Lögberg - 24.10.1895, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 24. ORTOBER 1895
Jögbcrg.
Gerið ut aSUS ?rin09ss Str., Winnlpag
The Lögberg Printing &• Publishing Ce’jt.
(Incorporated May 27, l89o).
Ritstjóri (Editor):
SIGTR. JÓNASSON.
Bosiness managrr: B. T. BJORNSON.
AUGLÝSINGAR: Smá-auglýsingar í eitt
kipti 25 cts. fyrir 30 orC eöa 1 þuml.
dálksiengdar; 1 doll. um mánuSinn. A stærr'
ugtýsingum eSa augt. um lengri tima af
sláttur eptir samningi.
BÚSTAD A-SKIPTI kaupenda verSur af ti
nna skn/lega og geta um fyrvtrandi bó
staB jafcframt.
UTANÁSKRIPT til AFGREIÐSLUSTOFt
btaflsins er:
THE LOCBERC PRIMTIMC & PUBLISH. C0.
P. O. Box 308, Winnipeg, Man
UTANÁSKRIFT til RITSTJÓRANS er:
EDITOK LÖGKEKO.
O. BOX 368. WINNIPEG MAN
— FIMMTDDArilSK 24. OKT. 1895. —
ty Bamkvæm ianr.8tögum er uppsögn
kaupanda á blaöi ógild, nema hann aé
kuldlaus, þegar hann segir upp. — Et
kaupandi, sem er í skuld viö blaö-
iö flytr yistferlum, án þess aö tilkynna
heimilaskiftin, þá er þaö fyrir dómstól-
unum álitin sýnileg sönuun fyrir j/rett-
vísum tilgang’.
[y Eptirleiöis veröur nverjum þeim sem
sendir oss peninga fyrir blaðiö sent viður
kenningfynr borguninni á brjefaspjaldi.
hvort sem borgamrnar hafa til vor komið
frá Umboðsmönnum vorum eða á annan
hátt. Ef mennfáekki slíkar viðurkenn-
ingar eptir hæfilega lángan tíma, óskum
vjer, aö þeir geri oss aðvart um það.
— Bandaríkjapeninga tekr blaðið
fuliu veröi (af Bandarikjamönnum),
og frá íslandi eru íslenzkir pen-
ingaseðlar teknir gildir fullu verði sem
borgun fyrir blaðiö. — Sendið borgun í
P. 0. Jfoney Orders, eða peninga í Rt
gútered Letter. Sendið oss ekki bankaá
vísanir, sem borgast eiga annarstaðar en
Winnipeg, nema 2octs aukaborgun fylgi
fyrir innköllun.
VERÐMÆTI FROSNA HVEIT-
ISINS.
L A Hamilton, Land Commissioner
C. P. R. fjolagsins, hefur komjð fram
með tillögu viðvíkjandi frosnu hvoiti,
sem er [oess virði að henni sje gaumur
gefinn. Tillagan er sú, að stjórnin
láti prófa hvers virði frosið hveiti á
hinum ymsu mismunandi stigum er
pegar pað er orðið að mjöli. Hann
leggur til, að nákvæm rannsókn á öllu
hveiti, til mölunar og bökunar, sje
gerð,alla leið frá nr. “1 hard“ og níður
I f>að ljelegasta, pví með pvf einu
móti verði mögulegt að taka af öll
tvímæli og vafa um f>að, hvers virði
frosið hveiti er, í samanburði við ó
skemmt hveiti. I>að hefur átt sjer
stað ágreiningur mikill út af pvf,
hvers virði frosið hveiti væri. Nokkrir
hjeldu pví fram, að bændurnir fái
ekki sanngjarnt verð fyrir pað hveiti.
E>ví hefur lengi verið slegið fram, að
bveitikaupmenn noti sjer um of bið
ljótaútlit frosna hveitisins til pess, að
halda pví í ósanngjarnlega lágu verði.
Nokkrir auk heldur uppástanda, að
frosna hveitiðsje hjerum bil eins mikils
virði, pegar í mylnuna kemur, eins og
hvert annað hveiti, og meðal bænd
anna er sú hugsun almennt rfkjandi,
að peir fái ekki verð fyrir sitt frosna
hveiti tiltölulega við annað hveiti.
Aptur á móti segja malararnir, sem
auðvitað eru einu mennirnir, sem
reynsluna hafa í pessu, að hvað lítið
sem hveiti sje snert af frosti, pá rýri
pað að miklum mun gildi pess til
mölunar, og sumir peirra staðfesta orð
sín með pvf, að neita alger’ega að
kaupa pað hveiti, sem frosið er til
mttna. Framburður malarans hljftar
að gilda í pessu efni, nema pví að
eins að sterk gsgnsönnun verði færð
fram. Rannsókn á pessu, af par til
skipuðum manni af stjórninni, sem
bæði væri tilfær og óhlutdrægur,
mundi útkljá ágreininginn milli bónd-
ans og malarans, svo æskilega sýnist
að petta ráð yrði tekið. Hvað við-
víkur sölu á hveiti til annara landa,
pá befur reynst að of mikið hefur hjer
verið horgað fyrir frosið hveiti, á und-
anförnum árum. t>ó að bændurnÍ!-
og peir, sem peirra máli hafa mælt,
hafi látlaust kvartað undan svikum,
sem peir hafa orðið fyrir við sölu á
sínu frosna hveiti, pá verður pví ekki
neitað, að hveitikaupmennirmr, sem
selja hveiti á útlendum markaði, hafi
tapað peningum á verzlan sinni með
frosið hveiti, jafnt og stöðugt, ár eptir
ár. Miklar peninga summur hafa
verið lagðar í verzlan með pað hveiti
frá Manitoba undanfarin ár, og er ó-
efað að pað befur skemmt fyrir söl-
unni á hveiti, í heild sinni. Hversu
mikið sem kvartað hefur verið um ó-
kjörin, sem bændurnir pannig yrðu
fyrir, pá verður pví ekki neitað, að
kaupmennirnir hafa einrnitt liðið tjón
af pví, að verzla með slíkthveiti. En
prád fyrir pað, pá getnr átt sjer stað,
að malararnir, bæði hjer í landi og
ar.narsstaðar, geri of lftið útverðmæti
pessa hveitis, og haldi pví í of lágu
verði, svo vel má pess vænta, að glögg
og góð rannsókn á pví, bve mikils
virði sú tegund hveitis er til mölunar,
varpaði Djfju Ijósi yfir málið. Ef
malararair gera ósanngjarnlega lítið
úr verðmæti pessa liveitis, pá væri
nauðsynlegt að fá pví afstyrt. Ef á
hinn bóginn sannaðist, að sá grunur
væri ekki á neinnm rökum byggður,
pá er orðið mál að láta allann hávað-
an út af pví detta niður.
Æskilegt væri að pessi rannsókn
yrði gerð hið fyrsta, ef hún annars
verður nokkur, svo að hún gæti orðið
til pess aðhjálpa til með sölu á frosnu
hveiti petta ár, ef hún skyldi verða til
pess.
(Þýtt úr The Commeicial.)
KARTÖFLUR TIL FÓÐURS.
Vjer höfum fr jett, að ymsir bænd-
ur taki ekki upp kaitbfiur sfnar petta
haust. Af pví að verðið eróvanalega
lágt á peim, pykir peim ekki borga
sig að tak«| pær upp úr görðunum.
Blaðinu Commercial liggur við að efast
um, að pessar frjettir sjeu sannar, pó
skeð geti að petta eigi sjer stað í ein-
staka tilfelli. En pað er alveg óparft
að bændur líði mikinn skaða við pað,
pó kartöflur sjeu I lágu verði. Ilin
afarmikla kartöflu-uppskera gerir pað
auðvitað að verkum, að verð á peim
er óvanalega lágt á markaðinuin, en í
rauninni ætti sú mikla uppskera að
verða bóndanum til hagnaðar. Hann
getur fóðiað með peim lifandi pen-
ing sinn og pannig náð góðu verði
fyrir pær. Garðávextir til skepnu-
fóðurs eru lítið ræktaðir i Manitoba—
ekki nærri eins mikið og vera skyldi-
Kartöflur eru álitnar að vera mjög
hollt fóður handa skepnum að vetrin-
um, pegar pær annars lifa á purru
fóðri. Svín prífast miklu betur
af blandaðri fæðu en á kornmat einum
saman. Slík pungafæða eingöngu
hefur pótt leiða af sjer kvilla í svín-
um. Kartöflum er sjerstaklega hælt
af peim, sem góða pekkingu bafa á
svínarækt, til pess að fita pau langt
um betur en kornmatur eingöngu.
Fleskið er líka sagt að reynist mikið
betra við slika fóðurblöndun. Naut-
gripum og hestum er líka natðsyDlegt
að hafa blandaðar fóðurtegundir, og
peir sem bezta pekkingu hafa stað-
hæfa að ekkert sje betra til pess en
kartöflur. Hver einasta kartafla get-
ur punnig komist í verð, sjerstaklega
í Manitoba, par sem garðávextir eru
svo lítið ræktaðir til skepnufóðurs.
Ef nú bændurnir vildu reyna að brúka
kartöflur sínar til skepnufóðurs, pá, að
líkindum, kæmust peir að peirri nið-
urstöðu, að pær sjeu pess virði, að
enn meiri rækt væri lögð við pær
hjereptir en gert hefur verið að undan-
íörnu.
(pýtt úr The Commereíai.)
Ymislegt.
BeLTI f KRINGUM ÞOKULÓÐRA SEM
IILJÓÐ EKKI IIEYRIST f.
I>að hefur Dýlega verið gerð
merkileg uppgötvan viðvíkjandi pví,
hvernig á pví stendur, að skip hafa
stundum strandað í poku á skerjum
nálægt stöðum, sem pokulúðrar (málm
lúðrar, sem blásið er í með gufu, til
að vara skip við hættu f poku) pó eru
á. Við rannsóknir, sem haldnar voru
útaf ymsum slíkum stiöndum, báru
skipstjórar og stýrimenn pað, að poku-
lúðrarnirhefðuekki verið peyttir reglu-
lega, en peir, sem umsjón höfðu við
lúðra pessa, báru pað, og pað sannaðist,
að peir hefðu veriðpeyttir á vanalegan
hátt á peira tíma, sem skip'n strönd
uðu. Utaf pessu álitu margir, að
skipstjórar hefðu búið petta til í pví
skyni, að breiða yfir einhverja forsóm-
un af sinni hendi. En við tilraunir,
sem gerðar hafa verið útaf pessu efni,
hefur pað sannast, að pað er belti í
kringum pokulúðra pcssa (sem opt
eru nefndir ,,haffrúrnar“), sem hljóð
peirra heyrist ekki í niðri á haffleti.
Bclti petta er lengra eða styttra burt
frá pokulúðrunum eptir pvf, hvað hátt
peir eru yfir hafflöt, en meðalbreidd
beltisins er 8,400 fet. I>eim megin
við beltið sem nær er lúðrunum,
heyrir maður hljóðið náttúrlega vel,
en pegar maður kemur inn í beltið,
heyrist hljóðið óglöggt og verður
daufara og daufara pangað til pað
heyrist ekki. En svo fer hljóðið
smámsaman að heyrast betur, og peg-
ar yfir beltið er komið, heyrist pað
eins vel og innan við pað. Miðdepill
beltis pessa er, eptir nákvæmum
rannsóknum, sem gerðar hafa verið f
kringum vita, sem var á floti og hafði
einn pennan pokulúður, 15.000
fet frá lúðrinum, og var sömu
vegalengd frá vitannm á alla
vegu. Þetta er svo mikilsvarð-
andi atriði fyrir siglÍDgar, að pað á að
halda frarn rannsóknum um pað, og
gert ráð fyrir að sýna belti pessi á
kortum peim, sem notuð eru við sigl-
ingar.
199 MÍLUR Á 175 MÍNÓTUM
Vjer skýrðum fyrir nokkru síðan
frá keppninni á milli tveggjaaf helztu
járnbrautunum, sem liggja milli Lon-
don og Glasgow um pað, hver peirra
gæti farið á milli nefndra staða á
styttri tíma (um 440 mílur). Síðan
hafa nokkrar helztu brautirnar, sem
l'ggja út fiá New York, verið að gera
tilraunir með að láta lestir sínar fara
sömu vegalengd á jafnstuttum eða
styttri tíma, og hefur New York Cent-
ral járnbrautinni tekist pað á
milli New York og Buffalo. Nýlega
fór lest frá East Buffalo panu 5. p. m.
á Lackawanna kl. 8. 47 f. m., kom til
Corning (130 mílur) kl. 10.49. Frá
Corning fór hún til Big Flats (6|
mílu) á rjettum 4 mínútum eða sama
og 99^ mílu á klukkustund. Vega-
lengdin frá Corning til Elmíra er 16
mílur, og fór lestin pessar 16 mflur á
11 mínútum. En frá Buffalo til
Binghamton eru 199 tnílur sem lestin
fór á 175 míuútum. A lest pessari
var saint að eins gufufjelin og tveir
farpegjavagnar. Hún kom til Hobo-
con (407 mflur frá East Buffalo) kl.
4.19 e. m. og hafði pannig farið pessa
vegalengd á 152 mínútum, par í inni-
faldir allir stanzar o. s. frv. L>etta er
álitin afarmikil ferð pegar tillit er
tekið til pess, hvað miklar mishæðir
var yfir að fara, ýmsar vindibrýr og
mörg önnur járnbrautarspor yfir að
fara.
Afl eldingarinnar
t>að pykir víst mörgum fróðlegt
að vita, hvað mikið afl eií eldingunni,
reiknað til liesta afls. í prumuveðri,
sem nýlega gekk yfir Klausthal á
Þýzkalandi. sló eldingu niður í trje-
stólpa f húsi. Það voru tveir vír-
naglar reknir efst í stólpann, 5 prí-
tugustu og aðrir úr puml. að pver-
máli. Rafmagnið (eldingin) bræddi
báða naglana á augabragði, en pað er
ómögulogt að bræða járn f hinum
stærstu bræðsluofn sem til eru í
heiminum á svo stuttum tíma, og pað
er ekki hægt að gera pað með neinu
öðru en rafmagni, og pað útheimtist
200 „aropere“-straumur til pess, sem
pýðir 2000 „volts“ styrkleika. Þetta
rafmagnsafl er hið sama og 5000 hesta-
afl á sekúndunni, og par eð eldingin
bræddi naglana á miklu skemmri tfma,
segjum á tfunda parti úr sekúndu, pá
flýtur par af, að pað var 50,000 hesta-
afl í eldingarfleignum, sem sló niður
í stólpann.
GULLBYRGÐIR HEIMSINS.
Skýrslur, sem samdar hafa verið
yfir gull pað sem grafið er eptir eða á
annan hátt næst úrjörðunni oghreins-
að er á hverju ári, sýna, að árið 1894
hefur í allt náðst 180 milljóna dollara
virði, eða 23 milljónum meira en árið
á undan, 1893. Þessi upphæð var um
30 milljónum dollara meiri en fengist
hefur á nokkru einu ári, jafnvel peg-
ar gullnámarnir f California og Aust-
ralia voru upp á sitt hið bezta. Það
lítur út fyrir, að pað ætli að nást um
200 milljónir petta ár (1895), og
pannig vaxa pá gullbyrgðirnar um 20
milljónir, eða um 43 milljónir dollara
á tveimur árum, en um 53 miiljónir á
premur árum. Þar sem nú gullið,
sem fæst á hverju ári, er ekki notað
sama árið og pað fæst, heldur bætist
að mestu leyti við byrgðirnar, sem
fyrir voru, pá leiðir af sjálfu sjer, að
gullforði heimsins hefur á premur
næst undanförnum árum vaxið um
537 milljónir dollara, og er pað
feykna upphæð.
Það er enginn vafi á, að gull er
ár frá ári notað meira til ýmsra smíða
o. s. frv. pó að vegna rerzlunar-
deyfðarinnar, sem átti sjer stað árið
1893, miklu rninna gull væri notað
til slíkra hluta árið sem leið (1894) en
að undanförnu. Notkun gullsins í
stáz er pvínær hin eina að undan-
teknu til peningasláttu, og pess vegna
96
með luktÍDa, sem Jýsti upp hellirinn nokkuð langan
veg, og stóð nú aptur við pennan undarlega
steinturn.
Hann gekk í kringum turninn, lypti luktinni
ýmist upp eða niður og skoðaði hann vandlega frá
gólfinu og upp að efstu brún. Hann var í laginu
eins og helmingurinn af hnetti, sem skorinn hefði
verið í sundur um roiðju, og var mjög vandlega
byggður úr höggnu grjóti, og leit út eins og óholur
steinhnöttur, sem hálfur væri sokkinn niður í jörðina.
Ilann var alveg sljettur að utan að öðru en pví, að
pað voru á honum sín röðin hverju rcegin af steinum,
sem stóðu nokkra pumlunga út, með hjer um bil 1
fets millibili, og náðu neðan frá gólfi nærri upp &
brún. Það var auðsjeð, að steinar pessir voru eins
konar stigar til að komast upp á turninn.
Kapteinninn gekk nokkur fet aptur á bak, hjelt
luktinni hátt á lopti og horfði allt í kring um sig.
Hann gat nú sjeð upp f loptið á hellirnum, og beint
uppi yfir sjer sá hann pað sem hann var viss um að
voru samskeyti á steinum, sem felldir voru saman af
mannahöndum, en á hliðum hellisins sá hann ekkert
pessháttar. Hann stóð parna í nokkrar mfnútur og
hugsaði, og var heili hans á hálfgerðri ringulreið.
Svo hrópaði hann upp yfir sig og sagði:
„Já, pessi hellir er mannaverk! Jeg er viss um
pað. Hann er ekki búinn til af náttúrunni. Jeg
var að undra mig á, hvernig slíkur hellir gæti átt
sjer stað efst uppi á mikilli hæð. Það hefur upp-
105
XI í. KAPÍTULI.
Horn kapteinn stóð parna uppi yfir gatinu, blóð-
rauður í framan af áreynslu og geðshræringu, og
horfði ofan í gatið. Hiuu megin var Ralph á hnján-
um, með luktina í hendinni, og bar birtuna niður í
gatið. En áður en hann gat áttað sig eða sagt
nokkuð meira, var Edna systir hans komin upp, ýtti
honum til hliðar og kraup niður við hliðina á honum.
Hún horfði nú niður í gatið, og svo reis hún upp og
horfði framan í kapteininu. En hugur hans var svo
fastur við pað, fem hann sá par niðri, að hann tók
ekki eptir henni.
Svo kom rödd neðan af jafnsljettu sem vakti
pau eins og af draumi. Það var rödd Mrs. Cliff sem
sagði: „Hvað eruð pið öll að horfa á? Því segið
pið mjer pað ekki“.
Eina fór svo ofan af turninum aptur með aug-
un hálf lokuð, og pegar fætur hennar komu aptur
niður á jafnsljettu, gekk hún nokkur spor hálf
100
brjótast inn 1 turilinn, áður en svertíngjarnir koma
til baka“.
Kapteinninn hristi höfuðið og sagði : „Við
skulum ekki flýta okkur svona ínikið. Það verður
ekki svo ljettur leikur að komast inn í turninn, og
við purfum að fá svertingjana til að hjálpa okkur til
pess, ef við reynum pað á annað borð“.
„Á annað borð !“ hrópaði Ralph. „Jeg fer
aldrei lijeðan fyrr en jeg er búinn að pví, pó enginn
vilji hjálpa mjer til pess“.
Miss Markham sat pegjandi. Hún var hin eina
af pessu fólki, sem hafði lesið sögu Suður-Ameríku
til hlítar, og hún áleit ekki, að hinir gömlu íbúar
landsins hefðu grafið konunga sína í steinhvelfing-
uin, eða hefðu álitið nauðsynlegt að geyma leifar
peirra á svona sjerstaklega leyndardómsfullan hátt.
En bún liafði samt sem áður lesið ýmislegt um hina
gömlu íbúa landsins sem gerði pað að verkum, að
augu hennar tindruðu og hjarta hennar fór að slá hrað-
ara,en hún sagði ekki eitt orð. Hún áleit að pað væri
betra að bíða og sjá hverju fram vindi.
„Kapteinn“, hrópaði Ralph, „við skulum fara
og skoða petta furðuverk. Til hvers er að bíða með
pað ? Edna og Mrs. Ciiff munu ekki hafa á móti að
bíða hjerá meðan pjer farið að sýna mjer pað. Við
verðum ekki nema tíu mínútur að pví“.
„Nei“, sagði Mrs. Cliff, „pað getur verið að
pað sje engin hætta á ferðum, en jeg læt ekki skilja