Lögberg - 16.04.1903, Blaðsíða 1

%%> %%'%%'%%> %%%%%%%%
Bicycle stig -
Áðurþurfti að stiga Bioyclesþeir hreyfð-
U3t ekki öðruvísi. Við tökum enu stór
stig í Bicycle verzlun ekki til að hreyfa
þá, heldur til að selja þá. Við bjóðum þá
# fyrir S20.00 í peningum. Sjáið þá.
£ Anderson & Thomas,
£ 638 Main Str. Hardware. Telept)one 339.
%%%%%%%%.%%%%%%%%%%%%%'*'
n
’*5
t
%%%%%%'%/%/%%% ■*.%%%%%%<
Ekki of snemt.
Að hugsa til sumarsins og hitans og ís-
mannsins. Ómögulegt að komast af án
ísskáps. Gamli skápurinn máske búinn
að lifa sitt bezta og þér getið fengið nýj-
ann, vandaðann og odýrann.
é Anderson & Thornao,
538 Maln Str, Hardware. Telephone 339.
Mefki: syartnr Yale-lús. #
4%.%%%%%%%%%%%% %%%%/Í
16. AR.
Winnipegf, Man., flmtudaginn 16. April, 1903.
Nr 15.
Fréttir.
Canada.
George M. Boswouh var.-formaP-
urC:n. Pre. fólegsins hefir suglýst,
að þar sem félegið nú eigi sjálft skipv
fiota, til fiutniníra yfir Atlanzhafið,
verði ein8 mikið og raögnlega sé
hæpt af hveiti frá C*nada Norðvest-
urlandinu flutt jregnura Ciaad’t, eftir
Canada járnbrautum, ogá skip í Mon-
treal ojr Q lebee, 1 staðinn fyrir að
skipa því út frá Bostrn og New \ ork
eins og áður hefir verið gert.
Félksfiutningslest North. Pac.
fél. áleiðis til St. P*ul, er lagði á stið
frá Winnipeg á p^skadaginn siðdegis
rann út af sporiuu nokkurar milur
héðan frá bænuro. Enginn maður
meiddist neitt til muna, enbæði Gpfu-
ketillinn og sumt af vögnunum stór-
skemdist.
Can. North. fél. hefir látið smlða
öitt þúsund vagna, I viðbót við p>á
sem fél. áður átti, og eru f>eir nú á
leiðinni hingað til Winnipeg.
lbrumuv-eSur gekk yfir bæinn Grand
View á sunnudaginn var, og er J>að I
fyrsta skifti setn menn muna til að
þrumur h»fi geDgið evo snemma árs
meðin snjór enn er á jörð sumstaðar.
Eldingarcar drftpu f>rjá hesta fyrir
bónda nokkurum, sem byr sksmt frá
GraDd View, á Oðru bóndabýli þar I
grendiuni.
Undanfarið hefir verið talsverð
rigniug og snjókoma norðan til I Mani-
toba. Brautarsporið milli Dauphin og
Swan River er vlða á kafi I vatni og
J>ykir ekki óhult að renna vögnum
eftir pvi að nmturlagi.
Ctn. P»e. félagið ætlar I ár að
láta rifa allar t-ébrýrs etn eru á braut-
inni á leiðinni vestur á Kyrrahafs
st’öndina, og byggja stftlbrýr i stað
f>eirr».. B fr þ’ssar eru tvö hundruð
fjörutlu og tvær að tölu og eru frá
tnttugu til hundrvð f“t á lengd.
Ny frlmerki fjril Car.ada, með
öiynd komngsins, Edwards VII., er
ráðgert að byja að nota I Dæstkom-
*ndi Jú'ímftnuði. Verður slðan aukið
við útgifu þe'rrasmátt ogsmfitt, eftir
þvl sem minl-ar um f>au frlmerki með
mynd Victortu drotniogar, sem enn
eru til ó *eld.
Utlönd.
Frá St Pétursborg hefir frézt
að miklir gulloftmar 8éu nýfundnirl
héraðinu Yeuiseisk 1 austurhluta Sl-
berlu.
Frá Jóhannosburg I Transvaal fréttist,
að þrjátlu púsuhd Finnlendingar hafi
8ótt um leyfi til að flytja búferlum til
Snður-Afríku.
Samsæri til pess að ráða Zarinn
á Rússlandi af dögum varð nylega
Uppvíst h Ítalíu. Pnngað ætlaði hann
sér að ferðast innan skamms, en hefi
nú skotið pvl á frest síðan samsæri
þetta varð bert. Rlkur rússneskur
Cryðingur, sem sagt er að hafi sloppið
6r varðhaldi 1 Slberlu, var handtek-
inn I Neapel og hjá honum fundmt
skjöl, sem vöktu mikla grunsemd um,
*.ð ymsir nafDgreindir háttstandandi
nienn á Rússlandi væru mikið við
þetta riÖQÍr.
Gufuskipið „Morniug“ sem sent
var með vistir og aðra hjálp handa
Suðurskautsförum á skipinu „Disco-
Very“ er fyrir tæpum tveimur árum,
undir íorustu Scotts, fór til vlsinda-
legra rannsókna i Suður-Ishafinu er
Ðú komið aftur til Nyja Sj&lands.
Með ,Morningl fréttist, að Scott hefði
komist á sleðum alla leið suður & 80
gr. 17 ‘ suðurbreiddar, og hefir eng
inn maður komist svo Jangt áður suð-
ur & bóginn. Ferðin hafði verið mjög
torveld. Hundarnir, sam peir höfðn
til fararinnar, drápust J>llir en allir
mennirnir höfðu komist með heilu og
höldnu úr peim svaðilförum. Arang-
urinn af pessu ferðalagi, sem fyrst
um sinn erfenginu, er sá, að nokkura
veginn vissa er fengin fyrir, að kring-
um suðurheimskautið sé nijög vlð-
áttumikið fastaland, og séu par fjöil,
frá tlu til tólf púsund fet á bað, og
hisléttur miklar. Safnað bafa þeir
ymsu merkilegu par syðra er vænst
er eftir að muni hafa mikla pyðingu
fyrir vfsicdin.
Verkfallið I Rómaborg hefir ger-
samlega breytt hinu daglega útliti
og venjum borgarinnar. Hinn fjör-
mikli mannfjöldi, sem vanalega fyllir
borgarstrætin er hoifinn og cíds og
útdauður. Engir vagnar sjást á ferð,
jafnvel sporvagnarnir, setn að eins
ganga nú með löngu millibili, mega
heita mannlausir pvl fólkið porir ekki
að nota pá sökum hótana verkfalls-
mannanna, og fylgir peim pó lög-
regluvörður fram og aftur. Fiestir
kaupmenn bafa að vlsu opnar sö u-
búðir sínar, en ekki þora peir að
opna gluggahlerana. af ótta fýcit að
rúðurnar verði brotnar. Borgin er
full af herliöi. Riddaraliðsdeildum
hefir verið skipað & bæjsrtorgin og
sórstökum herdeildum og lögreglu.
liði hefir verið skipað kricgum páfa-
höllina, til pess að verja hana árásum.
Allir útlendingar, sem geta, flýja nú
burt úr Róm, en margir, sem höfðu
tikið sér bólfestu langt fjarri braut
arstöðvum komast ekki neitt, p I
flutningsfæri eru óf&anleg. Haldi
verkfall ö áfram, og allir útlendingar
fara burtu, er talið gvo til, &ð það
muni verða lö púsund dollara skaði &
dag fyrir matsölumenn borgarinnar.
Sm&róitur hafa átt sér stað milli her-
liðsins og verkfallsmanna. Deir ætl-
uðu að halda fjölmenna fundi víðs-
vegar um borgina, en herliðið hefir
hleypt upp þeim fundum. Reynt
hafa verkfallsmenn einnig að stöðva
algerlega umferð sporvagnanna en
hafa ekki komið fram þeirri fyrirætl-
un. Fimm hundruð pllagrlmar frá
Frakklandi, sem komu til Róm I vik-
unni sem leið, komust I mestu vand
ræði. Deir stiflru af járnbrautavlest.-
inni utarlega I borginni cg gátu svo
ekki fengið neÍDn vagn. Degar peir
voru & leiðinni inn 1 bæinn urðu þeir
fyrir herliðsdeild, sem var I pann veg-
inn &ð dreifa rnannsöfnuði, er hópast
hafði saman nálægt Gariba’di brúnni.
Með ópum og óhljóðum tóku plla-
grlmarnir til fótanna til þess að forða
sér. Ruku peir I allar áttir og hefir
fjöldi af þeim ekki sést slðan.
komið eins fljótt, og I eins atóruin stíl
og raun varð á, mundi víða hafa orðið
tilfinnan'egur bjargarskortar. Ekki
hveðsthmn hafa orðið þess var eða
heyrt getið um að nokkur maður hafi
orðið hunourmorða í hallierissveitun-
um. — Dsss ber &ð geta að þessi
fregn er frá emkættismanni Rússa-
kei-ara, sem ekki muo neitt ant um
að neyðarsögur berist &f þegnuin
gfnum.
*
* *
Eftir að þsf . er ritað kemur
önnur frétt f hlaði u „Christian Her-
ald“ I New York, rituð af eig&nda
þess blaðs og útgefacda, Dr. Klopsch,
sem sjálfur hefir nú nndanfarið verið
á ferðalagi I F nnlandi og Svlþjóð.
Hann segir svo:
„Dó að yfirvöldin staðhæfi að
hallærið á Fmnlandi sé vel viðráðan-
legt, og nn yfirbugað, er þó aannleik-
urinn sft, að það fer stöðugt vaxandi
sg grfpur meira og meira um pig. Nú-
verandi ásigkomulag I löudum þess
um etaðfi stir fyllilegaallar þær hörm-
ungasögur, s-m hafa borist þaðan.
Jafnvel laDgt suður eftir laudi nær
hún pessi voðalega neyð. Mörg
hundruð barna eru komin á verðgang
og ganga bæ frá bre biðjandi um
brauð. Auk pess gaDga bæði Bkar
lat"sótt og misliogar og átta hundruð
manns hafa dáið par I eiou ei.iasta
héraði. í einu umdæminu eru fimm
þúsucd manns algerlðga komin á voo-
arvöl og hafa eingöagu lifað á „bung-
urbrauði“, siðan I Október s'ðastl.
Kjöt, mjólk og kartöflur eru alls ekki
til á öllu hallærissvæðinu. ' Dúsundir
manna r&fa hilf naktir og berfætt r
um sveitirnar, setn eru huldar djúpum
snjó. Hörmungarnar og skorturinn
eru óútmál&nleg. í Kajani og Ulea-
borgar héruðunum er ástandið allra
verst. Dið eru að minsta ko>ti eitt
hundrað púsund Finnlendingar, nú
sem stendur, sem eru algerlega komn-
ir á vonarvöl. Meira en helmingur
af bjargræðisgripunum er fallinn, og
manndauðinn af bjargarskorti fer
vaxandi. — Meðan eg stóð við 1 Hel-
singjafossi & Finnlandi voru mér
gefnar hinar n&kvæmustu upplysing.
ar um ástandið. Einn daginn heim.
sóttu mig yfir hlilft annað hundr&ð
manns, til pess að skýra mér frá hverr
ig ástatt væri, og par að auki sendi
nefndir frá ymsum félögum. S lu-
hjálparherinn hefir hér, eins og annars-
staðar þar senn bann nær til, verið 6-
preytandi I llknarstarfsemi siuni.
Astandið á Finnlandi.
Sagt er að nú sé algerlega búið
að koma I veg fyrir mannfelli af harð-
æri á Finnlandi og jsfnvel heyraat nú
raddir, sem efast ura að neyðin h&fi
nokkurntlma verið eins mikil og af
var l&tið I blöðanum. Kennari við
háskólann I Helsingjafossi, Dr. Renter
að nafni, hefir ferðast um hallæris-
sveitirnar og segir bann að fréttirnar
sóu mjög orðum auknar. Eitt einasta
barkarbrauð sagðist hann hafa orðið
var við en ekkert hérað, par sem væru
um fimm þúsund nauðllðandi manna,
eins og fréttirnar höfðu hermt. Jafn-
vel á fátækustu býlunum komst hann
eftir því að til var nægilegur matar-
forði. En hann getur þess jafnframt,
að ef hj&lpia frá Amerlku hefði ekki
New-York Life
mesta lífsábyrgðarfélag heimsins.
31. Des. 1891. 31. Des. 1902. Mismunur,
Sjóður...................125.947,290 322,840,900 196,893,610
Inntektir á ftrinu...... 31,854,194 79,108,401 47,254,207
Vextir borgaðir á árinu. 1.260,340 4,240,5t5 2,980,175
Borgað félagstn. á drinu. 12,671,491 30,558,560 17,887,069
Tala lífstfbyrgðarskírteina 182,803 704,567 521,764
LifsVbyrgð i gildi......575,689,649 1,553,628,026 977,938’377
NEW-YORK LIFE er engin auSmannaklikkn, heldur sam-
anstendur það at yfir sjö hundruð þúsund manns at‘ öHum stétt-
um; þvi nær 60 ftra gamalt. Hver einastitneðlimur þess er hlut-
haíi og tekur jafnan hluta af gróða félagsins, samkvæmt lifsá-
byrgðarskirteini þvl, er hann heldur, sem er óhagganlegt.
Stjórnarnefnd félagsins er kosin af félagsmönnum. Nefnd
sú er nndir gæzlu landstjórnarinnar I hvaSa rlki sem er.
CHR. OLAFSON, J. G. MORGAN,
Ageut- Manager.
Qrain Exchange Building, Winnipeg,
byggilegu landi I hverju „townships'*
þessum stöðvum. Detta ákvæði
miðar til pess að cnnadiskir og ame-
rlkanskir meon gætu líka tekið sér
psr bólfestu, sem er álitið heppilegt
sökum pess &ð peir, sern eru kunnug-
ir allri aðferð, er bezt hentar við jarð
yrkju I pessurn héruðuin, gætu orðiö
góð leiðbeiaing fyrir innflytjendurna
I pessum efnum, Dessi Barr-nylenda
er nú, með viðbótinm,um þrjú hundr-
uð og fimtíu þúsund ekrur, eðft nægi-
lega mikið heirnilisréttarland haada
rúmum t>ö púsund fjölskyldum.
Fyrsti hópurinn &f innflytjer dum I
Djflendu pessa fór hér um I vikunni
sem leið og var það alt niyodarlegt
fólk. Sumir peirra komu frá Astra-
llu par setn óvanalega miklir purkar,
nú I næstum samfleytt fitnm ár, hafa
gert fj&rrætkina pví nær ómögulegít
og féð hefir fallið í pús’rndatali.
Nokkurir af peim komu frá Iadland’,
margir eru hermenn frá Suður-Afriku,
en fle9tir koma beina leið frá Eng-
land', Skotlandi og írlandi.
,,Trusts‘*.
Barr-nýlondan.
Innflutnii g& vimboðsmaður .1 O.
Smith er pýlega kominn heim aftur
hingað til Winnipeg úr ferð sinni til
Ottawa. Hafði hann brugðið sér
pangað I tilefni &f nanðsynlegum ráð-
stöfunum, sem gera purfti viðvíkj-
andi enskum innflytjeadum, sem nú
koraa bingsð I hópum til pess að taka
sér bólfestu f hinni svonefndu Barr
n/lendu I Saskatchewan. í haust er
leið pegar Barr þessi, som nýlendan
er kend við, sarndi við stjórn itrn-
flutningsm&lanna um rylendusvæði á
þessura stöðvum, handa væntanleg-
um innflytjendura enskum, voru tek-
in frá handa þeim öll heimilisréttar-
lönd I þrett&n „townships/* Nú hefir
verið ákveðið að stækka þetta svpjði
upp i fjörutlu „townships.** Hið nú
afmarkaða nýlendusvæði byrjar nokk-
uð vestur af Battvlford og nær að
suðurbakka norður Saskatchewan ár-
innar. önnur breyting, sem gerð
hefir verið, viðvikjandi þessum inn-
flytjendum, er sú, að þeim er ekki
leyft að taka upp meiri heimilisréttar-
lönd en sem svarar 75 prócent af
Einn raikill annmarki við rekstur
stórra iðnaðarfyrirtækja er, frá sjónar
miði rerkamannsins,* vald stjórnenda
þeirra eða eigendafftil þess að afrná
heil bæjarfé’.ög, dreifa þeim I allar
áttir eða svelta ibúana þangað til þeir
verða &ð ssetta JsigJ v'ð fyrirskipanir
auðvaldsins. Dað^hefir verið bent á,
að jafnvel einnYmaður, eða fáeinir
menn, eir.ungisjjmeð þvl að undirrita
skipun um aðj loka |einhverri slíkri
vinnustofnun, hafðuj llf og volferð
púsunda af fólki I heodi sinni.—Sönn-
| un fyrir þessu kom Dýiega I Ijós I
jhinu fagra fNewJEngland þorpi I
Connecticut I slð&stliðnum Agúst og
Sept0mberraáa.,"þegar hið svonefnda
bómullardúka jjsamsteypufélag (trust)
skipaði að loka Jvinnustofum Green-
woods-félagsins þar. Af tvö þúaund
og þrjú hundruð| manns, sem áttu
þ&r heima, fluttu jnú um þúsund burt
úr þorpinu. Á* annað hundraö íbúð-
arhúsa stóð’JI eyði, en fjöldi manne,
sem búinn var aðjvinna þrjátíu, fjöru-
tíu og jafnvel limmtlu &r í þessum
verksmiðjum, |og Jvoru nú orðnir of
hrunrir til þess aðj leggja á stað lang-
ar leiðir ogjleita sér að atvinnu, s&tu
eftir I þeimjjhúsunum, sem enn voru
bygð, án þess að borga eftirgjald eftir
þau.—Fólkstalan í þorpinu minkaði
meira en um helrning. Verksmiðj-
urnar hö'ðu borgað út árlega I kaup-
gjald manna um hundrað sjötíu og
fimm þúsund doll&ra. Dessi peninga-
lind pornaði nú, og um leið virtist
sem þorpið mundi leggjast I eyði.
Inntektir kirknanna þrutu, örfá börn
sóttu skólana, eignir féllu I verði og
peir, ssm höfðu sett penÍDga sína I
byggingafyrirtæki g&tu ekki fengið
andvirði peirra. Kaupmennirnir urðu
of margir, pví verzlunarviðskiftin
minkuðu stórkostlega, læknarnir sátu
aðgcrðarlausir og aðrir starfsmenn,
sem vanalega hafa nóg að gera I bæj-
arfélögum, sáu fram á algert atvinnu-
le_>si. Kröfurnsr til fátækrasjóðsÍDS
fóru vaxandi; bjöllur verksmiðjunnar
hættu að kalla menn til verka, horn-
leikaraflokkurinn, sem vanur var að
skemt-a borgarbúum einu s'tnni I viku,
hætti að sptla, vatusverkið, sem var
metið prjú hundruð pús. doll. virði,
lá ónotað og áhöldin úr verksmiðjun-
um voru flutt burtu til verkamiðjanna,
eem „trust9“-félagið átti I Alabama.
Vinnustofurnar stáðu auðar og I þorp-
inu var eins þögult og I kirkjugarði.
—Af hvorju leiddi alt þetta? Af þvl
að hægt var að framleiða vörurn&r
með minni kostnaðijsuður I Alabama
en I Conneoticut.QDorpsbúar I New
Hartford sögðu, að öll ógæfan stafaði
af þvl, að eigendur verksmiðjanna
hefðu solt þærjt hendur „trust“-félags-
ins. Sfðan fóru aðrar raddir að láta
til sln heyra. Nú var sagt, að ástæð-
an væri sú, að lögiu I Connecticut
leyfðu ekki að börn innan fjórt&n ára
væru lát\n vinna I verksmiðjum, en
suðurfrá væri barnavinna ótakmörkuð.
Blöðin um þvert og endilangt rlkið
hömuðust & 8tjórnendum félagsins, og
af þessu dæmi I New Hartford drógu
þau þá ályktun, að „trust“-félögin
miðaðu eingöngu til þess, að gjöra
alla hvíta raenn að þrælum og væru
til hins mesta niðurd'eps fyrir bóm-
ullar iðaaðinn I N/ja-Englandi.—En
svo keraur hiu hliðin á tn&linu. Dess-
um verksmiðjum I Ntw Hartford var
lokað af þvl þær b&ru sig ekki pen-
ingalega. Formaðrr þeirra hefir með
ljósum rökum Hýnt, að eigendurnir
töpuðu frá fitnm til tfu oentum af
hverju dollars virði sem varið var til
að reka iðnaðina slðasta fimm ára
tlmabilið. Vinnustofurnar voru því
færðar til Alabama lil þess að spara
flutnÍDgsgjaldið á efmnu til New
Hartford, og nú eru þær rétt við hlið-
ina & bómullarökrunum; þar &ð auki
er kaupgjald fullorðins fólks um 50
iprócent ódýrára syðra en norður frá.