Lögberg - 10.03.1898, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 10. MARZ 1898.
LÖGBERG.
OtfW út aö 148 FrinceasSt., Winnipeg, Man
af Tme Lögberg Print’g & Publising Co*y
(Incorporated May 27,1820) ,
Ritctjóri (Editor): Sigtr. Jónasson.
Burfnecs Managcr: B, T. BjöRNSON.
4 uvlfaíngiir: Pmá-nuplJ ninjiar í eltt nklpti 2f*
f rir 30 orO eda 1 þml. dálkelenpdar, 75 ct* um nián
dinn. Á st*»rri auglýsiugam, eda nuglýsinguinum
lengritíma,afsláttureptirsamuingi.
flúvtAtJn-skiptl kaupenda verdur ad tilkynna
ckriflega og geta um fyrvermnd' bGstad jafníramt.
Utanáskript til afgreidslustofn bladsins er:
llie 'aikl in Pnnili g A Publisb. Co
P.O.Box 58d
Winnipeg.Man
Utonáwkrlp tti) ritctjórans er:
Udltor liáifHerir,
P -O. Box 585,
Winuipeg, Man.
Samkv»mt landsl^pum er uppsAgn kaupenda á
iladi d#ild, nenia hannaje akaldlauH. þegar hann nev
kaupandi, æm er í skuld vld bladld flytu
fndtovhxn, án þesa ad tilkynna heiuiilaskiptiii. þá er
t>*d l^rlr dómstóluuum álitin aýuileg sönnum fyrr
»reHviMm tllgangi.
i'lMMTUDAGINX, 10. MAKZ 1898.
IslandKinál.
íslards póstur kom loks hingað I
bytjun pessarsr viku, oy prentum vjer
t pessu blaði hinar helztu frjettir ör
blöðunum fsðan, en surrit verður prt
að bíða nwsta blaðs. Vejrna íslands-
frjettsnna verður ymislevt annsð »ð
bfða næsta blaðs, sem átti að koma f
pessu blaði.
Auk ísl.-frjetta peirra, sem prent-
aðar eru f fessu blaði, viljum vjer
geta þess sem fyltrir, sem er sumpart
úr blöðunum og sumpart eptir brjef-
um frá íslandi:
í>að er talið áreiðanlegt, að »1-
pir g verði ekki leyst upp, svo enjrar
almennar kosningar fara fram fyr en
kjöitícnabilið er útrunriið. Það verð-
ur pví ekkert aukapinjr í surnar, og
a'pínír kemur ekki sarnau fyr en sum-
arið 1890.
Sama fiskileysið, sem verið hefur
nndanfarin tvö ár, á sjer enn stað við
Fa xaflóa, ofr hagur manna par pví
mjöur bá^rur. Pilskip öfluðu að vfsu
allvel par við flóann, en verð & fiski
var svo láj;t f útlöndnm f haust er
leið, að útjreiðarmenn pilskipanrra
kvarta um að hajrur hafi O'ðið Iftill
eða enginn, ojr sutnir sr'jrjast jafnvel
hafa rkrðast.
Vegna undanfarinna ópurka
8umr«, sem höfðu í för með sjer að
hey urðu lítil, skemrod op óboll, hef
ur fjenaður bænda fækkað f mörgum
sveitum. Pefrttr við petta bætist hið
lácra verð á sauðfje, sem orsakast af
inn fliit’ ii t>s-f>ai nt 13 eta ojr saltketa"
tolli Noiðmalina, pi. er útlitið ailt
annað en jjæsih'gt fytir svtitabænd
urna.
I>.ið er sajrt, að vejrna hius bSga
útbts t>æði til lands ojr sjivar vlðast á
ísl, i di, lar gi f ölda n aijra i ú til að
flytja af landi burt, en efnaleysi, sjerf
lagi peningaekla, hamlar flestum frá
að geta flutt burt, pvf pó menn eigi
skepnur og aðrar eijrnir, pá er nú
mjöjr erfitt að relja fyrir periinjra, ojr
veiðið, sem fæst fyrir p»ð sem selst,
svo lájrt. að möi num verður lftið úr
eignmn síiiuin pepar pær eru seldar—
svo lftíð, að pær hrBkkva ekki fyrir
farjrjaldi hjá roörjrum.
Þrátt fyrir petta eru blöðin á ís
landi nú flnst að stækka sig'. Bjarki
stækkaði sig hjerum bil um priðjung
I liaust,og nú um nýárið stækkuðu prjú
Rvikur biöðin sig hjerum bil að s»ma
h utfalli, nefnilega ,.ísafold“, ,.Fjall-
konati'* og „l>jóðólfiir“. En peg»r
svona lætur í áii er hætt við, að peim
fækki áður en langt um lfður, p\l
ólíklegt er, »ð blöðin geti bæði fjölg-
að eins og p»u bafa geit sfðastl. tvö
ár Ojr einnig stækkað, og pó öll stað
ist f öðru eins árferði og par er nú.
En hver peirra deyja,er erfitt að segja
fyrirfram. I>að eru nú pejrar eiuhver
dauðamörk yfir ,,D<gskrá“, og ekki
kom pað blað hinjrað með pessaii
póstferð. Kirkjublaðið hætti að koma
út um rýirið.
Ekki sjest neitt f R fkur-blöðum
um málaferli peirra Mr. E. Hjörleifs-
sonar ojr Jóns Olafssonar, en heyrt
höfum vjer, að hinn fyrnefndi hafi
stefnt hinum oíðaniefnda tvisvar fyrir
mei^yrði og að bæði málin sjeu á
ferðiuni, en óútkljáð.
Lík-liringingr.
Vjer höfum sannfrjett, að Einar
Ólafsson, sem verið hefur ritstjóri
Hkringlu síðan húil gekk aptur í
hrust er lejð, h<fi nú hröklast frá
blaðinu og að Mr. Walters hafi rit-
stiórnina 4 hendi fyrst um sinn.
Þessi pokkalega della f s:ðasta blaði
Hkr er lík-hrinying Eínars Ólafssonar
sern ritstjóra Hkr. Þjóðsaga ein seg-
ir, að manni einum hafi heyrst klukk-
urnar sejrja um búskussa einn: „Hann
bjó, hann bjó! eitt 4r, eitt ár — með
skömm, með skö nm! ‘ I>að er eins
og marnd hey’i-t náklukka ritstjóra-
starfs Einars Ó afssonar segja: „Hrnn
reit, hann dreid hálft ár, hálft ár —
með sköuim, með skömiti!'4
Vjer artluin ekki að fara mikið
út í orsiikirnar til p<ss, að Einar
Ól» fsson leið skipbrot og drukknaði
eptir svona stutta siglingu sem nt-
stjóri. En pað er ekki nema rjett að
geta pess, öðrum til viðvörunar, að
hann sitjldi alltaf „með lfk í lestinni“,
ojr p»ð var tá óheillafarinur, sem or-
s»kaði sk pbrot haiis og drukknun.
Eins ojr fl-sta mun gruna, voru „likin
f lestinni1, pejr ,.skunkurin'e‘, pró
fessoriun, Leirulækjar Fúsi (Úr Fúsi)
osí ýmsir pvílíkir rithöfundar. t>essi
11k voru nóg til að oi’saka skiplirot
hinum mesta og traustasta dreka á
blaðasjónum, svo pað er ekki furða
pó E ó'afsson bæri upp á sker og
færist á veslings fleytunni sinni. En
hann má sjálfum sjer um kenna.
Enginn óvitiaus ritstjóii tæki annan
eins farm, enjrum blaðamanni með
hei brígðri skyrsemi dytti í hug,
»ð geta siglt til lengnar á
bl»ðamennsku-sjónum með annan eins
ópverra innanborðs og Hkr. hefur
haft síðan E. Ólafsson varð ritstjór;.
En pað rætist hjer sem optar: „pá
sem guðirnir ætla sjer að eyðilee’jrja,
svipta peir fyrst vitinu“. E Ólafs
son er í ónáð hjá guðunum. t>eir
svipta hann vitinu, svo hann tæki eir -
mitt sömu „hræðurnar“ inn í blaðið
og fældu menn frá pvf áður—smfð-
uðu flesta natjlana f líkkistu Hkr. sál-
ugu. E Ólafsson var ráðsmaður
gömlu Hkr. pegar hún fjell frá, ojr
vissi pví manna bezt, eða átti að vita
manna bezt, hvað pað var, sem gerði
blaðið óvinsælt, en svo fytgdi hanrt
ekki einasta hinni óvinsælu stefnu.
að láta blaðið vera saurrennu hinna
mestu ópokka, sem til eru meðal
Vestur-Í'lendinga, heldur varð p»ð
margfallt verra en pað var áður—
hafði alU ókosti gamla blaðsins, en
enga af kostum pess. í>egar Hkr.
reis upp aptur, gat blaðíð tekið upp
alveg nýja stefnu. Það var pá einsog
hús, sem búið var að sópa og fág».
Eo p»ð fór fyrir Einari Ólafssyni eins
og andannm f dæmissögunni, sem
fann bús sitt fágað og prýtt, en sem
tók pá með sjer „sjö anda sjer verri“
inn f húsið, og pá varð hin „siðari
villan argari hinrii fyrri“.
í petta sinn förum vjer ekki
lengra út S starf E Ólafssonar sem
ritstjóra, en vonum að hinn nýji
ritstjóri Hkr, Mr. Walters (sem v»r
»ðal eigrandi blaðsins og er nú, að
oss skilst, einsamall eigandi pes-)
haldi fram peirri stefnu, sem ha' n
hefur barist fyrir, nefnil. að útdiáa
allan ópverra úr blaði sfnu. O s
sKÍlst sem sje, að ástæðan fyrir bylt-
ingunni, sem orðin er í Hkr., sje sú,
að Mr. Walters hafi viljað útiloka
ópverrann, en E. Ólafsson viljað liafa
hann. I>ess vegna varð E Ólafsson
að vlkja. Vjer höfum lítið skipt oss
af ópverra E Ólafssonar og binna
andlegu bræðra bans, svo pað má
nærri geta að vjer getum komist af
við Hkr. pegar heiðarlegur maður er
tekinn við ritstjórninni. — Hið eina,
sem vjereigum eptir í sambandi við
ritstjórnar-tfmabil E. Ólafss.,er pað, að
rita dálitla oeflrrdnningu eptir hann
sem ritstjóra, en pað verður að biða
pangað til seinna.
Frjo’tabrjef.
Ch'cago, III , 2. marz 1898.
Herra ritstj. Lögb.
Sökutn pess að svo sjaldan heyr-
ist frá íslendingum S Chicago í hinnm
fsl. blöðum, bið j»g yður að l já eptir-
fylgiandi ltnum rúm f yðar heiðraða
blaði.
Á meðal Islendinga í Ch:cago
ríkir bróðurlegur kærleiki og fjelags-
lif gott, og kemur pað bezt í Ijós peg-
ar peir heimsækja hver annan eða
h'lda opinberar samkotnur sfn á með
al. I>að má segja um kvennfólkið
hjer, pví tíl maklegs heiðurs, að p»ð
er par jafnan fremst í flokki, og er
víst, að ekki eru íslenzku koriurnar
bjer neinir eptirbátar annara pjóða
kvetm aað göfuglyndri gestrisni, enda
gifst peim bezta tækifæri til að sýna
pað áður en ungfrú Ólafía Jóhanns-
dóttir fór hjeðan.
Ólafía Jóhannsdóttir kom hingað
22. febr. siðastl. frá Minnesota. Hafði
hún dvalið par nokkra daga í Minne-
ota og Marshall, á meðal íslendinga;
einnig hafði hún verið í St. Paul og
haldið par fyrirlestra, bæði á ensku
og norsku máli. Eins og yður er ef-
laust kunnugt, hafði bæði hún og
miiefni hennar mætt hinum beztu
viðtökum hvervetna par sem hún hef
ur farið.—Koma Ólafíu Jóhannsdótt-
ur til Chicago verður henni eflanst
að mörgu leyti minnisstæð, og er að-
al orsökin til pess sú, að pað varð
hlntfall hennar að fylgja til grafar
konu peirri, er mest hefur kveðið að
og bezt hefur barist fyr;r bindindis-
raáli heimsins og frjálsræði kristinna
kvenna, Miss Frances E. Willard.
Á meðal annara, sem töluðu yfir líki
hinnar framliðnu, var Ólaffa Jóhanns-
dóttir. Minutist hún hint/ar framliðnu
á hjartnæman hátt, sem vinar hinna
pjáðu og undirokuðu og sem hins at-
kvæðamesta kvennskörungs og for-
manns hins mikla biodindisfjelags
kvenna, sem ásamt henni nú varð að
sjá á bak sínum mesta og ötulasta
leiðtoga.
Áður en Ólafia Jóhannsdóttir
(sem, eins og yður er vel kunnngt, er
nafnfræg orðin fyrir dugnað sinn, at-
orku og áhuga pann, er hún berst
með fyrir sameiginlegu málefni allra
kvennaog pjóðf jelagsins í heild sinni)
fór hjeðan, gengust nokkrar hinar
h-lztu Sdenzku konur hjer fyrir pví
að halda skemmtisamkomu hinn 28.
febr hjá Jónasi Jónassyni, setn býr á
1246 West I5(h St. Var öllum 1*1.
hjer boðið til peirrar samkomu, svo
að peim par gæti gelist kostnr á að
sj4 og beyra ungfrú Ólafíu Jóhanns-
dóttur áður en húu færi hjeðan, par
eð langt gæti liðið áður en ísl. hjer
gæfist jafngott tækifæri til að sjá
hinn nafnfræga leiðtoga hinnar Ssl.
kvennpjóðar.— Samkoman var, eins
og búast mátti við, vel sótt, og fór
fram hið bezta. Voru sungin kvæði
og spilað á fortepiano. Meðal kvæða
peirra, sem sungin voru, má geta hins
ágæta kvæðis „Forsjómn“; söng Mrs.
Guðrún P. Holm par solo, en Mrs.
Jakjbina Paxon spilaði á fortepianóið.
Tókst pað ágætlega vel, og etga pær
sjerstakt lof skilið fynr skemmtun pá,
sem pær veittu með söng og hljóð-
færaslætti, og sömuleiðis Mr. Pjetur
Magnússon og Mr. Pjetur PjeturssoD,
sem báðir tóku pátt f söngnum og
skemmtu tilheyrendunum nið bezta.
Fleiri kvæði voru sungin, svo sem
„Hvað er svo glatt sem góðra vina
fundur“, og nokkur fleiri kvæði &
islenzku og ensku. Siðar var kveld-
verður framsettur, og var borðið pTýtt
með blómstrum, en hvft silkibönd
voru fest í Ijósahjálm, er hjekk yfir
miðju borðinu. Að loknum kveld-
verði voru ræður haldnar.—Tók Mr.
P. M. Clemens fyrstur til m&ls og
skýrði frá pvf að Ólaffa Jóhannsdóttir
færi hjeðan á morgun (htnn 27. febr.)
til Carlisle í Pennsylvania, og að
petta væri ef til vill í síðasta sinn,
sem fólki hjer gæfíst tækifæri til að
sjá hinn fsl. skautbúning & einui af
hinum mestu og frjálslyndustu af
konuin íslands, sem væri hjer heiðurs-
gestur í kveld, nefnil Ólafíu Jóhanns-
dóttir. Þar næst talaði Mr. Run.
Marteinsson, og tnælti fyrir minni ís-
lands og íslendinga, heima og erlend-
is. Einnig talaði hann um frelsi og
framfarir kvenna, og endaði hann
ræðu sfna með heillaóskum til heið-
ursgestsins.
Eptir pað tók Ólafía Jóhanns-
dóttir til máls, og hjelt langa og
snjalla ræðu um „íslendinga fyrir
vestan haf“; hún taliði einnig um of-
Dautn áfengra drykkja og frelsi
kvenna. Gat hún pess meðal annars,
að heldur vildi hún hina lftilmótleg-
ustu vinnu fyrir hið minnsta endur-
gjald og hafa atkvæðis’jett (sem karl-
menn), heldur en hafa auð fjár og
purfa ekkert að gera, en hafa ekki
hin bcztu og helgvstu af öllum rjett-
indum, atkvœdisrjettinn. — Var &ð
tæðu hennar gerður góður rómur.
Nokkrir fleiri tóku til máls, og end-
aði samkotnan með heillaóskum tij
heiðarsgastsins. Var samkoma pessi
ein af hinum allra beztu hjá ísl. hjer,
ojr eiga forstöðukonurnar, Mrs.Kristfn
Jónnsson, Mrs. Guðrún Holm, Miss
Halla Pálsson og Mrs. Ingibjörg
Clemens, ásamt Mr. P. M Clemens,
mikinn heiður og lof skilið fyrir
frammistöðu sína, pvf pau leystu
petta verk sitt svo heiðarlega af
hendi, og er öllum, sem viðstaddir
voru, kært að minnast pess.
Gert er ráð fyrir, að samkoma
verði haldin hjer á páskunum, og hef-
ur Mr. Runólfur Marteinsson lofað, að
halda guðspjóuiistu ef hægt yrði aö
fá kirkju til aðkoma saman f.
452
„Já“, sagði Steinmetz; „við skulum geyma deil-
una pangað til á eptir“.
Svo sneri Steiometz sjer að Ettu og sagði:
„Prinzessa, viljið pjer nú, í minni viðurvist,
fyrirbjóða pessura manni að koma f petta eða nokk-
urt annað hús, sem pjereruðf? Viljið pjer fyrir-
bjóða honum að ávarpa yður framar, hvorki munn-
lega eða brjeflega?14
„Djer vitið, að jeg get ekki gert pað“, S"araði
Etta.
„Hvers vegna ekki?“ spurði Steinmetz.
Etta svaraði engu, en Chauxville svaraði fyrir
hana og sagði:
„Vegna pess, að prinzessan er of vitur til pess
að gera mig að óvini sínum. Hún er vitrari en pjer
í pví tilliti. Hún veit, að jeg gæti látið senda yður
og prinzinn yðar til Síberfu“.
Steinmetz hló, og sagði sfðan við Chauxville:
„Djer eruð að fara með rugl!“
Síðan sneri Steinmetz sjer ajitur að prinzess-
unni og sagði:
„Ef pjer álítið að pað, að M. de Chanxville á
nokkra vini meðal lítilmótlegra lögreglu-njósnar-
rnanna, veiti honum nokkurn rjett til að ofsækja
yður, pá skjátlast yður mikillega. I>esst vinttr okk-
ar (Chauxville) er mjög kænn, en hann getur ekki
skaðað neinn með pvf litla, sem hann veit um G’óð-
yerða-handala gifl.“
Etta pae’ði, og p»ð kom pykkjnsvipur á Stein-
j»etz útaf pögn hennar. En svo sagði bann:
401
ekki viðurkennt, að pjer hafið neinn rjett til að
skipta yður af hvað jeg geri. Jeg er ekki skyldug-
ur að gera neinum manni grein fyrir atferli mínu,
sízt af öllu yður. Sá, sem blandar sjer inn í málefni
riáunga sfns, fer klaufalega með »ín eigin mál. Jeg
ráðlegg yður, að hugsa einungis um yðar eigin mál-
efni. Gerið svo vel að lofa mjer að komast fram
hjá yður.“
Orð Chauxville’s voru nógu hetjuleg, en varir
hans titruðu. Óstyrkur munnur segir opt eptir peg-
ar verst gegnir. Hann benti Steinmetz að færa sig
frá dyrunuro, en hann færði sig samt ekki nær peim
sjálfur. Hann hafði borðið milli sin og kompáDa
sfns.
Steinmetz var farinn að verða hægri og
I>að var einhver ónotaleg kyrrð yfir bonum.
„Jeg neyðist pá til að komast að peirri niður-
stöðu“, sagði Steinmetz, „að pjer sjeuð kominn hing-
að til Rússlands til pess að ofsækja varnarlausa konu.
Hvort hún er sek eða saklaus, kemur ekki málinu við
sem stendur. Hvorugt kemur yður við. En par á
móti kemur hvorttveggja mjer við. Hvort sem
prinzessa Hovvard-Alex:s er sek eða saklaus, pá skal
hún hjeðan í frá vera laus við ofsókoir yðar“.
Chauxville ypti öxlura. Hann barði í gólfið
með tánni á hinu netta reið stfgvjeli sínu og hrópaði:
„Allons! Lofið mjer að komast fram hjá yður“.
„Saga yðar viðvfkjandi Sydney Bamborough var
vel fsllin til að hræða óttaslegoa konu“, sagði Stein-
450
tvö spor aprurábak, pvf Etta datc með öllum pnnga
sfnum upp f fangið á honum. En samt sem áðnr
hafði Steinmetz ekki augun af Chauxville.
XXXVII. KAPÍTULI.
TVEIR EINIB.
Steinmetz lagði Ettu á legubekk, og bún fór
strax að rakna við. Hann hringdi klukkunni tvisv-
ar, en alltaf hafði hann augun á Chauxville. Hann
tók snöggvast á úlnlið Ettu og brjósti, og sýndi
pað að maður pessi pekkti nokkuð á kvennfólk og
hin skammvinnu yfirlið pess, sem orsakast af sterk-
um geðshrærÍDgum.
Herbergismey ein kom brátt.
Húsmóðir yðar parfnast yðar“, sagði Steinmetz,
°g hafði enn gætur á Chauxville, sem horfCi á Ettu
og forsómaði tækifæri sfn að komast burt.
Steinmetz gekk til hans og sagði:
„Komið með mjer“.
Chauxville hefði getað notað sjer nærveru her-
bergismeyjarinnar til að komast burt, en hann porði
ekki að gera pað. I>að var alveg nauðsynlegt fyrir
hann að tala nokkur orð við Ettu. Til pess að geta
pað, var hann reiðubúinn jafnvel að mæta Steinmetz
í einrúmi augliti til auglitis. Hann var með sjálfum