Lögberg - 03.07.1902, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, 3. JÚLÍ 1902.
ögberg
er fefiÖ t5t hvern fimtudatr af THE LÖGBERG
PRINTING & PUBLISHING Co. (löggilt), a5
Cor. William Ave. og Nena St.. Wihnipeo.Man.
— Kostar fa.oo um árið (á íslandi 6 kr.) Borgist
fyrir fram. Einstök nr. 5 cent.
Published every Thursday by THE LÖGBERG
PRINTING & PUBLISHING Co. (Incorporated).
et Cor. William Avb. and Nena St., Winnipeo.
Man. — Subscription price $2.00 per year, payablu
in advance. Single copies 5 cents.
ritstjöri (editor) 1
Magnua Paulson.

BUSINES3 MANACERÍ
John A, Blondal,
AUGL'ÍSINGAR—Smí-nueWsinear f cltt sklftl
ccnt fyrir 30 orð eða x þumU dálkslengdar, 75
cent um mánuðinn. A stærri auglysingum nm
lengrl ttma, afsláttur eftir samningi.
BÖSTAÐA-SKIFTI kaupenda verður að tll-
kynna skriflega og geta um fyrverandr bustað
iafnframL
Utanáskrift til afgreiðslustofu blaðslns cr:
k Tha Logberíí Prtg, 6c 1*1113, Oo,
P. O. Box 1203
| Telephone 221, ______ Winnlpecf,
Utanáskrift til rltstjórans er 1
Editor Logbere,
P O. Box isoi. Winnipeg. Man.
«uSamkvæmt landslógum er uppsðgn kaupanda
i blaði ígiid nema hann sé skuldlaus, þegar Hann
segirupp.—Ef kaupandi, sem er I skuld við blaðiö,
5vtur vistfeilum án þess að tilkynna heimiHsskjft*
In, þá er það fyrir démstólunum álitrn synileg
ionnun fyrir prettvíslegum tilgangi.
FIMTUDAGINN, 3. Júli, 1902.
Iðnaðarsýningin.
Mánudaginn 21. þ. m. byrjar
iðnaSarsýningin í Winnipeg og
stendur yfir til föstudagskveldsins í
sömu viku. Sýning þessi fer vax-
andi ár frá ári eftir því sem bún-
aM og öllum iðnaði í fylkinu fer
fr un; og skemtanirnar, sem sýning-
argestunum veitast fara einnig vax-
andi eftir því sem fjárhagur fyrir-
tBkisins fer batnandi.
Engin stofnun í fylkinu getur
hjálpað jafn vel til þess að koma at-
vinnuvegum þess í rétt horf eins og
iðnaSarsýningin, og árif hennar
sjást líka víða nú á stðari árum ekki
slzt hjá bændunum.
það er æskilegt, að sem flestir
fylkisbúar sæki sýninguna, en það
er nauSsy nlegt fyrir bændur
og bændaefni að sækja hana. þeir,
scm fyrir sýningunni standa, hlynna
einnig að þvf, að bændunum verði
sýningin sem uppbyggilegust og
þjegilegust og í því skyni er bænd-
tiaum sérstaklega helgaður einn
sýningardagurinn, Og járnbrautar-
fólögin, sem hlynna að sýningum
þessum með því aö færa fargjald
stórum niður fyrir sýningargesti og
flytja sýningarskepnur og muni fyr-
ir lítið eða jafnvel ekkert, álfta
svo æskilegt að bændurnir missi
ekki af sýningunni, að þeirra dag
færa þau fargjaldið ennþá meira
niður; því undir velgengni bændanna
er velgengni járnbrautarfélaganna
að miklu leyti komin.
það er vel gert af bændunum
að lofa konum sínum og dætrum að
fara á sýninguna til þess að lótta
sér upp og fá ágæta skemtun fyrir
litla borgun. En samt má ekki
gleyma því, að skemtanirnar á sýn-
ingunni eru ekki aðalatriðið. þær
eru einungis aðdráttarafl til þess að
fólkið komi og uppbyggist af i ð n-
aðar-sýningunni sjálfri.
Frá vissum bygðarlögum eru
íslenzkir bændur búnir að átta sig á
þvf, hvað mikla þýðingu sýningin
hefir, og hafa mjög fjölmont á hana
nú á síðustu árum. En það eru til
íslonzk bygðarlög, som engan sjáan-
legan gaum hafa gefið henni. Og
vór þorum að fullyrða, að í þeim
bygðarlögum væri búskapurinn,
sérstaklega griparæktin, í meiri
framför og ábatasamari ef bænd-
urnir hefðu ekki algerlaga leitt hjá
s'r iðnaðarsýninguna á undanförn-
um árum. þetta þarf nauðsynlega
að breytast. Menn, sem ætla sér að
komast f tölu góðra bænda ættu að
sækja Winnipeg-sýninguna, og auk
þess koma á smá-sýninguni út í
sveitunum. Nauðsynlegur kostn-
aður við alt slíkt borgar sig marg-
faldlega.
Kirkjuþingið.
Hið 18. ársþing hins ev. lút.
kirkjufélags íslendinga í Vestur-
heimi var sett í kirkju Gardar safn-
aðar á Gardar, N. D., að atíokinni
guðsþjónustu á laugardaginn þann
21. f. m., og stóð það yfir þangað til
eftir mifjan dag þann 26. s. m.
Á þinginu mættu eftirfylgjandi
prestar, embættismenn og fulltrúar:
Séra Jón Bjarnason forseti kirkju-
félagsins, séra N. Stgr. Thorláksson
varaforseti, séra B. B. Jónsson skrif-
ari, séra F. J. Bergmann, séra Rún-
ólfur Marteinsson, séra Hans B.
Thorgrimsen, J. A. Blöndal féhirðir,
Pétur Hjálmsson guðfræðiskandidat.
fulltbúar:
Frá Marshallsöfnuði: Sigmund-
ur Jónatansson.
Frá St. Pálssöfnuði: Bjarni
Jones og O. Q. Anderson.
Frá Vesturheimssöfnuði: S. S.
Hofteig.
Frá Lincolnsöfnuði: J. P. Guð-
mundsson og Hóseas Thorlaksson.
Frá Gardarsöfnuði: Dr. M. Hall-
dórsson, Stefán Eyjólfsson, John
Johnson og Gamalíel Thorleifsson.
Frá þingvallasöfnuði: Guðm.
Gíslason og Sigurgeir Björnsson.
Frá Fjallasöfnuði: Ólafur Ein-
arsson.
Frá Víkursöfnuði: Finnbogi
Erlendsson, Joseph Moires og John
Stefánsson.
Frá Melanktonsöfnuði: Stefán
Einarsson.
Frá Hallsonsöfnuði: Jakob
Benediktsson,
Frá Péturssöfnuði: Guðm. Ei-
ríkssou og Bjarni Dalsted.
Frá Vídalínssöfnuði : Joseph
Einarsson, Eggert Thorlacfus og B,
ólafsson.
Frá Pembinasöfnuði Geo. Pet-
erson.
Frá Fyrsta lút. söfnuði í Winni-
peg: Á. Friðriksson, W. H. Paulson,
Sigtr. Jónasson og J. J. Bildfell.
Frá Brandonsöfnuði: Árni
Johnson.
Frft Selkirksöfnuði: Klemens
Jónasson og Jón V. Thorlaksson.
Frá Guðbrandssöfnuði: S. S.
Bergmann.
Frá Frelsissöfnuði: Friðjón Frið-
riksson og Kr. Sigmar.
Frá Fríkirkjusöfnuði: Toríi
Steinsson og B. Sigvaldason.
Frá Gimlisöfnuði: Jón Péturs-
son.
Frá Geysissöfnuði: Jón Sveins-
son.
Frá Breiðavíkursöfnuði: St
þórarinsson.
Á þingi áttu því sæti alls 47
menn, sem mun vera fleira en nokk-
uru sinni áður. þrír söfnuðir höfðu
myndast á árinu: Fagradalssöfn-
uður, í Pine Valley bygð í Manitoba;
Árdalssöínuður í Nýja íslandi, og
Concordiasöfnuður í Assiniboia.
Tveimur hinum síðastnefndu var
veitt innganga í kirkjufólagið, svo
nú eru söfnuðir jress alls 84. Höfðu
22 þeirra sent erindsreka á þing og
og nokkurir hinna sent afsökun fyr-
ir að þeir gátu engan sent. Eftir-
fylgjandi embættismenn voru kosn-
ir fyrir þetta ár til næsta kirkju-
þings: Séra Jón Bjarnason, forseti;
séra F. J. Bergmann, varaforseti;
séra B. B. Jónsson, skrifari; séra
Rúnólfur Marteinsson, varaskrifari;
J. A. Bldndal, féhirðir og Ólafur S.
Thorgeirsson varaféhirðir; W. H.
Paulson og þorsteinn þórarinsson
voru kosnir yfirskoðunarmenn
reikninga kirkjufélagsins.
Helztu málin, er rædd voru á
þingi, voru:
Prestafæðin,
Missiónarmálið,
Sunnudagsskólar,
Trúmálafundir,
Tímarit kirkjufélagsins,
Skólamál kirkjufélagsins,
Biblíuskortur.
Málið um inngöngu f
Council, og svo ýms smærri mál-
efni, er útkljáð voru.
Forseti gat þess í ársskýrslu
sinni, að á ftrinu hefði prestum fækk-
að við burtför sóra J. J. Clemens til
Chicago og við uppsögn prestskapar
Séra J. A. Sigurðssonar. Hefði þó
þetta bæzt upp að nokkuru leyti við
komu séra Hans B. Torgrímssonar,
er frá þvf á síðastl. hausti hefði þjón-
að flestum söfnuðum séra Jónasar.
Gunnlaugur Jónsson hefði unnið að
missíónarverki fyrir kirkjufélagið
síðastliðið sumar, en nú væri frétt,
að hann mundi hættur við guðfræð-
isnám.
Hr. Pétur Hjálmsson, sem hefði
fyrir nokkurum árum útskrifast
af prestaskóla Reykjavíkur, hefði
stundað guðfræðisnám á lúterska
skólanum í Chicago á síðastliðnum
vetii í því skyni að takast á hend-
ur kennimannlegt starf meðal landa
sinna hér. *
Hið þýðingarmesta af fram-
kvæmdum kirkjufólagsins á árinu
mundi vera stofnun hins íslenzka
kennara-embættis við Wesley Col-
lege í Winnipeg. Séra Fr. J. Berg-
mann hefði byrjað kennarastarf
sitt í haust og haldið þvf áfram fram
á vor. Kvíði sá, er menn báru fyr-
ir þvf að fáir mundu sækja skólann,
hefði horfið, þvf aðsókn á skólann
hefði aukist eftir því sem áleið. All-
ir hlutaðeigendur mundu ánægðir
með, hvernig þessi byrjun hefði
gengið. Líklegt væri, að þessu ís-
lenzka kennara-embætti mundi
verða haldið áfram við Wesley
College, því auðsætt væri, að kirkju-
féiagið gæti staðíð þennan kostnað
án þess að skerða skólasjóðinn. Séra
Friðrik J. Bergmann hefði, í um-
boði skólanefndarinnar, leitað fjár-
samskota til skólasjóðsins meðal ís-
lendinga í Argyle-bygð og í Winni-
peg, og hefði árangurinn ljóslega
sýnt vaxandi fthuga á málinu.
Samkvæmt ályktun síðasta
kirkjuþings hefði á árinu verið leit-
að fjftrsamskota f söfnuðum kirkju-
félagsins til handa prestaskólanum í
Chicago; hefði árangurinn orðið sá,
að skólanum hefði verið sendir
$100.00.
Ársskýrsla forseta leiddi at-
hygli þingsins að því, að nú sem
stæði fengist cngar íslenzkar bíblí-
ur hjá brezka biblíufélaginu. Hafði
einn af embættismönnum þess á
Englandi skýrt frá því, að samkvæmt
tillögu biskupsins á Islandi yrði
beðið með að prenta íslenzku biblí-
una að nýju þangað til þeir, sem eru
að vinna að endurbót gömlu biblí-
unnar, hefðu lokið því verki. Búist
væri við, að það verk tæki 10 ár
enn.
Tillaga nefndar þeirrar, er sett
var í prestaskortsmálinu, lagði til,
að kirkjufélagið skoraði á [fólk sitt
yfir höfuð og svo bandalögin, að
stuðla til þess að efnileg ungmenni
fáist til að aðhyllast guðfræðisnám,
og að kirkjuþingið leyfi að varið só
af sjóði þess viðlfka upphæð ($300)
og ákveðin var f fyrra í sama augna-
miði til styrktar efnilegum ung-
mennum við guðfræðisnám. Til-
laga þessi var samþykt.
Samkvæmt tillögu nefndarinn-
ar ( missíónarmálinu var forseta
kirkjufélagsins falið að semja viö
guðfræðiskandidat Pétur Hjálmson
um 6 mánaða þjónustu fyrir $50.00
um mánuðinn. Nefndin lagði enn-
fremur til, að leitað sé til íslands
eftir efnilegum guðfræðingum, er
hefðu meðmæli frá kirkjustjórninni
þar, og benti sérstaklega á Sigur-
björn A. Gíslason.
Skólanefndin lagði fram skýrslu
yfir framkvæmdir sfnar á árinu,
hag sjóðsins, o. s. frv. Hafði hún í
samræmi við samþykt þá frá síðasta
þingi, að á árinu skyldi koma á
kenslu undir umsjón kirkjufólags-
ins í einhverri mynd, geit samning
við Wesley College í Winnipeg um
Samkvæmt því hefði séra F. J. Berg-
mann byrjað kensluna og haldið
henni áfram fram á vor. Samning-
arnir hefðu í aðalatriðunum verið
þeir sömu og samningatilraunir þær,
er gerðar hefðu verið við Gustavus
Adolphus College í St. Peter, Minn.,
og sem sá skóli hefði ekki séð sér
fært að uppfylla þegar á átti að
herða. Sjóðurinn væri enn of lítill
til þess að stofna sérstakan skóla.
Samningarnir við Wesley College
hefði gefist vel í öllu tilliti og sam-
vinnan verið hin ánægjulegasta.
Aðsókn ísl. ungmenna að skólanum
hefði verið framar öllum vonum;
síðari hluta vetrarins hefði verið 26
íslenzkir nemendur á skólanum.
Skýrslan sýndi ennfremur, að af
skólasjóðnum hafði að eins verið
eytt $475.02. Af kenslulaununum
hafði Wesley skólinn borgað meira
en helming eða $524.98. Á móti
kostnaði við kensluna komu vextir
af sjóðnum, er námu $450.00 svo
sjóðurinn hafði í rauninni einungis
minkað um $25.00. Séra F. J.
Bergmann hefði leitað tjársamskota
til handa skólasjóðnum þar á meðal
ísl., er hann gat náð til í vor eftir
að kensla hefði hætt. Árangur af
þvf hefði orðið sá, að inn hefði kom-
ið í loforðum og peningum $813.00
frá Argylebygðinni, Brandon og
Winnipeg. Hefði sjóðurinn því
vaxið á árinu um því nær $800.00
þrátt fyrir tilkostnað við kensluna '
við Wesley College. Nefndin hafði
sent Manitoba hftskólanum bænar-
skrá um það síðastliðið vor, að ís-
lenzk tunga yrði viðurkend við
þann hftskóla á þann hátt, að hún
yrði í vali fyrir nemendur ft sama
hátt og franska og þýzka. M41
þetta hefði fengið góðan byr, en
væri þó ekki útkljáð.
Tillaga nefndarinnar var sú,
að kirkjuþinigið feldi skólanefnd-
inni, sem nú yrði kosin, að gera
samninga við Wesley College um fs-
lenzkt kennara-embætti þar næsta
skóla-ár að minsta kosti, að séra F.jJ.
Bergmann, eða einhver annar hæf-
ur maöur, yrði ráðinn fyrir kennara;
að af alefli yrði haldið áfram til-
raunum til að fá íslenzka tungu
viðurkenda á háskóla Manitoba, og
að haldið yrði áfram tilraunum til
aukningar skólasjóðnum. þessi til-
laga skólanefndarinnar var sam-
þykt, með þeim viðauka, að höfuð-
stóll skólasjóðsins skyldi ekki skert-
ur, en við hann bætt á ári hverju
því af tekjum hans, sera ekki væri
nauðsynlegt til útgjalda. þessu á-
kvæði mætti ekki breyta nema með
tveimur þriðjungum atkvæða þeirra,
er mætt hefðu á kirkjuþingi, og að
kirkjufélagið skuldbindi sig til að
stofna oinnig fslezkt kennaraembætti
á hentugum stað í Bandarfkjunum,
f líkingu við kennara embættið við
Wesley College í Winnipeg, svo
fljótt sem kringumstæður mögulega
leyfðu.
Upphæð skólasjóðsins var um
sfðustn áramót $6283 38, þar af úti-
standandi í lánum gegn fasteigna-
veði $2600.00, útistandaudi í skulda-
bréfalánum (Promissary Notes)
$3138.13. (Meira.)
Kirkj u J>i ii g s-y f 1 rlýsi u ff •
f tilefni af nýskeðu fráfalli Björns
Jónssonar að Brú, P. O., í Argyle-
bygð i Mauitoba.
„Oss, sem sitjum á kirkjuþingi
þessu, er öllum kunnugt um þann
sorgaratburð, að nú rétt fyrir þetta
kirkjuþing, hinn 18. þ. in„ dó hinn
alkunni ágætismaður Björn Jóns-
son, að Brú í Argylebygð í Manitoba.
Kirkjuþing þetta finnur sig
knúð til að minnast frftfalls manns
þessa með sárutn söknuði, því að
kirkjufélag voit á þar á bak að sjá
einum sínum lang ötulasta og ein
lægasta starfsmanni á meðal Islend-
inga í heimsálfu þessari. Hann
hat'ði líka frá fýrstu landnámsárum
íslendiuga hér f landi og alt fram
á síðustu tíð staðið ineð hinum allra
fremstu og starfhæfustu í menning-
arbaráttu þjóðar vorrar.
fall hans er þvf svo tilfinnanlegt
skarð fyrir skildi í voru fámenna
íslenzka þjöðfélagi.
Kirkjuþingið ly^sir yfir dýpstu
og, innilegustu sorgarhluttekningu
sinni með skrifara þessa kirkjufé-
íags, séra Birni B. Jónssyni, syni
hins látna, og öllum öðrum vanda-
mönnum og vinum nær og íjær, sem
nú bera hrygð í hjarta út af fráfalli
þessa góða og göfuga manns. Kirkju-
þingið biður góðan guð uð senda
þeim öllum huggarann, sinn heilaga
anda, ( hjörtun, svo þeir fái kristi-
legt þrek til að bera rína sáru sorg.
Svo þakkar þingið guði fyrir hið
góða starf alt, sem eftir þennan látna
vin vorn liggur, og biður hann að
veita oss marga starfsmenn lfka
honum voru kirkjulega starfi til efl-
ingar og nafni sínu til dýrðar vor á
meða!“
Mjög kært væri mér að láta
Lögberg flytja æfiminningþessalátna
vinar míns, en því miður skortir mig
kunnugleik á ýmsura atriðum til
þess að geta fært hana f letur. Eg
bið afsökunar ft þvf, að fyrir vangá
birtist ekki dánarfregnin í öllu upp-
laginu af Lögbergi síðast og því birt-
ist hún nú aftur í þessu blaði.
M. Paulson,
Flcnsborgarskólinn.
Skóla&rið liðna nutu 33 nemend-
ur tilsagnar í skólanum, 27 í gagn-
fræðadeildunum og 6 í kennaradeild-
inui.
Aðalpróf 1 yogri gagnfræðadeild-
inni var haldið & venjulegum tfma, f
Marzlok; en nemendur eldri deildar
b&ðust eftir þvf, að nftmstíminn væri
að pessu sinni lengdur um einn mftn-
uð, og var burtfararpróf ekki haldið
fyr en I lok Aprílœánaðar. Utan-
skólaprófdómendur voru peir prófast-
urinn f Görðum séra Jens Pftlsson og
Páll Einarssoo sýslumaður.
Að eins 4 luku prófi;3 tóku ekki
prófið, fóru úr skólanum f Aprílm&n.;
einn sýktist í miðju prófi og tveir
gengu frft prófi.
Dessir luku burtfararprófi:
Egill Erlendss. aðaleink. dftv. + 5,21.
Jörgen Hansen — d&v. 5,06.
Sigurður Stef&nss. — — 5,00.
Dóra D. Guðjohns.— — 4,96.
í kennaradeildinni var próf hald-
ið 10. og 12 p. m. oglukuþví 5 nem-
endur með pessum einkunnusn:
Einar Gfslason, sonur Gfsla bónda
Guðmundssonar ft Urriðafossi í Árnes-
sýslu (f. 13. Júnl 1878) með einkunn-
inni vel + bók!, d&vel + verkl.
Guðmundur Halldórsson, son-
ur Halldórs saikkara Guðmunds-
sonar úr Fljótshlíð í Rangftrvallasýslu
(f. 4. Okt. 1877) d&v. + bók!, vel +
verkl.
Jón Hinriksson, sonur Hinriks-
bónda Jónssoaar, ft Brekkukoti í
Gullbringusýslu (f- 23. Maf 1881) vel
+ bók!, vel + verkl.
Sigurður öiafsson, sonur Ólafs
bónda Sigurðasonar f Kirkjuvogi f
Gullbringusýaiu (f. 23. Maf 1881) vel
bók!, dável + verk!
Dorleifur Erlendsson, sonur Er-
londs bóuda Guðmundssonar ft Jar-
langsstöðum, Mýrasýslu (f. 15. Marz
1876) dftvel + bókl , vel + verkl.
Einn nemandi lauk ekki prófi.
Auk hinna reglulegu nemenda pess-
arar deildar, fekk fröken Margrót
Dorkelsdóttir frft Reykjavlk leyfi til
að hlýða & kenslu f uppeldisfræði
nokkurn tima seinni hluta vetrar og
vera við hinar verklegu kensluæfing-
ar.
Prófdómendur við þetta próf voru
þeir prófastur séra Jens P&lson í
Görðum og Sigurður kennari Jónsson
í Reykjavík.
Verkefei f ritgerf: móðurmála-
kenslan. —Isafold.
Shoal Lake-nýlcndan.
Dar eð vinir mínir og kunnÍDgj-
ar höfðu beðið mig um ftlit mitt &
kostum og ókostum Shoal Lake- eða
Grunnavatns nýlonduunar, eftir að eg
kæmi úr ferð minni paDgað, pá gef
að stofna íslenzkt kennara-embætti
General við þann skóla á síðastliðnu hausti.
Við frft- eg hór með svo lfttandi skýringu: