Lögberg - 08.12.1898, Blaðsíða 5

LÖGBKRQ, FIMMTUDAGINN 8. DESEJIBER 1898..

& pann h&tt. En vafalaust er f>(5
margur m&lsnjall maður á landi hjer,
ef vel er leitað. Og sj&lfsagt væri
fyrir hverja p& sveit að leita aðstoðar
utan að, sem ekki ætti f>eim mönnum
á að skipa, er full líkindi væru til að
mönnum væri ánæpja að hlusta &.
Og huprsum oss, að í hverri sveit
& pessu landi væru einu sinni & &ri
haldnar aðrar eins ræður eins og f>ær,
sem peir prófastarnir Guðmundur
Helgason og Magnós Andrjesson
fluttu & Hvítárbökkum I sumar.
Mundi f>að ekki innan skamms
fara að hafa einhver fihrif & þjóðlíf
vort? Og væri ekki ástæða til að
stuðla að f>vf, að sltkar ræður yrðu
haldnar & sem flestum stöðum?“
Vjer ætlum ekki að fara neitt út
f hin sjerstöku atriði greinarinnar,
enda erum vjer höfundinum algerlega
samdóma um flest-allt f henni. En
vjer álftum rjett að taka f>að fram f
f>essu sambandi, að oss virðist hún
endaslepp að f>ví leyti, að höf. minn-
ist ekki með einu orði & f>að mjög
f>yðinparmikla atriði, hvaða dajy f>jóð-
minningar h&ttðin ætti að haldast 1
íslandi og f hvers minningu hún ætti
sjerataklega að vera haldin.
í vorum augum er f>etta afar-
pyðingarmikið atriði, og vjer vorum
að vona að bræður vorir & íslandi
mundu sj& f>að og koma sjer saman
um f>að. En í f>ess stað minnist
greinar-höfundurinn ekki & f>að með
einu orði, og hin blöð’n & fslandi hafa
ekki gert f>að, svo vjer höfum tekið
eptir, f>egar f>au hafa verið að tala um
f>jóðminningardaginn og h&tfðarhald
ið. Blöðin á íslandi hafa viðurkennt,
að f>jóðminningardags hugmyndin sje
komin hjeðan að vestan, og h&tfðar-
höldin & íslandi hafa verið aniðin ept-
ir f>ví sem hjer hefur viðgengist.
I>að er f>ví mjög ótrúlegt, að daila
sú, sem &tt hefur sjer stað og & sjer
stað hjer um hvaða dag skuli halda,
o. s. frv., hafi algerlega farið fram hj&
blöðunum & íslandi. En f>vl ræða f>au
ekki f>etta atriði og reyna að koma
sjer saman um f>að? Dað hlytur f>ó
einhverntfma að koma til tals & ísl.
eins og hjer, og ef þetta spursmál er
l&tið hólkast svona á ísl., eins og hjer
var allt of lengi gert, f>& sannast, að
deilan um f>að verður f>vl harðari,
f>egar hún kemur, og langtum erfið-
ara, ef ekki ómögulegt, að koma w&l-
Inu 1 viðunanlegt horf.
Flestöllum. hjer vestra kemur
saman um, að allir œttu að halda h&-
tlðina sarna dag, en rifrildið er um
hvaða dag halda skuli.—Til að sj&
hvaða óf>olandi ómynd er að allir ís-
lendÍDgar haldi ekki h&tfðina sama
daginn, f>arf roaður ekki annað en
hugsa sjer að Bandarlkja menn færu
að halda frelsis hátlð slna (4. júll) &
ým8um dögum, Canada menn sína há-
tíð (1. júll) & ymsum dögum, Norð-
menn sina h&tið (17. maf) & ýmsum
dðgum, og Englendingar, Skotar og
írar pjóðminningardaga sina & ymsum
dögum & hinum ymsu stöðum í heim-
inum. Ef maður hugsaði sjer petta
hlyti maður að sj& hve skrælingjaleg
sú aðferð er, að balda f>jóðminnir>gar
dag & ísl. & ymsum tímum og ekki 1
minningu um neitt sjerstakt atriði 1
sögu pjóðarinnar. Eins og petta h&-
tíðarhald er nú, f>& samsvarar f>að
rjettritunar-rugliugnum, sem Blaða-
manna fjelagið er að reyna að leið-
rjetta.
Vjer leyfum oss nú að skora &
blaðamennina & íslandi að taka f>etta
atriði til umræðu og reyna að koma
f>vi ft, að f>jóðminuingar h&tiðin sje
haldin sama daginn um allt land og i
mioniugu um einhve n ákveðinn
sögulegan atburð.
Nýr gufuslcði.
Eitt af f>vl, sem allmargir upp-
fundninga-menn hafa reynt sig fi, er
að finna upp sleða sem gangi fyrir
gufu-afli (eða einhverju öðru hreifi-
afli en dyra afli), og hefur f>að geDgið
stirt. Að vlsu hafa f>vlllkir sleðar
verið fundnir upp fyrir löngu og not-
aðir áglærura ís eðasvelluðum braut-
um, og hefur f>að heppnast allvel. En
f>að hefur gengið allt lakar að finna
upp sleða sem geti geDgið 1 djúpum
snjó & ís, eða & grassljettum óg braut-
um, sem snjór er &. í fyrra var
byggður sleði hjer 1 bænum, Bem &tti
að geta gert f>etta, og var f>að aflmik-
ill gufusleði af sömu eða svipaðri
tegund og notaðir eru & svelluðum
brautum 1 Michigan og vlðar f>ar
suðaustur fr&, til að aka timbri út úr
skógunum, en eptir f>vl sem oss skilst,
er sleði pessi einungis hasfur til að
ganga á hörðum og sljettum brautum,
eða & glærum Is, en ekki 1 djúpum
snjó. Aðferðin til að hreifa sleða
penna og aðra samskyns sleða, sem
vjer höfum sjeð, er sú, að gufuvjelin
snyr stóru hjóli.eða hjólum,með tönn-
um eða r&kum, eptir alveg sömu
grundvallarreglu og gufuvjelar pær
er draga preskivjelar o. s. frv. eptir
landvegum, harðvelli eða ökrum, en,
sem sagt, sleðar pessir hafa ekki
heppDast 1 djúpum snjó, eptir pvf
sem vjer bezt vitum.
En nú hefur landi v„r Mr. Sig-
urður Anderson (Einarsson,úr Norður-
Dingeyjarsyslu) fundið upp sleða
með alveg nyju fyrirkomulagi að pví
er snertir aðferðina að hreifa bann, og
er hann, 1 stuttu m&li, sjerllagi fr&-
brugðinn öðrum sleðum af pessari
tegund að pvl, að 1 staðinn fyrir að
eitt eða fleiri hjól, sem grfpa niður 1
veginn og sem gufuvjelin knyr áfram
líkt og & vsgni, pá ætlar Mr. Ander-
son að hreifa sleða sinn á pann h&tt,
að afarsterk j&rnkeðja, eða öllu held
ur belti, sem sett er saman 1 smá-
stykkjum, gengur utan á sex j&rn-
sívalnirgum, en á keðju pessari eða
belti eru festir st&lspaðar, með 8 til
10 puml. millibili, sem gripa niður í
sr jóinn og keyra sleðann áfram pegar
keðjan eðabeltið er á hreifingu. J&rn-
sfvalningunum, sem be'tið geDgur fi,
er pannig fyrir komið, að tveir af
peim velta eptir brautinni með hjer-
um bil 10 feta millibili, tveir eru
beint upp undan peim og tveir nokk-
uð frarnar og aptar, mitt á milli
peirra. Beltið er pannig sexstrent
utan á sívalningunum. Uppfundn-
ingarmaðurinn (Mr.. Anderson) álitur,
að par eð svo margir af spöðunum &
beltinu (12) gripa niður 1 snjóinn i
einu, pá hljóti peir sumir eða allir að
ná haldi og knyja sleðann áfram. SI-
valnÍDgarnir & sleða með 10 hesta
gufuafli mundu verða um 2 fet að
pvermáli, og lengd peirra helmÍDgur-
inn af breidd sleðans (milli draganna).
SívalnÍDgarnir og beltið með tilheyr-
andi mundi verða um 600 pund, og
verður hægt að hleypa útbúnaði pess
um niður 1 lautir, svo spaðarnir grípi
ætið 1 snjóinn, og einnig má lypta
honum npp, t. d. yfir lága stofna eða
steina; pað er ennfremur útbúnaður
tjl að láta pvínær allan punga sleðans
og vjelarinnar hvíla & sívalningunum,
svo spaðarnir & beltinu blti sig sem
bezt niður 1 SDjóinn. Hugmyndin er,
að gufusleði pessi togi lest af öðrum
flutningasleðum á eptir sjer. Gufu
vjelin og allur vjela-útbúnaðurinn
verður piljaður inn, svo sleðinn lítur
út tilsýn’dar eins og afarstór kassi &
drögum. Gufuvjelin verður aptast 1
sleðanum, en ketillinn að framan-
verðu, og styris útbúnaðurinn verður
fremst 1 sleðanum.
Mr. Anderson fjekk einkaleyfi
fyrir sleða pessum 5. spríl 1 vor er
leið, og gildir leyfið fyrir alla Canada
1 sex &r. Hann bjó og til um priggja
feta langt synishorn af honum 1 fyrra
vetur, og var pað á Toronto syning-
unni nú 1 haust og kvað hafa vakið
allmikla eptirtekt. Mr. Anderson
hefur falið manni par eystra að selja
uppfundningu sina og einkaleyfi, en
pótt hann láti sem pað muni takast
og allmikið verð fást fyrir, pá hefur
ekkert orðið af pvi enn. Anderson
langar pví til að geta byggt einn af
sleðum sínum af fullkominni stærð
nú strax 1 vetur, til pess veruleg
reynsla fáist fyrir hvernig hann dugir,
og gerir hann ráð fyrir að pað kosti
600 til 800 doll. að smíða hinn fyrsta.
En með pví Mr. Anderson er fátækur
maður, getur hann ekki lagt fram
kostnaðiun sj&lfur, og er pvi að reyna
að f& íslendinga til að leggja fram
fjeð, og byður að gefa peim, sem
fjeð leggja fram, tryggingu f upp-
fundningunni og einkaleyfi sínu,
pannig, að endurborga peningana
með 100 prct. viðbót pegar hann get-
ur selt uppfundninguna.
Vjer höfum ekki sjeð synishom
pað, er Mr. Andersoo srniðaði og sem
r ú er 1 Toronto, og pess vegna er erf-
iðara að dæma um, hvort uppfundn-
ingin muni verða að tilætluðum not-
um. En vjer pykjumst samt skilja
ptins'pið og útbúnaðinn allan til hllt
ar, og pykir liklegt að sleðinn geti
orðið að tilætluðum notum, ef hann
er vel smíðaður. Dað er auðvitað
fibyrgðaihluti að ráða mönnum til að
leggja fje i svona fyrirtæki, en upp-
hæðin, sem parf til að smíða einn
sleða, er svo lítil, að ef margir legðu
saman ætti tapið ekki að verða til-
fÍDnanlegt, pótt allt misheppnaðist.—
Vjer höfum gert oss að reglu að mæla
ekki á móti uppfundoingum, sem
íslerdingar hjer hafa haft á prjónun-
um, pótt oss hafi ekki litist á pær eða
haft neina trú á peim; pær bafa pví
miður flestar eða allar reynst einkis
virði, pr&tt fyrir allt gumið um pær,
eins og t. dæmis sláttuvjelin hans
Stefáns B. Jónssonar. En oss er nær
að halda, að ef nokkurn tíma heppn-
ast að búa til gufusleða, sem gengið
geti 1 djúpum snjó, p& verði hann
byggður eptir sama eða svipuðu
prinsípi og sleði sá,sem Mr. Anderson
hefur fengið einkarjett fyrir.
Jarnbraut til Nýja-Islands.
Nú kvað vera orðið víst, að járn-
braut verði lögð til Nyja-íslands, en
af pví að nú er allt frosið og snjór
kominn, pá pykir illtað eiga við hana
1 vetur. En 1 pess stað ætlar Mr.
Mills að l&ta luktann og vel hitaðan
sleða verða á tljúgandi ferðinni 1 vet
ur I hverri viku, alla leið frá Winni-
peg til íslendingafljóts. Ferðum
verðnr pannig hagað, að sleðinn fer
frá Wpeg kl. 2 til Selkirk á snnnu-
dag, og frá Selkirk á mánudags morg-
un kl. 8, og kemur til Islendingafljóts
á priðjudagskveld. Fer paðan á
fimmtudagsmorgun kl. 8, og kemur
til Selkirk kl. 6 & föstndagskveld og
fer til Wpeg næsta dag. Heldur til
að 605 Ross ave. íslendingur keyrir
sleðann, Guðm. Christie; hann er góð-
ur hestamaður, glaðlyndur, gætinn
og reglumaður. Reynið hvernig er
að ferðast með honum.
Yðar einlægur,
Mills.
DR- DALGLEISH,
TANNLŒKNIR
kunngerir hjer með, að haDn hefur sett
niður verð á tilbúnum tónnum (set of
teeth) sem fylgir:
Bezta “sett“ af tilbúnum tönnum nú að
eins $10.00. Allt annað verk sett niður
að sama hlutfalli. En allt með því verði
verður að borgast út í hönd.
Hann er sá eini hjer i bænum Winnipeg
em dregur út tennur kvalalaust.
Rooms 5—7,
Cor. llaiu & Lombard Strcets.
WARD 4
TIL KJÓSENDA í 4 KJÖRDEILD.
Samkvæmt ósk fjölda margr
vina roinna, kjósenda 1 4. k.jör-
deild Vrinnipeg bæjar, hef jegund-
irritaður látið til leiðast að gefa aptur
kost & mjer sem fulltrúa efni i bæj«r-
stjórnina. fyrir nefnda kjördeild, við
kosningarnar sem fara fram i næsta
m&nnði, og leyfi mjer pví vinsamlega
að biðja íslenzka kjósendur í kjör-
deildinni að veita mjer fylgi sitt og
greiða mjer atkvæði sín.
Dau tvö ár, sem jeg bef verið I
bæjarrfiðinu, hef jeg reynt af ytrustu
kröptum að sj& hagsmunnm 4. kjör-
deildar og bæjarins i heild sinni
borgið, og verði jeg endurkosinn,
mun jeg ekki síður leggja krapta
mina fram en að undanförnu. Mjer
finnst jeg standa nú talsvert betur að
vigi, til að vinna kjördeildinni og
bænum gagn, en í byrjun, fyrir pá
pekkingu, sem jeg hef fengið á mál-
efnunum síðastliðin tvö ár.
Með virðingu, yðar
C. H. WILSON.
Á STAÐ
AUSTUR
APTUR,
--MEÐ--
Nortfiern
Paciílo.
Vetrar „Exoursion Tickets11 til
Austur Canada verða daglega til sölu
frá 5. til Sl. des. og mega mean vera
TÍU DAGrA & leiðiuni austur og
FIMMTÁN DAGA til baka. Eu 1
allt DRJÁ MÁNUÐI í túrnum, og
geta feagið tímann lengdan ef parf.
Menn sem fara með NORTHERN
PACIFIC brautinni koma til St. Paul
kl. 7.15 næsta morgun, og geti lagt
Tafarlanst a stad
i hrflinam vognam
og haft ánægjuna af dagleiðinni til
Cbicigo; lagrt paðan aptur á stað um
kveldið, I HREINUM VÖGNUM til
allra staða i Canada, og kl&rað ferðina
á tveimur dögum.
Eða ef jnenn vilja geta peir dval-
íð daginn í St. Paul, lagt paðau um
kveldið, komið til Cbicago kl. 9.30
næsta morguu og lagt svo paðau á
stað seinni part dagsins eða um kveld-
ið og komist pangað sem maður ætlar
að fara næsta dag.
Til að fá frekari upplysingar
snúi menn sjer til agenta Northera
Pacific járubrautarfjelagsins, eða
skrifi til
CHAS S. FEE H. SWINFORD
G. P. & T. A., General AgenL
St. Paul. WinrJpeg.
861
„Annar peirra er erkibiskupinn af Bordeaux,
Nigel“, svaraði Sir John, „en hinn er erkibiskupinn
af Agen“.
„Og hver er yfirlits dökki riddarinn með grá-
Bprengda skeggið?“ spurði Sir Nigel. „Dað veit
trúa min, að hann virðist vera bæði vitur maður og
vaskur“.
„Dað er Sir Willi&m Fenton, sem, ásamt sj&lfum
mjer, er aðal r&ðgjafi prinzins; hann er sem sje h&-
umboðsmaður, en jeg yfirforingi og dómari í
Aquitaine“.
„Og hverjir ern riddaramir til hægri handar, við
hliðina & Don Pedro?“ spurði Sir Nigel ennfremur.
„Deir eru spanskir riddarar, sem hafa fylgt hon-
um i útlegð hans“, svaraði Sir’ John. „S&, sem næst-
ur honum er, er Fernando de Castro, og hann er eins
vaakur og sannur riddari og maður getur frekast
óskað sjer. Framan við hann, til hægri handar, eru
Gascony-1&varðar. Deir eru auðpekktir af fylu-
svipnum & peim, pvi pað hefur ekki verið neitt gott
á milli prinzins og peirra upp á síðkastið. H&i og
digri maðurinn parna næst peim er hershöfðinginn
De Buoh, sem jeg efast ekki um að pjer pekkið, pvi
hraustari maður hefur aldrei haldið á spjóti eða burt-
stöng. Dykkleiti riddarinn parna, sem togar í kápu
hans og hvíslar að honum, er Oliver Clisson l&varður,
nem einnig gengur undir nafninu slátrarinn. Dað
er hanD, sem kemur iliindum af stað og ætið blæs
jjinar deyjandi glæður upp I bál. Maðurinn með
364
inn hafði setið hugsandi og hreifingarlaus i nokkur
augnablik & stól sínum, og hinar tvær leikbrúður &
h&sætunum fyrir aptan hann, pegar pað var eins
og dimmt sky drægi allt í einu upp I andliti hans og
hann stökk á fætur i einum af peasum reiði byljum,
sem voru hinir einu flekkir á hinu göfuga og örláta
lunderni hans.
„Hvað er nú um að vera, Don Martin de Carra?“
hrópaði prinzinn. „Hvað hafið pjer nú að segja,
maður. flvaða boðskap færið pjer oss frá bróður
vorum 1 Navarre?“
Komumaðurinn, sem prinzinn nafði lagt pessar
spurningar fyrir svona formálalaust, var hár vexti og
sjerlega friður riddari, og var alveg nykominn inn I
herbergið. Hinn dökki yfirlitur hans og hrafnsvarta
h&r minnti á hin heitu suðurlönd, og hann vafði hinni
siðu, svörtu kápu sinni yfir brjóst ajer og axlir á svo
ynislegan og ópvingaðan hátt, að pað var ólikt enskri
og franskri venju. Hann gekk tigulega inn að
tröppunum upp & pallinn, og hneigði sig djúpt hvað
eptir annað á leiðinni og áður en hann svaraði prinz-
inum.
„Hinn voldugi og frægi herra minn“, byrjaði
hann, „Charles, konungur 1 Navarre, jarl af Evieux^
greifi af Champagne, sem einnig ritar sig yfirherra í
Bearn, sendir hjer tneð ástarkveðju sina hinum kæra
frænda sinum, Edwardi prinzi af Wales, landstjóra
Aquitaine, æðsta foringja—“
„Hættið pessu, Don Martin!“ ssgði prinzinn,_
857
aptur Hampshire-hólana. Dekkið pjer nokkuð til &
Spáni, Sir 01iver?“
„Ekkert, herra“, sagði Sir Oliver, „að pvi undan
skildu, að jeg hef heyrt sagt, að pað sje til rjettur er
nefnist olla, sem sje búinn til par, pótt jeg hafi aldr-
ei komist að niðurstöðu um, hvort hann sje bara sax-
að kjöt, eins og raaður opt sjer hjer suður írá, eða
hvort pað eru settar í hann beiskar kriddjurtir, ein3
og til dæmis fennel eða laukur, sem er sjerstakt fyrie
Spán“
„Efasemdir yðar viðvíkjandi pessu, Sir Oliver,
skulu áður en langt um líður verða leystar“, sagði
prinzinn og hló dátt, og hið sama gerðu margir a2
barónunum 1 kringum pá. „Hans h&tign parna uppi
& pallinum mun vafalaust skipa svo fyrir, að pjer fáið
rjett peDna, með hæfilegum kriddjurtum i, pegar við
erum allir komnir til Kastiliu með heilu og höldnu“,
„Jeg skal hafa til rjett með beiskum kriddjurt-
um i handa vissum mönnum, sem jeg pekki“, sagði
Don Pedro og brosti kuldalega.
„En vinur minn Sir Oliver getur barist eins o»
hetja &n pess að smakka hvorki purt eða vott“, sagði
prinzinn. „Jeg man eptir pví, að jeg s& hann bera
sig eins og hetja við Poictiers, pó við hefðum ekkert
nema brauðskorpu og bolla af úldnu vatni hver um
sig 1 tvo daga. Jeg s& hann með mínum eigin aug.
um sniða höfuðið af Picardy riddara nokkrum í einu
höggi pegar við vorum að reka flóttann“.
„DfBsllinn var fyrir mjer, pegar jeg ætlaði a j