Lögberg - 08.12.1898, Blaðsíða 4

LÖGBERG FIMMTUDAGINN 5. DESEMBEF 1898
■i
LÖGBERG.
Gefiö át að 309 Ji Elgin Avc.,Winnipeg,Man
af The Lögberg Print’g & Publising Co’y
(Incorporuted May 27,1890) ,
Ritstjóri (Editor): Sigtr. Jónasson.
Business Manager: B, T. Björnson.
A nirlfaingar : Smá-aoplýsingar í eittskipti2o
jrlr 3§ oré eda ] þml. dálkslengdar, 75 cta nm mán
dlan. Á st»rri auglýsingnm, e<3a auglýsingumum
leagritíma,afsláttnreptirsamningi.
BáaCada-aklptl kaupenda verdur að tilkynna
skrlflega og geta um fyrverand’ bústad jafnframt.
Utaniakrlp ttllritstjdrans er:
JEditor Ltfgberg,
P '0. Box 585,
Winnipeg, Man.
Samkvssmt landslOgum er uppsðgn kaupenda á
olaðldglld,nema hannaje skaldlaus, þegar hann seg
rnpp.—Ef kaupandi, sem er í skuld vi<3 bladid flytu
ftotferlum, án þess a<3 tilkynua heimilaskiptin, þá er
pa<3 f)rrir dómstdlunum álitin sýnileg sönnam fyrr
9 rettvísum tilgangi.
FIMMTUDAGINN, 8. DBS. 1898.
Vonbrií;ði.
Satt að segja áttum vjer von á
meiri sanDgirni ogf röksemdum hjá
Mr. G. A. DalmanD, eu kemur fram í
„Svari“ bans I siðustu Hkr., f>vi p«5tt
vjer vissum vel, að skoðanir Mr. Dal-
manns eru í flestu gagnstæðar skoð-
unum vorum, f>á Imynduðum vjer oss
af fieirri litlu viðkynningu, sem vjer
hðfum haft af honum, &ð hann beitti
ckki sömu ósvífninni og maður á að
venj&st hjá f>eim er rita í Hkr., og
greindina hefur hann nóga. Bn f>að
er meira komið undir hvernig pundinu
er varið, en hvað f>að er stórt,
Mr. Dalmann byrjar hina ein-
kennilegu grein sína eins ogfylgir:
„C>að er siður vor hjer, f>egar
kosningar eru um garð gengnar, að
hætta rifrildi um hin ýmsu mál er
mestum hita bafa valdið, en Lögberg
fylgir auðsjáanlega ekki f>eiiri reglu.
Blaðið hótar mjer þrælatökum ein-
hvern tíma í framtiðinni, ef jeg ekki
geri grein fyrir fyrirsögninni“.
ÖIlu meira rugl og ósanngirni,
en f>essi orð Mr. Dalmanns, er varla
h»gt að setja saman i jafu-fáum lín-
um. Og svo var nú fyrirsögnin á
hinni fyrri grein hans eins mikið út 1
hðtt og frekast mátti, auk pess að
h'in inniheldur ósvifnustu lýgi.
Vjer biðjum nú lesendur vora að
minnast f>ess, að grein vor í Lögbergi,
sem Mr. Dalmann sárnaði svo mjög
—sannleikanum verður hver sárreið-
astur—kom út nokkru fyrir kosnÍDg-
arnar 8. f. m., en grein Mr. Dalmanns
.—með höttóttu fyrirsögninni—kom ‘
út tveimur dögum eptir kosningarn/ir!
Og f>ó er hann r.ú að reyna að le'ja
lese&duoi líkr. trú um, að siður f>eirra
f>ar (.,vor bjer“, hverra?)sje að „hætta
rifri!di“ o. s. frv. f>egar kosningar sje
urn garð gengnai! Ka hvað sem
f>essu líður, f>á hefur f>að að líkindum
ekki farið fram bjá Mr. Dalmann, að
islenzka blaðið, sem hann hefur tekið
svo miklu ástfóstri við, Hkr., er sí-
fellt að rífast „um hin ýmsu mál, er
mestim hita hafa valdið“, fyrir kosn-
ingar, eptir pær og milli peirra. En
p tð er r.ú svo sem munur með hana
Hkr. og Mr. Dalmann sjálfan. I>au
mega rífast eins mikið og þau vilja
„pegar kosningar eru ura garð gengn-
ar“, pótt hann gefi í skyn að J>að sje
rangt af Lögbergi að minDast á sömu
málin. Detta er synishorn af ósann-
girni og ósatnkvæmni Mr. Dalmanns.
l>á er fyrirsögn greinar hans,
sem kom út 10. f. m. Hún hljóðaði
þá eins og fylgir I blaðinu: „Sauð-
flekkóttar rjettlætis kröfur. Fylgi
Lögbergs verður að greiðast I gulli
af 8tórpjófum hins opinbera“. Vjer
vildum fá að vita. hvort Mr. D&lmann
hefði samiö fyrirsögnina og tók-
um fram, að vjer kærðura osa ekki um
að „taka bann i hnakkann“ útaf hinni
(ó^kurteisu staðhæfmgu í fyrirsögn-
inni ef hann bæri ekki ábyrgð af
henni. Ef bann upp’.ýsti ekki, hvort
hann hafi samið hana eða ekki, pi
sögðumst vjer munda láta hann bera
ábyrgðina af fyrirsögniani og taka
hann í hnakkann útaf henni. Detta
segir Mr. Dalmann að sje að hóta sjer
prælatökum. Útgefandi Hkr. segir
nú í síðasta blaði, að fyrirsögnia hafi
hljóðað pannig í handriti Mr. Dal-
manns: „Rjettlætiskröfur Lögbergs
nokkuð mislitar. Fylgi J>ess verður
að greiðast í gulli af stórpjófum hins
opinbera11. A pessu er auðsjeð, að
Mr. Dalmann ber ábyrgð af fyrir-
sögninni, pótt útg. Hkr. hafi afbakað
hana. Vjer viljum nú spyrja Mr.
Dalmann, hvort f>að sjeu ekki
„prælatök“ að koma með aðra eins
staðhæfingu og felst I fyrirsögn-
inni og ekki svo mikið sem reyna
finna henni stað? Vjer höfum eins
mikinn rjett til að segja, aö fyigi Mr.
Dalmanns „verði að greiðast í gulli af
stóipjófum hins opinbera“, og eptir
hans eigin reglu er alveg ónauðsyn-
legt að sanna pá staðhæfingu.
Mr. Dalmann er að afsaka sig frá
að hafa fylgt demókrötum og „Tamm-
any“, ön bjer er h&nn að villa mönn-
um sjónir. Hvert mannsbarn í land-
inu, sem nokkuð Ies og skynjar, veit.,
að flokkur sá er Mr. Dalmann fylgir,
populietar, hafa gert bandalag við
silfur-demókrata, til að komast til
valda sameiginlega, en af pví leiðir
að sjálfsögðu, að populistar sam-
pykkja steínu demókrata og „Tamm-
any“-hrÍDgsin8. „Segðu mjer hvern
pú umgengst, og pá skal jeg segja
pjer hver pú ert“, segir gamall máls-
rtan&skript til afgrelðelustofn'biaðslns er:
The btcberg Pnntin 4 Publisli. Ce
P. O.Box 5 85 “
Winnipeg.Man.
háttur. Af pvi samsuðumenn vilja
gera um finomtíu centa virði af silfri
jafngilt gull-dollar (100 cts. I gulli),
pá væri ef til vill rjettara að snúa
setningunni við og segja, að fylgi
Mr. Dalmann og annara bandamanna-
demókrata „verði að greiðast 1“ siltrx
„af stórpjófum . hins opinbera“. Mr.
Dalmanns gefur i skyn, að Tammany-
menn sjeu ,,stórpjófar“, og pó fylgir
hanu og flokkur hans demókrötum og
pessu pólitiska pjófafjelagi peirra að
málum! Vjer lofum sjerhverjum
hugsandi manni að finna samkvæmn-
ina, eða öllu heldur ósannkvæmnina,
i kenningu og breytni Mr. Dalmanns.
Mr. Dalmann er að reyna að *lá
ryki I augu lesenda Hkr. með pvi sem
hsnn segir um Nebraska. Allir vita
að Bryan glapti Nebraska svo sjónir
við kosningarnar 1896, að rikið varð
á bandi samsuðuflokkanna, en svo vita
nú líka allii, að Nebraska gekk aptur
i flokk republikana við kosningarnar
8 f. m. hvað stefnu i sambandsmál-
um snertir, og pað er sambands-pÍDgið
sem fjallar um gjaldeyris-málin, en
ekki pÍDgið í Nebraska. I>að sem
Mr. Dalmann segir er pvi ekki annað
eu vifilengjur.
Kosning Linds sem rlkisstjóra i
Minnesota hefur enga pýðingu beld-
ur í pessu sambandi, pvi hún hefur
eDgin áhrif á silfurfrísláttu málið.
Hún sannar einungis, að Skandinavar
i Mínnesota vildu heldur hafa landa
sinn en hinn mannin fyrir rfkisstjóra,
pótt hann yrði um stund hugfaDginn
af villukenningu frisláttumanna.
Útaf pví sem Mr. Dalmann segir
um tollstefnu republikana skulum
vjer taka fram, að pað hefur ætið ver-
ið og er álit vort að Bandarikin geti
haft hag af hátolla stefnu sinni, pótt
hún væri niðurdrep fyrir Oanada.
E>etta höfum vjer áður tekið fram og
gefið ástæður fyrir í Lögbergi, svo
vjer förum ekki frekar út i pað i petta
sinn. Og vjer ætlum ekki nú að
prátta við Mr. Dalmann um, hvaða
umbótum populistar hafi komið fram
eða ekki, en viljum að endingu
minna hann á dæmisöguna pegar
ljónið og asninn fóru á veiðar í fje-
lagi, pvi pað er ekki ólfklegt að pop-
ulistar fái sömu útreið pegar peir fara
á veiðar með tigrisdýrinu, sem 1
skripamyndum Bandarfkja-manna
táknar „Tammany“-hringinn.
J>jóð minningrardiigs-málið
á lslandi.
í pvi Wlaði ,_,Isafoldat“, sem kom
út 17. sept. síðasth, er fróðleg og
eptirtektaverð grein um pjóðminn-
ingar-hátiðirnar á íslandi. Greinina
hefur meðritstjóri blaðsins, Mr. E.
Hjörleifsson, auðsjáanlega ritað, og
eru f henni margar bendingar, sem
Vestur íslendingar hefðu gott af að
athuga, svo vjer prentura greinina
upp í heilu ltki. Hún hljóðar sem
fyigir:
„ÞJÓBMIWNINGAB-HÁTÍÐIBNAR.
Mjög mikið ánægjuefni er pað,
hve góðan byr sú nýbreytni I pjóð-
lífi voru hefur pegar fengið. í fyrra
sumar var fyrsta tilraunin gerð. í
sumar hefur mjög mikill hluti af land-
inu stofnað til pessara mannfunda.
Ekki verður ann&ð sagt, pegar gætt
er að atvikum öllum og ástæðum, en
að peir hafi verið afbragðs vel sóttir. j
Deir hafa yfirleitt farið vel fram, að
pví er til hefur spurst Tiltölulega
margar sf ræðunum, sem halduar hafa
▼erið, hafa verið prýðisfallegar, sum-
ar peirra beinn sómi og gróði fyrir
menntalíf vort.
Engin skynsamleg ástæða hefur
▼erið til pess að búast við pví, að
pessi h&tiðahöld mundu betur tak- í
ast,—hvorki að pvi er snertir frammi-1
stöðu peirra manna yfirleitt, er tekið
hafa að sjer að skemmta fólkinu, nje
heldur að pví er hluttöku almennings
▼ið kemur.
I>ví kynlegra er pað, að nú eru
sum blöðia farin að leitast við að
koma pessum mannfundum fyrir katt-
arnef—prjedika pað, að peir eigi að
▼era & sem fæstum stöðum og sem
sjaldnast. Eitt blað hefur jafnvel far-
ið sro langt, að leggja pað til, að
pessar samkomur verði hvergi haldnar
nema á Dingvelli og svo verði menn
kosnir um land allt til pess að sækja
p&nn fund!l
I>& fyrst fara menn nú að verða
alteknir »f I>ingvallafuadar-æðinu,
pegar fólkið má ekki lengur skemmta
sj*r heima í sveitunum, heldur verða
að senda menn á Þingvöll til pess að
skemmta sjer par fyrir pjóðarinnar
höiTB.
Og væri nú eingöngu um skemmt-
un að ræða, p& kynni að mega segja,
að hjer væri ckki um sjerlega mikið
að tefla,—pó að naumast verði sagt
að gleðidagarnir 1 pjóðlifi voru sjeu
of margir. Kn pjóðminningarhátíð-
irnar eiga vitanlega ekki að vera ti!
gamans að oins.
I>ær eiga framar öllu öðru að
glæða ættjarðarástina, vekja ræktar-
tilfinnioguna við allt gott, sem pjóð
vor og land á í eigu siuni, og trú á
það, að pessi pjóð geti tekið marg-
földum framförum við pað sem hén
gerir, ef viljinn er nógu sterkur og
kærleikurinn nógu heitur.
Er ekki unnt að koma pessu til
leiðar með rituðu máli, blöðum og
bókum?
Jú, auðvitað—að nokkru leyti er
pað unnt og hefur líka verið gert.
Ea i raun og veru er pað afar-örðugt,
að pvf er snertir mikinn hluta hverrar
pjóðar. Áhrifin af pvi, sem mikill
fjöldi manna les, verður ekki borinn
saman við áhrifin af pví, sem við þ&
=3
Ovanalegir
Prisar
Hjá
\ • lll
.,Ld.
Sökum þ-ss hversu tíðin hefur
' verið óhagstæð um nokkuru undan-
, fsrinn tíma höfum við meiri vörur á
i hendi en við vildum hafa. og til þess
| sð minka vörumagnið höfum við af-
• ráðið að selja eptirfylgjandi vðruteg-
1 undir með sjersíöku söluverði:
i Kvenn-Jakkar með niöursettu verði
I Öarna-Jakkar “ “ “
Kjólaefni “ “ “
Kjólar (Wrappers) “ "
Kvennm.niBrfatnaður “ “
• Hvít og grá blankett “ “
Flannelette “ “
Þykkar Karlraanna yflrkápur úr<
• frieze, föðraðar með tweed á |3.50 ög <
l $5.00. <
Drengja kápur með niðursettu verBl (
i Karlm. næifstnaður “ “ <
“ fðt vel til búin á $3.75og $5J)0i
“ föt $8,50 virði, fyrir.$6.00 J
Sleppið ekki tækifærinn aö fá <
’ haustvörur ykkar með niðursettu <
verði. Miss Jðhanneson, semtalar'
, ykkar mál, þætti vænt um að sjá sem J
l flesta af lðndum sínum.
:The N. H. Preston Ce.,:
LIMITED.
524 & 526 MAIN ST.
er talað. Ritaða málið verður svo
raunalega mörgum dauður bókstafuf,
hvað fagurt sem það kann að vera;
það sem við menn er sagt er lifandt
orð.
Einn af vitrustu prestura hjer á
landi kvartaði und&n því nýlega við
þann, sem þessar linur ritar, hve lestri
almenniags sje áfátt. Velferðarmftl
þjóðarinnar virtist honum gætu verið
undir þvi komin, að verulega vel læ®
maður yrði til þess að lesa fyrir fólk-
inu á bæjunurn það, sera fyrir þjóðina
sje ritað og henni þurfi að skiljast.
En góða lesara vantar allviðast.
i>vi er áreiðanlega svo farið með mjög
roikinn fjölda manna, að til þess aÖ
komast inn í hjörtu þeirra með hvert
mál sem er, þarf að tala við þá. Og
þvi meira sem málið snertir tilfinning-
arnar, þess meiri þörf er á þvi.
Fyrir vorum sjónum verður þvl
niðurstaðan sú, að i stað þess sem
verið er að tala um að fækka þjóö"
minnÍDgarhátlðunum, þá eigi að fjölg*
þeim svo mikið sem unnt er—i þvl
skyni auðvitað, að sem allra flestir
geti tekið þátt i þeim,—að I staö þess,
sem nú verð» menn að sækja til þeirra
yfir heilar sýslur, þurfi þeir ekki að
fara út úr sveitinni sinni, sem síb4
eiga heimangengt.
Vitaskuld yrði það nokkaruin
örðugleikum bundiö, að fá ræðumenn
356
Standandi embættismönnum í Aquitaine. Fynr neð-
an, beggja megin við tröppurnar, stóðu fjörutíu eða
fimmtfu barónar, riddarar og hirðmenn í þreföldum
röðum, til hægri og vinstri, en hlið eða gangur var
& milli fylkÍDganna að tröppunum.
„Þarna situr prinzinn“, hvíslaði Sir John Chan-
dos að riddurunum, sem fylgdu honum eptir, þegar
þeir komu inn fyrir dyrnar. „S&, sem situr til bægri
handar honum, er Pedro, sem við erum I þann veginn
að setja í hásæti Spánar. En hann þarna ti! vinstri
handar prinzinum er Don James, sem við ætlum okk-
ur með guðs aðstoð að hjálpa til að komast í hásæti
sitt I Majorca. Komið nú með mjer, og látið það
ekki fá á ykkur þó hann verði nokkuð stuttur i
spuna, því sannleikurinn er, að hann befur mörg og
þýðiogarmikil m&lefni á huganum.11
En prinzinn hafði nú tekið eptir, að þeir komu
inn, og stökk hann þá strax á fætur og gekk á móti
þeiui með aðlaðandi brosi, en fögnuður skein úr
augum bans.
,‘Vjer þurfum ekki að halda á yður sem kallara
við þetta tækifæri, góði Sir John“, sagði prinziun
með lágri en hreinni rödd; „jeg þekki þessa vösku
riddara mjög vel. Verið velkomnic til Aquitaine,
Sir Nigel Loring og Sir Oliver Buttðrshorn. Nei,
fallið ekki á knje fyrir mjer, heldur geymið það mín-
um göfuga föður í Windsor. Jeg vil taka í hendur
ykkar, vinir mfnir. Það er líklegast, að vjer látum
▼kkur bafa nokkurt verk að viuna áður en J>ið sjáið

m
6ém hafði barið fætinum óþolinmóðlega 1 gólfið á
meðan hinn var að þylja þennan h&fleyga form&la.
„Vjer þekkjum titla frænda vors fullvel, og þá sj&lf-
sagt vora eigin titla engu sfður. Komist að m&lefn-
inu, maður, og það tafarlaust. Eru skörðin yfir
fjöllin opin fyrir liði voru, eða hefur herra yðar geng-
íð á bak loforða þeirra, sem hann gerði mjer í Li-
bourne fyrir akki lengra síðan en seinustu Mikaels
messu ?“
„Það sæti ekki vel á hinum náðnga herra min-
um að ganga bak orða sinna við yður, prinz“, sagði
Don Martin. „Allt., sem hann fer fram &, er, að fá
nokkurn frest, að viss skilyrði sjeu uppfyllt og gisl-
ingar gefnir—“
„Skilyrði!“ Gislingar!“ hrópaði prinzinn. „Er
hann að tala við Englands-prinz, eða við ótfginn
undirforingja 1 einhverjum h&lfsigruðum bæ! Skil-
yrði, ekki nema það þó! Það getur farið svo, að vjer
setjum honum skilyrði aður en langt um liður.
Skörðin eru þá lokuð fyrir oss“.
„Nei, herra—“ sagði Don Martin.
„Eru þau oss þá opin?-‘ spurði prinzinn.
„Nei, herra“, sagði Don Martin; „ef þjer vilduð
einuDgis—“
„Það er nóg komið,. Dor. Martin“, greip prinz-
inn fram í fyrir honum. „Það er sorgleg sjón, að
sjá eins sannan riddara og þjer eruð færa eins svik-
samlegt m&l og þetta. Vjer þekkjum atferli Cnarles-
ar frænda vors. Vjer vitum, að um leið og hann tek-
360
yðar teygið þessa heitstrengingu yðar oi mjög. fff
það er hinn allra minnsti vafi á, hvað þjer hafið beit-
strengt, þ& væri þúsund sinnum betra að—,
„Hættið, hættið nú!“ hrópaði prinzinn óþolin-
móðlega. „Jeg er fullfær um, að líta sjálfur eptif
heitstrengÍDgum minum og sjá um frarokvæmá
þeirra. Vjer vonum að þið verðið b&ðir til borðB
með oss í dag. Þangað til sá tími kemur, vonum
vjer að þjer verðið í fylgd með hirð vorri.“ Hann
hneigði sig, og Sir John Chandos tók ura handlegíf
Sir Olivers og leiddi þ& báða aptur fyrir mestu hirð*
manna-þyrpinguna.
„Nú, frændi litli“, sagði Sir John Chandos ofur
lágt við Sir Nigel, „þjer eruð mjög áfram um að fá
snöru um hálsinD. Við s&lu mína! ef þjer befðuð
mælst til þess við hinn nýja bandamann okkar, Don
Pedro, þ& hefði hann l&tið það eptir yður, að heDgj8,
yður. Milli vina sagt, þ& er allt of mikið af böölin*
um í honum, og of lítið af prinzinum. En sett a®
segja er Ilvlta-hersveitvi óstýrilátur hópur, og þ»®
má vera að þjer veröið að temja hana all-lengi, áönr
en þjer eruð búinn að ná valdi yfir henni sem for"
ingi bennar“.
„Jeg efast ekki um, aö mjer takist meö bjálp
sánkti Páls að aga þá nokkuð“, sagði Sir Nige*-
„En það eru hjer mörg andlit, sem jeg hef aldrei
áður sjeð, þótt jeg hafi þekkt suma, sem hjer eru,
siðan jeg fyrst gerðist sveinn hins kæra, gamla berra
mfns, Sir Walters. Jeg bið yður að segja mjer, Sir
John, hvaða prestar eru þarna uppi & pall:num?“