Lögberg - 23.05.1901, Blaðsíða 7

LÖGBERU, FIMTUDAGINN 23. MAl 1901.
7
Sóra Haf«teinn Pétursson
og vesturflutniij{>'arnir.
í „þjrtRviljanum", sem út kom
A ísafirði 2fi. marz síðastl., hiitist
ritstjórnargrein með sömu fyrirsögn
og hér fyrir ofan. í greininni tek
ur ritstjóri „]>jóðviljans“, Skúli
Thoroddsen, í sama strenginn og
Lögberg gerði fyrir nokkru síðan,
að því er snertir rugl af'dankaða
Tjaldbúðar-prestsins, Hafsteins Pét-
urssonar, útat'staðhæfingu dr. Georgs
Brandesar í „Politiken" s!ðastl.
haust, og er þetta viðbótar-sönnun
fyrir, að dr. Georg Brandos og Lög-
berg hafa rétt að mæla, en afdank-
aði Tjaldbúðar presturinn var að
fara með rugl og ósannindi í grein
sinni f „Dannebrog", þar sem bann
var að mótmælastaðhæfingu Brand-
esar um það, að stjórnar-barúttan
hefði ilæmt fjölda manna burt af
ísl. það hefur ekki farið fram hjá
ritstjóia „þjóðvilj ins“, að hinn af-
dankaði hefur ritað grein sína í
„Dannebrog“ undir fölsku yfirskyni,
eins og Lögberg hefur sagt, að liann
hefur ritað hana til að koma að
hinni gömlu dellu sinni um Lög-
berg, agentana, presta kirkjutelags-
ins o. s. frv. Sá afdankaði er ekki
að hugsa um hvort hann spilli fyrir
stjórnarbc' tarmáli íslendinga hjá
Dönum með grein sinni -honum er
algerlega sama um það. Hið eina,
sem hann er að hugsa um, er það,
að þjóua lund sinni, spú úr sér enn
meiru af höggorms eitri sínu, svala
hinu djöfullega hatri sínu. þetta er
hinn göfugi liugsunarhittur „agents"
lyginnar, H. Péturssonar. Greinin
í „þjóðviljanum" um þetta efni er
svo fróðleg, að vér prentum liana í
heilu líki hér fyrir neðan. Lesend-
ur vorir geta því rannsakað liana
gjálfir og borið saman við það, sem
Lögberg hofur sagt um sama efui.
Greinin hljóðar sem fylgir:
,, I grcin einni, er dr. Georg Brande
birti í danska blaðinu „Politiken" 19.
nóv. síðastl., hafði hann, meðal annars,
kveðið svo að orði, að óánægja Islend-
inga yfir stjórn Dana á landinu, hefði
srnámsaman flæmt 20 þúsundir lands-
húa til Ameríku.
I þessum orðum Georgs Brandesar
felst auðvitað eigi, að allir, hver og einn
maður, sem vestur hefur farið, hafi vor-
ið sér þess meðvitandi, að stjðrn Dana á
landinu hafi yerið undirstraumurinn, er
hratt þeim burtu. '
Dr. Georg Brandes er svo kunnugur
iiugsunarhætti almúgamanua, að liann
veit vel, að þeir eru fæstir, sem rekja
orsakirnar til óánægju sinnar yfir á-
standinu hér á landi svo út í æsar.
Hvað allan fjöldann snertir, þá hef-
ur orsökin til vesturílutningsins verið
sú, að mönnum hefur ekki líkað ástand-
ið hór á landi, og leitað þoss vegna
burtu.
En ástand landanna skapast nú, sem
kunnugt er, að miklu leyti af lagasetu-
ingunni, og af framsýni og framtaks-
semi þeirra manna, er ráðin hafa, og
marka þjóðunum brautirnar.
En hvi skyldu menn í öllum löndum
vera að berjast fyrir hagfeldu stjórnar-
fyrirkomulagi, þjóðlegri og framhvæmd-
arsamri stjórn, ef þetta væri gjörsam-
lega þýðingarlaust fyrir hagi þjóðanna?
ísíand hefur lengi mátt súpa og sýp-
ur enn seyðið af óliagkvæmu stjórnar-
fyrirkomulagi, hugsunarlítilli og að-
gjörðalausri stjórn.
Orð dr. Brandcsar eru því í fyllsta
máta réttmæt.
I>að er danska stjórnin, sem í raun
og veru hefur verið aðal útfiutninga-
agentinn hér á landi, eins og blað vort
hefur áður fleirum sinnum sýnt fram á.
Það er þvi mjög illa farið, að séra
Hafsteinn Pétursson skuli, í blaðinu
nDannebrog“ 26. nóv. síðastl,, liafa far-
>ð að mótmæla ummælur dr. Brandesar,
Séra Hafsteinn segir, að vesturflutn-
ingarnir sóu ,,ekki að kenna óánægju
með dönsku stjórnina, heldur að mestu
áköfum undirróðri frá Canada.1-
Séra Hafsteinn virðist því gera ráð
lyrir, að fjöldi manna, sem vestur liafa
flutt, hafi verið gintir til þess, og er
það ekki vel gert, að breiða það út um
•anda sina, í dönskum hlöðum, að þeir
s«u svo heiraskir og auðtrúa, að Canada-
eða Manitoba-stjórnir þurfi ekki annað
®n senda hingað agenta, sem auðveld-
^ega geti þá logið þá fulla, og tælt þá í
sðra heimsálfu, svo þúsundum skiftir.
Allir, sem til þekkja, vita, að slíkt
er fjarstæða, sem engri átt nær.
Auðvitað er það skiljanlegt, að aft-
urUaldsblaðið „Þjóðólfur11, sem heldur
því fram, að ekkert sé að stjórnarfari og
ástandi hór á landi að flnna, slái allri
skuldinni á agentana, enda lofar ,,Þjóð-
ólfur" mjög grein séra Hafsteins, og
segir hana alveg rétta; en af séra Haf-
steini hefði mátt vænta þess, að hann
léti ekki óvild sína til helztu leiðandi
manna í hópi Vestur-íslendinga leiða
sig í slíkar! fjarstæður.
Þess utan hefði séra Hafsteinn Pét-
ui'sson átt að hugleiða það, áður en
hann fór að svala sór í dönskum blöðum.
hve óhyggilegt það er, að vera að gefa
dönskum blaðlesendum undir fótinn, að
ekkert kveði að óánægju með dönsku
stjórnina hér á laudi, og sýkna hana,
livað vesturflutningana snertir.
Auk þess að slikt eru ósannindi, þá
getur það spilt fyrir málum vorum í
Danmörku, gefið stjórninni uudir fótinn,
að fara sér hægan, þar sem ekki sóu
meiri brögð að óánægjunni en svo, að
engum detti í hug, að fara af laudi á-
standsins vegna, lteldur séu það að eins
æsingar og ginningar nokkurra agenta,
sem vesturflutningunum valdi.
Nei, vilji menn draga úr vestur-
flutningunum, þá er vegurinn til þess
ekki sá, að ausa helztu menn Vestur-
Islendinga óbóta skömmum, eins og
..Þjóðólfur" loggur í vana sinn, heldur
hitt, að rej-na að hæta svo ástandið hór
á landi, að þjóðinni verði landið sitt kær-
ara, en alment er nú, svo að rnenn kjósi,
að lifa hór og striða, og bera hér beinin.
Að nokktir vestur-flutningar eigi
sér stað öðru hvoru, verður ekki hindrað
úr þessu; því valda ekki sízt ættar- og
venzla-tengslin við þá, sem þegar eru
vestur fluttir,“
Æflminning:.
Sunuudafrinn 12. þ. m., kl 7. e.
m., lést að heimTi sínu Guðrún Stef-
ándóttir, Teitssonar, ættuð úr Mið-
firði í Húnavatnssyslu. Hún var
jarðsurgin af séra F. J Bergmarn og
jörðuð I grafreit Fjalla-safnaðar nftl.
MTton, N.Dak. Jarðarförin fór fram
14. p. m. að viðstöddu fjölmenni og
talaði séra F. J. Be-gmann mjöfif fög-
nr ojr viðkvæm lngguuarorð yfir
hinni ífttnu til vina ojj vardamaDna;
einnig talaði hann nokkur ábrifamikii
orð á ensku, sökum pess að margt
enskuroælandi fólk var viðstatt.
Guðrún Bftl. var fædd 10. marz
1879, og var því að eins 22 ára áð
aldri er hún lézt. Móðir hennar er
þotbjörg Sveinsdóttir, er bjó að eins
fá ár roeð Stefáni aál. (föður Guðrún-
ar sál ) fyrra manni sínum, að Húki í
Vesturáidal, Miðfitði í Húnavttns-
syslu, en flutti fáum árum síðar (eftir
fit nianns sfns) til Ameríku roeð 2
daetur sínar, Guðrúnu sftl. og Helg á
sem er hjá móður sinni nú, bftðaru,
bamsaldri. Eftir að Dorbjöfg hafði
dvalið fá ftr f Cavalier cou: ty, N
Dak., giftist hún Jóni Guðmundssyn',
að Milton, N Dak., ættuðum af Bern-
fjarðarströnd f Suðurmúlas/alu, sem
hún hefur nú lifað saman við i 10 ftr,
f farsælu hjónsbandi.
Guðrún sftl var vel {refin til sftl-
ar opr llkama. Hún hafði mjög góða
hæfilegleika, var mjög lipur til hand
anna og fórst «ltsérleg>a titnlefra, setn
hún snerti ft, og hvað eina, sem hún
ar->rði, bar vott um eiustaka fegurðar-
tiifinning. Hún las Ofif skildi enska
tUDgu vel f me'allagfi, þótt hún hefði
ekki haft gott tækifæri til að nft í
mikla skólamentun, vegna erfiðra
krinorumstæðna.
Hún byrjaG strax fyrir innan
fermingu að vinna f vistum, til þess
að einhverju leyti að peta verið þess
megnug að launa móður sinni oor
stjúpföður gott uppeld', enda var það
hennar mesta yndi að hlynua sern
mest að þvf hoimili, sem hún var aliu
upp ft.
Ensku talaði hún vel, ogr hafði
hún numið mtlið mest ft þann hfttt að
vera f vistum hjft enskumælandi fóiki,
ogr kom hún sér alstaðar vel, svo vel
að allir, sem hún var hjá, töldu hana
fremur sem eina af fjölskyldunni, en
ftem vandalausa. Dvf mætti sfzt
gleyma, að Guðrún sftl. var mjög
guðhrædd og guðelskcndi stúlka, sem
hvað mest mfttti sjft & heunar vaudaða
liferni, ogr allri framkomu f félagslíf-
inu. fíún lagði ekki áherzlu ft að
synast, heldur var það hennar innra
líf—lítið f guði, sam aldrei lætar sig
án vitnisburðar—sem auglysti bana.
Guðrún sftl. hafði frá |>vf á unga
aldri kent krankieika undir brings-
bölunnrn, sem læknar höfðu ekki get-
að bætt henni að fullu, og stóð þett<
vafalaust I sambandi við þá innvortis
bólgu, tem hún skynddega lézt úr.
Dessi sjúkleiki hafði oft veiklað æi-ku-
fjör heunar, þó húu samt sem fiður
liti abÞei döp^um augum ft 1 fið eða
tilveruna, þvf hún vissi, að hér á jörð
getnr inaðurekki orðið alsæll; en hún
trúði þvf líka, að það sern maður get-
ur ekki orðið hér, verði maður 1 rlki
drottins A bimnum. Hún var ekki
konungboriu að ætt, en hún hafði
koouogboriun hugsuuari.fttt ,af þvi að
hún hifði gert konunginn Krist að
lffakkesi sftlar sínnar,—lært strax í
æskn, »ð falla ft kné í harnslegri a"ð-
mýkt fvrir frelsara sínum og biðja
h<nn sð sitj* 1 stafni ft sínu veika
iífsfDyi og styra þvf f gegnum brot-
sjóa hins vei-a dlega lífs, hins verald
lega hugsiina'lifttta’, otr þvf hafði hún
svo gott, lag ft þvt, fremar mörgum
öðrum, að tfna rósir lífai> s ftn þes*
að stinga sirr ft þyrnunum. höndla hið
góðs ®n þnsa að saurgast af hin i il'«.
Hér hefnr þvf verið höggvið
stórt skarð í hóp hinna ungu kvenns;
og hin hreinhjartaða, göfuglyrd
«y«tir hefur Ifttið eftir siir marga ayrgj-
endur—þó hún væri að ins að byrja
fullorðinsft'in—s»m sakr.a hsnnar úr
hóp þeirra er stöðugt leggja rækt vlð
hið all-a hezt.a f manneðlinu, við þ'ð
sera sffelt leiðir tnannii n na?r guði.
En jafnframt byr þó, fyiir guðs nft*,
sorgbland'n f tgnuður og hftleit g!eði
S bjö'tnm þessara sömu sy'rgjenda yfir
þvf frelsi, sem hún h fur fengið, yfir
þvf, að dygðab'ó'n heanar hér í tím-
anum getur nú fullkomlega fengið að
breiða út b’ómkrónu sfna í ljósi guðs
eilffu dírðai-.
Blessuð sé minning henuar.
Gardar, N. D*k, 17. maí 1901.
Tu. S.
TIL SÖLIJ
Góðar bæj arlóð i r
2 lóðir á Elgin ave. vestan við
Nena.
3 lóðir á Notre Dame ave. vest-
an við Nena.
‘2 lóðir á Portagó avo. west.
Mjög ódýrt fyrir borgun v'it
hönd. Mcnn snúi sér til
Karl K. Albert,
337 Main Str.
BICYCLES!
BICYCLES!
...BICYCLES
þejíar þér þurfið að kaupa
bicycle, þá kaupið æfinlcga
það besta. Kaupið þá teg-
undina sem best er kunn,
The Gendron.
það eru bicyc’es sem þér
þutfið ekki að bafa vandræði
af; þeir sjást eigi oft í viðgerð
arbúðunum, og sýnir það live
vandaðir þeir eru.
GJAFVERD
á saumavélum af ýmsu tagi, brúkaðar
en alveg eins góðar og nýjar.
Maskínu olía, nálar og viðgerð á
allskonar vélum.
The Bryan Siipply Co.,
213 Portage Ave., WiNNiPKU,
Heildsöluagentar fyrir
Whcclcr & Wilson Saiimai élnr
BEZTU--—-
FOTOGRAFS
í Winnipeg eru búnar til hjá

ELFORD
COR. MAIN STR
&fPACIFIC AVE.
Winn.ipet*'.
Islendingum til hægðarauka
hefur hann ráðið til sín Mr.
Benidikt Ólafsson, mynda-
smið. Verð mjög sanngjarnt.
ARSNSJ8RH S. BARDAL
Selur lfkkistur og annast um útfarb
Allur útbánaður só bezti.
Enn frerour selur harvn av fkoca
minnisvaröa cg lesrsteina,
IIeimili:á horninu á
Ross ave <>g Nena st.r. oOö.
Turner’s Music House;
PÍANOS,
ORGANS,
Saumavélar og alt þar að lútaudi.
Nr“iri hirgðir af MÚSÍK en lijá
nokkrum öðrum.
Nærri nýtt Píanó til sölu fyrir
$185.00. Mesta kjörkaup.
^ Skrifið eftir verðskrá.
á Cor. Portaye Ave 4 Carry St., Winnipeg. já
L%'%'%'%'%'%-%<'%/%'%'%'%'%^'%'%-'%',»
SEYM9UR HÖUSE
Marl^et Square, Winnipeg.
Eitt af bestu veitingahÚBum bæjarins
Máltíðir seldar á 25 cents hver. $1.00 á
dag fyrir fæði og gott herbergi. Biliiard
stora og sérlega vönduð vinföuc og vlndl-
ar. Ókeypis keyrsla að og frá Járnbrauta-
stöðvunum.
The Occidental
Bicycle Co.
Telephnnc 43<>
029 Main St.
P. S. — Hjól til leigu og viðgerð á
lijólum, alt með bezta útbúuaði.
Brúkuð hjöl seld á $10.00 og upp.
JOHN BAIRD Eigandi.
„EIMREIDIN",
fjölbreyttasta og skemtileg&sU
timaritið & islenzku. Ritgjörðir, mynd
ir, sögur, kvæði. Verð 40 cts. hvert
hefti. Fæst hjft H. S. B&rdal, S
Bergmann, o. 11.
FRAM og
AFTUR...
sérstakir prísar á farhréfum
til staða
SUDUR, AUSTUR, VESTUR
Ferðamanna (l\)urist) vagnar
til California á hverju m
-miðvikudegi.
SUMARSTADW
DETfíOIT LAKES, Minn.,
Voiðistöðvar, bátaferðir, hað-
staðir. vfeitingalu'is, etc.— Faigj.
fram og aftur $10 gildandi i 5
daga—(Þar með vera á hótoli í :!
daga. — Farscölar gildaudi í 3J
daga að eins $10.80.
!'NINETTE LAKES, Man.
tj
Skínanvli vötn og fagurt ýtsýui,
veiðistöðvar, bátafeiðir og böð.
Farbvéf fram og aftur, giklandi
30 daga, bara $4.20.
Hafskipa farbrúf tilendimarka
heimsins fást hjá oss.
VICTORIA-DACINN
2t. maí (á morgvvn)
fer sórstök skemtilest til
PORTACE LA PRAIRIE
héðan frá Winnipeg kl. 9 f. m. Farbi' f
fram og aftur $1.25,
Eftir nánari upplýsingum getið I>r
leitað ti! næst* N. P. agents eða skrifað
J, T. McKENNEY,
G'ity Passenger Agent, Winnipeg.
H. SWINFORD,
Gen. Agent, Winnipeg.
CHAS. 8. FEE,
G. P. & T. A„ St.,Panl,' :
Saitimi dcc.gin ii ctlun fr.t Wi>cí
MAIN LINE.
Morris, Eroerson, St. Paul, Chieago,
og allra stuða suSuf, austur, vestur
Fer Jaglega ............1 4f e.ro.
Kemur daglega...........I . ;U c. u.
PORTAGE BRANCH
Portage la Prairie og stadir hér á milli:
Fer manud miðvd fö tud, ..4.80 e.1''.
Kemur:—manud, miðvd, fost:... il J9 f m
P la P—þriðjud, timtud, lavigard: lo 35 I in
MORRIS-BRANDON BRANCH
Morris, Brandon; og stvða a miliis
Fer Mánud, Midvd og Föstud.. 10.45 m.
Kemur þridjud. Fimt-d Laugd, .4.30 e. tr .
CIIAS S FEE, H SWINFORI),
G P aml T A, General Agent
St Paui Winnip;
SJ0NLEY3I
varnað og læknað með
lvinili ÁGiOTU ACTIN.V,
rafarmagns vasa batt-
ery, sem læknar ský \
augunivm, Pterygiums,
: c. gorir augnalokinn falleg og ínjiik,
1 Itéknar sjónloysi. Ohrekjandi vottorð um
lækningar gefiu. Engiiin holdskurður
né meðalagutl. Átján ára ánægjuleg
reynsla.
Skrifið eftir 80 hls. orðabók yf r sjúk-
dóma. FRÍTr. Utanáskrift:
KARLK. ALBERT,
337 Main Str.
I. M. OlflghoPB, M D.
LÆKNTR, og YFIU8F.TUMAOUR, F.t
Hefur keypt lyfjabúðina á Baldur og hefur
]>vf sjálfur umsjón á öllum meðulum, sem haur
ætur frá sjer.
KEIZABETH 8T.
BALDUR, - - NiAN
P. 8. lslenzkur túlkur viö hendina hve
ttr s«m börf ger iat.
Phycisian & Surgeon.
Útskrifaður frá Queens háskólanum i Kingston
og Toronto háskólanum f Canada,
! Skrifstofa i HOTEL GILLESPIE,
tlKYSTAL, M, D.
Álexandra Silvindurnar
eru liinai beztu, Vér höfum 'selt meira af Alexar.dra (.elta
suinar en uokkru siuui áður og hún er enu á umlan öllu t
»oppinautum.
Vér gerum oss í hugarlund, að salan verði enn meiti
næsta Sr, og vér afgreiðum fljótt og skilvíslega allar pant-
auit sendar til umboðsmanns vots
IVlr. Cunnars Sveinssonar
og eins pær sem kuuna að verða sendar beina leið til vor
R. A. Lister & Co„ Ltd.
232 King Str., WINNIBEG
(Ekkcrt borgTirgiQ bctur
fjnir imqt folk
Heldur eu ad gangu á
WINNIPEG • • •
Business Col/ege,
Coruer Portage Avenue and Fort street
Leitið allra upplýninga hjn akriíara tkólans
G, W. DONALD,
MANA

^ I Bændur, sem halið kúabú, því losið þcr
8 S * gtB jj I yður ekki við fyrirhöfniua við sinjörgerð og
j I B S @3 g w 3 g m láið jafufranvt meira smjör v'tr kúnuiu me;5
■ ■ v " þvi að senda NATIONAL CREAMERY FÉ
LAGINU rjómann ? Því fáið þér ekki peninga fyrir smjörið i stað þess
að skifta þvi fyrir vörur i búðum? Þér bæði gi'æðið og sparið peninga
með því að senda oss rjómann.
Vér liöfum gert sainninga við öll járnbrautai félögin um að taka á
móti rjóma. hvar sem er f fylkinu. Vér borgunv tlptningin "ueð járn-
brautum. Vór yirðum smjörið mánaðarlega og borguin nvánaðarlega-
Skriflð oss bréfspjald og fáíð allar upjilysingar.
National Creamery Company,
330 LOGAN AVE., WINNIPEG.
s