Lögberg - 31.10.1901, Blaðsíða 6

Lögberg - 31.10.1901, Blaðsíða 6
6 LÖGBr.FvQ, FIMTUDAÆINN 31. OKTOBER 1901 Dauðsföll að fækka í bæjanum. Síðtistu manntalsskýrslur Bande- rlkjanna sýnn, að & slðustu t!u ftrum hafa dauðsföll fækkað I hlutfalli við fólksfjöldann, eða með öðrum orðum, fólkið hefir að meðaltali náð hsrri aldri & siðustu tlu ftrum en ft tlu &r- unum ntest þar & undan. Skfrslurc- ar s/na ennfremur, að breyting pessi & algerlepa rótslna að rekja til bssj- anna. t>að er að eins viss hluti Bandaríkja fijóðarinnar sem heldur n&kvæmar sk^rslur yfir fæðingar og dauðsföll, eu út frft þvl er gengið, að f)ó sk/rslurnar ræðu yfir alla f>jóð- ina f>& mundi f»að ekki breyta fitkom- unui til muna. í tímaritinu The Popvlar Science Monthly (Október) er svolfttandi orðum farið um fækk- andi dauðsföll I Bandaríkjunum: „I>að er mjög svo fcnægjulegt, að heilbrigðisskýrslurnar bera f>að með sér, að dauðratalið hefir lækkað á síðustu tfu ftrum fir 19 6 af f>fisundi niður I 17.8. bessi eflirtektaverða lækkuner I bæjunum, par S9m dauðra- tal var 21 af f>fisundi ftrið 1890, en ekki nema 18 6 & sfðastliðnu ftri. Dauðratal 1 sveitunum hefir staðið f>vl nær I stað, 15.3 áríð 1890, og 15 4 ftrið 1900. I>e8si mikla dauðsfalla- lækkun I bæjunum er óefað aðallega bættum heilbrigðisskilyrðum f>ar að f>akka. í sveitunum hafa umbæturn- ar ekki verið að sam* skapi. Vér get im kannske bfi st við sHku ftjnæstu tfu ftrum, f>ó f>ar sé auðvitað um minni umbætur að tala. Mestar fram- farir I f>essa átt hafa verið I borginci New York; dauðratal par h?fir lsekkað ft síðu8tu tíu ftrum ór 25.3 af pfiaundi niður I 20 4, og er heilbrigðisftstand- ið f>ar nfi—prfttt fyrir hinar þéttbýlu leigubyggingar I vissum pörtum bæjarins—jafn gott eins og I Boston og fiþreifanlega miklu betra en I Philadelphia, þar sem dauðratal m& heita að standi nákvæmlega I stað. Ea um miklar umbætur getur ennf>ft verið að ræða 1 austurbæjunum. í Chicago er dauðratal ekki nema 16.2 af pfisundi, og I f>v! næröllum bæjum 1 mið- og norður-rfkjunum er dauðra- talið l&gt. í bæjunum Minneapolis og St. Paul, til dæmis, er dauðratalið ekki nema 10 8 (I hinum fyrnefnda) Og 9.7 (í hinum síðarnefnda) f>ó ó- trfilegtsé. Verst er ástand:ð I Suður rtkjuuum. Dauðratal I bænum New Orleans, til dæmis, er 28 9 af pfis- undi, og hærra en pað var firið 1890; og I Charleston 37.5 af pfisundi, hér um bil eins og fyrir tfu ftrum. Litlu þýðingarminna er f>að, hvað vissir sjfikdómar hafa orðið miklu færri að bana ft síðustu tfu &r- um. Tafla sfi, sem birtist hér að neð- ftn, er vel f>ess verð, að henni sé veitt eftirtekt. Hfin s/nir, hvað margir af hverjum e;tt hundrað f>fisundum, pess hluta f>jóðarinnar, sem heilbrigðis- sfeýrslur heldur, dóu fir vissum sjfik- dómum ftrið 1890 og 1900, og hvað mikið dauðsföllin hafa fjölgað eða fækkað. Hfin sýnir f>a.ð eiunig, að tæringarsýkin er nfi ekki lengur mannskæðasti sjfikdómurinn f land- inu, hcldur lungnabðlgan. Dauðs- föll fir tæriogarsýkinni hafa fækkað um meira en 20 af hundraði, ogdauðs- föll af difterítis og ýmsum öðrum sjfikdómum hafa fækkað hlutfallslega ennpft meira. Dauðsföllin hafa aðal- legafarið fjölgandi af f>eim sjfikdóm- um, sem öldruðu fólki er hættast við, og dauðsföll af elli hafa aukist um 20 af hundraði.“ Dauðamein Dauðratal af Fjölg- Fækk- 100,000. un. un. Tæring 1900 190.5 1890 245.4 54.9 Rýrnunarsýki... 45.5 88.6 • •.. 43.1 Difterítis 85.4 70.1 .... 34.7 Barna-kólera.... 47.8 79 7 31.9 Bronkítis 48.3 74.4 .... 26.1 Krampaflog 33.1 56.3 .... 23.2 Magavoiki 85.1 104.1 .... 19.0 Barnaveiki 9.8 27.8 .... 17.8 Taugaveiki 33.8 46.3 ..,. 12.5 Heilasjúkdómar . 18.6 80,9 .... 12.3 Köldusótt 8.8 19.2 10.4 Óþekt dauðamein 16.8 24.6 .... 7.8 Heilabólga og heilahimnubólga 41.8 49.1 . 7.3 Heilavatnsýki... 11.0 15.4 .... 4.4 Vatnsýki 6.9 10.3 .... 8.4 Andarteppuhósti. 12.7 15.8 .... 8.1 Aflleysi 35.5 .... 2.7 Skarlatsótt 11.5 13.6 .... 2.1 Blóðeitran 10.0 7.7 2.3 Sykursótt 9.4 7.5 3.9 Lungnabólga.. ..191.9 186.9 5.0 Fæðing f, tíma.. 83.7 25,2 8.5 Elli 54.0 44.9 9.1 Krabbamein 60.0 47.9 12.1 Hjartveiki 134.0 121.8 12 2 Heilablóðfall.... 66.6 49.0 17.6 Inflúenza 23 9 6.2 17.7 Nýrnasjúkdómar 83.7 59.7 24.0 —The Literary Digest. Barnakvillar. Allar mæðu skyldu ætfð vera færar um að lækna alla smftkvilla í börnum sfnum. Dað barn, sem ætfð er bfistið og hefir ætlð góða matariyst, fjörleg augu rjóðar kinnar og ftvalt er fjör- ugt og fult af leik, er hinn æskileg- asti fjftrsjóður, sem I f>essum heimi veitist. £>að meðal, sem heldur börn- unum f slfku fistandi eða sem gerir f>au svo pegar þeim er ílt, er fireiðan- lega ómetanleg blessun. Þ&ð eru til margskonar svefnmeðöl, en verkanir peirra & barnið eru ftpekkar fthrifum f>eim er brennivín eða ópfum hafa ft fullorðinn mann. Þau deyfa og gera börnin ringluð, og eru f>ví hið skað- legasta, sem hægt er að gefa börnum. Hin eina óhulta aðferð er að við- hafa nftttfirunnar eigin lyf. Hún hef- ir framleitt urtir, sem lækna sérhvern krftnkleik, og eru hin ýmsu efni henn- ar, sem eiga við barnakvillum, ft vfs- indalegan hfttt saman sett I „Baby’s Own Tablets'*. Meðal petta ft ekki sinn lfka pegar er að ræða um maga- veiki, upppembu, niðurgang, hita_ veiki, tanntökuveiki, meltingarleysi og hina ýmsu kvilla, sem mæðurnar f>ekkja svo vel. Verkanir f>eirra eru hægar og gefa værð, fljótar og óyggj- andi. IÞær varna verkjum, fthyggj- um, lækniskostnaði og ef til vill dauða. Allar mæður, sem brúksð hafa „Biby’s Own Tablets“ hsnda böruum sfnum, tala um f>ær mjög h’ylega. Mrs Ben. Seward f Porfar, Ont., segir: „Eg hef brfikað ,Baby’s Own Tablets‘ og get mælt með f>eim mjög sterklega við allar mæður. Drengurinn minn var að taka tennur og var mjög angurvær f>egar eg fór að gefa honum pær. Þær verkuðu eins og sól ft sfild; drengurinn tók tennurnar ftn þass eg yrði þvfnær hið mÍDsta vör við, og gerðu bann svo væran, að blessun reyndist bæði fyrir mig og barnið; Sfðan eg gaf bonum pær hofir hsnn aldrei orðið lasinn, og eg vildi ekki fin þeirra vera.“— Þess- ar „Baby’s Own Tablets fftst f öllum lyfjabfiðum, eða rerða sendar fyrir 25c. ef send eru í bréfi til The Dr. William’s Dedicine Co., Brcokville, Ont. HEYRNARLEV8I læknast ekki við innspýtinjíar eða þesskonnr, þvi þ»ð nær ekki i upptðkin, Það er að eins eitt, flem læknar heyrnarlevsi, og það er meðal er verkar á alla Ifkamsbygjiwgnna. Það stafar áf æsing f slímhimnunum er olfir bðlgu i eyrnapipunum. Þegar þær bólgna kemur suða fyrír tjrnn eða heyrain förl- ast, og ef þær lokast þá fer heyrnin. 8é ekki h»gt að lækna það sem orsakarbélg- una og pipunum komið i samt lag, þé fæst heyrn'n ekki aftnr. Nfu af tíu slíkum tilfellum orsakaflt af Catarrh,. Vér skulum gefa $100 fyrir hvert ein- asta heyrnarleysls-tilfelli (er stafar af Oatarrh, sem HALL’S CATARRH CURE læknar ekki. Skrifið eftir bæklingi. F. J, Cheney & Cð,t Toledo, O. 8elt í lyfjabáðnm á 75e. Ilall’s Family Pills eru bestar. STANDARD og fieiri Sauma- með ýmsu verði af ýmsum teg- undum fyrlr CD* $25.00 og þar yflr Viö höfum fengið hr, C. JOHNSON til að líta eftir saumavéladeildinni. Turner’s Music House, Cor. Portage Ave. & Garry St., Wimlpog. I. M. Cleghora, M D. LÆKNIR, og 'YFIR8ETHMAÐUR, Hefur keypt lyfjabáBina á Baldur og hefui því sjálfur umsjon á öllum meöolum, sem hann Ktur frá sjer. SKIZABETH 8T. BALDUR, - - MAN P. 8. Isleníikur túlkur við hendina hve nær sem þörf ger ist. D*- J. E. ROSS, TANNLÆKNIR. Hefnr orð á sér fyrir aö vera með þelm beztu i bænum. Telefori 1048. 428 Main St. ^LÍltOM., sr. x>. IðGKNIB. W W. McQueen, M D.,C.M , Physician & Surgeon. Afgreiðslustofa yflr State Bank. TANLÆKNIR. J- F. McQueen, Dentist. Afgreiðslustofa yfir Stvte Bank. DÝRUÆKIIR. 0. F. Elliott, D.V.S., Dýralæknir ríkisins. Læknar allskonar sjíkdóma á skepnum Sanngjarnt verð. LYFSALI. H. E. Close, (Prófgenginn lyfsali). Allskonar lyf og Patant meðöl. Ritföng &c.—Lteknisforskriftum nákvæmur gaum ur gefinn. Dr, G. F. BUSH, L. D.S. TANNLÆKNIR. Tennur fylltar og dregnar fit án s&rs, auka. Fyrlr að draga fit tönn 0,69. Fyrir að fylla tönn $1,00, 627 Maiw St. Dr. O BJÖIINSON 0 18 ELQIN AVE., WINNIPEQ. Ætíð heima kl. 1 til 2.80 e. m, o kl, 7 til 8.80 3. m. Telefón 1156, Dr. T. H. Laugheed GLENBORO, MAN. Hefur ætíð ft reiðum höndum allskonar meðöi,EÍINKALEYÍ IS-MEÐÖLRKRIF- FÆRI, 8KOLABÆKUR, SKBAUT- MUNI og VBGGJAPAPPIR, Verð lágt. Stranahan & Haiare, PARK RIVER, - N. DAK SELJA ALLSKONAR MEDÖL, BŒKUR SKRIFFÆRI, SKRAUTMUNI, o.s.frv. y«r Menn geta nú eins og áðnr skrifað okkur á íslenzku, þegar þeir vilja fá meðöl Munið eptir að gefa númerið á glasinu. Dr. Dalgleish, TANNLÆKNIR kunngerir hér með, að hann hefur sett niður verð á tilbúaum tönnum (set of teeth), en þó með því ssilyrði að borgað sé út í hönd, Hann er sá eini hér í bænum, sem dregur út tennur kvalalaust, fyllir tennur uppá nýjasta og vandaðasta máta, og ábyrgist alt sitt verk. 418 IV[clntyre Block. Main Street, Df. M. HaMorsson, Stranahan & Hamre lyfjabúð, Park River, — . Dal^ota Er að hiíta á hverjum miðvikud. i Grafton, N. D., frá kl.5—6 e. m. THROUGIH TICKETS til staöa SUÐUR, AUSTUR, VESTUR Ódýr Tlckets tll California Fcrðamanna (Tourist) vagnar til California áhverjum -miðvikúdegi. Hafskipa-farhréf til endimarka heimsins fást hjá oss. Lestlr koma og fara frá Oanadian Northern vagnstððvunum eins og hér segir: Fer írft Winnipeg daglega 1.45 p. m. S Eftir nánari upplýsingum getið þór eitað til næsta Canadian Northern agents eða skrifað CHAS. 8. FEE, G. P. & T. A., 8t.|Panl, H. SWINFORD, Gen. Agent, Winnipeg, Canadian Facific Bailway Tlmo Tatilo. LV, AR, Owen Sound,Totonto, NewYork, east, via lake, Mon., Thr.,Sat. OweuSnd, Toronto, New York& east, via lake, Tues.,Fri..Sun.. 2i 6a 6 30 Montreal, Teronto, New York & aast, via allrail, daiiy Rat Portage and Intermediate points, Mon. Wei. Fri Tues. Thurs. and Sat 21 50 6 30 7 30 18 00 Rat Portage and intermediate pts.,Tues ,Thurs , & Satard. Mon. Wed, and Fií. 14 OO 12 3o Molson.Lac du Bonnet and in- termediate pts Thurs. only.... 7 80 18 is Portage la Prairie, Brandon.Leth- bridge.Coast & Kootaney, daily 7 15 ðl 2o Portage ía Prairie Bran Jon & mt- ermediftte points ex. Sun 19 IQ 12 16 Portagela Prairie,Brandon,Moose Jaw and intermediate p.ints, s 30 8 30 19 lo Gladstone, Neepawa, Minnedosa and interm. points, dly ex Sund Shoal Lake, Yorkton and inter- mediate points Mon, WiJ. Fri Tues, Xhurs.and Sat 19 lo 8 30 I9 10 Morden, Deloraine and iuterme- diate points daily ex. Sun. 7 40 I9 20 Glenboro, Souris, Melita Aiame- da and intermediate points daily ex. Sun 7 30 18 45 Gretna, St. Paul, Chicago, daily West Selkirk. .Mon., Wed,, Fri, 14 Io 13 35 18 30 West Sclkirk . .Tues. Thuri. Sat, lo 00 Stonewall,Tuelon,Tue.Thur,Sat. 12 2o 18 30 Emerson.. Mon, Wed, and Fri 7 5o 17 10 J. W. LEONARD C. E. McPHERSON, General Supt, Ges Pas Agent Bórnin voru drengur og stdlka. Drengurinn gat ekki hafa verið meira en fimm ára, og hann leit út fyrir aS vera yfirkominn af þreytu. Hann var glaðlegur og greindarlegur piltur og sérlega frííur sýnum. Stúlkan var ennþá yngri, sjálfsagt innan fjögra ára. Hún gekk þreytulega við hliS leiðtoga síns, og komu tárin fram í stóru, bláu augu hennar hva5 eftir annaS. Búningar henn- ar var óbrotinn og ljótur fram úr öllu hófi og sam- svaraði alls ekki útliti hennar sjálfrar. Andlit hennar var fölt og fíngert, hSrið sítt og gljáandi og féll niður í lokkum, sem báru vott um betri meðferð og klæðnað að undanförnu, og hendurnar báru engin merki um óhreinlæti. Drengurinn hafði grátið, því að holdugu kinnarnar hans báru þess merki, að tár höfðu runnið niður eftir þeim; en nú grét hann ekki, því hann hafði verið sleginn fyrir að gráta. Rétt í því vér gerum lesaranum kunnugt ferðafólkið, kemur það að steini, sem var merkjasteinn á milli Wilt og Gloucester umdæm- anna, og þar hvíldi það sig. „þú ert orðinn þreyttur, er ekki svo? ‘ sagði maðurinn, og leit til drengsins, og lagði um leið hendina á kollinn á honum. „Jú,“ svaraði drengurinn, í því hann leit upp, og skalf af hræðslu þegar hann sá 1 augu leiðtoga alns. „Vertu rólegur; við eigum ekki eftir að ganga skilningur hans á Öllu þessu nægði ekki til þess hann gæti kornist að neinni viturlegri afályktun eða hugsað málið til hlítar. Hann vissi það, að honum hafði verið sagt, að faðir hans væri dáinn, og aö Humfrey hafði farið með hann heim í hús sitt; og þar hafði hann verið síðan. þegar hann lá þarna á koddanum og var að reyna að brjóta heilann um þetta, þi sá hann eins og ský nmhverf- is sig, sem honum fanst ekki vera annað en rang- læti og vonzka, og annað gat hann ekki séð. Hann spenti greipar og bað til guðs, eins og hann mundi að einhver, sem hann elskaöi, hafði kent honum að gera. Og þegar bæninni var lokið, sneri hann sér að litlu stúlkunni, en hún var þá sofnuð. Hann teygði sig yfir til hennar og kysti hana, og þegar varir þeirra mættust, þú sagði hún „mamma" upp úr svefninum, sem sýnir um hvað hana hefir verið að dreyma. „Aumingja Marja!" sagði Pall í h&lfum hljóð- um, í því hann hagræddi sér á koddanum, „þú færð aldrei að sjá mömmu þína fyr en þú ert dáin, og hver veit nema við verðum bæði til samans flutt eitthvað langt í burtu, svo við fáum aldr«i framar aðs já heimili okkar!“ þegar drengurinn hafði lokið þessu eintali sínu, lá hann kyr og horfði á útskurðinn ofan við gluggann og hurðina, sem sást óljóst 1 hinni daufu ljósbirtu, og út frá því sofnaði hann. 8 hún mundi, að leiðsögumaður hennar hafði sagt henni það ótalsinnum um daginn. „Æ, Marja, hún mamma þín er dáin,“ sagði Páll. „Jí, og eg sé hana bráðum," sagði litli'óvitinn. „En hvernig geturðu séð hana ef hún er dáin?“ spurði drengurinn. „Marja einblindi framan í félaga sinn, sem dauf birta af einu kertaljósi skein á, en hún skildi ekki hvað hann meinti, og endurtók þá staðhæfing sína, að hún ætlaði aö „sjá mömmu." „þessi vondi maður or okki pabbi minn,“ sagði Páll, eftir dálitla þögn. „ó, eg veit hann er það ekki. Pabbi minn er hjá henni mömmu þinni—í himnariki. Hann pabbi þinn sagði mér það.“ „Við förum til pabba og mömmu," tautaði litla, blíðlynda barnið, og brosti nú af tilhlökkun- inni. Páll starði í blíða andlitið á fólagssystur sinni, og smá sannfærðist um, að hún skildi hann ekki þó hann reyndi að tala viö hana um þ&ð, sem hon- um lft þyngst á hjarta; og ekki er víst nema hann hafi óttast, þó ungur væri, að það gæti hrygt hana að heyra hann telja raunatölur sínar, og þoss vogna stilt sig um það. En jafnvel drengurinn vissi ekki hvað hann átti að ímynda sér. Hann hafði óijósa hugmynd um liðna t'munn og það, sem nú var að gcrast.jj en

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.