Lögberg - 30.12.1897, Blaðsíða 2

2
LÖÖBETt#, FIMMTTTnAOINN 30. DESEMBER 1««7.
pENINQAR *
...TIL LEIGU...
jrepn veði í yrktum löndum. Rými-
legir skilmálar. — Einnig nokkur
YRKT OGÓYRKT
LÖND TIL SÖLU
með lágu verði og góðum borgunar
... .skilmálum....
The Lonflon & Canadain
LQHN HND HGENCY C0.f Ltd.
195 Lombard St., Winnipeg.
S. ('hrlstoplierson,
Umboðsmaður,
Gkukk & Balddb.
II iii liliðin.
Eins og sjest á ýmsu, sem komið
befur 1 Lögbergi, eru ritstjórar vissra
blaða á ísiandi rg tól Jjeirra alltaf að
hraeða fáfróðan almóga J>ar með gasp'i
um auðvald i Ameriku, hvað kjör
verka’yðins hjer sjeu bágborin, o. s.
frv., 'g gefa jafnframt í skyn, að kjör
verkalyðsins á íslaDdi sjeu svo og svo
góð og glar-sileg í samanburði við J>að
sem hjer er. En pessir fræðarar lyðs-
ins gera petta ineð almeDnum orða-
t ltækjuo, í staðinn fyrir að gera
tamanburð. I>eir gera sig sem sje
seka í fömu syi dinni og peir bera
„agentunum*4 og VeBtur-ísl. á bryn:
peir týna. einungis glæsilegri hliðina
—að 8vo miklu ieyti sem peir syna
nokkra hlið—á kjörum vinnuJyðsins á
Islandi, en slá stryki yfirallt bið sorg-
lega og erfiða við kjör verkaJyðsins
par. I>egar tpursmálið, hvort byggi-
íegt sje að flytja til Ameríku,er skoð-
> ð sanngjarnlfga og hlutdrægnislaust,
J,á er ekki um pað að ræða hvort petta
land sje ókostalaust, hvoit fólk sje
tða verði alsælt hjer,heldur pað, peg-
ar allir kostir og ókostir beggja land-
anua eru lagðir saman, í hverju land-
inu kostirnir yfirgnæfi meira ókostina,
5 bverju landinu fólkinu vegni yfir
höfvð betur og eigi bjartari framtíðar-
horfur. V;ðvlkjandi verkalyðnum er
spursmálið pað, 1 hverju landinu bann
hatí betri afbúnað hvað snertir búr,
fæði og klæði, 1 hverju landinu hann
Lefur betra tækifæri til að menntast
Og græða svo fje, að hann getí komist
1 sjálfstæða stöðu. Að komast í
sjálfstæða stöðu og manna börn sín
er lÖDgun allra sem standa ofar en
vinnudyrin. En svo er eigingirni
verkgetendanna fiöskuldur á vegi
rnargra, og pað miklu fremur á ís-
lai.di en hjer, sem leiðir at hinum sjei-
BtÖku krÍDgumstæðum par. Atvinnu-
veitendur á ísl. hafa enn betra tæki-
færi en atvinnuveitendur hjer að
prengja kjör veikafó ksins, pví par
er mjög eifitt fyiir fólk að færa sig á
anLan stað, pó pað eigi við ill kjör að
búa, og á sumum tlmum árs alveg
ómöguiegt. Það mæitl nú srgja, at
pað sjeekki nema eðlilegt að atvinnu-
veitei.dur á ísl. reynr að hafa fólk
fyrir lægsta kaup og að bæLdur geti
ekki staðið við að borga bærra en
peir gera, en petta sannar ekki, að
kjör vinnuiyðbius sjeu viðunanleg a
lsl. og að vínnufólk eigi ekki við
betri kjör að búa hjer. Pað sannar
aðeins, að atvinnuvegirnir á ísl.,pai á
meðal búskapunnn, borgar sig ver, að
landið getur intnna af sjer en önnur
iönd.
Vjer höfum i annari grein í pessu
blaði bent á mótspyrnu bfaðanna gegn
útflutningi, og pó ntstj. peirra geti j
skyn, að mótspyrnan orsakist af nm
önuuu lyrir veiterð fólksins á ísJ., pa
trúa vlst láir pví. I>að er bJátt áfram
oigingirni sem iæður I pessu efni.
Peir eru að eins bergmál af hugsunai-
hætti embættismanna og atvinnuveit-
enda, sem eru hiæddir um að peir hafi
efnal. skaða af pví ef fólk flytur burt.
petta er nú að visu kailaðlöðuriands-
ást, en pegar öllu er á botninn hvolit
er pað eigingirni, og ekkert annað.
Nú á dögum hafa roeuiituðustu pjóð-
irnar pá skoðun, að föðuriand manna
Bje par sem peim Jíður bezt, en ísi.
virðabt ekkt skoða petta svo. En
pessi mótspyrna, sem kemur fram 1
bJóðunum gegn útílutningi, er
minnsts mótspyrnan sem á sjer stað.
Fjöldinn af peim roönnum, sem eaki
bugsa sjálfir til að flytja til Ameriku,
gera sllt- sero peir geta til að hamla
öðrum frá að flytja, og eru allskonar
ósannar sögur um ástand fólks hjer í
landi eitt vopnið, sem beitt er. Vjer
höfum beyrt fjölda af s'íkum sögum,
og er undravert #ð nokkur maður
hkuli láta sjer annað ein» bull um
munn fara og ætlast til að pvl »je
trúað, en pað, sem er enn undrunar-
verðara, er, að allmargt fólk á íslandi
er nógu fáfrótt og einfalt til að trúa
pessum tröllasögum.
Eins og áður hefur verið drepið
á, hafa sum blððin á ísl. haft ymsar
sögur aö segja hjeðan að vestan, ium-
pirt eptir mönnum sem hjer eru og af
sfuum ástæðum níða petta nyjaföður-
land sitt, en sumpart eptir mönnum
iem ekki hafa prifist hjer fremur en á
ísl. og hafa svo horfið heim aptur.
En pað vill svo til, að ymsir hafa farið
hieðan til íslands og dvalið par um
Lngri og skemmri tíma, og pannig
h»ft tækifæri til að kynna sjer ástand
og kjör fólks par og bera taman við
p»ð sem bjer er, en hafa komist að
peirri niðurstöðu, að hjer sje ólíkt
betra að vera. Fyrst viss blöð á ís.
landi hafa irú flutt aína hlið á málinu,
pá álftum vjer rjett að flytja hina
hliðina, skyrslur fólks sem hefur farið
til ísknds, en horfið hingað aptur. I
pptta ainn flytjum vjer pó einungis
reynslu og álit eÍDnar konu, sem
dvaJdi á íslandi í tvö ár, en kom aptur
hingað í sumar er leið. Kona pessi
er Sigprúður Ólafsdóttir, og hefur hún
skyrt oss frá pvf er fylgir:
Hún flutti frá íslandi hingað til
Winnipeg árið 1887 með manni sín-
um, Jónatan sál. Jakobssytii. Hann
var veikur og ósjálfbjarga, og vsr að-
al ástæðan fyrir, að pau hjón fluttu
hingað, að pau vonuðu að hann gssti
ef til vill fengið lækningu veiki
s nnar, sem pví miður varð pó ekki.
I>au hjóniu voru f nokkrum efnum,
eptir pvf sem kallað er á ísl., en
pau áttu 5 .ára gamla dóttir, Helgu,
sem pau skildu eptir hjá Magnúsi
t'ónda Magnússyni og konu hans Guð
rúnu Guðmundsdóttir (hálfsystir Sig
prúðsr), er búa á Hiófbergi f Staðar-
sveit (við SteÍDgrímsfjörð) f Stranda-
sýslu, og með pvf að pau bjón skildu
eptir meðlag ir.eð dóttir sinni fram
yfir fermingaraldur, páhöfðu pau litla
sem eDga peninga afgangs pegar
hingað kom. Sigprúður varð pví að
vinna fyrir sjer og manni sfnum pang-
að til hann dó, f október 1895. Sig-
prúður er mesta dugnaðar kona, og
vann sjer inn nuklu meira en útheimt-
ist til að forsorga sig og mann sinn.
Hún komst pví að peirri niðurstöðu,
að hjer væri miklu meiri framtfðarvon
fyrir sig og sína en á íslandi, og sendi
pvi til íslands$120 upp í fargjald handa
móður sinni, dóttur og tveimur syst-
kiuum og ábyrgðist pað sem pau kynni
að vanta 1 fargjald bÍDgað vestur. En
Magnús bóndi á Hiófbergi taldi nefnt
fóik Sigprúðar, sem var bjá bonuro,
frá að fara, og peningarnir voru send-
ir til baka. Eptir að maður Sigprúð-
ar dó, fór hana að langa enn meir til
að ná dóttur sinni til sln, sem eðlilegt
var, en bún var búin að komast að
pvf, að Magnús mundi ekki sleppa
heDni nema hún kæmi sjálf eptir
henni. Sigjirúður fór pvf hjeðan -til
Ísíands vonð 1895 til að sækja dóttur
sfoa, og ef til vildi fleira af fólki sfnu
ef pað vildi fara. Pegar heim kom,
vildi Magnús bóndi og kona hans að
Sigprúður settist par að, en pegar
hún viJdi pað ekki, pá neituðu pau að
slnppa dóttir hennar og systir, Eiiza-
betu (24 ára að aldri), sem einnig
vildi fara með Sigprúði, fyr en um
næstu krossmessu. Sigprúður gerði
sjer petta að góðu, pó hún vissi að
Maguús bóndi hefði rokið í að vista
stúlkurnar hjá sjer pegar hann fjekk
að vita að hún ætlaði að koma heim.
En pegar árið var liðið tók ekki betra
við. Magnús gerði allt, sem hann
gat, með fortölum, lygasögum um
Acneríku og jafnvel hótunum til pess
að hindia, að stúlkurnar færu með
S;gprúði, ec pó hafði hún pær loks
burt með illan leik f uumar er leið, og
var hart & að pær fengju nóg föt með
sjer til að komast burt. Að micnstaj
kosti varð Sigprúður strax að útvega !
annari peirra akó á fæturna á öðrum
bæ.—Elizabet var búin að vera hjá
Magnúsi bðnda á Hrófbergi f 10 ár
[frá pvf hún var 15 ára) og átti að fá
36 kr. í kaup fyrstu árin eptir að hún
kom, en 40 kr. BÍðustu árin. AUt,
sem hún fjekk, var 2 spjarir á ári að
jafnaði (um 12 kr. virði), sem henni
var reiknað upp f kaupið, og um 3 kr.
úttekt á ári I kaupstað fyrstu árin, en
6 kr. úttekt hin síðari. Svo fjekk
hún undir hið sfðasta söðul, sem var
52 kr. virði. Detta var allt i«m hún
fjekk fyrir 10 ára vinnu, aem hún
vann fullkomið vianukonu-verk, og
hún fór svo frá íslandi að hún fjekk
ekki gerðan upp reikning sinn hjá
húsbónda sfnum, Eins og nærri má
geta, var pvf allt, sem hún fór með
frá Magnúsi, eptir 10 ára prælkun hjá
honum, fatagarmarnir hennar, söðull-
ipn og 20 kr. 1 peningum, sem hún
fjekk um pær mundir að hún
fór frá Hrófbergi. Sigprúður kost
aði hana pvf hingað vestur að öllu
leyti. Síðan Elizabet kom hingað,
hefur hún verið f góðri vist og haft
$7.00 um mánuðinn, sem henni hefur
verið borgað í peningum, og er pað
meira en hún fjekk á ísl. um árið
eins og kaup hennar var par úti látið.
Sigprúður sagði o»s margt misjafnt
um viðurgerning og æfi pessara
stúlkna og vinnufólks—einkum kven-
fólks—f sveitinni, sem hún dvaldi f
pessi tvö ár á ísl, en vjer höfum okki
pláss fyrir pað nú.
Vjer getum ekki stillt oss um að
geta pess að endingu, lesendum vor-
um til fróðleiks, að pau hjónin á
Hrófbergi voru »vo kunnug f Amer-
íku, að pau gáta frætt um pað, að
•ngin stúlka gæti grætt hjer pen-
inga og verið heiðarleg, siðsamleg
stúlka, og margt annað pessu Ifkt.
Og fleiri húsbændur á Isl. en Hróf-
bergs-hjónin kunna margar svipaðar
sögur til að fæla viunufólk sitt frá
Amerfku-för. Fólk á t. d. að vera
selt hjer mannsali o. i. frv.
í hinum fyrstu númerum af blaði
Jóns ólafssonar, „Nyja öldin“, er
deild með fyrirsögninni Skotðadrlfa,
og eru par athugasemdir hans við pað
sem önnur blöð segja. Athugasemd
irnar eru stuttar, en Lögberg á samt
sinn part af peim. Dað, sem J. Ólafs-
són segir, á sjálfsagt að vera fyndni,
en hún er bysna punn—eins BÖIaus
og loðmolluleg eins og skæðadrffa.
Jón má ekki kippa sjer upp pó hann
fái hagljel úr suðvestri, sem slái niður
skæðadrffuna hans. Að hann beitir
bragðlausri fyndni, útúrsnúningí og
rangfærslum, í staðinn fyrir röksemd-
um, synir, að málstaður hans er veik-
ur, eða honum er farið að förlast.
THE SÖRGEQN FOiLED,
Wanted to Perform an
Operation.
DR. CHASE’S KIDNEY-LIVER PILLS
RENDERED IT UNNECESSARY.
- Too many doctors are too ready to use
the knife. Many a one ia sacrifieed on
the altar of a surgeon s ambition to oper-
ate who could t>e saved by the use of Dr.
Chase s K -L. Pills The oase of MRS.
W. B. AIKEN, of Zephyr, Out., is one in
point. Her husband says that she had
Deen doctoring with several doctors for
Inflammation of the Bladder for over a
year.
“ The last bottle I got from the doctor
ho said if that did her no good she would
be compolled to have an operation per-
formed. I luckily pi. ked up a simple of
Dr. Chase’s K.-L. Piila in Mr. Dafoe’s
store, and my wife took one pill that
night and onein the morning, and shehas
never felt the least sign of pain since. I
will always keep Dr. Chase’s Pills in my
house for all our family complaints.’’
PRICE 25 CENTS A BOX,
AT ALL. DEALSRS.
MUNID
eptir pví að hezta og ódyrasta
gistihúsið (eptir gæðum) sem til
er í Pembina Co., er
Jennings House
iFr‘ Caralier, N. Dak.
Pat. Jknnijígs, eigandi.
GLEDILEGT NÝÁR!
Um leið og við grípum tækifærið að pakka öllum fyrir góð ogf mikil
viðskipti á g«mla árinu, óskum við eptir verzlun yðar á nyja árinu. Við höf •
um mairi og fjölbreyttari vörur en áður, og seljum nú
9 pund af kaffi fyrir................... 1 00
35 pund af haframjöli fyrir............. 1 00
1 pund af Súkulaðe fyrir.................... 25
35 kassa af eldspítum fyrir............. 25
Góð skóffar öxi fyrir...................... 85
Ágætt þvotta-borð fyrir..................... 25
Við kaupum aila bændavöru, sve sem nautgripahúðir, kindargæmr,
sokkuplögg og «ldivið fyrir hátt verð. Lfka gefurn við stækkaðar myndir í
kaupbsetir.
Vinsamlegast
Bergmann $c Breidfjord, CN.d.Dak
ENN HITTUM YJER
Naglann a Hausinn.
Okkar stóra búð er nú alveg troðfull frá kjallara botni
og upp að þaki af fallegum vörum af öllum vana-
legum tegundum ásamt allskonanar vörum í
. . . JÓLAGrJAFIR . . .
HJER SETJUM VJER TIL DÆMIS:
18 pund af röspuðum sykri................................ $1 00
35 pund af bezta haframjöli.............................. 1 00
Kvenn jakkar, $5 virði fyrir............................ . 2 75
Kvenn jakkar, $6 virði fyrir............................. 8 50
Kvenn jakkar, $8 virði fyrir............................. 4 25
Góð karlmanna föt að eins................................ 8 89
Karlroanna húfur......................................... 19
Stórkostleg kjörkaup f öllum deildum.—t>að borgar sig fyrir ykkur
að koma til okkar — og helzt sem fyrst
L. R. KELLY ™LKS.,
^mmmmmmmmmmmmmmmrmmmmmmtmmK
{ Lesifl epiirlulpiandi. |
| Ef þjer erud ad lita 1
| eptir kjorkaupum, |
5= »ttuð þjer að yfirvega það sem bjer fer 3
^ á eptír, stinga svo blaðinu í vaas yðar -3
8^ og koma síðan til Crystal og segja okk- 3
^ ur hvað það belzt er, sem þjer viljið. 3
r MATYARA %
ódyrari en nokkru sinni Aður til dæmis: Við SS
geturn 8 PAKKA af Brenndu KAFFI fyrir 3í
$1.00, Uncle Josh Maple Sfróp, alveg óbland- 123
y- að á $1.00 gallonið, eða 25o. potturinn ef ílátið
X- er lagt tii. lij
§É ALNAVARA gj
y— Outing fiannels. sem aðrir selja & 7c. fyrir 5c.
X— Sirs, bæði ljósleitt og dökkt. 5c.
Góð bómullar blanketts....... 50c.
g KLÆDNADUR Í
^ Næstum pvi alullar alfatnaður, sem vfða er seld-
, ur á $7 00 fyrir.........$ 5.00
Á»æt „■W'trsted1* föt, sem aðrir selja á CSÍ
$20.00 fyrir............. 15.00 ES
Ágæt „fleeee lined" nærföt, stykkið á.. 65c. ^1:1
H SKOFATNADUR |j
jpr Góðir karlmanna vinnuskór...$ 1.25 ^
*' “ “ yfirskór....... 1.25 3
B VETRAR-HUFUR %
Heilm'kill snmtfningur af drengja húfum frá
50 til 60 centa virði, úrval fyrir. . .. 25c.
Góð, hiy karlm. húfa úr loðskiuni á. $1.25 3
j| HUSBUNADUR ||
y- Rúmstæði,....................$2.00 3
Matress ................... 2.00
—«s>
jp: Loðskinnskápur köfum við af öllum tegundum, r^jí
yT ■ og erum við til með að selja pær með mjög '3
^ lágu vei®’> til að losast við pær.
Komtð og sjáið okkur. ^
| ^Jhompsn & Wing, |
í CRYSTAL, - N. DAKOTA. 1