Lögberg - 16.09.1891, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, MIÐVIKUDAGINN 1G. SEPTEMBER 1891
Ö 0 b t X g.
6c«ð út að 5?:i Main Str. Winnipes,
af The L 'ógbcrg Printitig Pnblhhing Coy.
(Incorporated 27. May 1890).
Ritstjóri (Editor):
EINAK HJÖRI.EIFSSC'N
BUSINESS MANAGF.R: MAGNÚS PAULSON.
AUGLÝSINGAR: Smá-auglýsingar í eitt
skipti 25 cts. fyrir 30 orð eða 1 )>uml.
dálkslengdar; 1 doll. um mánuðinn. Á stærri
auglýsingum eða augl. um lengri tíma af-
sláttur eptir samningi.
BÚSTADA-SKIPTI kaupenda verSur aS til-
kynna sktijlega og geta um fyrverandi bú-
stað jafnframt.
UTANÁSKRIPT til AFGREIÐSLUSTOFU
blaSsins er:
THE LOGEEfjC PfyNTINC & PUBLISK- CO.
P. O. Box 368, Winnipeg, Man.
UTANÁSKRIFT til RITSTJÓRANS er:
EDITOIt LÖCItEKO.
P. O. BOX 368. WINNIPEG MAN.
i--MIDVIKUP. t iö. SEPT. sSgi. -
D5P Samkvæmt landslögum er uppsögn
kaupanda á blaði ógild, nema hann sé
skuldlaus, þegar haDn segir upp. — Ef
kaupandi, seui er í skuld við blað-
ið, flytr vistferlum, án J>ess að tilkynna
heimilaskiftin, )>á er það fyrir dómstól-
unum álitin sýnileg sönuun fyrir prett-
vísum tilgang'.
ar Eftirleiðis verðr á hverri viku prent-
uð í blaðinu viðrkenning fyrir móttöku
allra peninga, sem því hafa boriát fyrir-
farandi viku í pósti eða með bréfum,
en ekki fyrir peningum, sem menn af-
henda sjálflr á afgreiðslustofu blaðsins*
þvi að þeir menn fá samstundis skriflega
viðrkenaing. — Bandaríkjapeninga tekr
blaðið fullu verði (af Bandatíkjamönn-
um), og frá íslandi eru íslenzkir pen
ingaseðlar teknir gildir fullu verði sem
borgnn fyrir blaðið. — Sendið borgun i
P. 0. Money Orders, eða peninga í Ite-
gistered Letter. Sendið ess ekki bankaá-
vísanir, sem borgast eiga annarstaðar en
í Winnipeg, nema 25cts aukaborgun íyl
fyrir innköllan.
Af allri þeirri óráðvendni, sem
upp hefur komizt f Ottawa, er fátt
verra en það sem sannazt hefur um
prentstofnun stjórnarinnar, s«m stend-
ur undir umsjón ráðherrans Chap-
Jeaus. Meiri hluti nefndar peirrár
sem á að ranneaka öll pessi hneyksl-
ismál hefur gert sjer allt far um
að bæla rannsóknina niður og halda
hlífiskildi yfir Ciia[>leau, og það er
blátt áfram orðlagt, hve mikla hlut-
drægni formaður nefndarinnar hefur
s/nt ráðherrannm í vil. Og samt
sem áður hefur svo mikið komizt
upp, að óskiljanlegt er, að þing-
menn skuli þola manninn lengur i
ráðherrasessi.
Það er ekki nóg með það, að
maður sá sein Chapleau hefur sett
yfir prentstofnunina, Senecal, hefur
notað stöðu sína, að öllum líkind-
um með Chapleaus vilja og vitund,
til að auðga sjálfan sig og fje-
fletta landið um einar $50,000, að
því er, haldið er, heldur er og
Chapleau á enn óþægilegri liátt
riðinn við hneyksli þau er upp
hafa koinizt. Ilann er forseti La
Presse Newspaper Companys og á
mikið í fjelaginu, og þetta fjelag
hans var látið* hafa háar prósentur
af því sem keypt var til prent-
stofnunar stjórnarinnar af fjelagi
einu suðri í Bandaríkjum. Það hef-
ur reyndar ekki sannazt, að Chap-
leau hafi um þá samninga vitað, en
það er víst naumast nökkur lifandi
maður um þvert og endilangt land-
ið, sem um það efast, með því
líka að samningurinn um þetta var
undirskrifaður og innsiglaður á hinn
formlegasta liátt. l>ar á móti hefur
það fyllilega sannazt, að fjelög þau
sem vildu selja prentstofnun stjórnar-
innar vörur sínar voru neydd til,
með vilja og vitund Chapleaus, að
leggja svo og svo mikið fje fram
í kosningasjóð apturhaldsflokksins.
Auðvitað settu þau svo vörur sínar
þeim mun dyrara, svo að í raun
og veru var það landasjóður, sem
borgaði. 0‘g að lokum hefur það
sannazt, að töluvert af prentstílum,
sem keyptir hafa verið sunnan úr
Bandaríkjum banda prentstofnun
stjórnarinnar, hefur verið látið fara
ótollað inn í landið, en prentstofn-
unin auðvitað látin borga eins og
tollur hefði verið á þá lagður sam-
kvæmt lögum.
Eins og nærri má geta, hefur
mjög mikið verið rætt og ritað um
það síðara hlut sumarsins, hvort ó-
mögulegt mnni í raun og veru
vera að veajast sumarfrostunum, og
hafa skoðanirnar um það verið
allskiptar. Helzta vörn manna er,
eins og kunnugt er, í því innifal-
in, að svæla kringum akrana, hleypa
á þá reyk, sem leggst yfir jörðina
og varnar kalda loptinu að leggj-
ast að jörðunni. Sumir neita því
að .þetta ráð dugi, en allt af bera
þó fleiri og fleiri vitni um, að það
hafi komið að góðu haldi.
Einn merkismaður, sem ber
vitni um ágæti reyksins í þessu
efni, er Mr. W. W. Barrett, yfir-
umsjónarniaður yfir vatnsveitingum
og skógarækt í Norður Dakota,
Ilann gerði tilraunir með reyk á
landi sínu í Kamsey County þar í
ríkinu í sumar. Kl. 5 að • morgni
þess 23. ágústs var þriggja gráða
frost (29 stig á Farenh.) og him-
ininn var heiðríkur Ilann kveikti
þá í haugum, sem saman höfðu ver-
ið bornir kveldið áður, og þiðnaði
þá þegar ísinn á hveitinu þar sem
reykur lá á, en lijelzt þar sem eng-
inn reykur var. 26. ágúst gerði
hann sömu tilraun kl. 4 um riótt-
ina. Þá var frostið tveim gráðum
meira en fyrri nóttina, og kvika-
silfrið hjelzt fyrir neðan frostpunkt-
inn fram yfir sólarujipkomu. En
honum tókst að verja uppskeru sína
skemmdum, og hann er sannfærður
um, að svo framarlega sem reykur-
inn sje nógu mikill og breiðist út
yfir bveitið allan þann tíma sem
hætta er á ferðum, þá verji bann
hveitið áreiðanlega frostskemmdum.
í sambandi við þetta skulum
vjer geta tillögu þeirrar sem Mr.
W. H. Smith, veðurfræðiugur S
Montreal, hefur nylega komið með:
“Hundruð þúsunda, • millíónir
af trjám ætti að jilanta þvert yfir
Norðvesturlandið frá Keevatin til
Klettafjallanna, og með fárra mílna
milliliili allt suður að landamerkja-
línunni. öll líkiftdi eru til, að það
mundi gera stórkostlega breyting á
loptslagið. Kuldinn mundi verða
minni á vetrum og snjókoman meiri,
og sumrin rakasamari, og þá síður
liætt við frostum. Snjókoman mundi
þá að líkindum verða minni í aust-
urhluta Canada.“ Mr. Smitli hyggur
að þessi trje mundu draga að sjer
vætuna úr sunnanskyjunum, vötn og
lækir vaxa, og vætan aukast enn
meira við gufana frá Jieim. Og
jafnfraint mundu trjen verða eins
og varnargarður fyrir kuldaloptinu
norðan að. “Hinuað til hafa menn-
n
imir miskunnarlaust skaðað loptslag-
ið í lieitum löndum með skeyting-
arleysi sínu. Þar á móti liafa þeir
sjaldan reynt að bæta það. Hjer
virðist mjer vera tækifæri fyrir
Canada til að verða fyrirmynd
annara þjóða.“
Mr. Jón Eldon, sem nú er rit-
stjóri Heimskringlu, þó að stjórnar-
nefnd útgáfufjelagsins sjái sjer auð-
vitað ekki fært, almenns velsæmis
vegna, að láta það ujipskátt, segir
í síðasta blaði Heimskringlu, að
Einar Hjörleifsson hafi „nagað ná-
inn“ með grein þeirri, sem hann
hefur ritað í I.ögberg um Gest
heitinn Pálsson. í>ó að orðatiltæki
þetta sje nokkuð Eldonskt og ó-
venjulegt, búumst vjer við, að það
muni eiga að þyða það sama sem
að „leggjast á náinn“.
Nú vita [>að allir sJcynsamlr
monn, sem lesið liafa Jiessa grein
Einars Hjörleifssonar, að hann hefur
ekki lagzt á neinn með henni, því
síður vitaskuld nagað neinn. Að
eins kann einhverjum óvitrum aul-
um, eins og t. d. ritstjóra Heims-
kringlu, að finnast vera lagzt á
Heimskringlu, eða láta sem sjer
finnist það, þ(Ý að ekki væri í þess-
ari umræddu grein gefið í skyn
með einu einasta orði nokkuð það
er meiðandi gat verið fyrir Hkr.,
nje nokkurn rnann, sem við hana
er riðinn.
En hvað um það — Heims-
kringla hlytur það að liafa verið,
sem lagzt hefur verið á, eptir sk'ln-
ingi Jóns Eldons. Hún er ndrinn,
sem nagaður á að hafa verið.
A'jer höfðum nú að sönnu ekki
bú'zt við því, að Eldon mundi bera
mjög hiyjar till'nningar til blaðs
þess, sem hann hefur atvinnu sína
af, því að vjer höfum aldrei heyrt
þess getið, að hann hafi borið hlyjar
tilfinningar til neins undir sólunni
En sannast að segja höfðum vjer
ekki við því búizt, að liann mundi
þegar í byrjun ritstjórnar sinnar
fara að svívirða blaðið með því að
kalla það „ná“. Vitaskuld er blað-
ið orðið andlegur nuisance ground
íslendinga í Vesturheimi, úr því að
það er komið undir Eldons stjórn,
svo að orðatiltæki hans á ekki illa
við, þar sem dauð hræ eru flutt á
slíka staði. En samt sem áður hefð-
um vjer búizt við að hann hefði
hlífzt við að koma með slíkt upp-
nefni um blað sitt, af þeirr?. ein-
földu ástæðu, að það liggur svo
undur nærri að álykta á þá leið,
að sje Heimskringla nár, þ& sje
ritstjóri liennar nétliis, [>ar sem hann
bæði lifir á henni og á þar meir!
umferð um en nokkurt annað kvik-
indi.
Lögberg hefur ávallt verið mjög
vinveitt Mr. Kristni Stefánssyni, en
þó fráleitt nokkurn tíma (ins inni-
lega eins og þessa dagana síðan
Heimskringla koin með hans síðasta
greinarstúf. Mr. Stefánsson stað-
festir þar nieð skylausum orðum
allt, sem Lögberg liafði sagt um
viðskipti hans við blaðið. t>ó er
þessi aukni vinskajiur frá vorri
hálfu ekki af því sjirottinn, því að
vjer höfum ekki gert osí I hugar-
lund, að neinum mundi detta í
hug, að vjer færum að skrökva
neinu upp á þann mann. En hitt
þylíir oss miklu skipta, að þegar
Kr. St. setur sig niður til að segja
einhver ónot um blað vort, þá skuli
honum ekki detta neitt annað í
hug, en að drótta því að blaðinu
— þó að það vitaskukl eigi að
vera óbeinlínis og undir rós — að
það haldi því fram, „að hver sem
deyr og ekki er í ísl. lút. söfnuð-
inum, fari til helvítis.“ Þessi get-
sök liittir Lögberg álíka vel eins
og hún hittir tunglið, því að hver
einasti maður, sem Logberg hefur
lesið, veit mjög vel að hún nær
engri átt. Og einmitt þetta, að
láta sjer ekki detta nein önnur ó-
not í hug uir blað vort, þegar
gremja situr í manni, það synir
betur en langar lofgreinir hefðu
getað gert, að Kristinn Stefánsson
ber í raun og veru hlyjan liug til
vor, þó að í hann lia.ii fokið f
þetta sinn.
Þess vegna erum vjer og meiri
vinir lians eptir en áður, eins og
vjer tókuin fram I byrjuninni á
þ 3SSUU1 greinarstúf.
Logbefg almennings.
[Uodir Jeasari fyrirsögn tökum vjer upp
groinir frá ínönnum hvaðamefa, sem óska
að stíga fæti á Lögberg og reifa nokkur
)>au málefni, er lesendur vora kynni
varða. — Auðvitað tökum vjer eigi að oss
ábyrgð á ekoðunum þeim er fram koma
í slíkum greinum. Engin grein er tekin
upp nema höfundur nafngreini sig fyrir
ritstjóra blaðsins, en sjálfráðir eru höf-
undar um, hvort nafn )>eirra verður prent-
að eða ekki].
VERKAMANNAFJELAGIÐ
f
WlNNIl'EG. •
Það var 29. júlí. síðastl., sem
Lögberg færði oss greinilega fregn
um sigur verkamanna í Wrinnipeg, og
sannarlega gat sú fregn ekki glatt
14
hann hafðí rennt niður sterku eitri.
„Þjer liafið tekið inn rottueit-
ur!“ hrópaði ókunni maðurinn, sem
inni í vagninum sat; þá rak hin
ákærða upp hljóð, þreif öskjurnar
út úr höndunum á Stefáni og fleygði
þeim langar leiðir út um glugg-
ann. «
Ókunni maðurinn gekk að glugg-
anum og setti vandlega á sig stað-
inn, þar sem öskjurnar hlutu að
hafa komið niður. I.estin var þá
rjett við járnbrautarstöð, og þar'fór
hann út, cn Iiafði gát á samferða-
fólki sínu frain á síðasta augiia-
blikið.
Maðurinn gekk á konana um
það, hver hefði látið liana fá þess-
ar öskjur, eða hvar hún hefði feng-
ið þær, en ókunni maðurinn lieyrði
ekki nokkurt hljóð koma út af vör-
um hennar frá því fyrst hapn sá
hana, og þangað til hann skildi
við hana, að undanteknu þessu eina
ópi, sern hún rak upp, eins og jeg
sagði áður.
En þegar ókunni maðurinn var
að loka dyrunum, sá hann hana
hallast áfram og taka utan um
19
um hafi þótt enn meira í,liana var-
ið af því að hann gat tekið haua
frá öðrum manni; hann hefur ætl-
að sjer að fá rjetti sínuni fram-
gengt, og það hefur hann sagt
henni, en veslings konan ekki heyrt
nema helminginn af því sem hann
sagði, og hlustað af öllum mætti
eptir fótataki unnusta síns fyrir ut-
an húsið. Hún hlytur að hafa lát-
izt ætla að verða við kröfum lians,
annars hefði hann ekki þegið af
henni injólkurbollann, sem liún hafði
laumað eitrinu í; þó undarlegt megi
virðast, hlytur hún líka að hafa
haft sterkt svefnmeðal undir hönd-
um, því að leyfar hafa fundizt af
því í maga hans, og þannig hefur
liún með sinni styrku hönd komið
tvennskonar lyfi í drykk ]>ann er
hún byrlaði nianninum grunlausum.
Látum okkur hugsa okkur hana,
þegar hún hef>ir horft á árangur*
laus umbrot Lans og þjáningar,
þangað til svefnlyfið liefur borið
hærra hlut yfir eitrinu, og sigið
hefur á hann blundur sá er hún
vissi, að lilaut að enda með dauð-
anum, eða jafnvel endað allt í einu,
22
snærið fram af höndum sjer; svo
slaknar allt í einu á snærisendan-
um, líkaminn er kominn alla leið
niður, hún kastar snærinu niður til
hans, lætur hlemminn falla og svo
er öllu lokið.
Enn hefur liún farið að öllu
með einstakri aðgætni og byggni,
enda hefur hún haft mikla hjálji af
því stórkostlega líkamsafli, sem henni
er gefið. Ilún getur jafnvel heilsað
Stefáni Croft eins og ekkert hefði
i skorizt, og þvegið bollann, sem
maður liennar hafði drukkið úr; en
morguninn eptir missir hún kjark-
inn algerlega, og fer svo grunsam-
lega að ráði sínu, að, það var lík-
ast því sem hún væri brjáluð. Um
inorguninatartíinann skammtar hún
mat aukreitis, eins og húu ætlaði
hann einhverjum gesti; húu snyr
aptur til hússins, eptir að þau höfðu
bæöi farið úr því rneð þeim ásetn-
ingi að öllum líkindum, að koma
þatigað aldrei aptur. Hún lyptir
upp hlemrnnum og skilur gatið ej>tir
oj>ið, festir langt snæri við krók
og lætur það hauga niður í kjall-
arann, svo að auðvelt var fyrir
11
ið svo ánægð í, til þeyg heimilis,
sem enn var ófengið og óvíst.
Vera má, að maðurinn hafi einhvern
tíma litið aptur, en víst er um
það, að hin ákærða gerði meira;
þegar hún var komin nokkuð frá
húsinu, þóttist hún hafa gleyint
einhverju, bað hann að halda á-
fram, sneri aptur og ílytti sjer. En
hann varð að kannast við það nauð-
ugur, að hún hefði komið tómhent
aptur, náföl; augun hefðu verið eins
og í óðri manneskju, hún hefði átt
bágt með að ná andanum, stamað,
og yfir höfuð hefði verið allt útlit
fyrir að hún liefði orðið fyrir ein-
hverju hræðilegu skakkafalli. Hann
spurði hana, hvort nokkur nágrann-
inn hefði móðgað hana; liún hrissti
höfuðið, en vildi ekki segja neitt
um það, hvernig á þessari breyt-
ingu stæði. Ilonni var frámuna-
lega annt um að ná í járnbrautar-
lestina, en sagði ekki nokkurt orð>
á leiðinni, og kom þó alvarlegt at-
vik fyrir meðan hún var í lestinni-
(Nú sneri málafærslumaðurinn sjer
við, leit fast á mig og sagði:).
Eptir þessu atviki tók eiun jnaðnf