisu, 250 [>jcttprentc ðar blað-
siður.
Nýir kaujiendur á íslandi fá
blaðið frá 1. júní til árgangsloka
tyrir kr. 4.00 (moð sögunni frítt
sendri 4 kr. 50 au.).
Menn lijer, scm vilja fá blaðið
sent heim til íslands, fá J>að frá
1. júní til árg.loka fyrir 81 (með
sögunni 81.10).
EV1. 0. S EVI i T H.
-----SKÓSMIÐUR———
setur skó og stigvjel oins og ódýrast
ei bjer í borginni, og gerir við gainalt.
395 Ross Str., Winnipag.
IvOMIN er Mrs. 1). YoUinde, höfuð
skeljafræPingur og lófnlræðingur, hún
lýsir lyndiseinkmiutii manna og byggir
á sannnrlega vísindnlegum grundvallar-
regluir., gefur nrikilsverðnr bendingar
um atvinnu, peniiigamn), ferðnlög, heil-
brigði, sjúkdóma, allar heimilissakir o.
s. frr. Allir boðuir og veikomnir að
tala við hann, og engrar borgunar kraf-
i/.t nenin menn sjeu alveg ánægðir. —
Stnrfstofur 15 og 17 No. C£7 Main Str.,
uppi á lopti.
43
ir að koma 24 kl.stundum á undan ákvæðistima“.
„Kemur hún beina leið frá Brindisi?“ sjmrði
Fix.
„Já, beina leið. Ilún tekur Jiar póstinn til
Indlands. Hún fór Jiaðan kl. <>. e. h. á lau<rar-
claginn. Verið pví rólegur. Hún kemur í tæka
tíð. En jeg sjo sannast að segja ekki, hvernig
vður verður unnt aö ]>ekkja manninn af ]>eirri
lýsingu, scm J>jer hatíð, ]>ó aldrei nema hann
skvldi vcra á skijiinu“.
„Maður ]>ekkir liann af ávísun eðlis síns
fremur en af andlitsdráttum hans“, svaraði Fix;
,,[>ttð liggur við, að maður [>ekki hann með lýkt-
inni fremur en sjóninni. Jeg hef átt við fleiri
en einn af pessum herruin á æfi minni, og cf
pjófurinn er á skipinu, J>á skal jeg ábyrgjast,
að liann skal ekki ganga injer úr greipum“.
„Jeg vona J>jer náiö í liann — petta var
mikill stuldur“.
„Afbragðs-stuldur“, svaraði Fix fjörlega;
„fimmtíu og fimm ]>úsundir punda. I>að er ekki
ojit, sem hnífur okkar kemur í svo feitt. I>ess
háttar jiiltar cru orðnir sjaldgæfir. Jacks Shep-
jiards líkar oru nú útdauðir -—• fólk er ílutt i
sakamanna-nýlendur fyrir fáeina sliillings“.
„I>jer talið um }>etta með andagijit, Mr.
Fix“, svaraði konsúllinn, „og jcg vona að yður
farnist vel, en liræddur er jeg um að yður veiti
46
sjerstakt hugboð um, að pjófurinn mundi vera á
Moncfoliu; og ef liann liafði farið frá Englandi
í pví skyni að komast til nýja lieimsins, pá
var cðlilegt að liann“færi heldur Indlands leiðina,
J>ví að á ]>eirri leið var iirðugra að finna menn
lieldur eu á Atl&ushafs leiðinni.
Lögreglu{>jónninn J>urfti ekki lengi að standa
í öngum sinum. Hvað ejitir annað lieyiðist sker-
andi blásturshljóð, sem gaf til kynna að gufu-
skipið væri í náixl. Allur burðarmanna og bænda-
múgurinn cgi|>zki J>aut niður að londingunni á
heldur óviðfeldinn liátt fyrir limi og föt áhorf-
endanna. Allmargir bátar lögðu líka af stað til
J>ess að mæta Monffo/íu.
I>cssi foykilega stóri skipskrokkur sást bráð-
lega milli liæðauna, scm að skurðinum liggja,
og J>egar klukkan sló 11, lagðist Mongolía >iö
akkeri á skijialæginu, c>g streymdi um leið gufuský
út, úr öryggispíjRinum.
Mikill fjöldi farpegja var á skipinu. Sumir
[>eirra stóðu kyrrir á stjórnbrúiini, og dáðust að
útsýninu, en allur fjöldinn fcír á land í bátunum,
som settir liöfðu verið fr„in til aö mæta skipinu.
Fix gætti vandlega að hverjum fyrir sig,
J>ogar menn stigu á land. Meðan hann var
önnum kafinn við petta, gekk cinn farpeginn til
lians, ruddi fjörlega frá bændunum, sem J>yrj>/.t
liöfðu utan um hanu, og spurði lögreglupjóninn,
39
Hann liafði visst gildi á verðbrjefa-kaujihöllinni.
Foggs verðbrjef voru bcðin fyrir ákvæðisverð og
hærra, og peysileg fjebrögð voru í frammi höfð.
En fimm dögurn ejitir burtför lians, cj>tir að
grein síi sem áður er um getið kom út, fjellu
verðbrjefin niður úr ákvæðisverði, og voru boðin
hverjuin scm vildi hafa [>au.
Einn maður dró enn lians taum, visinn og
aíllaus karl, Albemarle lávaiður. Dessi virðulegi
herramaður, scm ckki gat komizt uj>p af stóln-
um sinum, mundi hafa viljað gefa alcigu sina
til að fcrðast umhvcrfis jörðina, jafnvel á 10
árurn, og linnn liafði veðjað 50 púsundum punda
um að Philcns Fogg mundi fá sitt fram; og
[>egar fólk fór að skýra fyrir honum, bæði livað
ferðin væri hcimskuleg og gagnslaus, }>á varð
hdiium ekki annað að orði en petta: „Ef [>að
er mögulegt að gera pctta, ]>á ætti Englend-
ingur að verða til pess fyrstur manna“.
Eins og sakir stóðu nú, voru áhangendur
Pliileas Foggs óðum að fækka. Allir voru móti
honum, encla var ]>að ekki að ástæðulausu. Fólk
vildi ekki vera á hans bancli í vcðmálum með
meira en 1 á móti 50 eða jafnvcl 200. En
svo kom fyrir alveg óvænt atvik sjö dögum
ejitir burtíör lians, og ejitir pað átti hann alls
engan ineðhaldsinann. Kl. 0 að kvcldi liins
sjöunda dags fjekk yfir-umsjónarœaður Luudúua-