Lögberg - 24.10.1895, Blaðsíða 7

LÖGBERÖ, FIMMTUDAGINN 24 OKTOBER 1895
7
Um lifsábyrgð.
Niðurl. frá 2. bls.
bannig raætti, i J>að óendanlega
bendaáámynningarorðmargra merkra
manna til fólksins, um að rækja þessa
skyldu síua. betta er ná yflrleitt á-
litið lífsnanðsynlegt, og f>ví skylda
hvers eins, að uppfylla pá nauðsyn,
ocr menn eru allt af betur og betur að
kannast við pað sem skyldu, og óðum
fjölga peir sem hana rækja, og í pví
eru ísleudingar engir eptirbátar ann-
ara, pegar pess er gætt, að peir komu
svo nylega frá landi, par sem petta
rnil, mátti heita með Oilu ópekkt.
Jeg hverf pá frá pessari hlið á
málinu, en skal aptur með fáum orðum
leitast við að gefa mönnum hugmynd
um aðal grundvöll lífsábyrgðarfjelaga
eða fyrirkomulag. Lífsábyrgð, eptir
orðsins meiningu, pyðir æfinlega pað
sama, en stefna peirra og fyrirkomu-
lag er ólikt opt. t>au skiptast aðal-
lega í tvær deildir, sem er, í hlutafje-
lög (StockCompanies) og sameignar-
fjelög, (Mutual Societies).
Hlutafjelögin má segja að hlut-
hafarnir eiga sjálfir, og er svo peirra
atvinna að selja lífsábyrgðir til fjöld-
ans, sem ekki á hluti i fjelaginu. All-
ar in ntektirnar koma frá lífsábyrgðar
kaupendunum, en verða að skiptast í
tvennt, pað er aðsegju, á milli peirra,
sem lifsákyrgðina liafa keypt og
hinna, sem hana hafa selt, peir purfa
part af inntektunum eða ábyrgðar-
gjöldunum fyrir snúð sinn og snældu,
og hlytur pví pað að dragast frá
peim, sem lífsábyrgðirnar hafa keypt.
A uk pess er miklu umsvifa og kostn-
aðarmeira að stjórna slíkum fjelög-
um. Þannig liggur í pví, að lífsá-
byrgðir eru mikið dýrari í peim fje-
lögum. Aptur bjóða pau hlunnindi
ýms, sem hin, innbyrðis fjelögin,
hafa ekki, og er pá mestur vandinn
fyrir pann, er vill í lífsábyrgð ganga,
að gera sjergrein fyrir pví, hvert pau
sjerstöku hlunnindi eru svo mikils
virði, að nemi hinu sjerstaka gjaldi.
Til pess að útskýra petta, tek jeg
dæmis mann, sem í innbyrðisfjelagi
pyrfti að borga &20 á ári fyrir 11000
af lífsábyrgð. Sami maður mundi
purfa að borga $40 á ári fyrir sömu
áðyrgð í hlutafjelagi. Hjer er nú
fyrir heudi helmings munur á gjaldi,
en svo koma hlunnindin í dýrara fje-
laginu, og eru pau pessi, að eptir 20 ár 'j
greiðir pað manni $1000 út í pening-
um, og svo getur maður haldið áfrara
að hafa sömu lífsábyrgðina, með pvl
pó auðvitað, að halda áfram að greiða
gjald sitt, I>essi peninga summa,
setn manni er pannig lofuð, í lifanda
lífi, gengur mjög í augun, en pá ber
hins að gæta, að deyi maður innan
pessara 20 ára, pá ererfingjum manns
borgað aðeins $lo00, rjett eins og
hann gat í öðru fjelagi fcngið fyrir
helraingi minna gjald, eða með öðrutn
orðum, hann hefði getað fyrir pá pen-
inga, sem hann pannig borgaði fyrir
$1000, haft $2000 ábyrgð I öðru fje-
lagi. Til pess að hann pannig hafi
nokkur not af öðrum helmingnum af
gjaldi sínu, verður hann að lifa 20
árin, frá pví hann gengur inn, annars
er pað borgað fyrir ekki neitt. En
lifi hann nú 20 árin, pá fær hann
auðvitað vel borgaða sína 400 sem
hann pannig hefur borgað auk pess,
sem purfti fyrir lífsibyrgðina tsjálfa.
Hó er aðgætandi, að ef hann hefði
lagt pessa $20 á banka, eða rjettara
sagt $20,23, á hverju ári, pá hefði
peir, með 8 prct. rentu og rentu rent-
urn, verið orðnir rjettir $1000 eptir
20 ár. En munurinn hefði verið sá, að
af bankanum hefði hann getað tekið
petta innlegg sitt, nær sem honum
hefði legið á, par sem hitt er honum
gaguslaust, nema hann uppfylli 20
árin. Hvenær sem hann deyr innan
bess tíma, fá erfingjar hans að eins
$1000, rjett eins og peir hefði fengið,
pó hann aldrei hefði borgað nema $20
fyrir lílsáðvrgð, en lagt hiua $20 á
banka á hverju ári, par sem erfingjar
hans gátu gengið að pví, eptir lians
dag, miklu eða litlu, eptir pví, hve
árin voru mörg frá pví hann fór að
Jeggja pá par inn.
Jpetta dæuii, sem jeg hef uú bcut
á, er sýnishorn af viðskiptunum við
hin svo kölluðu hlutafjelög, en mjög
hafa pau fjelög margar mismunandi
viðskipta aðferðir, en eittbvað líkt
pessu, sem jeg hef bent á, er pað al-
mennasta. Á pví græða pau fjelög,
að mesti fjöldi manna, sem við pau
skiptir, lifir ekki út pað tímabil, sem
parf, til pess að verða aðnjót-
andi peirra hluuninda, sem hann er
að borga ærna peninga fyrir.
Hin önnur lífsábyrgðar fjelög,
sem vanalega eru kölluð mutual eða
innbyrgðis fjelög, eru ólík að fyrir-
komulagá- t>ar er ekki eins mikið
rætt um gróða, en að mestu leyti um
lífsábyrgðina sjálfa. Allur gróði
peirra fjelaga gengur til peirra, er
lífsábýrgðina hafa í peim, en engra
annara. I>ess vegna ergja.dið lægra.
Meiningin er aldrei sú, með slík fje-
lög, að nokkur einn borgi, nema sár-
lítinn hlut af pví, sem lians erfingj-
um greiðist eptir hans dag, heldursú,
8Ö peir mörgu lifandi meðlimir hvers
fjelags, borgi erfingjum peirra fáu
sem deyja. Margra ára reynsla er nú
búin að sína pað og sanna, að hjer
um bil 10—12 menn deyja af hverj-
um 1000 mönnum, á ári, og parf jafn-
marga dollara af hverri $1000 ábyrgð,
til pess að standast slík gjöld. I>ess
utan parf nokkra upphæð fyrir starfs
til kostnað hvers fjelags. Enn frem-
ur hafa sum slík fjelög dregið saman
sjóð, er varasjóður er kallaður eða á-
byrgðarsjóður fyrir pví, að dánar
kröfur allar skuli borgaðar verða. Er
svo meðlimunum sem verða margra
ára fjelagsmenn, endurgoldið í lifanda
lífi peirra tiltölulegi partur úr peim
sjóði, sem reiknað er út eptir vissum
reglum, og má pví vænta pess, að
eptir pví sem árin liða, íuinnki pann-
ig ábyrgðargjaldið.
Til eru enn ábyrgðarfjelög, svip-
að pessurn er jeg hef síðast nefnt, en
aðeins enn ódýrari og kemur pað til
af pví, að pau hafa engann ábyrgðar-
sjóð, en að eins kalla saman, frá með-
limum síuum eptir á, paðsem parf, til
pess að greiða áfallnar dánarkröfur.
En bæði er poss að gæta, í slíkum
fjelögum, að vanalega vex gjaldið,
eptir pví sem meðlimiruir verða eldri
og svo hins, að ábyrgð er par ætíð
vafasöm, af pví enginn sjóður liggur
fyrir, en meðlimir allir geta, náttúr-
lega, hætt að borga, hvenær sem peir
vilja, og pegar enginn sjóður er fyrir
Jhendi pá, yrðu pær dánarkröfur að
falla óðorgaðar, sem fyrirliggjandi
væru, pegar meðlimirnir tækju upp á
slíku, sem enginn getur binnað peim.
Enn má nefna lífsáðyrgð barna.
Einstaka fjelag, sem illa gengur að
halda sjer uppi, hefur tekið upp á pví að
pranga ineð pesskonar áðyrgðir. t>að
pykir mjög ísjárvert og ískyggilegt
verk, enda hefur verið uppi alhnikil
hreifing fyrir pví, að fá pví afstýrt
með lögum. A síðasta sambands
pingi pessa lands, var mjög stíft farið
fram á, að lög yrðu samin til að hamla
pvl, en ekki varð af pví 1
petta sinn, og er pví enn haldið
áfram, af nokkrum fielögum. Með
lífsábyrgð barna er hvergi komið
nærri aðalhugmyndiuni um lífsábyrgð,
pví óeðlilegt og undarlegt er, að for-
eldrar og aðrir aðstandendur barna,
purfi að fá peningalegar skaðabætur
eptir börn sín ef pau deyja, svo sem
hefði pau veitt heimilinu forsorgun.
En pað seiu pykir ískyggilegt við
barna ábyrgðina er pað, að foreldr-
arnir geta dáið frá börnunum, og vita
pau pá ekki hvar pau lenda, en getur
skoð, að pau lendi í höndum peirra
manna, sem ekki væri æskilegt að
hefði peningale^ann hagnað af frá-
falli peirra.
Að síðustu skal jeg taka pað fram,
að jeg álít að Islendingar í pessu
landi hafa verið mjög heppnir í vali
slnu, á lífsábyrgðarfjelögum. I>að
eru að oins tvö fjelög, sem peir hafa
gengið í, með sárfáuin undantekning-
um, og eru pau, The Mutual lleserve
Fund Life Association of New Yorkog
Foresters fjelagið, pó í hið fyr nefnda
hali gengið mörgum sinnum fleiri.
Auðvitað eru til mörg önnur góð fje-
lög 1 pessu landi. Hvort peirra sje
bezt er hægtað prátta um 1 pað óend-
aulega, og gef jeg uiig ekki út í ueitt
sl kt, en aðalatriðið er, fyrir alla full-
orðna menn, einkum fjölskyldutnenn,
að hafa lífsábyrgð í einhverju góðu,
hætílega dýru og traustu lífsábyrgð-
arfjelagi.
Fólkið' unclrast.
Aptuhbata Mr. Metcalfe f Houx-
íxo Mili.’s.
Kreptur af mjaðmagigt og sár-pjáður
í lleiri ár—gat ekkert verk
unnið í tvö ár—Dr. William’s
I’ink Pills læknuðu hann al-
gerlega.
Tekið eptir Shelburne Econornist.
Ilið fullgerða telefón-sainband
milli Shelburne og Horning Mill’s, af
peim herrum, John Metcalfe og W.
H. Marlatt, sem hjer er bent á, varð
til að vekja eptirtekt fregnrita blaðs-
ins Economist á undursamlegum
heilsubata Mr. Metcclfes — lielzta
styrktarmanns fyrirtækisins — fyrir
nokkru síðan. Full tvö ár hafði Mr.
Metcalfe Jjáðst ákaflega af mjaðma-
gigt, svo hann gat ekkert verk gert.
Jafnvel pó hann ekki legðist í rúmið,
varð hann svo kreptur, að hann drógst
hálfboginn um strætin 1 Horning
Mills og 'aumkuðu hann allir. Var
kvölin mest í mjöðmunum og gat
hann pví ekki staðið nje gengið upp-
rjettur. Hann gekk ætíð hálfboginn
Komid og sannfœpist!
J^inmitt á pessum tfma purfið pið að byrgja ykkur með vörur fyrir u]>p-
skcrutfmann. Komið með lista af pvf, sem jrið purfið, til okkar
og látura sjá hvað við getuin gert. Við eruin
sannfærðir um að við getuin s[>arað
ykkur peninga.
A.llar sumarvörurnar verða að seljast án tillits til verðs, til [>ess að rýina
fyrir okkar mikln byrgðu n af vörum fyrir hausið.
KELLY MERCHANTILE CO,
ALþEKKTA ÓDVRA BUDIN í NORÐNR-DAKOTA.
Milton,...........................I DAKOTA
ASSESSMEffT SYSTEM. HpJTUAL PRINCIPLE.
Hefur fyrra helminytirstandandi árs tekið lífsábyrgð' upp á nærri ÞRJÁTlU OG
ÁTTA MILLIÓNIR, Nserri NÍU MILLJONUM meira en n sama tímabili í fyrra,
Viðlagasjóður fjelagsins er nú meira en liiUf fjórda lllillióa dollars.
Aklrei liefur j>að fjelag gert eins tnikið og nú. Ilagur þess aldrei staðið eins vel
Ekkert lífsábyrgðarfjelag er nú I eins miklu áliti. Ekkert slíkt fjelog Uefur
komið sjer eins vel á meðal binna skarpskygnustu íslcmlinga. Yflr J>ú nnd af
þeim hefui nú tekið ábyrgð í þvi, Margar J>úsuiidir hefur'það nú allareiðu greitt
íslendiitg lll. Allar rjettar dánarkröfur greiðir það fljótt og skilvíslega.
Upplýsingar um þetta fjelag geta menu fengið hjá
W. H. I’AI LSOX Winnipeg, 1». s KAROAL. Akra,
Gen. Ageut Man. & N. W. T. Gen. Ageut N.& 8. Dak. & Minn.
A. R. McNIOIIOL,
McIxtyue Bl’k, Wixkipeg,
Gek. Managkk fyrir Manitoba. N. W. Terr., B. C., &c.
Gekk hálfboginn.
íneð aðra nendina á knje sjer. Mr.
Metcalfe segir sjálfur svo frá: „í
tvö ár gat je’g ekkert verk unnið.
Læknarnir gátu ekki bætt mjer. Jeg
fór til Toronto til að leita lækninga,
en pað varð til etnskis. Jeg hef og
reynt rafurmagnslækningar, en árang-
urslau3t. Jeg fór svo h-»iin aptur og
áleit einskisvert að brúka meðul fram-
ar, pví jeg væri ólækn«ndi. Jeg
veslaðist dag af degi og tilfinningiu
varð óbærileg. Nú tók jeg fyrir að
neyta engra tneðnla ura lengri tíma,
eu ljet pó um síðir tilleiðast, að ráði
vinar míns, að reyna I)r. M'illiams
Pink Pills. Jeg hafði ekki brúkað
pær lengi áður eu jeg fann breyting
til batnaðar; kvölin minukiði og mat-
arlystiu batnaði. Eptir að bafa brúk-
að pillurnar um stund gat jeg staðið
og getigið upprjettur og stundað verk
mitt með nýjum kröptum. Allir
undrast yfir pessari miklu breytingu,
og hafa nú margir síðan að mínum
ráðum farið að brúka Pink l’ills. I>að
er nú í fyrsta sinn að jeg geri petta
lýðutn ljóst‘‘.
Degar Mr. Metcalfe var spurður,
hvort gigtin ekki hefði síðan gert vart
við sig, sagðist hann hafa kennt til
hennar einu sinni eða tvisvar vegna
of mikillar vosbúðar, en læknað sig
fljótlega með pillunum, sem hann
ætlð hefði við hendina, og alurei
bryggðust að bæta. Mr. Metcalfe,
sem verzlar með liveiti og aðra mat
vöru, er nú 52 ára gamall, vinaur nú
eins rösklega og á yngri árum og við
getum borið um pað, að mest af verk-
inu í sambandi við pessar (> mílur af
telefón liefur liann sjálfur unnið. Mr.
Metcalfe benti einnig á fleiri dæmi,
par sem Pink Pills hefðu. reyn/.t vel;
meðal peirra minntist hann sjerstak-
lega á konu einaí Horning Mills. Ec
onomist pekkir og mörg slík í Shel-
burne, par sem margt gott hefur leitt
af að brúka pað meðal.
Varað er við eptirstælingum og
setn sagt er „eins gott“. Það er að
eius á boðstóluin hjá samvizkulausuui
verzlurum, sem vita að meiri ágóði er
í eptirstælingum. Það er ekkert
meðal til sem jafnast geti á \ ið Dr.
Williams Pink Pills for Pale I’eople.“
Ef pú getur ekki fengið pær hjá við-
skiptamanni pfnum, verða pær seudar
frttt fyrir 50 cts. askjan, en sex fyrir
$2,50 með pví að skrifa til Dr. Will-
iams Medicine Co., Brockvillc, Ont.,
eða Schenectady, N. Y.
Fyrsti Islendingurinn gefur vottord um
rafmagnsbelti Dr. Owens.

wm
Jón Olafsson.
Bru P. O., Man. 2(3. de*. 1893.
H. G. Oduscn. Esq.:
Agent fyrir Dr. Owens rafinagnsbeltum
Það er engin nýung pó jeg r.ú segi
frá pví að jeg liafi sótt maigt og u ikið
gott hÍDgað til Ameríku, svo sem frelsi,
góða landeign, nóg til lífsviðurværis og
fleira, af pví petta er svo almennt meðal
okkar íslendinga í pessari heimsálfu.—
En pað er ekki almennt, að prátt fyrir
pessi ágætu umskipti á lífskjörum fá-
tækra fjölskyldumanna, skyldi heilsan,
sem vitanlega er fyrsta skilyrðið fyrir á-
nægjn og veilíðan, hverfa uijer um leið
°K jeK fJrst stje fæt> petta Jand, svo
búskapur minn, í pessari byggð, hefur
til nokkurra ára staðist, að eíns fyrir af-
■ ardýrt verkamannahald. Að vísu hafði
jeg á íslandi tvisvar legið injög pungt í
taugaveiki samtals í 19 vikur, og sífellt
síðan verið taugaveiklaður og ineð vond-
um gigtar ítökum, einkum í baki;eu
strax sem jeg var kominn hingað til
landsins 1878, fjekk jeg svö vonda magaveiki að liún smatt og smátt gerði
mig svo máttlítinn að jeg, pessi síðustu árin poldi enga áreynslu, fyrir gigt,
taugaslekju og allslags ólyfjan. Síðau hafa meltingarfærin aldrei unnið
reglulega án hjálparmeðala, og pá að eins ekki nema örstutta tíma. Og pó
er sá krossinn pyngstur sem liggur á sálinni, pví pegar viðleitni manna
til að bjargast, og voniti um góða framtíð í landinu, sem svo rjett og heppi-
lega er kveðið nm: „faðminn pú breiðir mót fátæks manns nauðutn, frá pjer
ei hrindirðu lífsvonuin hans“—áí sífeldu stríði við svo veiklaða líkams-
byggiugu að Öe3t vinna hefur í för með sjer ill-polandi sjúkdóms eptirköst,
er ekki að undra pó heilinn dofni og geðsmunnirnir aflagist svo nijög, að pað
verði að „negative“-áhrifum á allt fjelagslíf og vinasamband.
Eptir að jeg hafði lesið auglýsingu í blaðinu „Lögberg“ og útvegað
rojer „Katalog over Owens Elektriske Belter og Applicationer“ afrjeð jeg
að kaupa beltið nr. 4 með axlaböndum, og eptir að jeg hafði brúkað pað 10
sinnutn eptir fyrirsögninni fann jeg_ stórmikinn mun á heilsufarinu, gigtin
hvarf og liefur enn ekki, < pær 6 vikursem siðan eru liðnar, gert vart við sig
aptur við pau störf sem hún hafði ekki leyft mjer að stunda áður, taucrarnar
styrktust og meltingarfærin fóru að vinna með reglu, svo jeg, sem er hálf
sjötugur að aldri, búinn að armæðast með stöðuga heilsuveiklun í 15 ár, og
orðinn feyskinn raptur í mannfjelagsbyggingunni, kominn að pví aðhrökkva
í sundur, er nú orðinn svo heilsugóður og fjörugur, sem jeg framast get,
vænst, pvi meðalið sein læknar eðlilegan pungi eliinnar og vonda bilun í
handlegg fæ jeg á síuum tíma ókeypis úr annari átt.
Jeg er mjög glaður og ánægður yfir pví að bafa keypt beltið, og finn
mig knúðann til pess að opinbera pess góðu verkanir á mjer, peim til leið-
beiningar sem pjást af slíkuin sjúkdómum. Jeg vona meun skilji mig rjett.
Jeg opinbera petta ekki sem agent fyrir Dr. Owens Electric Belt and App-
liance Co. af peirri einföldu ástæðu að jeg hef ekkert með pað að gera, held-
ur sem velviljaður vinur allra peirra, sem ekki geta unnið fyrir lífi síiiu,
vegna prauta af gigt, taugaslekju, óreglu meltingarfæranna og fleiri sjúk-
dóma, í von um ;vð slíkt belti geti verið peim, eins og mjer, ótviluo-t
heilsu meðal.
JÓN Ól.A FSSON.
Allir peir sem kynnu að óska eptir nánari upplýsingum viðvíkjand
bót á langvarandi sjúkdómum, bráðasótt og taugaveiklun eru beðnir að
skrifa optir vorum nýja mjög svo fallega danska eða enska príslista, til li.
T. Björnson Aðal Agent meðal íslendinga, P. O. Box 368 Winnipeg Man.
The Owen Electric Belt and Appliancc Co.
W rrm r n .v ■ w -rr • t - «