Lögberg - 10.03.1898, Blaðsíða 7

LÖGBERQ, FIMMTUDAGINN 10. MABZ 1396..
7
Söfmidurinn í )>istilhverfl.
(Saga *-ptir Magnús J. tíjarua!=on).
Niöurlag.
IV.
Svo lifiu nokltrar vikur, og bar
fátt til tfÖÍDda J>ar í hverfinu. Jeg
hjelt áfrain preats störfuin mfnum, ojr
söfnuöurinn, yfir höfuö, virtiat vera
allvel ánægður meö mig—einkum
yngra fólkiÖ. Skrifarann aá jejr aldr
ei viö ,.messu‘', en fjjaldkerinn var
alltaf eins f viömóti, sibrosandi og
allt af &Ö kinka kollinum og núa sam
an lófunum, eins otí gamall prangarí.
Jeg verÖ að játa, að mjer var
Btrax farin að leiöast pessi staða mln,
og jeK sár-iðraöist eptir, að bafa tekist
annað eins vandaverk á hendur. BæÖi
var þaö að jeg fann, að peir menn,
sem jeg hafði par nokkuð saman viö
að aælda, áttu ekki við mitt skap, Otr
aÖ kærleikurion og hreinskilnin hjá
peim var að eins dauöur bókstafur;
og svo var hitt, að hugsunarháttur
fólksins var par á ofboðslega lágu
Btfgi, pó hver og einn pættist allt vita
og allt geta. I>vf pó pað (fólkiöj
væri búiö aÖ kasta aÖ mestu harnatrú
sinni, eða pættist hafa kastað henni,
af pvf paö áleit pað stórt spor til
menningar og aodlegra fratnfara, pá
hafði paö pó ekki kastað frá sjer
draugatrúnni og ýmsum hindurvitn-
um, setn paÖ hafði tekið aö erfðuro
frá forfeðrum sfnum. í peirra augum
haföi allflest, sem viö bar í kringum
p&Ö, einhvern leyndardómsfullan spá-
dóm eöa fyrirboða 1 sjer fólginn. I>aö
▼Í8si á sorg ef mann klæjaði f augna-
lokin, gjafir voru 1 vændum ef kláði
var 1 lófum, gesta mátti vænta ef
mann syfjaði einhverntfma aö degi
til, eða ef hitahljóð kom f ketilinn á
Stónni, eða ef haninn stökk upp á
girðinguna og galaði prisvar, eÖa ef
ungbarnið var órótt á nóttnnni, eöa
ef eitthvaö brotnaöi eöa fór úr lagi.
Hljómur fyrir eyrunum táknaöi pað,
að mannslát roundi brátt heyrast; og
hixtinn kom til af pvf, að einhver var
aö tala um pann, sem bixta hafðt.
Allir trúðu draumum, og pýddu pá A
ymsa vegu. Margir trúðu pvf, að for-
lögmanna mætti sjá á spilum.á groms-
inu f khffibollunum, og á r&kunutn í
lófunum. t>eir trúöu pvf, að vissir
dagar 1 árinu væru happadagar, og
aðrir vissir dagar væru óh«ppad«gar.
I stuttu m&li: Allt vÍ8si & eittbv«ð.
t>ó skal pess getiö, aö par f hverfinu
var samt einn maöur, sem ekki lagöi
trúnaÖ & slfkar hjegiljur og „kerlinga-
bækur4', og pað var gjaldkerinn. Eo
pó pessar hjegiljur ættu sjer staö hjá
flestum f t>istilhverfi, pá póttist eng-
inn par vera bj&trúarfuliur; og peir,
»em l&su 1 bolla og lófa og lögöu
*pil fyrir menn, gáfu í skyn, aö et
ekkert væri aö marka paö, pá væri
það pó f alla staði saklaus akemmtan.
En pr&tt fyrir paö fancst mörgum, aö
margt ræta«t urdrunarsamlega, sem
Pessir spásagnar menn sögöu; og vfst
var pað, aö unglingaruir trúöu öllu
pessháttar. Samt&l fólksins gekk
mest út á pað að niöra náungaDum,
og alltaf voru nógar sögur til um
bresti manna, og enginn gat setið eöa
staðiö svo ekki væri aö pvf fundið.
Slaöur hvfldi yfir hverfinu etns og
svört poka, og paö var eins og að
fólkinu væri pað eins DauÖrynlegt, til
aö geta lifaö, eins og súrefmð f lopt-
>Du. I>að sogaöi p«ð að sjer í stórum
teygum, og p&ð bafði sömu áhrif á
það eins og sterkt deyfandi lyf. I>aö
lwsti sig eptir æðum pess, og tók
t&ugar pess hertaki.
Svo var enn annað, sem vakti
Sterlcustu leiöindi hjá mjer, og paö
var landslagið og útsýniö par í hverf-
inu. I>vl eins og jeg bef áður tekiö
ftam, var landslagið sljett og tilbreyt-
ingalaust, eða eins og Bjarni Thorar-
snsen segir: „Sem neflaus ásýnd er,
sugnalaus með“. Svo var jörðin par
vlöast pakin þistli og ööru illgresi,
þar sem ekki var blautlent; jafnvel
akrarnir, sem annars voru mjög lltil-
fjörlegir, voru paktir illgresi að meira
eða minna leyti. Allstaðar par, sem
þUrlent var, hafði pistillinn fest ræt-
ur, og var tilsýodar eins og óflýjandi
óvina-her, og hjer og hvar & stangli
gnæfði „vilii-mustarður“ og „kúlu-
mustHTÖur ‘ yfir þennan voöa her, eins
og flokksforingar og maiskálkar. .
Allstaöar v«r pistill. Hann myi d«ði j
varnargarö mföfram veginum, i-pr«tt
upp úr moldarpökunum á fjó-uui og
úthýsum, myndaði runna í krirgum
fbúöarhúsin, læddiat upp við hús
veggina og gægöist út um sprungur
og rifur á kofum og hreysum. All-
stað-ir var bann—hvcrgi var hægt «ð
stíga niður fyrir honum. Hatin
p'engdi sjer gegnum fötin á fólkinu,
og læsti sig inn f hörundið og hjelt
par heljartökum. Fjenaðurinn preifst
ekki fyrir honum, og garðávextir
þroskuðust varla, pví allstaðar spratt
hann upp á meðal peirra—varð alltaf
meiri og magnaðri og voðalegri, unz
hann var loksins oröinn að verulegri
landplAgu—stóð sigri hrósandi og
bauð fólkinu byrginn. Engum kom
til hugar að sýua bonum mótspyrnu.
Fólkið áfeit ómögulegt að ujipræta
hann, pvf pað trúði pvf, að hið svo
kallaða clay (leirjötð) heföi pað efui
f sjer fólgið, sem framleiddi pistil,
hvort sent fræið hans fjell par uiður
eða ekki. Sami hugsunarhátturinn
kom fram hjá fólkinu f I>istilhverfi,
gagnvart pessu illgresi, eins og hjá
Vestmannevja búum foröum gagn
vart Tyrkjum. Fólkið f Vestmann
eyjum áleit aö pýðingarlaust væri, að
i-ýna Tyrkjum mótspyrnu, af pvf aö
peir væru ramm-göldiÓttir, og ljetu
pvf Tyrki taka sig eins og lömb.
Reyndar urðu Distilhverfingar aö
sinna lögboðnum pistla-slætti, eins
og aörir í Norðvesturlandinu, en paö
var að eins kák af peirra hálfu, og
pistillinn rjenaði ekki minnstu vitund.
Deir voru ekki gatðyrkjumenn,
bændurnir par. I>eir ræktuðu aö
sönnu ofurlítið af jarðeplum og næp
um, en pað var fjarri þeim aö hafa
fyrir pví aö rækta smá-jurtir, og sizt
af öliu blóm. I>eir gátu ekki sjeð
neitt skemmtilegt við blómarækt.
l>eir álitu, aÖ meir en nóg væri til af
villtum blómum, út um landið, fyrir
pft, sem gantan hefðu af þeim. Yfir
böfuð hafa íslendingar Iftið yndt af
blómtim. I>eir slita að sönnu upp eitt
og eitt blóm, pegar þeir ganga fr»m
hjft peim, en ekki til þess að skoða
eða sundurleysa parta pess eins og
trrasaftæðmgar, sem ekki er við aö
búast, ekki beldur til að bera pau A
brjó»ti sjer, eða til að purka pau og
treyma þau; nei, peir bregða peim
bara snöggvast upp að nefinu, og slíta
pau svo sundur í einhverju fáti og
kasta þeim burt, eins og einhverju
sem alls enga I ýðingu hefur. Já, is-
lenzk alpýða hefur ekki farið á mis
við neitt eÍDS algerlega eins og grasa
fræðisl ega pekkirgu, og það má full-
yröa, aö fáfræöi peirra f peirri grein á
tnikinn pátt f [ ví, aö Islendingar al-
mennt hafa minna af fegurðar-tilfinn-
ing en aðrar siöaöar pjóðir.
Eu prátt fyrir hugsunarhátt fólks-
ins og landslagið hefði jeg pó haldið
áfram að vera prestur safnaðarins f
DistiIhveifi—«ð mÍDnsta kosti út áriö
—ef dalíttð atvik hefði ekki komið
fyrir, sem jeg skal nú skýra frá í fá-
um orðum.
t>aÖ var einn d«g, að jeg var &
gangi mjer til skemmtunar skamut
fiá húsi Jóns, nábúa forstöðumani s-
ins. Jón var úti við vinnu sína, varð
mfn var, gekk í veg fyrtr mig og
bauð nijer heim til sfn. Jeg korost
fljótt að pvf, að Jón pessi var fróður
og skemmtilegur maöur og alveg ó-
lfkur öörum par f hverfinu. Og mjer
fannst strax að Lús hans vera mjer
nokkurskonar oaais (frjó«amur áfanga-
stiöur) á þessari pistil eyðimörk, pvf
sá blær hvfldi pnr yfir öllu, sem mjer
geðjaðist að; og pað var eins og mjer
væri ómögulegt að slfta mig burtu
þaðan, enda varð pað niöurstaðan, að
jeg var par næturgestur.
For8töðumaðurinn var pungbú-
inn þegar jeg kom heim daginn eptir;
hann var að sönnu ekki mjög hátalaö-
ur, eins og vandi hans var, en höfuð
leður hans var f lfku ástandi og höfuð-
leður Egils Skallagrfmssonar kvöldiö
eptir Vfnarheiðar-bardaga forðum.
Hann spurði mig ekki hvar jeg hefði
verið um nóttina, pvf hann vissi pað
eins vel og jeg sjálfur. Jeg varð
pess nú br&tt &skynja, að jeg var orð-
I . , . , t
tnn sekur um etnskonar go*gá, og
jí augum forstööumannsins v«r jeg
J „óalaiidi“ og „óferjand ‘-, «f pvf jeg
hafði gist hjá hinum „skæðasta fjand-
manni safnaðarins“. Hann sagði
mjer, ofboð hógværlega, aö þ*dr,
safnaöar-embættismennirnir, hefðu
komið sjer saman um pað pá utn
morguninn, að þeir pyrftu minnar
pjónustu ekki lengur viö, og gat pess
utn leiö, að jeg vissi vel «f hvaða &-
stæðu pað væri. Hann rjetti tnjer
svo laun mfn, og bað mig að verða
burt úr sfnutn húsura hið skjót«sta.
Mjer pótti of vænt um pessa tilkynn-
intí til pess,«ð fara að malda í móinn,
enda hefði það h«ft mjög litla þ/ð-
ingu. Jeg tók pvf dót initt satnan f
ha«ti, fór síðan yfir til Jóns, sagði
honum alla málavöxtu, bað hann að
sækja með mjer kistur mfnar og Ijá
mjer búsaskjól nokkra daga. Jón
brástvel við bón minni, og jeg sá
ánægju-bros & vörum hnns. Við
keyrðum svo yfir að búsi for.-töðu-
mannsins, til að sækja kistur mfnar.
Skrifarinn og gjaldkerinn voru p«r
pá komnir. Hinn fyrr r.efndi s<gði
ekki orð við mig, en gjaldkennn var
hitin Ijúfasti og bjálpaði mjer til að
bera út kisturnar. Hann sagöi, að
petta væri allt saman leiöiulegt—
ógnarlega leiðinlegt—en samt st*ði
kærleikurinn & bakvið pað allt sam-
an—jeg mætti reiða mig á pað. Sktif-
arinn stóð úti f horni í borðstofunni,
og tuggöi hverja tóbaks töluna á fæt-
ur annari á meðan jeg var að bera út
dót mitt með aöstoð gjaldkerans, en
forstöðumaðurinn gekk um gólf, með
hei durnar f buxnavösunum, og leit
við og við óhýru auga út um glujrg-
ann til Jóns, setn sat á kerruuni fyr-
ir utan.
Jeg kvaddi svo allt heimilisfólk-
ið, og par næst rjetti jeg bverjum
embættismanninum útaf fyrir sig
hönd mfna og gekk út. SKrifatinn
tók ekki urdir við mig, forstöðumað
urinn mumlaði einhver kveðju-orö,
en gjaidkerir.n kvaddi mig með mestu
alúð og sagðist vona, að jeg skrifaði
sjer við tækifæri.
Skammt frá húd forstöðu manns
ins var afar hár skíðgarður, og vorum
við Jón rjett komnir út fyrir hann
þegar kallað var á eptir okkur. Jeg
leit við og sá, að öll safnaðar-nefndin-
var komin út úr húsinu og að for
stöðumaðurinn hjelt á þremur bókum.
Jeg mundi pá eptir.að jeg hafði skilið
eptir á boiðinu á svefnherbergi mlnu
pá Iogersoll, Paine og Savage.
„Hjer eru bækur, sem pú át.t,“
hrópaði forstöðumaöurinn. ,.pjer er
bezt að fara með allar reitur pínar
með pjer“.
„Söfnuðurinn má eiga pær til
rainningar um mig“, sagði jeg, og
ætlaði að halda áfrara.
„Nei, við viljum ekki herjans
bækurnar þfnar — farðu með pær til
fjandans!1, öskraði forstöðumaðurinn.
„Já, endilega, minn góði'1, söug
í gjaldkeranum.
„Og — jet.tu pær bannvlskur! '
b etti skrifarinn við.
„Nei, þiggið pessa litlu gjöf af
mjer‘-, sagði jeg.
„Til satans tneð skruddur pfnai !••
h ein í forstöðumanninuin, og hann
kastaði bókunum, hverri af annari,
út yfir skiðgarðinn til okkar Jóus
J--g sá a? hann ætlaði peim að koma
I okkur, pó engiu peirra næði tak-
markinu. Jeg tón upp bækurnar
og henti þeim yfir skfðgarðtnn aptur.
Hin fyrsta buldi á mjóh yggnutn á
skrifaranum, rjett i pvf hanu skauzt
inn um dyrnar & húsinu, pvf hanu
lagði á flótta þegar hann sá, hvað jeg
ætlaði að gera. önnur bókin paut
yfir höfuðið á forstöðumanninum, en
hin priðja, sem jeg ætlaði gjaldker-
anum, lenti rjett á myndarlega munn-
inum á forstöðumsnniuum, svo að
buldi í tönnunuro, en vörin sprakk.
„Detta var laglega hitt“, sagði
gjaldkerinn, „já, mikið laglega; og
jeg meina að pað sje Ingersoll í
tilbót“.
Forstöðumaðurinn ætlaði að halda
áfram bardaganum prátt fyrir &verk-
ann, pvf hann var, eins og Hannibal
sagði um Marcellus, „góður bardaga-
roaður, en ónýtur foringi“, en gjald-
kerinn tók npp bækurnar, og sigðist [
ætla að nota, pær fyrst blesstður J
presturinn víldi losast við pær. Og
svo kinkaði hann ttl míu kollinum cg
brosti svo einstak’ega vingjarnlega.
En forstöðumaðurinn sendi okkur
Jóni tóninn alitaf á meðan við vorum
að komast út úr landareigu hans; og
pað voru ópvegin orð, sem Jón
fj( kk.
„Jæja“, sagði Jón, þegar við
vorum komnir heim til hans, „pjrr
komuð hingað f hveifið se ti Bissi
kaudídat, voruð hjer setn sjera Bessi,
og farið hjeðan sem Bessi píslar-
vottur.“ Jeg gat ekki annað en
brosað.
Og jeg var þá búinn að reyna
hvað pað var, að pjóna söfnuði sem
alla áherzlu lagöi á hreinskilni og
katr/eika. Jeg heitstrengdi, að gefa
mig aldrei framar í annað eins.
XXDIS.
HALDID MAGANUM I REGLU.
oe sparic’! yc'Sur margan IsekniskostnaS. Athug-
ic'!—Hvað spyr læknirinn ælíð að fyrst? Biðtð
ekki |car til hann hefur tækifæri til að spyrja,
h»ldur kaupið i dag einn (akka af
lleymann Uloch & Co’s
heimsfræga
HEILSUSALTI
einungis 15C og 25C pakkinn —fannig komið
kjer maganum 1 gott lag, Kcyntlan er ódýr og
s mnficrandi. Bi>> lyfsalann um það eða fckrifið
ALFRED ANDRESEN & CO.,
The Westem Importeis,
1302 Washingtoq /^ve S, Minneapolis, Minn
E'a til Gh. Swsnaon,
131 Higgin St„ Winni eg, Man, Aðal-uaaboðs
maður i Canada Agenta vatitar.
Eða Lorntz Cautor,
204 Columbia St., Brooklyn, N. Y.
DR- DALGLEISH.
TANNLCEKNIR
kunngerir hjer m«ð, að hann hefur sett
uiðitr v„rð á tilbúnum tónnum (set of
teeth) s*-m fylgir:
B-'Zta “sett“ af tilbúnum tðnnum nú að
eins $10.00. Allt annað verk sett niður
að sama hlutfalli. En allt meö )>ví verði
veröur að boru-ast út S hönd.
Iiann er sá eini h)er f bænum Winnipeg
sem dregur út tennur kvalalaust.
Rooms 6—7,
Cor. Main & Loiubard Strccts.
UPPBODS-SALA.
Við höldum stórkostlega uppboðssölu seinni
p«rtinn á hverjum langardegi f pessum mánuði
(Jctnúnr). Pettn er pað bezta tækifæri sem ykk-
ur hefur riokkurntfma boðist til að fá vörur m«ð
pvf verði, sem ykknr hezt Ifkar.
íhngið petta'. $18,01*000 virði af þeim beztu
vörum, sem til eru f N. Dakota, verða seldar við
opinbert uppboð.
ALLIK ÆTTU AD KOMA.
Prívat-sala fer fratn á hverjutn degi vikunnar.
L. I^. KELLY,
Sá er gefur beztu kaupin.
MILTON, - N. DAKOTA.
JOQBHRQ ÖEFUR
kaupendum sinum, sem borga fyrirfram
eina godabok i kaupbœtir.
I>eim kaupeudum Lögbergs, sem góðfúslega vilja taka upp
pá reglu að borga blaðið fyrirfram, gefum vjer elua af
eptirfylgjandi bókum alveg frítt, sem póknun. Þess&r
bækur eru allar eigulegar og eptir góða höfunda, og kosta
að jafnaði ekki roinna en 25 oents.
I>egar menn senda borgunina er bezt að tilgreina nrjmerið
á bók peirri, setn óskað er eptir. Bækurnar eru þessar:
1 Chicn.im-för mfn, M. J.
2. Ilelgi Magri, M. J.
5. Hamlf-t (KhaKe-cpear) M. J.
4. Othello (Shnkespear) M. J.
ð. Romeo ng .1 uliei (Sh ikesp ) M. .T.
6. Eðlisl<’sing jaröaiiunur(b)
7 Eðlisfræði (h)
?. Efnafraði (b)
0. Gönguiirólfsrímtir, B. Gr.
10. ísli-nzkir textar (kvæði eptir ýmsa
höfuuda).
11.
12
13. Ritreglur V. Ásmnndssonar
14. BrúðkaupslaiíiA, ská'dsaga eptir
tíjörnstjeine tíjöruson, B. J.
15. Blómsturvallasaga
16. Höfriingshlaup, J Verne
17. Högni og Ingibjörg
18. Sagan af Andra jarli
19. Björn ng Guðrún, B. J.
2 ). líóngurinn í gullá
21. K'ri Kárason
22 Nsl og Dainajnntifforn-Indv. taga
23. Sinnsögur handa börnum, Th. H.
24. Villi'er fræknt
25. Vonir. E. H.
26. Utanför, Iír. J.
27. Ut-ýn I, býðingar í bnndnn og
ólittndnu máli
28. í örvænting
29 Quaritch ofursti
30. Þdkulýðurinn
81. t LeSðsltt
32. Æöntýti kapt. Hornt
33. Rattðir demantar
34. Bai'tfalærdómsbók H. H. (b)
35. Lýsing íslauds
Munið e;itir, að hver sá sem borg-ar einn árgang af Löoborgi fyrirfram
vanalegu verði ($‘>) fær eiua af ofannefndum bókutn f kaup-
bætir.—Sá sem sendir fyrirfratu borgun fyrir 2 eiutök, fasr tVSOr
af bókunum o. 8. frv.
NÝIR KAUPENDUR
t*eir sera senda oss $2.00 sem fyrirfram borgun fyrir Lögberg petta
nýbyrjaða ár fá tvær (3) bæklir af listanuro hjer að ofsn í
aaupbætir. Ennfremur skulutn við senda peim frítt, aukablaðið,
sem vjer gáfum út um jólin. Oss pykir mjög lfklegt að menn hafi
gaman af að eignast pað, bæði sökum myndanna og innihaldsíns.
Logberg Pr. $c Publ.Co.,
P. O. BOX 585, WINNIPEG, MAN.