Lögberg - 27.08.1903, Blaðsíða 5

LÖGBERG 27. ÁGÚST 1903
5
öSrum og reyna setn bezt að „leita,
hugsa og dreyma.“ Komum við
a') eins saman til að skemta okkur,
að hlaupa, stökkva, dansa o. s frv.,
þá væri íslendingadagurinn mj ig
lítils virði. En því er ekki þannig
varið, sem betur fer. íslendinga-
dagurinn hefir 1 ka alvarlega hlið.
Við komum líka saman til að leita
að sannleikanum, til að hugleiða
„h v a r við séura og h v a ð við sé-
um,‘- til að láta okkur dreyma löngu
liðna og komanda tíð, að rifja upp
gamlar endurminningar, að minnast
alls þess, sem okkur er kærast,
landsins, sem við lifum í, þjóðarinn-
ar, sem við tilheyrum, og umfram
alt, landsins, sem við erum frá, sem
er „und irlegt sambland af frosti og
funa, fjöllum og sléttum co hraun-
um og sjá,“ sem við eigun allra
landa mest að þukka hvað við erum
sem einusinni var griðastaður for-
feðra okkar, þegar þeir flýðu úr
Noregi „auctur um hyldýpis haf“
undan ofríki Haralds konungs hár-
fagra. þetta land ætti að vera okk-
ur allra landa kærast. þetta gamla,
söguríka land, Island.
Og það er hlutverk mitt hér í
dag að mæla fyrir minni íslands,
ættlandsins okkar afskekta. Mörg-
um mun tinnast það dirfska mikil af
mér, ungum og óreyndum, að takast
á hendur að mæla fyrir minni þess
lands.sem eg heti aldrei séð og þekki
því ekki nema í gegn um aðra.
þetta er að nokkuru leyti alvegrétt.
Eg finn mjög til vanmáttar míns í
þessu efni. Eg veit, að eg er enn þá
of ungur til að geta leyst það vel af
hendi. En eg kannast engan veg-
inn við það, að eg þekki ekki Island
nógu vel. Höfum við ekki öil
kynst Islandi í gegn um kvæði ís-
lenzku skáldanna? Höfum við ekki
þar notið þeirrar blíðu, sena nátturu-
fegurð íslands hefir á boðstólum?
Höfum við ekki séð þar hin „öldnu
fjöll" þar „tign býr á tindum en
tráust í björgum'1? Höfum við ekki
séð þar „um grænar grundir líða
elfur ísbláar að ægi fram“? Höfum
við ekki heyrt þar „beljandi foss
við hamrabúann hjala?“ Höfum við
ekki líka lesiðj íslendingasögurnar
gömlu og lifað í anda marga ánægju-
lega stund ó stöðunum, þar sem þær
gerðust? Svari einhverjir þessu
ekki játandi, er kæruleysi foreldra
um að kenna; þau|hafa þá ekki bor-
ið nógu mikla ættjarðarást í brjósti
sór til’að kennaj|börnunum sínum
að elskaj landið, [þar sem forfeður
þeirra hafa dvalið þúsund ár. Hafa
ekki haft’nógujmikla rækt í sér til
að kenna þeim að lesa „móðurmnlið
sitt góða“^ef til vill álitið nám þess
þeim bara til fyrirstöðu hér í landi.
Eins og ástatt er fyrir okkur Vest-
ur-íslendingum er það alveg undir
foreldrum okkar komið, hvort við
unnum íslandi eða ekki. Hafi þau
gert skyldu sína gagnvart okkur,
ættum við.’sem hér erum fæddir og
uppaldir, sannarlega að elska ísland
og fult eins vel að geta mælt fyrir
minni þess og þó við fihefðum æfin-
lega átt þar heitaa.
Ekki er því neitandi, þó sorg-
legt sé til*þess að hugsa, að margir,
sem hingað hafa“komið að heiman,
lært hérlenda tungu og flotið inn í
framfarastraum þessa lands, eru
orðnirTslandi mjög fráhverfir, álíta
íslenzkuna einskis virði og, meira
aS segja," fyrirverða sig stundum
fyrir að vera 'Islendingar. Svona
langt geta sumir leiðst 1 kæruleysi
og fáfræði. En svo ætti okkur að
standa|hér|um'bii á sama um þessa
menn. þeir|hafa aldrei mikil áhrif;
þeir ættu sem fyrst að verða enskir
eða hvað annað sem þeir vilja, því
Islendingar eiga þeir engan veginn
skilið að vera. En svo eru það ekki
einungis fáfróðu og hugsunarlitlu
mennirnir,§sem kærulausir eru fyrir
landinu slnu og þjóðinni sinni. Til
eru líka mentaðir, hugsandi og leið-
andi menn, seir lítið vilja gera úr
íslandi og íslendingum. Menn, sem
myndu álíta okkar alvarlegu stund
hér í dag illa varið. Menn, sem
aldrei vilja lita til baka, segja það
hafi æfinlega staðið okkur fyrir
þrifum hvað við höfum lifað mikið
í fortíðinni. Menn, sem einlægt
vilja ana áfram án hinnar minstu
viðstöðu, Jafnvel heima á Islandi
hafa svona menn látið til sín heyi*a.
Menn, sem telja föðurlandsástina og
ástina á þjóðerni sínu að eins „óljós
ar tilfinningar," sem ómögulegt sé
að gera sér grein fyrir öllum þess-
um barnslegu tilfinningum virðast
þeir vilja láta kasta fyrir borð, þær
só að eins ti! tálmunar á veginum í
framfaraáttina. það eru likamlegu
framfarirnar, sem þessir menn leggja
alla áherzlu á, að mannkyninu geti
liðið sem bezt, lífið verði bara leikur
i heiminum, að eins þægindi, friður
og gleði; stríðinu, ófriðnum og sorg-
inni sé í burtu kastað; engin fátækt
þekkist í heiminum, vólar af öllu
tagi sé uppfundnar, járnbrautir
liggi um löndin þver og endilöng og
m. fl. Til að öðlast sem fyrst þess-
ar framfarir eiga smærri þjóðirnar
að leggja niður nafn sitt og ganga
sem fyrst í flokk með stærri þjóð-
um, sem lengra eru komnar áleiðis.
Eitthvað á þessa leið munu sko*an
ir þeirra vera, sem ekkert vilja hafa,
að gera með föðurlandsástina og ást-
ina á þjóðerni sfnu.
En það er margt að athuga við
þessar skoðanir, og ólíklegt þykir
mér, að þeir verði margir, sem þær
aðhyllast. Lfkamlegu framfarirnar
eru að söunu æskilegar fyrir okkur
íslendinga, en ef þær útheimta það,
að við legðum fyrir þær í sölurnar
allan okkar andlega auð og þeirra
vegna hættum að feta áfram okkar
eigin andlegu framfarabraut, vildi
eg ekki neitt hafa með þær að gera.
Ea, sem betur fer, útheimta þær það
ekki. Undir sínum eigin merkjum
geta íslendingar tekið eins miklum
framförum, í bæði andlegum og lík-
amlegum skilningi, og nokkur önn-
ur þjóð í heiminum. Hve landið er
fjarlægt og þjóðin fámenn þarf nú
ekki lengur að standa þar í vegin-
um fyrir líkamlegum framförum.
Ljós menningarinnar getur engu
síður skinið þar en í öðrum löndum.
Mörgum kann að finnast þetta ó-
mögulegt, en eg vona samt sem áð-
ur, að allir þeir, sem Dokkuð hugsa,
kannist við, „að eyjan hvíta á sér
enn vor ef fólkið þorir guði treysta,
hlekki hrista, hlýða réttn, góðs að
bíða.“ þolinmæðin vinnur smátt og
smátt bug & þrautunum á Islandi
engu síður en í öðrum löndum.
Eg vil líka benda á, hve hæpið
það er, að við íslendingar höfum
litið ofmikið til baka. Ef við hefð-
um æfinlega gert það, ætíð lifað í
anda í fortfðinni og jafnan haft for-
feður okkar til fyrirmyndar, hvern-
ig væri þá „feðranna frægð fallin í
gleymsku og dá“? Eða fer skáldið
hér raeð markleysu eina? Eg vil
halda, að við höfum ekki lifað nógu
mikið í íortíðinni, ekki útmálað
nógu vel í huga okkar ásigkomulag
íslendinga fyr á öldum þegar þeir
réðu landinu sjálfir og voru frjálsir
og dugandi ménn. Og þetta er að
miklu leyti orsök þess, að við erum
þeirra eftirbátur. Mestu framfara-
þjóðir heimsins líta stöðugt með að
dáun til baka og láta gerðir for-
feðra sinna sí og æ vera sór til upp-
örfunar í framfarabaráttu sinni.
Máske kunna nú einhverjir að
segja, að mikið af því, sem eg hefi
sagt hér í dag, komi okkur Vestur-
íslendingum ekki neitt við. það só
að eins þjóðin heima, sem eigi að
halda við það, sem íslenzkt er, og
elska ísland og halda uppi heiöri
þess. Úr því við séum komnir það-
an beri okkur einungis að elska
þetta land, sem við lifum í, og vinna
að framförum þeaS af öllum mætti.
En þeim, sem þessu halda fram, er
ekki Ijóst hvaða skylda á okkur
liggur gagnvart íslandi. Orð mín
hér vil eg láta hvetja alla sanna ís-
lendinga til að láta eins og vind um
eyrun þjóta orð þeirra manna, sem
vilja fjarlægja okkur frá okkar
gamla og góða ættlandi.
Við megum ekki gleyma því,
að við eigum í-dandi mikið upp að
unna. þar hefir þjóðin okkar lengst
af dvalið. Og engum getur dulist,
að löndin eiga mestan þátt í þvf, að
skapa eðli og lyndiseinkunnir þjóð-
anna. Hver þjóð hefir sín andlegu
og líkamlegu einkenni, sem að mestu
leyti eru sprottin af mismunanda
ytri áhrifum. Undir þessum ein-
kennum er kominn skerfur sá, sem
þær leggja til menningarinnar í
heiminum. t>essi einkenni gera
mannkynið svo miklu fullkomnara
en það væri ef öll lönd væri eins og
áhrif þeirra hin sömu. Og öll okk-
.ar einkenni, sem íslendingar, eigum
við íslandi að þakka.
Menning Forn Grikkja er af
all-flestum þökkuð að mjög miklu
leyti landinu, sem þeir þjuggu í.
Náttúrufegurðin stórkostlega lokk-
aði ljóðin út af vörum skáldanna og
örvaði hjá listaniönnunum þrá til
að láta eitthvað eftir sig liggja.
Hæfileikar þjóðarinnsr voru auðvit
aö líka mikið meðfæddir, en ytri á-
hrifin vora það, sem glædda þessa
hæfileika og uppört'uðu hvöt hji
þjóðinni til að at'kasta sem mestu 1
hverju sem var. Svona er því líkft
varið með okkur íslendingft og þó
við höfum enn þá ekki afkastað
miklu, hvað likamlegar framfarir
snertir, höfum við þó, þegar litið er
á okkar andlegu framfarir, afkastað
svo miklu, að við megum saDnar-
lega vera stoltir af þeim góða skerf.
'Alla þá afkasta3emi okkar þakka
eg algerlega íslandi.
(Meira).
Gott verð á te.
Til þess að bírg-ja vidskiftamönn okkar
með góðu te og selja það meðgóðu verði,
nú á þessum tíma ársins, þegar svo mik-
ið er notað af þessari vörutegund, höfum
við ákvarðað að se'ja teið okkar fyrir
eftirfylgjandi verð einungis í fimtán
d 'ga. Salan byrjir laugardaginn 29,
Ag. Verðskrá:
Vanalegt 50c. te á 39o, í lOpd.sölu ogyfir
,, 40c. te á 30c. í 10 ,, „ ,,
„ 3bc. te á 28c. í 10 ., ,, ,,
5 pd. te-kðnnur vanaverð $2 fyrir fl.65
3 pd. ,, „ $1 ,, 85c.
20 pd. te-kassar ,, $8 ,, $6.25
Handa )>reskiugamöjanum:
Ábreiður, Skyrtur, Utanyfirföt, Jakk-
ar, Vetlingar og yfir höfuð að tala alla
hluti sem eru nauðsynlegir fyrir menn 1
þreskingarvinnu.
Ábrhiduk:
Góðar og stórar á $1 75 parið
„ ,, $2,00 parið
Jakkar:
Hlýir og góðir, allar stærðir $2.50
Sérlega góðir, „ ,, $8.50
Þessir jakkar eru áreiðanlegi vatns-
heldir, vel gerðir og 40 prc. meira
virði ea þeir eru seldir fyrir.
ÁVEXTIR TIL NIDURSUDU:
Á laugardaginn verða þessir ávextir
til sölu: Peaches, Pears, Plums,
Crab Apples, Green Apples, Banan-
as, Oranges. Vér vildum mega ráða
viðskiftavinum vorum að kaupa í
tíma ávexti til niðursuðu, til þess
að komast hjá því að verða of seint
fyrir.
Sveskju-kassi á $1.25.
Á laugardaginn ætlum við að hafa
til sðlu 100 kassa af áreiðanlega góðum
sveskjum, fyrir hið undraverða góða
verð «.1.25 kassann. í hverjum kassa er
25 pd. Komið fljótt. Þetta fer fljótt.
Hafið þið skoðað nýju birgðirnar
okkar af kven-jökkum og pilsum? Það
eru óneitanlega góðar vörur og fara vel.
Hafið þið séð þessar vörur?
J.F.Furaerlon
& COM
GLENBORO. MAN.
Dr. M. HALLDORSSON,
Parlt Itivrer, 3\T X>
Er að hitta á hverjum viðvikudegi í
Grafton, N. D,, frá kl. 5—6 e. m.
SPARA TÍMA OG FYRIRHÖFN
Kvenfólkið hefir nóg annað
að starfa en að
brenna kaffi. PIONEER KAFFIÐ er alveg
til búið til að fara í kvörnina.
Kvenfólkið brennir oft kaffiö of mikið,—
káfið ónýtist og slæma lykt leggur um húsið.—
PIONEÉR KAFFIÐ er vel brent í sérstökum
vélum.
Enginn getur brent kaffi á vátlalegan hátt
án þess að þ.ið tapi sér. PIONEER KAFF-
IÐ heldur góða bragðinu.
Bið þú kaupmanninn þinn um eitt pund af
nýju PIONEER KAFFI og reyndu það, eða
skrifaðu eftir þvf til
Blue fíibhon M'í'g Co., Winnipeg.
TimmmiMMmmmmmúm&mmmmi
Góð heilsa og hamingja bíður þín heima fyrir ef
OCILVIE’S HUNGARIAN
hveiti er notað. Það er malað úr vel völdum grjónum, úr því
fást fleiri brauð úr pokanum en úr nokkuru öðru hveiti, og
brauðin úr því eru miklu betri en úr öðru hveiti.
Þú getur ekki dæmt um mismuninn fyr en þú hefir reynt
hvorttveggja. Þá muntu sannfærast.
The 0GILVIE FLOUfí MILLS C0., Ltd.
LONfiON - CANAÖIAN
LOAN - ASÍNCY CO.
Peningar naðir gegn veöi S ræktuöum bújöröum, meö þægilegum
skilmálum,
Ráösmaöur: Viröingsrmaöur :
Geo. J- Maulson, S. Chrístopíjerson,
195 Lombard 8t„ Grund P. O.
WINNIPEG. MANITOBA.
Landtif sðlu i ýmsum pðrtum fylkisins með láguverð og góðumkjðrum ]
ERUÐ ÞER AD BYGGJA?
EDDY’S ógegnkvæmi bjrggingapappír er sá btzti. Hann
er mikið sterkari og þykkari eu nokkur annar (tjöru eða
bygginga) pappír. Vindur fer ekki í gegn um hann, heldur
kulaa úti og bita inni, engin ólykt að honum, dregur ekki
raka í sig, og spillir ení<u sem hann liggur við. Hann er
mikið notaður, ekki eingöngu til að klæða hús með, heldur
einnig til að fóðra með frystihús, kælingarhús, mjölkurliús
smjðrgerðarhús og önnur hús, þar sem þarf jafnan hita, og’
forðastþarf raka. Skrifið agentum vorum:
TEES & PERSSE, WINNIPEG, eftir sýnishoruum.
TIic E. B. Eddy Co. Ltd., iinll.
Tees & Persse, Agents, Winnipeg.

1«
m
m
9
I#
m
I#
•
#1
I Wheat ©íty Fiour 1
Manufactured by_ —
♦ ALEXANDER & LAW BROS., ♦
■■____BRANDON, Man.
Mjöl þetta er mjög gott og hefir ÓVANALEGA KOSTI TIL AÐ
BERA. Maður nokkur, sem fengist hefir við brauðgerd í 30 ár og
notað allar mjöltegundir, sem búnar eru til í Manitoba og Norðvest-
nrlandinu, tekur þetta mjöl fram yfir alt annað mjðl.
BIÐJIÐ MATSALANN TÐAR UM ÞAÐ.
m
*
m
mmmmmmmm&mmmmmmmmmmmammmmmt
“EIMREIÐIN”
' fjölbreyttasta ogjskemtilegasta tima-
ritið á'íslonzku. iRitgjðrðir, myndir,
sögur, kvæði. Verð 40 cts. hvert
hefti. Fæst hjá H. S. BardaPS.,
S. Bargmanno fl.
Dr. O. BJORNSON,
650 William Ave.
Oppicb-tímar: kl. 1.30 til 3 og 7 til 8 e.h.
Tblepón: Á daginn: 89.
og 1682
(Dunn’s apótek).