Lögberg - 23.09.1897, Blaðsíða 1

Lögberg er gefiö út hvern fimnifudag a
The Lögberg Printing & Publish. Co.
Skrifsiofa: Afgreiöslustofa: Prentsmiðja
148 Princess Str., Winnipeg, Man.
Kostar $2,00 um árið (á íslandi,6 kr.,) borg-
ist fyrirfram.—Kinsttök númer 5 cent.
Lögberg is published every Thursday by
The Löguerg Printing & Publish. Co.
at 148 Princess Str., Winnipeg, Man.
Subscription price: $2,00 per year, payabl
in advance.— Single copies 5 cenls.
10. Ar.
Winnipeg, Manitoba, fimmtudaginn 23. septamber 1897.
Nr. 37.
$1,8401 VERDLAUNDM
Verður gefið á árinu 1897’
sem fyigir:
l‘J Gendroii Bicycles
24 Gull úr
1% Sctt af Silturbúnadi
Sápu Umbúdir.
Til frekari upplýsinga snúi menn
sjer til
ROYAL CROWH SOAP C0.,
WINNIPEG, MAN.
REYKID
TYCCID
MYRTLE NAYY
TOBAK.
1®” Takið eptir,að hver plataog pakki af
skornu tóbaki er merk T & B.
FRJETTIR
CAXADA.
Sambandsstjórnin í Canada befur
nfi fastráðið, að leggja telegrafprAð
yfir White-skaiðið inn I Yukon-landið,
og hefur fengið leyfi hjá liandaríkja-
stjórn til að leggja hann yfir ræmu þá
af landi við sjóinn, er Brikin eiga.
Brjef frá ýmsum Winnipeg
mljnnum, sem fóru til Klondyke-nám-
anna í vor, segia, að námarnir sjeu
eins auðugir og af var látið.
BANDARÍKIX.
Verkamenn í New York, er vinna
að öllu er að húsabyggingum lýtur,
eru I pann veginn að gera verkfall til
að fá hærra kaup o. s. frv.
Verkfallið í kolanámúnu m má nú
heita um garð gengið, og hafa um
75,000 menn nú byrjað að vinna apt-
ur. VerkfallsmeDn fá sumu af kröf-
um sínum framgengt, en mikið efna-
tjón hafa þeir og aðrir beðið við
verkfall petta. Allt tjónið er metið
um 7 millj. doll.
B’jöldi fólks ílyöi úr bæjunum
New Orleans og Jackson, Miss. í vik-
unni sem leið af ótta við gulusýkina,
en svo kólnaði i veörinu, svo óttinn
fór að rjena og menn að spekjast.
Sykin virðist ekki útbreiðast sem
stendur. ___
tTLÖXD.
Bretar hafa nú náð bænum Ber-
ber upp með Nílfljótinu og eru nú á
leiðinni til Khartoum. Mahdistar
hörfa nú alltaf undan, og er búist við
að brezk-egypzka liðið nái Khartoum
tnótstöðulaust.________
Nú hafa friðarsamningarnir railli
Tyrkja og Grikkja verið undirskrifað-
ir, svo fullkominn friður or kominn á
milli nefndra pjóða. I>egar Grikkir
hafa greitt Tyrkjum 1 inillj. pund
sterling af herkostnaði peim (um
£5,000,000) er þeir eiga að fá I allt,
eiga Tyrkir að hafa lið sitt burt úr
Þessalíu. Blöð apturhaldsmanna á
Grikklandi láta illa yfir friðarsamn-
ingum pessum, pó pað væri aptur-
haldsstjórnin sem steypti landinu I
pessi vandræði.
Maður einn gerði tilraun til að
myrða Diaz, forseta lyðveldisins Mexi-
co, J vikunni sem leið, en tókst ekki.
Skrfll brauzt, inn I fangelsið, sem mað-
ur pessi var settur I og drap hann.
Islands frjettr.
Itvlk, 18. ágúst 1897.
Vitaskipið, G. P. Grove, er far-
ið aptur til Khafnar fyrir nokkrum
dögum, en vitamennirnir nokkrir ept-
ir enn. Vitarnir hjer um bil komnir
upp.
Slys varð sama daginn og Grove
fór: maður af skipinu, sem var að
hjálpa til að koma upp ljóskeri í
Skagatáarvitann, varð undir reisipalls-
bjálka J>ar og tvíbrotnaði á honum
vinstri fóturinn, bæði lærleggurinn og
fótleggurinn rjett fyrir ofan öklann.
Sneri skipið við með hann hingað inn
aptur á spftalann.
Gupuskipið Nokdkap, peirra
Zöllners og Vídalíns, kom aðra ferð
hingað fyrir helgina með kolafarm
og er á förum aptur með hrossafarm.
Vkðkabrigði. Nú er kominn
bezti purkur frá pví á helgi. Kemur
í góðar jparfir. Töður óvfða komnar
í garð áður, hvað pá meira, og J>að
mjög illa verkað, sem hirt var.
En gras sprottið vel í ópurkunum, á
valllendi; mýrar lakari.
Myndasýning Mr. Howells ör-
æfajökulsfara á laugardagskvöldið
var J>ótti allgóð, af fossum og jöklum
m. fl. Hann fór með Bothnia nóttina
eptir og J>eir fjelagar.
Botnvkkpingar orðnir nærgöng-
ulir af nýju. Halda sig upp við land
í Garðsjó um pessar mundir nótt eptir
nótt, og breiða yfir auðkennisstafina,
pegar birtir. Hafa og lengi haldið sig
all-grunnt á Akurnesingamiðutn.
Kommandöb Gardk, formaður í
stjórn „hins sameinaða gufuskipafje-
lags“ í Khöfn, kom hingað seint í f.
mán. með Vestu og fór aptur með
Botniu 14. p. m. Haun átti marga
fundi við samgöngumálanefnd neðri
deildar og fjárlaganefndirnar, og varð
pað að samningum peirra í milli, er
segir í fjárlagafrumvarpinu frá neðri
deild.
Rvík, 25. ágúst 1897.
Yfikskoðunarmknn landsreikn-
inganna endurkosnir, peir bræður Jón
Jensson yíirdómari og Sigurður próf.
Jensson.—Gæzlustjóra við landsbank-
ann kaus efri deild Kristján Jónsson
yfirdómara, í stað Benid. próf. Kristj-
ánssonar, sem svo á að setja á eptir-
laun, jafnhá og starfi hans fylgdu
(500 kr.),
Þjóðvinafjelagið hjelt aðalfund
í gær, meðal alpingismanna. Forseti
endurkosinn Tryggvi Gunnarsson,
varaforseti kosinn Þórhallur Bjarna-
son (í stað Eir. Briem, er fjekk nokk-
ur atkv.), meðstjórnendur 2 endur-
kosnir, Jón Jensson og Jón Þórarins-
son, en hinn 3. kosinn Jens Pálsson (f
stað ritstjóra „Þjóðólfs14 sem ekkert
atkv. fjekk).
Tíðakfar. Öpurkar aptur megn- *
ir. Mjög bágar heyskaparhorfur.
Ilvfk, 28. fig. 1897.
Þingi var slitið 26. þ. m. kl. 4^,
að undangenginni langri umræðu í
sameinuðu pingi um fjárlögin.
Ávarp til konuugs sampykkti
efri deild, en neðri deild ekki neitt;
fundarfall pegar ræða átti J>að og
sampykkja, pingslitadaginn.
Tala samþj kktra frumvarpa fi
Jnnginu 47, par af 20 stjórnarfrum-
vörp. Getið befur verið hinna helztu
1 undanförnum blöðum. Hin verða
nefnd næst.
Tala fallinna frumvarpa á J>ing-
inu 23, J>ar af 3. stjórnarfrv. Enn
fremur 11 óútrædd og 3 tekin aptur.
Þingsályktanir sampykktar 19,
en 5 felldar, ein tekiu aptur, og 2
óútræddar.
Slys.—Skrifað ísafold úr Vest-
mannaeyjum í gær:
„Hjer hrapaði til bana f fyrra-
dag við fýlungaveiðar ókvongaður
maður um fertugt, Þórður Hjaltason
að nafDÍ, frá Steinsstöðum. Iilys
petta atvikaðist á pann hátt, að hann
rann í brattri brekku skammt frá
brún, blautt og sleipt eptir rigning-
arnar, steyptist á höfuðið og valt svo
fram af brúninni, og fjell 70—80
faðma niður á sjóflá, svo í sjó, og
sökk með sama. Þórður heitinn var
maður stilltur og ráðsettur, hófsmað
ur hinn mesti, gætinn og fimur fjalla-
maður, góður fjelagsmaður og vel
láttinn af öllum“.
Rvfk, 1. sept. 1897.
Holdsveikissfítalinn.— Nú er
byrjað á grunni nndir spftala f Laug-
arnesi og laugt komið að rffa bisk-
upsstofuna gömlu. Bald timbur-
meistari frá Khöfn, er verið hefur
hjer í sumar við hleðslu vitanna,
hefur tekið að sjer grunninn.
Þakkljeti til pingsins frá Odd-
Fellow-reglunni, fyrir kurteislegar
viðtökur og virðulegar, ritaði dr.
Petrus Beyer fyrir sig og f>á fjelaga
með póstskipinu um daginn forsetan-
um í sameinuðu pingi, herra biskupi
Hallgrími Sveinssyni.
Maður drukknaði sunnudag 29.
p. m. af heyflutningsbát milli Kjalar-
ness og Rvíkur, Ásmundur Magnús-
son, frá Steinum við Rvfk. Þeir voru
2 á, og bjargaðist hinn á heysátu, er
rak að landi í Viðey eptir 3 stundir,
frá pví er báturinn sökk undir peim.
Þkrrikafli greinilegur nú loks
byrjaður, með höfuðdegi. En æði
kalt.—Isafold.
Winnipeg, 20. sept. 1897.
Herra ritsj. Lögbergs.
Þar eð boðsbrjefið fyrir hinu
Dýja blaði nær ekki til allra sem lesa
Lögberg, J>á vil jeg biðja yður um
rúm í blaði yðar fyrir eptirfylgjandi
leiðrjettingu.
í sfðasta blaði Lögbergs færir
það lesendum sfnum frjettir um hið
nýja blað „Heimskringlu“, sem J>jer
segist álíta áreiðanlegar. Þessar
frjettir eru ekki áreiðanlegar, en J>að
er áreiðanlegt, að hver Bá, sem hefur
hvíslað peim 1 eyra yðar, hefur annað
hvort ekki vitað livað hann var að
fara með, eða hann hefur vlsvitandi
verið að fara með ósannindi, J>ví pað
hefur enginn maður fengið neinar
upplýsingar um J>etta nýja blað bjá
útgefendum J>ess (sem voru einu
mennirnir, sem málinu voru kunnug-
ir) gagnsfæðar J>vl, sem sett var fram
1 boðsbrjefinu, sem var prentað og
komið víðsvegar út um Winnipeg-bæ
og suður í Bandariki áður en síðasta
Lögberg koin út. En pó greinin sje
að mestu leyti uppspuni, pá má sjfi
tilgang I henni—tilraun til að ófrægja
J>otta blað-fyrirtæki, og gera J>að tor-
tryggilegt í augum ýmsra flokka
manna og J>eirra, sem eru pvS mót-
fallnir að trúmál sje rædd í frjetta-
blöðum. Að vísu nær frjett pessi að
sjálfsögðu mjög illa tilgangi sinum,
J>ví allir skynberandi menn skilja
andann í henni, en pað er ekki nema
sanngjarnt, að almenningur fái leið-
rjettingu við J>að, sem rangt er hermt.
Það hefur aldrei komið til orða,
að J>etta nýja blað fylgi stefnu Pop-
ulista í Bandarfkjunum, aldrei komið
til orða að pað yrði Uuitarablað, og
enda aldrei komið til orða að pað
fengi styrk frá Boston(!!). Þetla
J>rennt er pví tómur hugarburður. 1
boðsbrjefiuu er stefua pess I pólitík
tekin fram með J>essutn orðum: „í
pólitfk verður stefna blaðsins lík
peirri stefnu sem Heimskringla hafði
áður“; og viðvíkjandi trúmálum er
par sagt: „Trúmál verða ekki rædd í
blaðinu noma nauðsyn beri til“.
Þetta eru J>ær einu upplýsingar um
stefnu J>ess, sem komið hafa frá út-
gefendum, og J>á um leið pær einu
upplýsingar, sem takandi eru til
greina.
Útgefendur blaðsins eru, cptir
J>vf sem boðsbrjefið segir: B. F.Walt-
ers, G. Sveinsson & Co., hverjir sem
fregnriti yð.ir spáir að poir ,,verði“
eptirleiðis. Yðar,
Einar Ólafsson.
*
* *
Vjer efumst ekki um, að lesend-
um vorum [>yki ofanprentað brjef Mr.
Einars Ólafssonar all-einkennilegt.
Hvernig nokkur maður með heil-
brigðri skynsemi getur fengið J>að út
úr greinarstúf vorum 1 sfðasta Lög-
bergi, að hann sje „tilraun til að ó-
frægja blað-fyrirteki“ Mr. Einars Ól-
afssonar og fjelaga hans „og gera
pað tortryggilegt í augum ýmsra
flokka mauna og peirra, sem eru pv*
mótfallnir að trúmálsje rædd í frjetta-
blöðum“, er meir en vjer getum skil
ið. Oss finnst að eins hægt að skýra
pað á sama hátt og hægt er að
skýra, að sumir menn pykjast sjá
vofur, drauga og allskonar forynj.
ur hvervetna, pó engir aðrir
sjái pað, sem almennt er álitið að or-
sakist af sýktu fmyndunarafli peirra,
or sjá slfkar ofsjónir. Vjer sögðum
hvcrgi, að J>að ætti að ræða trúmál I
hinu Dýja blaði Mr. E. Ólafssonar, en
hjer sögðum að stefna pess í kirkju-
málum mundi verða sú, er vjer tókuin
fram. Ef skömm er að pví að vera
Unitari, J>á göngum vjer inn á að pað
sje að „ófrægja11 blaðið að segja, að
stefna pess muni verða sú að styðja
málefni J>ess trúarbragðaflokks,en vjer
búumst varla við, að Mr. E. ólafsson
kannist við að pað sje neiu skömro,
svo petta rugl hans fellur um sjálft
sig. Alveg hið sama má segja um
populistastefnuna. Flestir, sem minnst
hafa á petta blað fyrirtæki við oss,
gaDga út frfi, að blaðið verði Unítara-
blað í stefnu sinni, og byggja peir
petta álit sitt á pví, að Mr. E. Óiafs-
son, sem er aðal maðurinn í fyrirtæk-
inu og verður ritstjóri blaðsins, er
trúnaðarmaður Unítara í Boston hjer
meðal íslendinga og hefur áður barist
með hnúum og hnefum fyrir málefn-
um Uuitara—meðal annars í gömlu
Hkringlu. Og að blaðið verði mál-
gagn populista og frísilfurblað byggja
menn á pvi, að^ pað er kunnugt, að
Mr. B. F. Walters, fjelagi Mr. E.
Ólafssonar, fylgir peirti stefnu í
Bandaríkjapólitík. Ef nokkuð errang-
hermt í greinarstúf vorum, pá mega
útgefendurnir sjálfum sjer um kcnna.
Þeir sýndu hvorki Lögbergi eða oss
pá luirteisi, að senda oss boðsbrjef
sitt, pó peir, eptir pvf sem E. Ólafs-
son segir, væru búnir að seuda pað
„víðsvugar út um Winnipeg-bæ og
suður í Bandaríki áður en Lögberg
kom út“. Vjer liöfðum tekið auglýs-
ing af Mr. E. Ólafssyni ’im pessa nýju
CARSLEY & CO.
eru nú byrjaðir að selja
Haust=* og
Vetrar
Splunkur-ný og racð nýjasta
sniði, úr “German Beaver
Box Cloth”, framúrskar-
andifallegog hlý.Keypt
fyrir lágt verð. Með
nýmóðins boðung-
um, sljettum og
upphleyjit u m,
og lögðum
með “fur”
úrír kassar með mismunandi
Jackets
frá $3.50 og upp í $10.00.
Sjcrstök kjörkaup.
Carsley $c Co.
344- MAIN STR.
Suonan viö Portage ave.
Hkr. í blað vort, og ekki sýnt honum
eð neinum aðstandanda blaðsins nema
kurteisi og velvild,svo pað varekki til
of mikils ætlast,að peir sendu oss boðs-
brjefið. En petta póknaðist peim
ekki að gera, heldur voru að pukra
með pað, svo vjer sáum pað ekki fyr
en 21. p. m. að Mr. E. Ólafsson kom
& skrifstofu Lögbergs moð ofanpren'-
að brjef sitt og vjer báðum hann um
pað.—Hvað boðsbrjefið að öðru leyti
snertir, pá er pað eptirtektaverðaia
fyrir pað sem ekki stendur l þvl en
fyrir pað, sem í pví stendur. Það er
auðsjáanleg tilraun I pví að smegja
blaðinu inn til manna undir fölsku
flaggi, seRÍa sem minnst um stefuu
pess og láta kaupendur oiga eptir-
kaupin raeð haua eins og með blaðið
sjálft, sem afdráttarlaust er heimtað
að allir borgi fyrirfram.—Það reynist
vanalega rjett sem Lögberg segir, og
tlminn mun leiða í ljós að pað rætist,
sem vjer sögðum um stefuu pessarar
nýjuHkr.—Ef vjer værum eins við-
kvæmur útaf pvf sem sagt cr f boðs-
brjefinu og vildum sjá draug»,eins og
Mr. E. Ólafsson, pá gætum vjer fund-
ið oss pað til, að útgefendur poss sje
að reyna að „ófrægja1* Lögberg fyiir
framkomu pess síðan blaðið varð eilt
um hituna. En vjer nennum ekki að
vera að finna oss petta til.—Það er
að eins eitt atriði í grein vorri sem
vjer álltum að purfi leiðrjettingar við,
pað nefnil. að Mr. Gunnar Sveinsson
er einn útgef. pessa uýja blaðs, en Mr.
Jón Dalmann er ekki I fjelaginu—
ekki einu sinni í J>essu „Co.“, sem
enginn veit bverjir eru — eptir pvf
sem Mr. E. Ólafsson skýrir oss frá.
Þegar vjer spurðum hann um, hverjir
væru petta „Co.“, pá sagði bann, að
pað væru „allir, som styrktu fyrir-
tækið“I Eptir pvl gæti Boston verið
I Jvössu „Co.“, og Mr. E. ólafsson er
vafalaust sjálfur I pví, pví hann
er áreiðanlega aðal-drifFjöðrin I fje-
laginu, pó Lann láti sitt nafn
hvergi kotna fram nema sem ritstjóri.
Vjer vonum aö hann segi ekki,að vjer
höfum pann tilgang að „ófrægja“
blað-fyrirtækið með pví að skýra frá
pví, að hann sje aðal-maðurinn I fje-
laginu og ekki heldur með pví, að Mr.
G. Sveinsson sje í pvl og að Mr. Dal-
mann sje ekki I pví,