Lögberg - 26.09.1895, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 26. SEPTEMBER 1895
gögbítg^
tieuð út aðl4i Pnno33S Str., Winnlpa^ *
Thc Löqbcrg Printing &• Publishing Co'y.
(Incorporated May 27, i89o).
Ritstjórx (Editor);
SIGTR. JÓNASSON.
Businrss manager: B. T. BJORNSON.
AUGLÝSINGAR: Smá-auglýsingar I eitt
kipti 25 cts* fyrir 30 orð eöa 1 þuml.
dálkslengdar; 1 doll. um mánuðinn. Á stserri
axglýsingum eða augl. um lengri tíma af
sláttur eptir samningi.____________
BÚSTAD A-SXIPTI kaupenda verCur aC ti
nna tkrtf.cga og geta um fyrvtrandi bú
staS jafnframt,
UTANÁSKRIPT til AFGREIÐSLUSTOFU
blaðsins er;
Th(E LÓG8EHG PRiNTING & PUBUSH- CO.
P. O. Box 368, Winnipeg, Man.
UTANÁSKRIFT til RITSTJÓRANS er:
EUITOK LÖGBERC.
O. BOX 368. WINNIPEG MAN.
__ yiMMTUDAOINN 26. SEPT. 1895.
ty Samkvæm iaDí.slögum er uppsögn
kaupanda á blaöi ógild, nema hann sé
skuldlaus, þegar hann segir upp. — Kf
kaupandi, sem er í skuld viö blað-
ið flytr vistferlum, án þess að tilkynna
heimilaskiftin, þá er það fyrir dómstól-
unum álitin sýnileg sönuun fyrir ^rett-
vísum tilgangi.
qr Eptirleiðis verður nverjum þeim sem
sendir oss peninga fyrir blaðið sent viður
kenmng fyrir borguninni á brjefaspjaldi,
hvort sem borganirnar hafa til vor komið
frá Umboðsmönnum vorum eða á annan
hátt. Ef mennfáekki slikar viðurkenn-
ingar eptir hæfllega lángan tíma, óskum
vjer, að þeir geri oss aðvart um það.
__ Bandaríkjapeninga tekr blaðið
fullu verði (af Bandaríkjamönnum),
og frá íslandi eru íslenzkir pen-
ingaseðlar teknir gildir fullu verCi sem
borgun fyrir blaðið. — Sendið borgun í
P. 0. Money Orders, eða peninga í Iie
gistered Letter. Sendið oss ekki bankaá
visanir, sem borgast eiga annarstaðar en
Winnipeg, nema 35:ts aukaborgun fylgi
fyrir innköllun.
Alþingi Islaiuls.
Á laugardaginn var bárust oss 3
númer af „ísafold“, dags. 24. 28. og
31. f. m. (ágúst). Þegar síðasta blað-
ið kom út, var búið að slíta alþingi,
og birtum vjer annarsstaðar í blaðinu
meiri hlutann af fróðlegu yfirliti, sem
ritstj. „ísafoldar“ hefur ritað um starf
f>exsa pings. Auk þess, sem skj?rt er
frá 1 þeim hluta yfirlitsins er vjer
birtum, getur „ísafold“ um f>að, að
f>að var á endanum sampykkt 1 efii
deil 1 að veita- Skúla Thoroddsen
50)0 kr. skaðabæturnar, f>rátt fyrir
mótmæli landshöfðirgja, en hækkun-
in á eptirlaunum hans fram yfir pað
sem eptirlaunalögin heimila, 500 kr.
á ári, var felld eins og áður hefur verið
getið. í>að verður nú fróðlegt að
frjetta, hvort danska stjórnin neitar
að* samþykkja fjárlögin vegna pess,
að pessar 5000 kr. til Sk. Thorodd-
sens standa I peim, eins og landshöfð-
inginn gaf fyllilega í skyn að mundi
verða 8fleiðingin.
Eins og lesendur vorir sjá af
frjettum eptir „ísafold"1, sem vjer
einnig prentum í pessu blaði, hafa tvö
nýmæli verið rædd eitthvað á pessu
síðasta pingi, nefnil. lagning telegrafs
milli íslands og hinna brezku eyja,
og lagning telefóns milli lteykjavík-
ur og Akureyrar, ásamt greinum út
úr aðal telefón-línunni, t. d. til ísa-
fjarðar. Neðri deild lýsti yfir pví, að
hún vildi sampykkja 45,000 króna
árlega fjárveitÍDgu til telegrafsins
um aldur og æfi á meðan honum væri
haldið í lagi, og hæfilega fjárveitingu
til telefónanna.
Vjer ætlum ekki að fara að ræfa
pessi mál að sinni, pví pau virðast
vera bysna mikið í lausu lopti — enn
sem komið er. En vjer getum ekki
stillt oss um að láta undrun vora í
ljósi yfir pví, að pingið skyldi ekki
skora á dönsku stjórnina að leggja til
sinn skerf af styrknum sem peir, sem
verið er að tala um að leggi telegraf-
inn, purfi að fá. Oss virðist að Dön-
um standi nær að styrkja petta mál
en Englendingum, Frökkum og
Bandaríkjamönnum. Oss finnst líka
að pinginu sje nokkuð mislagðar
hendur með pvf, að vilja binda sjer
45,000 kr. árlegau útgjaldabagga
um aldur og æfi fyrir telegraf, sem
litla pýðingu hefur pegar tíðar gufu-
skipafeiðir komast á, en vilja ekki í
fyrra leggja bjer um bil jafna upp-
hæð (50,000 kr.) til nema f 20 ár fyrir
2 eða 3 gufuskip (milli íslands og
Bretlands og kringum strerdur ís-
lands. -t>essi styrkur pýðir pó
millj. krónur á hverjum 100 árum; og
pó pað geti verið skemmtilegt aðhafa
telegraf og nokkurt gagn kynni að
verða að honum, pá flytur hann ekki
fólk, lifandi pening og vörur milli
landa nje í kringum strendur íslands-
E>að má cg vera að pað kcmi
á daginn, að skipa-útgerðÍD, sem ping-
ið hefur sampykkt, reynist nokkuð
kostnaðarsöm. Hvað telefónana snert-
ir, pá verða peir meira til gamans en
gagns. Ekki flytja peir heldur fólk, lif-
andi pening nje vörur um landið. Eng-
inn virðist hafa porað að gora neina
tillögu sem stefndi í pá átt, að byrjuð
yrði járnbrautalagning um landið.
t>eim fylgdu pó telegrafar eða tele
fónar, og pær spöruðu pað ógrynni
fjár, sem árlega er varið í að leggja ak-
brautir, er aldrei verða að tilætluðum
notum. t>að virðist hvervetna koma
fram sú stefna, að smíða negluna áð-
ur en byrjað er á skipinu, og að borga
ógrynni fjár fyrir tilraunir sem menn
gæti sparað sjer með pví, að láta svo
lítið að notareynzlu annar pjóða.
OfríOarský í Evrópu.
t>að bendir margt á pað nú f
seinni tíð, að allmiklar viðsjár sjeu
með stórveldunum í Evrópu, sem
sumpart stafar af ýmigust peim, er
Rússar hafaá sigurvinningum Japans-
manna á Kfna, en sumpartaf hefndar-
girni FraVka. Rússar eru allt af að
reyna að ýta Japansmönnum burt úr
Corea og einnig Liao Tung hálfeyj-
unni en peirpibbast við. t>að er eng-
inn vafi á, að Japansmenn búast við
að pað geti komið fyrir pegar minnst
vonum vari , að peir lendi í ófrið við
Rússa, og hafa pví allt af í kyrpey
verið að búa herflota sinn síðan friður
komst á iniili peirra og Kínverja, og
pað er sagt að peir hafi nokkur mikil
herskip í smfðum á Englai-di. I>eir
munu líta svo á, að ef peim eigi að
lenda saman við Rússa, pá sje ekki
seinna vænna, pví að nú eru peir eins
vel viðbúnir eins og peir geta orðið
síð r; en ef pað dregst pangað til
Rússar Ijúka við Síberíu járnbraut
sína, stæðu Japansmenn miklu verr
að vígi, pvf pá gætu Rússar flutt ó-
grynni af her eptir henni til Vladivo-
stock við Kvrraliafið. Ef peim lenti
saman nú, yrði pað aðeinsá sjó, og er
pá eins liklegt að Japansmenn hefðu
sigur og næðu ef til vill aðal höfn
Rússa við Kyrrahafið, nefnil. Vladi-
vostock, og pó að Japansmenn yrðu
nú undir, gætu liússar ekki sent her
inn í land peirra.
Frakkar hugsa alltaf á hefndir
við Þjóðverja, ogpað hefurum nokk-
urn undanfarinn tíma leikið orð á pví,
að Frakkar og Rússar hafi gert sam-
band til pess að vega á móti „prefalda
sambandinu“ (Þýzkalandi, Austur-
ríki og Ítalíu), og nú nýlega pykjast
menn vissir um, að liússar og Frakk-
ar hafi gert samband til sóknar og
varnar ef í ófrið slæst. Menn byggja
petta álit meðal annars á pví, að ut-
anríkisráðgjafi Rússa, prinz Lobanoff,
hefur hitt utanríkisráðgjafa Frakka,
M. Manotaux, í herbúðum 130,000
manna af franska kernum, og setið
par í tvo claga. Iler pessi hefur, sem
sje, verið að æfa sig nálægt landa-
nxærutn Þýzkalands. t>ar að auki er
mönuum kunnugt um, að Frakkar
purfa styrk Rússa í fjárinálum sínum,
ef í ófrið slær, pví Frakkar hafa lánað
Rússum ógrynni fjár, 300 milljónir
dollara að sagt er.
Af öllu pessu pykjast menn sjá,
að Rússar og Frakkar hafi pegar kom-
ið sjer saman um, að draga sig út úr
sambandinu við England hvað snertir
pað, að skerast í leikinn við Tyrki út
af meðferð peirra ákristnum mönnum
í Armeníu, og að Rússar hafi svikið
eða ætli sjer að svíkja Þjóðverja í
tryggðum hvað snertir hagsmuni
peirra í Kína og annarsstaðar par
eystra. t>að er meira að segja sagt,
að Rússar hafi pegar fengið sampykki
Kinverja til að hafa stöð sína í Port
Arthur (á Liao Tung bálfeyjunni) ef
hægt sje að hrekja Japansmenn pað-
an. Ef pað ersatt, fer að grána gam-
anið, pví pá geta Englendingar ekki
vel setið hjA, og Bandaríkjamenn
dragast ef til vill inn í leikinn, pví
hagsmunum peirra færi pá einnig að
verða hætt í Japan og Kína, par sem
peir hafa mjög mikla verzlun nú orð-
ið. t>að er pví búist við, að bæði
Bretar og Bandarík jamenn muni
hvetja Japansmenn til að berjast við
Rússa, og að hvorutveggju veiti peim
lið, ef á parf að halda.
Eins og kunnugt er hafa Bretar
lialdið sjer fyrir utan „prefalda sam-
bindið“, en nú segja helstu London
blöðin, að Bretar ættu að ganga í
petta samband. The titandard segir
t. d. að ef Bretar geri pað, pá sje pað
nóo- til að sambandið verði ofan á.
En blaðið The Economist spáir pví,
að aðalhættan stafi af japanska spurs-
málinu. Blaðið The Statist pykist
sjá fram á, að Bandaríkin og England
hljóti að ganga í lið með Japansmönn-
um, en að Kínverjar, sem eru farnir
að sjá að vinátta Rússa ætlarað verða
peim of kostnaðarsöm, muni bjóða
bæði Rússum og Frökkum byrginn.
t>að er enginn vafi á, að pað eru
mörg spursmál óútkljáð á milli hinna
ýmsu stórvelda eða velda-sambanda,
sem hvort um sig gætu orðið nóg
ófriðarefni, ef hlutaðeigandi ríki ekki
geta jafnað pau á annan hátt — eða
vilja ekki jafna pau á annan hátt.
Henry M. Stanley,
Afríkukönnunarmaðurinn nafntogaði,
er á ferðinni bjer um pessar mundir.
Eptir að hann kom úr liinni síðustu
Afríkuferð sinni giptist hann á Eng-
landi og settist par að fyrir fullt og
allt. Hann bauð sig fram sem ping-
mannsefni á Englandi fyrir einum
tveimur árum siðan af hálfu aptur-
haldsmanna, en varð pá undir; en við
hinar almennu kosningar, sem fóru
fram í sumar, náði hann kosningu,
svo liann er nú pingmaður í brezka
pinginu.
Mr. Stanley kom hingað til bæj-
arins pann 19. p. in. og befur ferðast
talsvert um hjer í fylkinu síðan. Ilann
ætlar einnig að ferðast um Norðvest-
urlandið og British Columbia í nokkr-
ar vikur, pví hann langartil að kynna
sjer vesturhluta Canada svo mikið
sem unnt er á pessari ferð sinni, sem
í rauninni er pó eiginlega skemmti-
ferð.
Frjettaritarar blaðanna hjer höfðu
tal af Mr. Stanley, og ræddu einkum
við hann um Afríku. Hann sagði
peim, að pegar liann fyrir 20 árum
síðan hefði siglt út að ey einni í
Victoria vatninu (inn í miðju megin-
landinu) og skoðaði petta mikla land
í huganum, pá hefði eins og runi.ið
upp fyrir sjer mynd af framtíð lands-
ins, og svo sagðist hann hafa lýst
hugsunum sínum á prenti. Hann
sagðist hafa sent eptir trúboðum, og
nú sje hugboð sitt um framfarir lands- •
ins að nppfyllast. Að England liafi
svo öldum skipti átt eignir á strönd-
um Afríku, en liafi ekki átt mikið við
að umbæta pær. Fyrst hefðu Portú-
gaismenn ráðið yfir eignum pessum,
og par næst hefði pær komist í hend-
ur Hollendinga. En svo liefðu Eng-
lendingar fengið pær. Það væri nóg
gull inn í landinu, en lítið kapp lagt
á að vinna í námunum; pað væru
engir vegir, og par af leiddi að fram-
farir væru litlar. Hann sagði að hið
fyrsta, sem ný lönd pyrftu að fá, væri
járnbrautir, pað er að segja, fyrst verði
menn að komast að niðurstöðu um,
hvort landið sje byggilegt, og pegar
sú vissa sje fengin, eigi menn að
byggja járnbrautirnar. Þær borgi
sig reyndar ekki beinlínis í byrjun,
en pær borgi sig óbeinlínis með
pví, að landið veiði aðgengilegt,
fólk fjölgi, verzlun aukist og ýmis-
legur iðnaður komizt á fót. „Hvað
hefðl British Columbia verið pann
dag í dag ‘, spurði hann, „ef Canada
Pacific járnbrautin hefði ekki verið
byggð. Hún hefur ef til vill ekki
borgað sig beinlínis, en hún hefur
opnað petta mikla land fyrir heimin-
u n og áunnið Canada orðstýr á Eng-
landi og í heiminum í heild sinni, sem
ómögulegt hefði verið án pessarar
brautar. E>að parf stálteinana, að
mínu áliti, til pess, að koma á lffi og
verzlun í Dýju landi“. A öðrum stað
sagði Stanley, að pað, sem Mið-Af-
ríka pyrfti að fá, væru járnbrautir, að
bestar, uxar og asnar væru seinfara,
uppgæfust og dæju, en að „járnhest-
urinn“ uppgæfist aldrei.
Mr. Stanley gat pess, að brezka
stjórnin væri nú að undirbúa aö
byggja járnbraut frá Mombassa (á
austurströndinni) vestur að Victoria-
vatninu; pegar sú braut væri fullgerð,
yrði hægt að flytja að vatninu efni í
stór gufuskip. I landinu í kring
byggju um 12 milljónir manns, og
pað mætti nærri geta hvaða breyt-
ingu petta myndi gera á högum pessa
fólks og hvaða verzlun mundi komast
á fót. Það væri og verið að byggja
hina svonefndu Congo járnbtaut, frá
CoDgo austur að binum svonefnda
Stanley Pool í Congo fljótinu. E>að
ynnu nú 120,000 manns að pví að
flytja efnið i brautina inn í landið,
par sem hún á að leggjast.
t>að er að eins tíma spursmál
pangað til að „myrka meginlanclið“
(Afríka) verður sundurskorið af járn-
48
sem hann situr parna hjá Maka við glæðurnar,
maður skyldi ætla, að hann mundi hristast í sundur.
Er hann skipbrotsmaður og hefur rekið hjer á land ?
Kapteinninn stóð peyjandi um hríð, en síðan
sigði hann með fáum en skýrum orðum frá pessum
Rickbirds, en dró samt eins mikið og hann gat úr
pví, hve hræðilegur pess: flokkr væri. Enginn tók
fram f fyrir honum með einu orði, en pau urðu
fölari og fölari eptir pví sem lengra leið á sögu
hans.
Þegar hann hafði lokið máli sínu, fór Mrs.
Cliff að gráta, en hrópaði svo upp og sagði : „Kapt-
einn, við skulum taka bátinn og róa burt frá pessum
hræðilega stað. Við skulum ekki tefja hjcr lengur;
við skulum fara strax.“
En kapteinninn hristi höfuðið og sagði:
„Það dugir ekki, pví peir myndu sjá okkur á sjón-
um, og peir hafa báta og geta róið miklu harðara
en við“.
„Þá getum við“, hrópaði Mr. Cliff í mikilli
geðshræringu „hvolft bátnum og sökkt okkur sjálf-
um niður á sjáfarbotn, öllum til samans“.
Kapteinninn svaraði pessu engu, en sagði:
„Þið verðið öll að fara inn í bergið eins fljótt og pið
getið. Maka, pú og hinn maðurinn getið borið inn
allt, sem er hjer úti. Flýtið ykkur. Farðu upp,
Ralph, og taktu ofan flaggið, og hlauptu svo inn.
Þegar allt hitt fólkið var komið inn í mjóa
ganginn, fór kapteinninn inn á eptir pví. Til allrar
57
talað ensku; liann getur ekki sagt neitt um okkur
framar en liann væri api. Þið getið sofið í dag ef
pið viljið. Jeg skal láta ykkur liafa nóg að gera
í nótt“.
Vlf. KAPÍTULI.
Þegar fólkið I hellirnum I berginu hafði fengið
sjer morgunverð, sem var kaldur að öðru en pví að
pað hitaði sjer te við spírituslampa, sem Mrs. ClifE
liafði haft með sjer, leit pað út á flötinn og ofan í
fjöruna, og par eð pað varð ekki vart við óaldaflokk-
inn, varð pví talsvert hughægra. E>að var nú reynd-
ar ekki mikil ástæða til að hughreystast af pessu, en
pað gat samt verið, að fyrst pessir Rackbirds komu
hvorki daginn áður nje um nóttina, að peir ætluðu
alls ekki að koma. E>að gat verið að peim væri sama
um pó svertinginn stryki burt. En samt sem áður
hjelt Ilorn kapteinn áfram söinu varúðarreglunum
og áður; hann vildi ekki eiga neitt í hættu, og ætlaði
pví að hafa vörð bæði nótt og dag.
I'egar varðtfmi Ralphs var á enda nóttina á
undan, vakti systir lians liann, og svo vakti Ralpli
kapteininn, svo hann vissi ekki annað en að Ralph
hefði vakað alltaf á meðan hann svaf.
52
fótatak löngu áður en nokkur kemur. E>að er
mögulegt, að einhverjir peirra kynni að koma inn
um stóru rifuna, liinu megin við vatnið, en pá
verða peir að synda yfir pað, og jeg ætla að setja
hinn Afríkumanninn á vörð á bergsyllunni, semyður
hefur verið sagt frá, og ef hann sjer nokkurn peirra
koma, pá veit jeg að hann gerir mjer fljótt aðvart.
Jeg býst samt varla við, að peir eigi pað á hættu,
að láta skjóta sig á sundinu.”
„Og hvað ætlið pjer að gera?“ spurði hún.
„Ó, jeg ætla að hafa augun allstaðar“, svaraði
liann, „að svo miklu leyti sem jeg get. Jeg er nú peg-
ar farinn að finna nokkurn vígamóð koma yfir mig.
Ef jeg hjoldi að jeg gæti varist peim pangað til að
Rynders kemur, pá liggur mjer nærri að óska að
peir kæmu. Mig langar til að drepa sem flesta
peirra“.
„Setjum svo“, sagði Edna Markham, eptir litla
umhugsan, „að peir sjái Mr. Rynders koma og sækji
að honum“.
„Jeg held varla að peir mundu gera pað“, svar-
aði kapteinninn; liann kernur líklega á nokkuð stóru
skipi, og jeg álít að peir sjeu ekki pesskonar menn,
að peir muni sækja að par sem peir hafa ekkert af-
drep. E>eir eru næturpjófar og morðingjar. Jeg
ráðlegg ykkur öllum að fara nú og fá ykkur eitthvað
að jeta. E>að er best fyrir okkur að reyna ekki að
elda neitt, svo enginn reykur sjáist“.
Kapteinninn kærði sig ekki uin að skrafa lcngur,