Lögberg - 11.11.1897, Blaðsíða 4

4
LÖQBERG, FIMMTUDAGINN 11. NÓVEMBER 1897
LÖGBERG.
GefiS út aS 148 PrincessSt., Winnipeg, Man.
af The Lögberg Print’g & Publising Co’y
(Incorpomted May 27,1890),
Ritstjóri (Editor): Sigtr. Jónasson.
Business Manager: B. T. Björnson.
A iitrl ý»Én>{ar : Smá-auglýsingar í eittskipti26c
yrir 30 ord eda 1 þml. dálkslengdar, 76 cts um mán-
dinn. k stærri auglýsingum, e<3a auglýsingumum
lengritíma, afsláttur eptir samningi.
Itástada-nkipti kaupenda verður að tilkynna
skriflega og geta um fyrverand1 bústad jafnframt.
Utanáskript til afgreidslustofu bladsins er:
ILe Tiksbcrg rriiiting A Publiab. Co
P. O.Box 5 85
Winnipeg.Man.
Utanáskrip ttil ritstjdrans er:
Edttor Lögberg,
P -O. Box ö8ö,
Winnipeg, Man.
Samkvæmt landslögum er uppsögn kaupenda á
olftdídgild.nema hannsje skaldlaus, þegar hann seg
1 ropp.—Ef kaupandi, sem er í skuld við blaðið flytu
f iatferlum, án þese að tilkynna helmilaskiptin, þá er
það fyrir dómstólunum álitin sýnileg sönnum fýrr
prettvísum tilgangi.
— fimmtudaoins 11. nov. 1897. —
Ferð til Daui>liin-h,1er'
að.HÍns.
Lesendur Lögbergs minnast f>ess
vafalanst, að Manitoba-Jjingið, sem
haldið var veturinn 1896, samf>ykkti
að fylkið ábyrgðist skuldabrjef sem
Lake Manitoba Railway & Canal-fje-
lagið gæfi út og 4 prct. vexti af peim
í 30 ár, ef pað legði járnbraut frá
Portage la Prairie eða Gladstone norð-
ur um Dauphin hjeraðið, alla leið til
Winnipegoosis-vatns. Abyrgð pessi
átti að vera fyrir $8,000 á míluna af
nefndri braut, og átti fylkið að fá
fyrsta veð í járnbrautinni með vögn-
um og öðru, sem heoni tilheyrði. Lög
pessi gengu I gildi 19. ma.rz 1896, og
gerði fylkisstjórnin skömmu slðar
samning við nefnt fjelag samkvæmt
peim um lagningu brautarinnar. I>ar
eð fjelagið gat komist að sanngjörn-
um samningi við Manitoba & North-
western járnbrautarfjelagið um, að
renna lestum sínum eptir braut pess
milli Portage la Prairie og Gladstone
(35 mllur), pá afrjeð Lake Manitoba
Railway & Canal-fjelagið að leggja
járnbraut slna norður um Dauphin
hjeraðið frá Gladstone, en ekki Port-
age la Prairie, og pó pað byrjaði ekki
á verkinu fyr en komið var fram á
suraar, pá var pað búið að leggja 100
mílur af henni sama haustið (til Sift-
on-járnbrautarstöðvanna) og lestir
farnar að ganga eptir pessum kafia
hennar fyrir nyir. í sumar bætti fje-
lagið 25 mílum við brautina, hjelt
henni sem sje áfram frá Sifton til
mynnisins á Mossey-á, par sem hún
fellur I suðvesturhornið á Winnipeg-
oosis-vatni, og nefnist sú endastöð
brautarinnar og bærinn, sem er að
rísa par upp, eptir'vatninu, nefnilega:
Wi.mipegoosis. Jémbraut pessi (frá
Gladstone til Winnipegoosis) er, eins
og mörgum er kunnugt, nefnd Dauph-
in fdrnbraut, og lætur nú Lake Mani-
toba Railway & Canal-fjelagið lestir
slnar ganga alla leið frá Portage la
Prairie til Winnipegoosis, 160 tnílur.
Nú I haust bauð Lake Manitoba
Railway & Canal-fjelagið fylkis-ráð-
gjöfunum, fylkis-pingmönnum, sam-
bands-pingmönnunum fyrir fylkið, og
nokkrum öðrum helztu mönnum í
Winnipeg-bæ og víðar úr fylkinu, að
ferðast yfir hina njfju Dauphin-járn-
braut, og var pað pegið. I>eir sem
fóru frá Winnipeg, og sunnan og suð-
vestan úr fylkinu, lögðu af stað frá
Canada Paeific-járnbrautarstöðvunum
hjer 1 bænum 27. f. m., kl. 8.30 f. m.,
með sjerstakri lest, og voru í henni 1
vanalegur farpegavagn, 2 svefn-
vagnar, 1 borðstofu-vagn, prlvat stofu-
vagn Mr. W W. Whyte’s (ráðsmanns
yfir vesturhluta Canada Pacific-járn-
brautarinnar—frá Fort William til
Vancouver) og prlvat stofuvagn Mr.
Vanderslice’s (yfir - umsjónarmanns
Northern Pacific - járnbrautarinnar).
Lestin kom til Portage la Prairie (56
mílur frá Wpeg) kl. 10.5 og par komu
á hana gestirnir vestan úr fylkinu, frá
Brandon o. s. frv. Daðan fór lestin
eptir hálfs klukkutíma dvöl, og kom
til Gladstone rjett eptir hádegi. Par
bættust við nokkrir gestir, sem heima
eigal norðvesturhluta fylkisins.—Eins
og áður er sagt, byrjar hin reglulega
Daupbin-járnbraut I Gladstone, og
eptir litla viðdvöl p -r lagði lestin af
stað norður eptir henni. Lestin kom
til bæjarins Dauphin (85 mílur frá
Gladstone) um kl. 4. e. m. Dar var
fjöldi af Ijettum vögnum, með góðum
hestum fyrir, á reiðum höndum, til að
ke;ra gestina á út um landið I kring-
um Dauphin-bæ, og notuðu flestir sjer
pað, par á meðal ritstjóri Lögbergs,
og voru allir komnir aptur til Dauph-
in um kl. 5.30, eða áður en rökkvatók.
Dauphin er talsvert porp, og eru
par mörg allstór og að öllu leyti
myndarleg hús. Dað er varla mögu-
legt að átta sig á, að porp petta skyldi
að eins vera ársgamalt pegar vjer
komum pangað. Dað er pegar kom-
inn sllkur bragur á allt, að maður
gæti vel trú&ð að pað væri margra
ára gamalt. Dauphin er, enn sem
komið er, helzta porpið meðfram
Dauphin-járnbrautinni og stendur á
suðurbakka Vermilion-ár, sem kemur
vestan úr Riding Mountains og renn-
ur austur I Dauphin vatn (um 10 míl-
ur fyrir austan járnbrautina). Með-
fram ánni er fallegur skógur, og par
hafa porpsbúar afgirt ljómandi falleg-
an skemmtigarð, sett par upp bekki
o. s. frv. Kl. 8 um kveldið var sam-
koma mikil I samkomuhúsi porpsins
(allmialu og vönduðu húsi), og var
fjöldi porpsbúa par saman kominn og
allir gestirnir. Mr. Theodor A.
Burrows, fylkispingm. fyrir Dauphin-
kjördæmið, stýrði samkomunni. Dar
var lesið ávarp til gestanna, og svar-
aði forsætisráðgjafi Greenway pvl.
Ýmsir fieiri hjeldu ræður, par á meðal
borgarstjórinn I Winnipeg (Mr. Mc-
Creary) opinberraverka ráðgjafi fylk-
isins (Mr. Watson) og ýmsir fleiri.
Allir 1/stu ánægju yfir, að járnbraut
pessi væri nú komin á, og pað kom
fram sú skoðun I sumum ræðunum,
að pessar 125 mílur, sem nú eru
byggðar norður frá Gladstone, mundu
verða fyrsti kaflinn af járnbrautinni
til Hudsonsflóa.
Nokkru fyrir dögun morguninn
eptir lagði lestin af stað frá Dauphin,
og var .komin til Winnipegoosis
(endastöð brautarinnar) um sólarupp-
komu. Gufubáturinn „Osprey“ lá
við bryggju 1 Mossey-ánni, um fjórð-
ung mílu upp frá mynni hennar, til
taks að fara með pá gestina, sem
vildu, út á Winnipegoosis-vatD.
Eptir morgunverð fóru um 30 af gest-
unum út á bátinn, og fór hann með
pá nokkrar mllur út á vatnið, sem var
pvínær öldulaust. Báturinn risti að
eins 4^ fet, og pó hjó hann ofurlítið
niðri á sandrifi, sem er rjett utan við
ármynnið. Dað er nóg dýpi fyrir
djúprist skip bæði fyrir innan og utan
rif petta, svo pegar búið er að grafa
ál 1 gegnum pað, verður góð innsigl-
ing og höfn I Mossey ánni.—Dað er
nú pegar að rísa upp talsvert og
myndarlegt porp parna við mynnið á
Mossey-á, rjett hjá endastöð brautar-
innar, og hefur, eins og áður er sagt,
verið skírt Winnipegoosis. Dar er
verið að byggja stórt, príloptað hótel
og prjár allstórar sölubúðir, auk nokk-
urra Iveruhúsa. Þar eru geymsluhús
fiskifjelags eins, sem ætlar að koma
par upp íshúsi og frystihúsi. Mr.
Hugh Armstrong er aðal-maðurinn I
fiskifjelagi pessu, og eru nú nokkrir
íslendingar komnir pangað vestur og
fiska fyrir fjelag hans I vetur. Vjer
sáum enga peirra, pvl peir voru
komnir norður á veiðistöðvarnar, 50
til 60 mílur frá Winnipegoosis.
Hjer um bil kl. 11 f. m. lagði
lestin af stað til baka frá Winnipeg-
oosis, og kom aptur til Dauphin
nokkru eptir hádegi. Par varð nokk-
ur stanz, en svo hjelt hún viðstöðu-
laust suður til Gladstone. Dar fóru
ymsir af gestum fjelagsins af, og
hjeldu vestur eptir með Manitoba &
Northwestern - járnbrautinni. Áður
en peir fóru, var lesið ávarp frá gest-
unum til Lake Winnipeg Railway &
Canal-fjelagsins og pví pakkað fyrir
ferðina og hinn rausnarlega viðbúnað,
sem pað hafði haft til að gera ferðina
sem pægilegasta og skemmtilegasta.
Mr. McKenzie og Mr. Mann (aðal
mennirnir I fjelagiuu og mennirnir
sem stóðu fyrir byggingu brautarinn-
ar) svöruðu ávarpinu, og Mr. Hanna
(yfir-umsjónarmaður starfs brautar-
innar) hjelt einnig ræðu. Mr. Hanna
annaðist allan undirbúning undir petta
ferðalag og sá um að gestunum liði
sem bezt á ferðinni, og var pess
getið I ávarpinu, hve vel hann hefði
leyst petta af hendi. Gestir fjelsgs-
ins höfðu sem sje allir rúm I svefn-
vögnunum og fæði í borðstofu-vagn-
inum, svo peim leið eins . vel
parna á lestinni eins og peir hefðu
verið á bezta hóteli. Gladstone-búar
flnttu og gestunum ávarp á járnbraut-
arstöðvunuin, og svaraði Mr. Green-
way pvl.—Síðan hjelt lestin af stað til
Portage la Prairie, og var komið fram
yfir sólarlag er pangað kom. Dar
fóru ýmsir gestirnir af og hjeldu vest-
ur með Canada Pacific-járnbrautinni.
Eptir nokkra dvöl I Portage la Prairie
hjelt lestin af stað til Winnipeg, Og
kom pangað um kl. 8J e. m.
Vjer ætlum ekki að lýsa landinu
meðfram Dauphin-járubrautinni, pvl
hjeraðinu, sem hún liggur I gegnum,
hefur áður verið lýst I Lögbergi. Að
eins skulum vjer taka fram, að landið
er mjög björgulegt yfir höfuð og á-
gætasta hveitiyrkjuland með köflum,
einkum I kringum porpið Dauphin og
á hinum svonefndu Gilbert-sljettum
par vestur af, I viki pví sem gengur
vestur á milli Riding- og Duck-hæð-
anna’ Heyskapur og hagi virðist nóg-
ur,og landið pví vlða hentugt til kvik'
fjárræktar. Skógur er nógur hver-
vetna, einkum á nefndum.hæðum. A
landi pví sem kornyrkja er nú á, hef-
ur vlða verið smáskógur og hrís, en
pað virðist ekki hafa verið mikil
hindrun fyrir akuryrkju, pví par eru
vlða komnir stórir kornakrar. Járn-
brautin hefur pegar flutt mikið af
hveiti út úr hjeraði pessu í haust (um
200,000 bush ), og býst við að hafa
um hálfa milljón bush. til að flytja
paðan I allt I ár.—Útsýni er fallegt
frá brautinni, pví maður sjer alltaf til
hæðanna vestan viö hana. Þær eru
að eins 6 mílur frá porpinu Dauphin,
og eru 1000 ti! 1500 feta háar yfir
sljettunu fyrir austan, sem brautin
liggur um.
Dauphin járnbrautin er vel byggð,
og vagnar, brautarstöðva-hús og ann-
að, sem henni tilheyrir, er mjög vand-
að. Hún má pvl teljast með beztu
járnbrautam 1 vesturhluta landsins.
Auk pess að brautin er peim, sem I
Dauphin-hjeraðinu búa, ómetanleg
hlunnindi og fylkinu I heild sÍDni til
gagns og sóma,pá er hún líka fylkinu
full trygging fyrir ábyrgð peirri, sem
pað gekk í til að fá hana byggða.
Hún hefur á pessu eina ári, sem liðið
er síðan fyrstu 100 míl^irnar voru full-
gerðar, haft svo mikið að gera, að hún
hefur ekki einasta borgað allan starfs-
kostnað o. s. frv., heldur grætt svo
mikið, að fjelagið borgar sjálft vextina
af skuldabrjefum peim sem fylkið á-
byrgðist, svo fylkið parf ekki að borga
pá. Hjer er pví ágæt járnbraut, sem
út lítur fyrir'að ekki muni kosta fylkið
einn einas-a dollar—að eins ábyrgð á
pappírnum —og er pað nokkuð annað
en viss blöð spáðu, pegar spursmálið
um að fylkið tæki pessa ábyrgð upp
á sig var fyrir pÍDginu. Greenway-
stjórnin og peir, sem hana studdu I
pessu járnbrautar-máli, geta pví lácið
hrakspár mótstöðumannanna liggja
sjer I Ijettu rúmi.
Kostaboð? Spánverja.
Vjer höfum áður skýrt frá pvl I
Lögbergi, að pegar frjálslyndi flokk-
urinn tók við völdum á Spáni, pá hafi
Cuba mönnum verið boðin sjálf-
stjórn, pó með peim skilyrðum,
að peir sampykktu hina núgildandi
toll-löggjöf Spánverja, gerðu enga
sjerstaka verzlunar- samninga við
Bandaríkin og geDgju inn á að greiða
skuld pá, er Spánverjar telja til að
Cuba standi I við pá, og ennfremur
allan pann kostnað, sem hin yfirstand
andi styrjöld á eynni hefur haft 1 för
með sjer.
í fljótu bragði má virðast, að pað
sem Spánverjar fara fram á gegn pví
að peir veiti Cuba-mönnum sjalfstjórn,
sje ekki ósanngjarnt. Og oss skyldi
ekki undra pótt pað dragi allmikið úr
hluttekning ýmsra með Cubamönnum,
að sjá pað litlu síðar I blaðinu, að peir
hafi ekki viljað ganga að pessum
kostum. Ef Spánverjar byðu eyjar-
skeggjum pað sem peir sjálfir fara
frain á, pá virðist ekki ósanngjarnt að
peir greiði stríðskostnaðinn og aðrar
rjettmætar skuldakröfur Spánverja.
Vilji Cubamenn ekki kaupa frelsi sitt
fyrirpetta, er pá ekki ástæða til að
haida að uppreisnin og blóðsúthell-
ingarnar, sem henni hafa verið sam-
fara, stafi af einhverju öðru, en sann-
færingu fyrir pörfinni á að Cuba losist
undan yfirráðum Spánverja og fái að
annast sjálf um sín eigin mál? Það
er ekki ótrúlegt að mörgum verði að
spyrja pannig. En geri menn sjer
ljóst hvað há sú skuldakrafa er, sem
Spánverjar gera, og á hverju mikill
hluti hennar er byggður, pá efumst
vjer ekki um, að- peir lá ekki Cuba-
mönnum pó peir höfnuðu boðinu.
Menn munu pá sjá að slíkt sannar
alls ekki, að eyjarskeggjum sje ekki
áhugamál að fá sjálfstjórn, heldur
hitt, að skilmálarnir eru pannig, að
peir gætu undir engum kriogumstæð-
um uppfyllt pá.
Fyrir rúmum 30 árum var eyjan
Cuba algerlega skuldlaus, og pá fengu
Spánverjar paðan feykilega miklar
tekjur. En árið 1864 hleypti stjórn-
in I Madrid eynni I skuld á pann ein-
ræðislega hátt, að gefa út skuldabrjef
eyjarinnar fyrir $3,000,000. í hverju
skyni? Til pess að geta mætt kostn-
254
okkur grunuð, hvort um sig. Jeg er pegar svo gott
dæmdur I útlegð til Slberíu. Nú er hún I pann veg-
inn að setjast á dóœstólinn og kveða upp dóm yfir
prinzessunni“.
Magga hló, og sagði svo:
„Herra Steinmetz hefur játað sig sckan hvað
alvarlegustu sakargiptinni viðvlkur, en hvað hinar
aðrar sakargiptir snertir, pá læt jeg hann eiga við
samvizku sln'a um pær“.
„Jeg vil allt annað heldur en pað“, sagði
Steinmetz.
Paul Alexis færði sig nær peim, og pað var
augljóst að Magga forðaðist að líta á hann.
„Segið okkur fyrst eitthvað um gl®pi Pauls“,
sagði Etta fremur fljótlega. Hún leit á klukkuna,
og sama gerði Steinmetz.
„Ó, hvað Paul snertir“, sagði Magga fremur
skeytÍDgarleysislega, „jæja, hann er ef til vill mikið
riðinn við ráðabrugg til að endurreisa konungdóm-
inn á Pólverjalandi, eða eitthvað pessháttar“.
„Það er ekkert bragð að pessu“, sagði Stein-
metz. „Jeg held pjer gætuð búið til miklu betri
skáldsögu um prinzessuna. í bókum eru pað ætið
fögru prinzessumar, sem mesta glæpina fremja“.
„Magga opnaði blævæng sinn, Ijet hann aptur,
sló nokkur högg með honum á stól sinn og sagði
síðan:
„Jeg ýileinka Ettu leyndardómsfulla fortið.
Hún er ein af peim, sem mundu hlæja og dansa á
dansleik pótt hún vissi, að pað væri klefi fullur af
sprengiefni undir gólfinu á salnum“,
263
„Prinzinn er mikill veiðimaður“, sagði Chaux!
ville og sneri sjer að Alexis. i,Jeg heyri sagt, að
hann Bje nafntogaður veiðimaður. Mjer pætti gam-
an að vita, hvers vegna Englendingar eru svo fíknir
1 að drepa eitthvað“.
Paul brosti án pesss að svara pessu strax. Hann
var maður sem ekki ljet aðra eins menn og Chaux-
ville ljettilega leiða sig út á hálan orðakasts ís.
„Það eru fáein bjarndýr eptir enn á landeign
minni“, sagði hann loks.
„Þjer eruð heppinn, að svo er“, sagði Chaux-
ville. „Jeg skaut eitt bjarndýr á yDgri árum mfnum.
Jeg var fjarskalega hræddur við pað, og pað var
llka hrætt við mig. Mig langar samt til að reyna
hið sama aptur“.
Etta leit til manns sfns, sem endurgalt hið
mjúka augn&tillit Chauxville’s eins rólega og
prinzi hæfði.
Greifafrúin lagði hjer orð I belg, eins og Chaux-
ville ætlaðist ef til vill til að hún gerði, og sagði:
„Því komið pjer pá ekki og skjótið bjarndýrin
okkar. Það er heilmikið af peim I skógunum 1
Thors“.
„Ó, greifafrú“, sagði hann og gerði mótmælandi
hreifingu með höndunum, „en pað væri hið sama og
nota sjer um of gestrisni yðar og hina alkunnu góð-
vild yðar“.
Hann sneri sjer að Katrinu, sem ekki gat dulið
reiðisvipinn á andliti sínu til fulls. Greifafrúin
‘258
sent smábrauðið. Föður pfnum pótti pað svo gotti
Skyldum við ekki geta sent honum kassa af pví til
Síberíu. Honum pætti vænt um pað, veslings
manninum! Hann gæti gefið fangavörðunum dállt-
ið af brauðinu, svo peir yrðu ekki eins eptirgangs-
samir við hann. Já, Chauxville barón sagði, að hann
skyldi koma fyrsta daginn,sem jeg tæki á móti gest-
um, og svo heimsækir Paul og kona hans ihig auð-
vitað, af pvl að jeg heimsótti pau. Þau munu koma
I dag. Mjer er áhugamál að sjá hana. Það er sagt
að hún sje fögur og að hún klæði sig mjög vel“.
Hinar breiðu, hvítu tennur Katrínar skinu eitt
augnablik 1 birtunni af eldinum um leið og hún beit
peim á vörina.
„Og pess vegna verður Paul ánægður alla æfi
sína“, sagði hún með ópíðri rödd.
„Auðvitað; hvað meira skyldi hann purfa?“
sagði greifafrúin, sem ekki skildi skopið, er lá í orð-
um dóttur hennar.
Katrín leit á móður sína, og skein algerð fyrir-
litning úr augum hennar. Það er eitt af forrjettind*
um mikillar ástar—hvort sem sú ást hefur sælu eða
vansælu I för íneð sjer—fyrirlitning fyrir öllum, sem
aldrei hafa pekkt jafn mikla ást.
Þegar pær voru að ræða svona saman, heyrðu
pær hljóm úr sleða-klukkum á Ensku-bryggjunni
gegnum tvöföldu gluggana. Það var margraddaður
klukknahljóraur, og hestarnir voru stöðvaðir snögg-
lega. Roðinn hvarf allt I einu úr andliti Katrínar,