Lögberg - 26.09.1895, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 27. SEPTEMBER 1895
Nýja konan.
I>að ar ákaflega mikið ricað um
hinaavoefndu „nýju konu“ (The New
Woman) í seinni tíð í öllum blöðum,
einkum í hinum enska heimi, og yfir
höfuð talað heldur liáðslega um „nýju
konuna“, sem er ávöxtur af kvenn
frelsishreifingunni, sem eins og ýmsar
aðrar hreifingar hefur óefað á sumum
stöðum og hjá sumu fólki farið út f
öfgar, og með f>ví móti spillt fyrir
máli, sern í sjálfu sjer er gott og
merkilegt mál. Eitt hið síðasta og
mest sláandi, sem sagt hefur verið am
„Dýju konuna“ er það sem Mrs. Ball-
ington Booth, kona yflrherforingja
ameríkanska sáluhjálparhersins, sagði
1 ræðu einni sem hún hjelt nýlega.
Henni fórust pannig orð meðal annars:
„Hin svonefnda „nýja kona“ er
mjög ljeleg eptirmynd af eptirhermu
af karlmanni. Húu er ófín, ókvenn
leg skepna, sem bæði karlar og konur
snúa bakinu við og hafa ógeð á. Hún
apar klæf aburð og látbragð eptir pí i n
flokk karlmanna, sem ekki eru góð
sýnishorn af karlmönnum, einmitt á
sama tíma og bún er að gera lítið úr
karlmönnum í heild sinni. Hún geng-
ur lengra: hún fótumtreður sögubefð
mæðra vorra, móðurinnar sem kyssti
h ,na í vöggunni og gerði konu úr
benni. Hessi ónáttúrlega kona pyk-
ist fyrirlíta stöðu eiginkonunnar, og
pykisthafa augnamið sem sje háloitara
og göfugra en að vera móðir. ...
Slík kona getur aldrei líkst Kristi,
vegna pess að hún er ekki nógu blíð.
Hún er of harðgeðja til að beygja sig
fyrir guði. Trúarbrögðin pýða hlýðni
og óandanlega elsku. Karlmenn hafa
vogað sjer að bera konunni margt á
brýn, peir hafa leyft sjer að efast u.n
pennan eða hinn eiginlegleikann sem
hún póttist hafa, en enginn karlmað
ur hefur cokkurn tíma vogað sjer að
efast um vorn ómótmælanlega rjett
t’I að elska. .. .Stefna „nýju konunn-
ar“, er, að verða ofurlítill karlraaður.
Hún heimtar frelsi og framför, seg;r
hún, og á sínu óhemjulega skeið-
hlaupi eptir pessum hjáguðum, hugsar
hún sjer að sundurmerja og sundur-
tæta karlmanninn undir vagnhjóluro
sírium. Við konurnar í sáluhjálpar-
hernum, sem líka höfum verið nefndar
„nýjar konur“, segjum við pessa við-
bjóðslegu, andstyggilegu skepnu,
hverrar hugsjónir og takmaik jeg vona
að hafi verið /kt: „Við höfum enga
löngun til að pú sjert á meðal vor“,
okkar hugsjónarlega „nýja kona“ hef-
ur sig upp að hlið karlmannsins og
upphefur hann svo á eptir“.
Látum nýju konuna menntast og
proskast sagði Mrs. Booth enn fremur,
látum hana læra, vinna, prjedika,
jíða á hjóli, synda, keyra og gera
hvað sem er pessháttar, sem getur
gerc hana fullkomnari, svo hún geti
orðið valdmeðal pjóðarinnar „en fyrir
alla muni, látum hana akki forsóma
hjarta sitt, látum hana ekki tapa
kvennlegleik sínum‘. Rið Mrs.
Booth til að endurbæta „nýju kon-
una“ eru sem fylgir:
„Jeg vil láta hana byrjam°ð pví,
að breyta uin klæðnað. Jeg vildi
taka víðu ermarnar og búa til úr peim
föt handa bömunum í fátæku hverf-
unum í bæjunum. Jeg er viss um að
pað mætti búa ti mikið af fötum
handa smábörnuin úr pessum ermum.
Hvað snertir sumt af hinuin öðrum
klæðnaði hennar, sem jeg vil ekki
nefua hjer, pá vildi jeg taka liann af
heuni og fá hann kyninu sem hann
tilheyrir. Hið næsta, sem jeg vildi
gera, er, að safna saman bókunum
sem „nýja konan“ les, bókum tem
guðhræddar konur og konur með
óspilltum tilfinningum mundu roðna
af að hafa hjá sjer, viðurstyggilegir
bæklingar um realismus og pesshátt-
ar efDÍ. Jeg vildi láta hlaða pessum
bókum öllum í hrúgu o'g brenna pær,
brenna pærásamt „cigarett“-unum
sem hún reykir og harpeisnum, sem
hún tyggur. Næsta sporið ætti að
vera, að fá hana til að koma á sarnt otn
ur sáluhjálparhersins til að læra hvað
pið er að iosast við sjálfa sig, hjálpa
fátækum, veikum, týndum og útskúf-
uðum, og hætta um aldur og æfi
við sítia prjálsömu sjálfsdýrkan. Ef
pað ekki dygði, pá vildi jeg láta
hana fá viljasterkan eti ástúðlegan
eiginmann, svo að hún gæti lært að
pekkja, að pað er eitthvað mikið,
sterkt og göfugt í hinu kyninu (karl-
kyninu)‘.
Blaðið The New Yorlc Journal
virðist vera á sama máli og Mrs. Bootb,
og farast pannig orð um leið og pað
minnist á ræðuna:
„Dar eð pessi orð koma frá konu,
munu pau gera miklu meira gott en
ef karlmaður hefði talað pau. Engri
konu getur anuað en fallið pað illa,
að láta segja um sig að hún hafi ekki
hæfilegleik til að elska eða nógan
styrkleik til allrar peirrar sjálfsoffrun-
ar, sem elskan lætur í Ijósi. I>að er
hið sama og að taka sólina af himni
hennar. Jafnvel pó konan klæði sig
I stuttbuxur, hafi stífan kraga um
hálsinn, og hafi harðan hatt á höfði
inu, getur hön haft hæfilegleika til
blíðrar umönnuriar, djúprar tryggðar,
setn er pað sero felst i orðinu ást.
En Mrs. Booth hefur gáfuna, sem
allir prjedikarar, erfólkinu geðjastað,
hafa, pá nefnil. að hitta naglann á
höfnðið. Hún hefur minnt,,nýju kon-
una“ á, að hún er ekki annað en
grímudansari, að hún er að leika
„rullu“ — leika sjer við pað sem er
ópekkt — og að sá tími mun koma,
að gríman verður rifin af henni, pó
pað kunni nú ekki að ganga af án
tára og ásskana. Uetta lætur „nýja
konan“ sjálf í ljósi í skáldsöguntii,
sem kom pessan heimsku af stað.
C>að, að kona, sem sjálf offrar öllu lífl
sínu skyldunni, erdurtekur petta með
sláandi orðutn, hlýtur að hafa sterk
áhrif. Allar pessar áfengis-geðs-
bræringar, sem fylgir kvennfrelsis-
hreifingunni, munu fyrr eða sfðar verða
taldar einkis viiði í samanburði við
gleði ástarinnar og uppofrun fyrir
ástina i pjónustunni sem pær leggja
sjálfviljugar á sig fyrir skyldurnar
við heimilið11.
Blaðið The Iioston Advertiser
lítur nokkuð öðruvfsi á petta mál.
Því finnst að Mrs. B ioth sje undar-
lega ósamkvæm sjálfri sjer í afstöðu
sinni gagnvart „nýju konunni“, og
áiítur ákærur hennar ekki byggðar á
gildum röknm. B’aðiuu farast orð
eins og fylgir í ritstjórnargrein um
petta mál:
„Mrs. Booth sjálf er býsna „ný
kona“. Hún er dagsdaglega að gera
liluti sem almenningsálitið, einkum
hið trúarbragðalega almenningsálit,
bannaði henni að gera fyrir skömmu
síðan. Hún heldur ræður. Hún
kemur fjelögum á fót. Hún stýrir
ýmsum fylkingum af fólki, sem lætur
tilfinningar sínar koma glöggt í ljós,
og pað stundum á hSvaðasaman hátt,
skipar pvf, og hegnir pví, og ræður
yfir pvf, ef ekki með járnsprota, pá
að minnsta kosti með valdi tungunn-
ar. Hún einkisviiðir á hverjum degi
fyrirskipanir Pá!s postula sem sagði:
„Jeg leyfi ekki konum að kenna“.
Mrs. Booth sjálf er alveg „ný
kona“, og er líka mikið góð kona;
en eins og rnargar aðrar góðar konur
og ekki allfáir karlmenn, spftist stund-
um út úr henni... E>ó að Mrs. Booth
sje „ný kona, er húu samt sem áður
eDgan veginn ljeleg aptirmynd af
eptirbermu af karlmanni“, hún er ekki
ófín nje ókvennleg, ‘og heldur ekki
„snúa bæði karlar og konur við henni
bakinu og hafa ógeð á henni“. Þvert
á móti, bera bæði karlar og konur
einlæga virðingu fyrir henni, og leyfa
sjer ekki að viðhafa neinar harðorðari
aðfinningar um orð hennar og gerðir
en pað, að hfin eigi svo annríkt að
gera gott, að hfin gleymi stundum að
afla sjer upplýsinga um mál áður en
hún tali um pað“.
Það er ákaflega rnikið gys gert
að búningi „nýju kouunnar“ í ýmsum
blöðum, einkum að hinum svonefndu
,,bloomers“, sem er nafnið sem bux-
unum, sem „nýja konan“ ætlar að
ganga á, er gefið. l>að er sagt f
spangi, að búnÍDgur „nýju konunnar“
sje svo líkur búningi karlmanna, að
maðurinn verði í vandræðum með að
vita, pegar reikningurinn kemur frá
skraddaranum, hvort fötin, sem sett
eru á reikninginn, hafi verið fyrir
hanu eða konuna hans.
T. H. Loughsed, M. D.
Útskrit'aður af Man, Medical University
Dr. Loueheed hefur lyfjabúð í sam
bandi við lækni«störf sín og tekur því til
öll sín meðöl sjálfur. Selur skólabækur,
ritföng og fleira þessháttar.
Beint á móti County Court skri'stofunni
GLENBORO, MAN.
Tannlæknar.
Tennur fylltar og dregnar út án sárs
auka.
Fyrir að draga út tönn 0,50.
Fyrir að fylla tönn $1,00.
CIiAEKE <fe BUSH
527 Main St.
Northern
PACIFIC R. R.
Ilin vinsœla brant
-TIL-
St. Paul, Minneapolis
-OG-
"Ckícago^
Og til allra staða i Bandaríkjunum og
Canada; einnig tii gullnám-
anua í Kovtnai hjer-
aðinu.
Pullmai) Place svefnvaguar og bord-
stofuvagnar
með hiaðlessinni daglega til
Toronto, Montreal
Og til allra staða í austur Canada
yflr St. Paul og Chicago.
Tækifæri til að fara gegnum hin víðfrægu
St. Clair jarðgöng. Paraugur tekur
fjelagið í ábyrgð alla leið, og engin
tollskoðnn við landamærin,
SJOLEiDA FAR3RJEF
útveguð tíl og frá Stóra Bretlandi, Evrópu
Kína og Japan með hinum allra
beztu flutningslinum.
Frekari upplýsingar viðvfkjandi farbrje
um og öðru fást hjá hverjum sem er
af agentum fjelagsius, eða
Chas. S. Fee,
Gen. Pass. & Ticket Agt., St. Paul
H. Swinford,
Gen. Agent, Winnij eg
City Office,
480 Main St. - - Winnipepr,
H9UGH & CAMPBELL
Málafærslumenn o. s. frv.
Skrifstofur: Mclntyre Block MainSt.
Winnipeg, Man .
NORTHSBN PAflFIC
RAILROAD.
TIME CAKD. —Taking effect Sunday,
Dec. 16, 1894.
MAIN LINE.
Nor th B'nd.
3S . M. »1 >» £ = « A Q St. Puul ji Ex.No 107,1 Daily J Milesfroi Winnipej
1. 20p 3 5oP O
I.OSP 303 ,3
i2.43p 2.5op 3
12.22p 2.38P ‘l'3
1 i.54a 2.22 p 28.5
1 l.3i a 2.I3P 27.4
li.07a 2.02p 32-5
lo.31a l.4°p 4°.4
lo.oja I.22p 46.8
9.23a 12.59P 6.0
8.O0 a I2.30p 65.0
7.ooa l2.2oa 68.1
11. 5p 8.35a 168
i.3op 4.55p 223
3 4SP 4J3
8.3op 470
8.00p;48l
10.3OP883
STATIONS.
Winnipeg
*PortageJu’t
*St. Norbert
* Cartier
*St. Agathe
*Union Poit
♦ailver Plain
Morris ..
.. St. Jean .
.Le'ellier .
. Emerson ..
Pembina..
GrandForks
Wpg Junct
. .Duluth...
Minneapolis
. .St. Paul..
. Chicago..
South íioun

s
aL
O, K *3
S K Q h SCQ
I2.1ðp
12.27p 5-3
l2.40p 6.4
l2.Ó2p 6.1
i.lop 6.2
I.17P 7.o
i.28p 7.o
l.45p 7.i
I.58P 8.1
2.17P 9.
2.35p IO ’
2.50 p /7.4
6.30p 8,°
IO.IO i,25
7.2Sa
6.30a
7.l0a
9-3SP
MOK IS-BRANDON BRANCH.
Faast Bound
£ó
fc z
7.5cp
6^3p
5.49p
5.73p
3.®7P
3.Top
3 5tP
2.ISP
2-47P
i. 19p
1 57p
2 :‘27p
2 5;a
8,l2a
1,37»
l,t3a
I.i7a
lo.a8c
8.294
7.5oa
_* t»
11 i
s S
« i-
0.
3.15p
1- 30p
1 o7a
12 07 a
il.5oa
ll.38a
11.24 a
11.0*2 a
l0,5Oa
IO. 33 a
lo. 18 a
10.04a
9.53 a
9-38a
9-24 a
9.07 a
8.45 a
8-29 a
8-S8a
8.22 a
8.00a
S .
P »
C-C STATIONS
© ©
W. Bound
o
10
21.2
25.9
33. S
39.6
49.0
Í JÍ
11 s
á 'I
Winnipeg
. Morris
Lowe F’m
Myrtle
Roland
Rosebar.k
Miami
Deerwood
54-1 A tamont
62.1
68.4
7 .6
79.4
8 .,
92 ,
02'. 0
109.7
117.1
120.0
137.2
145.1
Somerset
Swan L’ke
lnd. Spr’s
Marieapol
Greenway
Baldur
Belm ont
Hil ton
Ashdown
Wawanes
Martinw
Biandon
12.5ca
i.5ip
2.15p
2.4ip
2- 33P
2.58p
3.13 p
3.36p
3- 49
4,08
4,23 p
4,38p
4.50p
S-°7P
5,22 p
5.45p
6,34
6,42 p
6,53p
7-0sp
7.25p
7-45p
tS
® 6
§’3°P
o.OOp
8.44p
9- 31 p
9 50p
]0.23p
l0.54a
11.44a
12. ] 0p
i2.5ip
1.22p
L18p
2,52P
2,250
•13P
4.S3P
4,23P
5,47p
/,o4p
6,37p
7,18p
8.oop
PORTAGE LA PRAIRIE BRANCH.
W. Bound. Read down. Mixed No. 143. Every day Except Sunday STATIONS E, Bound Read up Mixed No. 143 Every day Exept Sunday.
5 45 p m •.. Winnipeg .... 11.15am
5.58 p m .. For’ejunct’n.. ll.OOa m
6.14 p m .. .St.Charles.. . lo.35a m
6 19 p m • • • Headingly . . lo.28a m
6.42 p m *. WhitePlains.. lo.05a m
7,25 p m *. . • E ustace ... 9.22a m
7.47 p m *.. .Oakville .. Ö.ooa m
8.30 p m Port’e la Prairie 1 8.30a m
Stations marked—*— have no agent.
Freight must be prepaid.
Numbers 1O7 and 1O8 have through Pull-
man Vestibuled Drawing Room Sleeping Cars
between Winnipeg and St. Paul ajtd Minne-
apolis. AlsoPalace ning Cars. Close conn-
rom the Pacific coast
For rates and full information concerning
connectionswith other lines, etc., apply to any
agent of the company, or,
CHAS. S. FF.E, II. SWINFORD,
G.P.&T.A.,St.Paul. Gen.Agt.,Winnipeg.
CITV OFFICE,
486 Main St,r33t Winnipeg.
50
vlð erurii. Báturinn er að vísu dregino upp á
bakkann, en pað er ómögulegt annað en að pe’r
sjái hann.“
„Haldið þjer, kapteinn,“ sagði Miss Markham,
„að pessir Rackbirds hafi drepið sjómennina prjá?-‘
„Jeg er mjög hræddur um pað,“ svaraði hann;
„ef peir hafa gert það, f>á hafa peir hlotið að vita,
að aumingja mennirnir voru skipbrotsmenn, og jeg
býst við að peir hafi laumast að peim og skotið pá
eða stungið pá. En ef pað hefur átt sjer stað, pá
undra jeg mig samt á pvf, að peir hafa ekki pegar
komið að leita að skipsflakinu, eða að minnsta kosti
að leita að fleiri skipbrotsmönnum. Jeg býit við,
að ef peir eru í slíkti leit, pá hafi peir farið suður
rptir. En pað er náttúrlega allt komið undir pví,
hvort peir hafa sjeð Davis og hina sjómennina. Ef
peir hafa ekki sjeð pá, pá höfðu peir enga ástæðu
til að ímynda sjer, að pað væri nokkurt skipbrots-
fólk hjerna á ströndinni.“
“En pað gerir okkur ekkert gagn,“ sagði
Miss Markham og horfði í gaupnir sjer, „pví peir
kotna náttúrlega að leita að svertingjanum.
Kapteinn,“ hjelt hún áfram, „get jeg ekki orðið
að neinu liði? Jeg kann að skjóta úr bissu.“
Hann leit á hana sem snöggvast, og sajrði svo:
„Þess gerist ekki pörf, en pjer getið gert annað.
Jiafið pjer pistólu?“
„Já,“ svaraði bún. „Jeg ljet hana í vasa
55
gat ekki vakað allt af, pá lofaði hann drengnum að
vera á verði stutta stund. En nú sat Ralph flötum
beinum á gólfinu, hallaðist upp að bergveggnum og
hraut hátt og stöðugt. í næsta herbergi sat Edna
Markham, glaðvakandi. Hún vissi hvað Ralph átti
að gera, og hún pekkti hvað hann var heilsugóður
en svefnsamur, svo pegar hann fór á vörð, fór hún
líka á vörð.
Úti fyrir inngangnum í bergið voru prjú óarga-
dýr. Eitt peirra húkti við pá hliðina á fletinum,
sem fjær var; annað stóð með bissu dálftið neðar,
eða nær sjónum, par sem lægra var, í stjörnuljósinu.
Hið priðja var berfætt og i leppum sem voru eins á
litin og nóttin, hafði að eins kníf í hendi og læddist
að inDganginum í bergið. t>ar stanzaði pað og
hlustaði; pað heyrði glöggt andardrátt og hrot peirra,
sem sváfu par inni. t>að reyndi að sundurliða pessi
hljóð hvert frá öðru, til pess að reyna að gera sjer
Ijóst hvað margirsvæfu par inni, en petta tókst ekki.
En kattaraugu dýrs pessa vönduðust smátt og smátt
við myrkrið inni f ganginum, og pað sá sívala höf-
uðið á Maka á gólfinu.
Sálin í pessu hlustandi óargadýri hló í pví.
,,t>etta eru fallegir varðmenn“, sagði pað við sjálft
s'g> >>Pa5 eru ekki nema prjár stundir liðnar frá mið-
riætti, og peir hrjóta allir!‘- Svo læddist dýr petta
burt eins hægt og hljóðlega og pað hafði komið, og
fór til förunauta sinna, og svo læddust pau öll bur1
54
kæmist til mannabyggða og segði til hvar bæli
peirra væri, pvf peir vissu ekki hveriær skip mundi
verða sent með herlið til að ná peim. En peir voru
mjög varkárir að stofna sjer ekki í hættu, Dað var
auðsjáanlega einhver með svertingjanum — einhver
sem var í stígvjelum.
Eptir nokkra stund komu dýr pessi að bátnum.
Strax og pau sáu hann fleygðu pau sjer niður, drógu
upp bógana á bissum sínum og hlustuðu. En pegar
pau urðu einkis vör, fóru pau að skoða bátinn. Hann
var tómur, og pað voru ekki einu sinni árar f honum.
Svo lituðust pau um, og sáu laut bak við steina
nokkra. Þau hlupu pangað settust par og ráðguð-
ust um, hvað gera skyldi.
Milli kl. 2 og 8 um nóttina gat Maka, sem ekki
hafði sofnað nærri sólarhring, ekki haldið augunum
opnum lcngur, og steinsofnaði pví par sem hann lá í
ganginum með höfuðið á hörðu klettagólfinu. Á
bergsyllunni við vatnið sat Mok á fótum sínum með
augun galopin. Hvort liann var vakandi eða sofandi
var ekki gott að segja uin, en ef nokkur hefði látið
sjá sig í stóru rifunni hinumegin við vatnið, mundi
hann hafa stokkið á fætur og rekið upp skræk — ótti
hans við pessa Rackbirds var sívakandi.
í fremsta herberginu var Horn kapteinn, stein-
sofandi, og láu báðar bissurnar hans við hlið hans.
Hann hafði verið á verði pangað til fyrir klukku-
tíma, en pá hafði Ralph farið fram á að mega taka
við af honurn, og par eð kapteinninn vissi, að hann