Lögberg - 26.09.1895, Blaðsíða 2

2
LÖOBSRQ, FIMMTUDAGINN 26. SEPTEMBER 18P5.
Lýsing J»jórsár-briiarinnar.
I>etta er hengibrú, eins og á
ÖlfnsS, úr eintómu járni; lengdin milli
brúarstöplanna 256 fet ensk, 4 fet
meira en aðalhafið er á ölfusárbrúnni;
en par er ecn frcmur meira en 100 feta
haf á landi, sem brúin næreinnig yfir,
°g er pví Ölfusárbrúin í rann rjettri
nær priðjungi lengri. Pjórsárbrúin
er breiðari en hin, 10^ fet milli hand-
riðanna, sem einnig eru nokkuð hærri,
2 álnir, og miklu meira í pað borið,
krossslár og bogar af járni. Brúar-
Strengjunum, 3 hvorum megin, af
margpættum járnvír nndnum, halda
upp 26 feta háar járnsúlnagrindur, er
tnjókka upp á við, 4 alls, 2 við hvorn
brúarsporð, en skammbiti sterkur á
inilli peirra hvorra tveggja ofan til
til frekari styrktar. Eystri súlurnar
standa á 8—9 álna steinstöplum, se-
menteruðum, en að vestanverðu er sú
hleðsla ekki nema 1—2 fet, með pví
að par liggur hamar að áuni. Haf er
talsvert meira undir biúna frá vatns-
fleti en á Ölfusá, á að gizka fullar 16
álnir. Trjebrú tekur við að austan-
verðu af járnbrúnni upp að brekk-
unni fyrir ofan, 10—11 álna löng
leið upp að atkerishleininni par.
Kins og kunnugt er, pá er jafnan á
hengibrúm uppihaldsstrengjum fest
í atkeri, sem greypt eru neðst niður
í par tiigerða sementssteypustöpla.
Brúin sjálf á t>jórsá er öllu
traustari að sjá og verklegri en sú á
Ölfasá, en annar umbúnaður hvergi
nærri eins mikill nje traustlegur;
einkum stöplableðsla nijög lítil hjá
pví sem par er. Er pó í>jórsárbrúin
talsvert dyrari, svo að brúarsmiður-
inn virðist hljóta að hafa grætt vel á
verkinu, í stað pess að sá sem hina
tók að sjer, hr. Tr. Gunnarsson, tapaði
til muna á pví.
Kæða landritarans.
Hann kvað landshöfðingjann, er
eigi hefði getað komið sjálfur vegna
annríkis við pingið, hafa falið sjer að
bera kveðju sína mannfjölda peim, er
lijer væri saman kominn í dag til
pess að hefja umferð um pessa nýju
b.-ú, pettaglæsilega, mikla mannvirki,
er nú blasti við augum mauna, full-
gert fyr en nokkurn varði.
Þess hefði verið óskað, pegar
Ölfusárbrúin var vfgð fyrir tæpum 4
árum, að sú gersimi hefði líka náttúru
og hringurinn Draupnir, er af drupu
átta gulihringar jafnhöfgir níundu
hverja nótt. X>etta virtist hafa orðið
að áhrínsorðum, par sem síðan heff u
verið brúaðar eigi allfáar ár og miklar
tor'ærur pe3sa lands (Hvítá f Borgar
firði á 2 stöðum, Hjeraðsvötnia eystri,
m. tn.), og nú bættist við petta nýja
Stlrvirki, Djórsárbrúin, som enginn
mundi telja óhöfgari dýrgripnum hjá
Selfossi. Mætti pví með sanni segja,
að ölfusárbrúin markaði nýtt tímabil
í samgöngu-sögu pessa lands.
t>vf færi að vísu fjarri, að hug-
myndin um brúargerð á l>jórsá væri
sprottin upp eða fædd af brúargerð
inni á Ölfusá. I>ær bryr hefðu báðar
lengi átt sameiginlega sögu, meðan
pær hefðu að eini verið hugmynd eir,
bofin fiam af pörf og prá.
Ræðm. rakti pví næst lauslega
un lirbúningssögu brúnna: vakið máls
á peim á almennum fundi í Rangár-
vallasyslu 1872,- sendiför Vindfeld-
Hmsens hingað 1873 að rannsaka
brúarstæðin, bænarskrá til pincrgins
1877 u:n 168,000 króna fjárveiting
úr landsjóði til brúnna beggja, sem
pó pótti of mikið f ráðizt, sampykkt
á pingi 1879 að veita 100,000 kr. lán
úr viðlagasjóði til peirra gegn endur-
borgun á 40 árum af 4 næstu sýslu-
fjelögum og Reykjavfk, en lægsta
tilboð um verkið, sem pá fjekkst, varð
192,000 kr.; eptir pað hætt við að
hafa báðar brýrnar í taki í einu,
heldur stungið upp á á pingi 1883 að
brúa að eins aðra ána (Öifusá) í
senn, en láta hina bíða betri tíma, og
lauk svo, sem kunnugt er, að brú
komst á Ölfusá 1891, eptir mikla
erflðleika og fyrir lofsamlega fram-
göngu ýmsra manna.
Svo ríkt sem pað hefði veiið í
huga mönnum áður, að pörf væri á
brú á petta punga og volduga vatns-
fall, sem nú stæðum vjer hjá, pá
hefði pað ekki verið síður eptir að
ölfusárbrúin var komin á, og menn
revndu pann ómetaulega hagnað og
ljetti, sem er að slíkri samgöngubót.
Hin almenna gleði pjóðarinnar yfir
Ölfusárbrúuni og aukið traust á mátt
sinnjog megin hefði og gert hana
fúsari og áræðnari til fleiri stórvirkja.
Hjer um bil 4 mánuðum eptir að Öl-
fusárbrúin var komin á liefði ráðgjafinn
tilkynnt landshöfðingja, at Ripperda
mannvirkjafræðingur, sá er eptirlit
hafði við Ölfusárbrúna, meðan hún
var í smfðum, og pá átti kost á að
heyra, hve mikið áhugamál mönnum
var að fá einnig brú á I>jÓrsá, hefði
haðizt til að gera uppdrætti og áæt’-
anir um slfka brú, hjá Þjótanda, og
pá pegar með vorinu hefði landshöfð-
ingi tekið til að gera ráðstafanir til
að kannað væri brúarstæðið, bygg-
ingarefni í brúarstöpla o. s. frv. Til-
boð voru fengin, og yfir höfuð hið
mesta kapp lagt á, af stjórnarinnar
hálfu, að hafa málið sem bezt undir-
búið undir næsta alpingi, 1893, er
sampykkti síðan tafarlaust frumvarp
stjórnarir.nar um 75,000 kr. fjárveit-
ingu úr landssjóði til pess fyrirtækis,
— í stað pess að hann greiddi að eins
| af Ölfusárbrúarkostnaðinum. Frum-
varp petta hlaut staðfesting konungs
rúmum h&lfum mánuði eptir pinglok,
16. sept. 1893, og síðan bráðlega tek-
ið tilboði pvf uui b, úarsmiðið, er bezt
pótti, en pað var frá verkvjelasmíða-
fjelaginu Vaughan& Dymond í New-
castle, er pegar var orðið góðkunnugt
hjer í landi fyrir smíði sitt á Ölfusár-
brúnni og alla frammistöðu par. Tók
fjelagið að sjer brúarsmíðið að öllu
leyti, bæði stál og stein, fyrir umsamið
verð, og ljet í fyrra sumar reisa stöpl-
ana undir brúna og samsumars flytja
hana sjálfa til Eyrarbakka, en paðan
var hún flutt upp að brúarstæðinu í
vetur sem leið. Sfðan kom Vaughan
mannvirkjafræðingur sj&lfur hingað
í vor, og heflr stjórnað allri vinnunni
við brúna hjer f sumar, og rekið hana
með peim dugnaði og atorku, sem
allir sjá, að brúin er nú fullger til
afhendingar og afnota fyrir alinenn-
iog frekum mánuði áður en smíðinni
purfti að vera lokið eptir samningum.
J>annig er fá hugsjón peirra
manna, er fyrir frekum 20 árum hófu
upp tillöguna um, að brúa I>jórsá og
Ölfusá, og báru n ál pað fram ping
eptir ping, orðin að öflugri smíð úr
stáli og steini. I>cssar pjóðkunnu
systur, pessar póttafullu og blendnu
heimasætur Suðurlandsins hafa loks
orðið að brjóta odd af oflæti sínu og
taka festum af tignum brúðguma :
framfaraanda og framkvæmdarprótt
pessa lands. Önnur samiiking ætti
pó betur við. t>ær væru, pessar jöt-
unbornu systur, eins og glófextar
ótemjur, fjörugar og ferðmiklar, er
geystust áfram með flakandi mökk-
um, fnasandi nösum og háværum
jódyn. Nú hefði loks tekizt að koma
við pær beizli með strengum úr ensku
stáli og stríðum stengum. Nú gæti
hvert barn farið ferða sinna fyrir
peim livort heldur væri sumar eða
vetur.
I>essi brú, sem tengir saman tvö
mikils báttar hjeruð, frjóðsöm og
sögufræg, Arnessýslu og RaDgárvalla-
sýslu, er eitt hið mesta jökulvatn
pessa lands hefir sundur stfað frá alda
öðli,—hún jartegnar mikinn sigur,
sigur yfir fátækt og erflðileikum, en
sjerstaklega sigur yfir ýmsum óheilla-
vænlegum og rótgrónum hleypidóm-
um, um vanmátt, örbirgð og upp-
blástur þessa lands. Hver sigur í
líka átt og pessi sýnir, að landið
getur gróið upp, er að gróa upp, mun
gróa upp og skal gróa upp. Til pess
að landið grói upp, parf að eins sam-
einaða krapta, por, pol og vilja til
að verma og græða. I>að er ótrúlegt,
hverju góður vilji og traust getur til
vegar komið, hvern árangur pað getur
haft, að keppa jafnan áfram og
upp á við, pótt ekki sjái fram úr í
fyrstu.
Mjor kemur til lmgar frásaga
pjóðsnillingsins norska, Björnstjerne
Björnssons, um pað, hvernig lyngið
og fjalldrapinn fóru að hylja fjalls-
hlíðina, og hvað pau sáu, pegar pau
voru komin alla leið upp á brún.—
I>að var í djúpum dal og eyðilegum.
Eptir dalnum rann straumhörð grjótá
og köld. Háar fjallshlíðar báðum
megin, berar og naktar, urðin tóm.
í litlu rjóðri niður við ána stóðu eptir
frá fyrri tímum nokkrar tóar af fjall
drapa, eini og björk, og svo ein út-
lend hrísla, sem hafði verið gróður-
sett par í fyrndinni. t>au porðu varla
að líta upp til hlíðarinnar auðu og
beru, áttu paðan feigðar von : að
einhver skriðan rifi pau upp eða bældi
pau undir sig, eins og systkin peirra
hin eldri. En pá bar pað ti> einn dag,
er sól skein hlýtt á fjalldrapann, að
honum kom i okkuð nýtt í hug. Hann
vjek sjer fvrst að útlenda viðinum,
sem v^r á'itlegastur til framkvæmdar.
„Eigum við ekki að reyna að klæða
fjallshlíðina ?“ sagði hann við útlenda
viðinn. En hann hristi höfuðið og
kvað pað óðs manns æði. Þá sieri
hann sjer að eininum og bar upp
sömu tillöguna við hann. Hann tók
pegar vel f pað, og björkin eins. Svo
fóru pau að reyna að fika sig upp á
við, teygðu eina rót ofurlftið upp
fyrir sig, upp í melinn, kolsvartur
fj alldrapinn fyrst og hinn gróðurinn
á eptir. I>au áttu mikla erfiðleika
við að stiíða. Þegar pau voru komin
upp í miðjar hlíðar, varð fjallið vart
við eitthvað kvfkt á sjer og seudi af
stað læk til pess að vita, hvað um
væri að vera. En lækurinn reif upp
allan nýgræðinginn og hrakti pað
niður í dalverpið aptur. Fjalldrapinn
ljet pó ekki hugfallast. Hann skor-
aði aptur á eininn og björkina að
klæða hlíðina, og pau fóru aptur af
stað, á sama hátt og fyr, hægt og
hægt, með sama áformi og fyr : að
komast alla leið upp á brún. Og pað
tókst að lokum. En pegar pau voru
komin upp á brún, pá gaf peim á að
líta. Þar var allt eintómur iðgrænn
skógur, svo langt sem augað eygði,
og sjálf voru pau búin 'að klæða alla
fjallshlíðina, svo að nú var allt ein-
tóm saraföst gróðurbreiða. Svona er
pað að keppa upp og áfram, og láta
e’gi hugfallust.
Iljer er margar hlíðar að klæða,
mörg flög að græða ; en lijerer einn-
ig til lyng og fjalldrapi, einir og
björk, sem ef til vill komast upp á
fjallið, ef pau reyna með polinmæði
og víla ekki fyrir sjer að færast stór-
virki í fang.
Þau standa föst og óhögguð, orð
skáldsins :
— — „Eyjan hvíta
á sjer enn vor, ef fólkið porir
guði að treysta, hlekki að hrista,
hlýða rjettu, góðs að bíða.
Fagur er dalur og fyllist skógí,
og frjálsir menn, pegar aldir renna.“
„Þegar aldir renna.“ Já, en
hversu margir aldir eiga að renna,
hversulangur tími á að líða ? Það er
vitaskuld ekki að öllu undir mönnum
komið, en svo mikið er víst, að reyni
mennirnir ekki að leita upp á við og
áfratn, eins og fjalldrapinn, einirinn
og björkin, pótt upp á óvissu sje, pá
fyllist dalurinn aldrei skógi.
Hver veit nema pess verði ekki
eins langt að bíða og sumir hyggja,
að ísland komist nokkuð inn í fram-
fura- og framkvæmdnrstraum aldar-
innar, eins og önnur lönd. Hver veit
nema pess sje ekki ýkjalangt að bíða,
að vjer eins og aðrar pjóðir hugsum
jafnvel hærra en pað, að komast
klakklaust yfir árnar, hugsum til pess
að beizla vorar voldugu ótemjur, ár
og fossa, til vinnu, til pess að erfiða,
verma og lýsa. Hver veit nema ein-
hvern tíma takist að hepta uppblástur
og eyðing af sandi,—nema dalurinn
fyllist skógi.
Ýmsir inunu vilja kalla petta
ekki annað en hugarburð, óljósar,
rótlausar vonir. En svo framarlega
sem pjóð vor og land er háð sama
framfaralögmáli og aðrar pjóðir og
önnur lönd, verður petta meira en
hugarburður. Von er upphaf alls
góðs, pess er mönnum er sjálfrátt.
Upp af lienni sprettur áhugi, af Aliuga *
vilji, af vilja kraptur. En vonleysi
drepur allan krapt og kjark. Jafn-
framt vonglöðu trausti og trú á æðri
vernd og varðveizlu purfutn vjer aðra
trú :
Vjer purfum trú á mátt og megin
á manndóm, framtíð, starfsins guð,
purfum að hleypa hratt á veginn,
hætta við vil og eymdarsuð.
Þurfum að minnast margra nauða,
svo móður sve.lli drótt af pví,
purfum að gleyma gömlum dauða
og glæsta framtíð seilast í.
Um leið og jeg í umboði lands-
höfðingja votta brúarsmiðnum, lir.
Vaughan, pakkir fyrir framkvæmd
hans og óska honum góðrar heim-
komu eptir farsællega lokið starf, skal
jeg að lokum geta pess, að svo er um
sarnið milli hans og landsstjórnaiinn-
ar, að áður en brúnni sje veitt við-
taka til fullnustu, skuli reyna hana
með jöfnum punga, er nemi 80 pund-
um á hvert ferh.fet, og skal sá pungi
hvíla á lienni í daga. Haggist pá
nokkuð, umbætir brúarsmiðurinn pað
á sinn kostnað. Ea með pví að svo
atvikaðist, að bæta purfti ofan á
stöpulinn í suma.r og sú viðbót er ef
til vill ekki búin að ná peirri hörku
S3m hún nær síðar, hefir pótt rjettara
að fresta peirri prófun um sínn.
Reglur fyrir umferð um brúna hefir
landshöfðingi sett samhljóða peim
við Ölfusá, og falið sýslumönnum
Arnesinga og Rangvellinga fyrir
sýslunefndanna hönd, að sjá um gæzlu
brúarinnar í bráð, par til er fullnaðar
ráðstöfun verður gerð um pað atriði.
Að svo mæltu lýsi jeg pvl yfir í
urnboði landshöfðingja:
Að brúin á Þjórsá hjá Þjótanda
er upp frá pessu frjáls til umferðar
fyrir almenning, og vona jeg að allir
viðstaddir sjeu samhuga í pví, að
biðja guð að haldi verndarhendi
sinni yfir pessu mannvirki, blessa
framfaratilraunir pjóðarinnar og petta
jand, fósturland vort.
(Eptir ísafold).
witKProvcrbs
but don’t try to patob up a lingerinj
cough or cold by trying experimental
remedies. Take
PYNY-PECTORAL
and relief is certain to follow. Curet
the most obstinate coughi, colds, sore
throats, in faot every forra of throafc,
lung or bronchial inflaramation in-
duced by cold.
JLurge Ilofcfcle. 25 Centsu
í RAKARABÚÐ
M. A. Nicastros
áið pið ykkur betur rakaða fyrir lOc.
en annarsstaðar í bænum. Hárskurður
"5c. fyrir fullorðna, 15c. fyrir ung
linga. Tóbak og vindlar til sölu.
33T Main Strcet,
næstu dyr við O’Connors llotel.
KAUPID
‘HIGII SPEED"
PRJONAVJELAR.
Ódýrustu prjónavjelar í heimi.
Prjóna sokka, vetlinga, nærföt o. fl.,
og gera verkið bæði fljótt og vel.
laka 72 lykkjur á sekúndunnni.
Yfir 40 íslendingar hafa nú keypt
vjelar pessar, og allir gefa peim hinn
bezta vitnisburð-
Yerð, með einum Cylinder $10;
með premur Cylinders $14. Sendar
kaupendum innan Manitoba kostnað-
arlaust ef full borgun fylgir pönt-
uninni.
Skrifið eptir upplýsingum og
sendið pantanir yðar til
G. Eyjolfsson,
lcelandic River, - - tyanitoba,
sem hefur útsölu á vjelum pessum í
Manitoba.
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
♦ ♦ ♦♦
♦ ♦
♦
♦
♦
Ilvergi í bæn-
Ulll er mögulegt að fá fall-
X egri og betri úr og klukkur
♦
♦ en í búð
| G. THOMAS,
♦ N. W. Cor. Main & PortageAve.
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
. _____________„ ♦
♦ ° ♦
♦ ♦
♦♦ ♦♦
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
CAv tAI o, I nAUt MARKs
COPYRIGHTS.
t
CAIV I OBTAIN A PATENT í For a
prorapt answer and an honest opinion, wrlfce to
MIJNN tfc CO.* who have bad nearlyflfty years*
experience ln the patent business. Communica-
tions strlctly confldential. A Handbook of In-
formation concerning Patents and how to ob-
tain them sent free. Also a catalogue of mechan-
ical and scientiflc books sent free.
Patents taken tbrough Munn & Co. reccivo
epecial noticeinthe Scientific Amerirnn, and
thus are brought widely beforethe publicwith-
out cost to the inventor. This splendid paper,
issued weekly, elegant ly illustrated, has by far the
largest circulation of any scientiflc work in the
world. S3 a year. Sample copies sent free.
Building Edition, monthly, $2.50 a year. Singlo
copies, 2.) cents. Every number contains beau-
tirul plat.es, in colors, and photographs of new
houses. with pians, enabling builders to show tho
latest designs and secure contracts. Address
MUNN & COM Nkw Youk, 361 Broadwat.
Seymour House,
HlarKGl Square % Wlnnipeg.
(Andspænis Markaðnum).
Allar nýjustu endurbætur. Keyrsla ókeypis ti
og frá vagnstoðvum. Aðbúnaður hinn bezti'
John Baird,
Eigandi.
SUMAlt SKOR.
Morgan hefur hið bezta upplag j bten-
um af ljettum skóm fyrir sumarið.
Allar sortir—allir prjsar, Fínir reim-
anir eða hnepptir dömu „Kid“skór á $1,00
parið.
Mr. Frank Friðriksson vinnur í ðúð-
inni og talar við ykkur á ykkar eigin
máli.
A. G. MORGAN
412 Main St.
MANITOBA.
fjekk Fybstu Vkiiði.aun (gullmeda-
líu) fyrir hveiti á malarasýningunni,
sein haldin var í Lundúnaborg 1892
og var hveiti úr öllum heiminum sýnt
f>ar. En Manitoba er ekki að eins
hið bezta hveitiland í h'úmi, heldur er
þar einnig pað bezta kvikfjárræktar-
land, sem auðið er að fá.
Manitoba er hið hentugasta
svæði fyrir útflytjendur að setjast að
1, f>ví bæði er J>ar enn mikið af ótekn
am löndum, sem fást gefins, og upp-
vaxandi blómlegir bæir, par sem gott
fyrir karla og konur að fá atvinnu.
í Manitoba eru hin miklu og
fiskisælu veiðivötn, sem aldrei bregð-
ast.
í Manitoba eru járnbrautir mikl-
ar og markaðir góðir.
í Manitoba eru ágætir frískólar
hvervetna fyrir æskulýðinn.
í bæjunum Wiunipeg, Brandon
og Selkirk og fleiri bæjum munu
vera samtals um 4000 íslendingar.
— í nýlendunum: Argyle, Pipestone,
Nýja íslandi, Álptavatns, Shoal Lake,
Narrows og vesturströnd Manitoba
vatns, munu vera samtals um 4000
rslendingar. í öðrum stöðum í fylk-
inu er ætlað að sjeu 600 íslendingar.
í Manitoba eiga pví heima um 8600
íslendingar, sem eigi munu iðrast
pess að vera þangað komnir. í Manl-
toba er rúm fyrir mörgum sinnum
annað eins. Auk pess eru I Norð-
vestur Tetritoriunum og British Co-
lumbia að minnsta kosti um 1400 ís-
lendingar.
íslenzkur umboðsm. ætíð reiðu-
búinn að leiðbeina ísl. innflytjendum.
Skrifið eptir nýjustu upplýsing-
um, bókum, kortum, (allt ókeypis) til
Hon. THOS. GREENWAY.
Minister »f Agriculture & Immigration,
WlNNlPEG, ManITOBA.