Lögberg - 24.12.1903, Blaðsíða 1

Vetrarleikir
Sleðar, allar teeundir, J
Skautar. allar *t»rðir, Hoekey etieke. *
Pucks, Fóthlifar, Fótboltar, §
Indiau Clubs. J
Anderson A Thomae, $
638 Mals Str Hardware Tei*|ihoae 3M $
I
Til Jólanna
Nýjar yörmr til jólanaa: Forakera hnifa
pör, Nickel platteruð hnífapör í tasaa
(með nýju lagi), Borðlampar. Lestiarher-
bergis-Iampar ailfurplattei aði.r boiðbóu-
aður, rakhnífar og vaxabuifar.
Anderson & Thomas,
538 Main 8tr% Hardware. T#Iop*»on® 889
Markli avartnr Talo-lás.
%
s
a>
m
w
•i
m
•»
Svt« »«'*•' £ • *•*•*•««»•* S *'*
ie. ár.
Winnipej?, Man., flmtudagrinn 24. Desamber 1903.
Nr 51.
Haiines Hafsteinn.
Hinn 8. Október síPastliCinn
Tar íslenzka stjórnarskrírbreyting-
in staCfest af Danakonungi og sam-
kvæmt henni & íaland að fk sérstak-
an rkðgjafa útaf fyrir sig, islenzkan
mann, er búsettur sé i landinu sjtlfu-
Eins og getið var um í sfðasta blaði
er það Hannes Hafsteinn, bæjarfó-
geti á ísafirði og sýslumaður í ísa-
fjarðarsýslu, sem nú er skipaður í
þetta embætti.
i
!
lendingar hafa komið sér upp eða
keypt. Langt er frá því, að hér sé
alt það bezta til tínt; það mætti
sýna jafnmargar myudir í mörgum
blöðum af öðrum húsum og verzl-
unarbúðum, sem engu síður sóma
sér. Nokkur þeirra hafa áður ver-
ið sýnd í Lögbergi, til dæmis verzl-
unarhús Gísla Ólafssonar, aðal-
verzlunarbúö Árna Friðrikssonar,
hús Jóns J. Vopna, stórbýlin Ar-
gyle-bændanna o. fl. Hugmyndin
var að hafa fleira af íbúðarhúsum
Það er tilviljun ein. Hér var eitt
sinn félag eitt afarstórt, er íslend-
ingafélag hét. Meira að segja, það
mun enn þá til vera, þó líliö verði
þess nú vart. Mjög var þaö starf-
samt hér í fyrndinni og mörg orð
lagði það í belg. En flestir munu
að þeirri niðurstöðu hafa komist,
að það hafi oi þungt rerið f vöfun-
um og þessi þyngsli orðið því að
aldurtila. En til þess eru víti að
varast þau. Þess vegna kom fá-
einum mönnum saman um að
Hannes Hafsteinn var í Kaup-
mannahöfn ft ferð í haust er leið.
Minnist rithöfundurinn Oeorg Bran-
ilunncs Uafsteinn.
des þannig & hann í blaðinu „Póli-
tiken“, einu helzta blaði Dana:
„þegar Hannes Hafsteinn legg-
ur á stað í dag (14, Nóvember) heim-
leiftis, fer hann héðan, sem nýskip-
aður riðgjatí íslands. þar er rótt-
um manni skipað í rétt sæti. í
fyrsta sinni er nú íslenzkur maður
gerður að r&ðgjafa íslands. Loks-
ins"er takmarkinu náð, aem barist
hefir verið fyrir í h&lfa öld & hinni
frægu, fjarlægu eyju. það er því
öll ástæða til að óska bæði íslandi
og Danmörku til hamingju.
Hannes Hafsteinn er fæddur árið
1861. FaCir hans var Pétur Haf-
steinn, amtmaður, og móðir hans
Kristjana Gunnarsdóttir, systir Tr.
GunDarssonar bankastjóra og þeirra
eystkina. Árið 1880 fór hann til
Kaupmannahafnar háskóla og las
þar lögfræði í sex ár. — Hann er
maftur fríður sýnum, skörulegur og
gáfumaður mikill. Skildmæltur er
hann f bezta lagi.og talinn fremstur
hinna yngri íslenzku ljóCskftlda.
Að afloknu laganáminu var H.
Hafstein veitt landritaraembættið,
og gegndi hann því í nokkur *r.
Síftan varð hann bæjarfógeti á ísa-
firCi og sýslumaCur í ísafjarðarsýslu.
þvf embætti hefir hann haldið til
þessa. Hann hefir þótt röggsamt
yfirvald. Var m;kið um það talað
fyrir nokkurum árum síðan, er hanu
átti skifti við botnverping á Dýra-
firði, og komst þar í lifsháska, en
tveir af samferðamönnum hans
druknuðu.
Hannes Hafsteinn hefir gefið
eig allmikið við stjórmrálum og ver-
ið þjóðkjörinn alþingismaður. Á al-
þingi barðist hann fyrir stjórnar-
skrárbreytingn þeirri, sem nú er
staftfe8t.“
Sýnishorn af híbýlnm
Vestur-lMlendinffa.
Myndirnar í jólablaðinu eru
lítið sýnishorn af fbúðarhúsum og
verzlunarbúðum, sem Vestur-ís-
íslenzku bændanna, og þá heldur
færra af húsum Winnipeg-íslend-
inga, en myndirnar bárust oss ekki
fyr en um seinan og sumar alls
ekki. Langflest, ef ekki öll, hús-
in eru með miðstöövarhitun (hot
air furnaces), og (í bæjunum) með
vatnsveiting og raflýst. Meðal-
verð þeirra mun vera nálægt $3,-
500, sum auðvitaö miklu meira
virði.
Frá „Helga magra“.
Flestum íslendingum mun Helgi
magri minnistæður, ekki að eins
landnámsmaðurinn frægi, semreisti
sér bú í Kristnesi í Eyjafirði í fyrnd-
inni, heldur líka klúbburitin með
því nafni, sem í fyrra um miðsvetr-
arleytið (29. Jan.) efnaði til og
hélt löndum vorum eitt hið stærsta
og ánægjulegasta sarnkvæmi, sem
nokkurn tíma hefir haldið verið
með íslendingum í Ameríku.
Ekki hefir hann haft hátt um
sig síðan og þó verið starfandi og
hugsandi^f kyrþey. Nú er hann
aftur svo djarfur að koma fram íyr-
ir almenning þjóðar vorrar í þessu
landi og bjóða til annars miðsvetr-
arsamkvæmis í líkum stíl og í fyrra.
Gerir hann þetta með þeim mun
meiri ánægju, þar sem honum er
ekki annað kunnugt en að miðs-
vetrarsamkvæmið í fyrra, sem að
fornum sið og fyrir stuttleika sakir
líkavar ÞORRABLÓT nefnt, hafi
fengið lof mikið af lýð öllum. Mun
flestum bera saman um, að það
hafi veriö hiö íslenzkasta samkvæmi
sem haldið h^ir veriö hér hjá oss,
og um leið hið skemtilegasta. En
▼eturinn langur og ekki vanþörf á
einhverri allsherjar skemtun, er
sem flestir fái notið, og orðið geti
fólki voru bæði til ánægju ogsóma.
Enginn skyldi nafnið hræðast
,, Þorrablót ‘ ‘, þótt það sé úr heiðni.
Svo eru nöfnin Þorri og Góa, og ó-
tal önnur, og hræðist þau enginn
fyrir það. Blótinu viljum ver í
blessun snúa að kristnum sið, með
því að láta alt fara fram sem prúð-
mannlegast og gera samkvæmið
eins göfugt og samboðið háttum
vel siðaðra manna og kristinna og
föng eru til, um leið og vér breið-
um yfir það eins rammíslenzkan
blæ og oss er unt. Og af því þaö
er sannfæring vor, að þessi íslenzki
blær, er vér viljum láta einkenna
samkvæmi þetta um fram öll önn-
ur, gefi því sérstaka þýöing og sé
til að afla því vinsældar hjá þjóð
vorri, höldum vér nafninu, þótt
heiðið sé, og álítum það engu spilla,
því margur hefir góður maður krist-
inn heiðiö heiti boriö og ekki veriö
gefið það að sök.
Enginn skyldi heldur það til for-
áttu finna, aö þaö eru menn ey-
firzkir, sem fyrir þessu gangast.
myDda ofurlítið félag og láta það
leitast viö að leggja rækt viö Is-
lendinginn eftir föngum. Það var
tilviljun ein, að þessir menn voru
Eyfirðingar. En þaö er íslending-
urinn, sem þeir hafa í huga; hans
veg vilja þeir sem mestan gera,
sýna því sem bezt er í fari hans
sem mestan sóma og hefja þaö, ef
unt væri, á hærra stig meö því að
hlúa að því og friða um þaö á all-
ar lundir.
Svo framarlega sem vér gætum
eitthvað gert í þessa áttina, vonum
vér, að vér ekki veröum látnir
gjalda þess, aö vér erum Eyfirð-
ingar.
Samkvæmið höfum vér ákveðið
að halda 29. Janúar. Það var þann
dag haldið í fyrra af því ekki var
hægt að fá hæfilegt húsnæði miðs-
vetrardaginn sjálfan. Nú var það
heldur ekki hægt og þess vegna var
þessi dagur valinn. Vér höfum
þegar tekið til leigu lang-vegleg-
ustu, rúrnbeztu og skrautlegustu
samkomuhöll bæjarins, hina spán-
nýju Manitoba-höll á Portage ave.
og vonum, að þar verði nægilegt
húsrúm handa öllum gestum vorum.
Herra bóksali Halldór S. Bardal
hefir góðfúslega tekið að sér að
selja aðgöngutniða til samkvæmis
þessa. Verða þeir til sölu í búð
hans hinni nýju hið bráðasta og
eru menn beðnjr að snúa sér til
hans í tíma. Því það mun líkt
verða og í fyrra, að færri fái en
vilja. Það verða einungis seldir
eins margir aðgöngumiðar og sæti
verða við boröin í salnum, og tala
látin standa á hverjutn miða, sem
vísar til sætis með sömu tölu. Þess
vegna verða ekki fleiri aðgöngú-
miðar seldir en sætin verða við
borðin, svo allir geti setið í einu
og notið jafnt réttanna, bæði hinna
andlegu og líkamlegu. Þeir sem
heima eiga út um nýlendurnar, ættu
að" fela kunningjum sínum hér í
bænum að kaupa aögöngumiða fyr-
ir sig og gera það í tíma. Vér lát-
um þess getið vegna þess, að marg-
ar fyrirspurnir frá mönnum víðs
vegar í mikilli fjarlægð hafa þegar
borist oss um það, hve nær Þorra-
blótið muni haldið verða, og ein
þeirra alla leið frá Klondike.
Kostar aðgöngumiöi hver $1.25
eða $2. 50 fyrir karlmann og kven-
mann.
Síðar verður nákvæmari grein
gerð fyrir samkvæminu og tilhögun
þess, ef þurfa þykir.
Þar verða vistir allar sem ís-
lenzkastar að unt verður og alt það
er hverjum íslendingi þótti góm-
sætast í æsku á borð borið.
Einir átján vænstu sauðarmag-
álarnir í Báröardai fiuttu sig bú-
ferlum vestur hingað síðast liðið
sumar og bíða þess síðan með ó-
þreyju að komast á Þorrablótið.
Helztu skáld vor og ræöuskör-
ungar verða til þess fengnir að
flytja kvæði og ræður yfir borðum.
Og beztu hljóðfæra-leikendur bæj-
arins verða fengnir fyrir ærið gjalc
til aö leika á hljóðfæri og skemta
gestunum.
Eftir að borðum hefir hrundiö
verið, fara fram ræðuhöld, rímna-
kveðskapur, tvfsöngur og aörar
þess konar skemtanir að íslenzkum
siö eins lengi fram eftir nóttinni
og mönnum þóknast. Og um leiö
verður tækifæri fyrir unga fólkið
að dansa f öðrum sal, sem til þess
er ætlaður.
Kiistnesi hinu restra á messu Þorláks
hins belga, 1905.
Helgi MAGRI.
Fréttir.
Canada.
Dotmnion-stjórcin hefir faart upp
póknun sveitapóstmeistara.
í slðaat.iðuum NðremberaáaaCt
roru trö þúsand eitt hundrað fjOrutfu
og sex heioiiiisiéttarlOud tekia f Can-
•da, og er það meira en treim hundr-
uðum tleira en tekiö rar 1 Nóvember-
mánuðt 1902.
V eralunarríðskifti Canada og
Baudarikjanna aukast stórkostlega Ar
frk kri. Nema f>au viðskifti nfc 1 Ar
rúmuta eitt hundraö mtljónum doli-
ars meira en fcriö sem leið.
Dominion-stjórnin hefir anglýst
eftir tilboðum um að smtða tvó hrað-
skieið og vóuduð rarnarskip. Aunaft
peirra X aft gsnga meðtram austur-
BtiOudinni, eu hiu um siórvOtmn.
Cashel, Cslgary-morðinginn er
enn ps ófundiun. LOgregluiiðið &-
iítur enu pfi, að haon ieynist i bsnum
eðs skamt paðan, og að allar fregn.r
uui pað, að haun huh sézt, séu ó-
ssuuar.
Kornið heiir p>ð tii otöa að Cvnsds-
itjócuin leyndi ttl að ffc G:»nlsnd
Keypt hja Dóuum, ennfrsinur eru
uoksrar iikur tll að Newfoundland
verði nú brfcði. tez ið tnn i sanibAudið
líEVOlKIKIN.
Taft hershOfðingi og munkarnir fc
Phdippine-eyjunuin h«fa nö komið
>ér nmaa ura sóluverð fc landeignum
munkanna p\r fc eyjunum. Vetðið
er ftkveðið sjO miljóoir, tvö bandruð
og tfu púsundir dollara I gulli.
Jftrnbrautarslys vsrð i vikunni sem
leið skamt frft bsenum Albfs f Iowa.
Fimm menn biðu bana og um tuitugu
sssrðust meirs og minns.
Utlönd.
ófriðlegs lftur eun fct milli Rfcsss
og J.pana, Sem stendur pykir lttil
von til pnss sð peir muni gets fctkljfcð
Agreiningsmfci sfn öðruvfsi en fc vopns
pingi. Bftðsr pjóðimsr hsfs nfc mik-
inn herbúnsð og suks hsnn og b»ts
af k- ppi. Rösssr vfggitða Pcrt Arthur
og J-paDar auka flota sinn, svo lfklegt
er að paö verði fcrangnrslaust, pó að
Bretar og Frakkar séu nú af fremats
megni að reyna að stilla til friðar og
miðla mfclum.
Hinn ungi konungur Sp&nverja,
Alfonso, er sagður mjftg heilsutæpur.
S-gjv sumar fréttir að hnnn muni vers
tmringsrveikur og tæplegs eiga lsngt
lif fyrir hfndum.
Dýr fatnaður.
Oft h“yrist um pað talað og
kvartað yfir pvf, að mentuðu pjóðirn-
ar eyði óhófiega miklu skrauti f klæða
burði, og er psð vfst ekki slls ko-t»r
rtfyrir8ynju. Þrt eru til peir pjóð-
flokksr,— vsnalega kallaðir villimenn,
sem svo að segja eru orðoir nafnfræg-
i> fyrir lburðarraikinn skrautbfcning.
í héraði einu fc I rjlandi klæðist Inn-
'irnar við hfctlðleg tækifæri, búning-
urn, sem jafnvel hinar kostsvöndustu
-kartkonur mundu kslls óbóðega dýra.
Það eru skikkjur úr geitaskinni, sem
meftsérstakri sðf.rð ergerteins rajfckt
og voðfelt eins og sraftgervasts léreft
Skikkjur poisar eru ekki skreyttsr
með gimsteinum né kniplingutn, h»ld-
ur eru psð elgsdýrstenriur sem koms
i peirrs stsö. Þesasr skikkjur gets
orðið prettfcn hundruð dollsrs virði.
Hið dý-’ssts fst I heitni vsr til
sýnis 1 L'indoa 8'imarið 1893. Þsfi
vsr konnngskipa fra .'itmlw cu->y m.
nm, ofcin tii eingöngi 6r svrt tnii,
rsaðum og gulum fjöðrum. Sfc fugt,
er gnlu fjaðrirnar fer gmt sf, or oú
gjöreyddar. Eyki voru það iv*«na
prjfcr eðs fjórsr fjsðrir sf hrnrjnm
fugli, som hægt rsr sð nots, eðs «•- m
höfðu hinn rétts litbla. Kfcpi þessi
vsr tvö pfcsund og fimra huitdi«0
dollara virði.
Hvernig hestar draga dám af
þeim, sem með þá fara.
Eg hefi ætfð fclitið, sð hestsr llk-
ist mönnunum,—með öðrum orðum,
sð það sé einatt nndir eijrendum hest-
•nns komift, hrernig þeir eru. Ný-
legs kom eg ofsn 6 þsð, sem hér for fc
eftir, 1 einhverju bændsbltði, og me6
pvf psð kemur heim og ssrasn vtð
mitt eigið ftlit, pfc gat eg ekki stilt
rnig ura sð birts þaft:
„Hettsr nppstökas manns verðs
að þvf leyti lfkir eiganda sfnum.
Heimskur msður & vsnaloga heimsks
hesta. Sé raaður hfcvaðmmmitr peg>r
hann er kevrandi fc ferðinni, pfc verð*
eionig hestarnir hfcvaðusamir <ig er
ekki rétt að taka hirt ft peim fyrir
það. Maður sem dregur seiminn peg-
ar bann skipur hestunnm sfnum að
Btatzi, venur hestrna ft »ð gegDS
ekki fyr en þeir h%fa stigið tvö e^s
fletri npor ftfram.“
Á tl- ira mætti benda, eu petta er
nrtg. líf pér veitið pvt nftkvivmt eft-
trlit, pfc getið pér f flastura tilfellum
r&ktð galla hestsins til eigsHdans eðs
pe»8 msnns sem keyrir hsnn. Veitið
pessu eftirtekt; ekki hvsð yftur og
hestinn yðsr anertir — pér ert'ð suð-
vitað gallaísus og hsfið ekki önnur en
góð fchrif fc hestim yðsr— ea tskið
eftir honum n&grsnnsyðsr og hestin-
um hsns. H»nn ber einstt hestinn
sinn óvægilegs fyrir ýmislegt, gem
honum en ekki bestinum er prt f rsac-
inni um sð keans. Þsð er ills gert.
Temjið og keyrið hsstinn yðsr
vel og rétt, og þft mim hsnn f Isng-
flestum tilfellum reyasst eins vel og
ssnngjarnt er sð vænts sf nokkurum
hesti.
Eins og hestsr eru settir í skóls
til sð temjsat fcður en peir eru teknir
til brökunsr, eins rtti, og pað enga
sfður, sð vers skóli til sð kenns mönn-
um slls meðferð fc hestum, og engir
ættu sð fft sð keyrs hest fyr eu peir
hsfs fctskrifsst úr slfkum skólum.
Eg pekki þó nokkurs hests, se m
bezta efni var f, en hsfs verið ekemd-
ir með illri eðs klsufslegri keyrslu.
Sérstaklega vel man eg eftir tveimur
hertum, — annan peirra keyrði karl-
maður, hian kor.s. Það var siður
þeirra beggjt, karlmannsins og kon-
unnsr, sð vers stöðugt sð jsgast vift
hestana meft „GTong“ — ,,Git up“
— „G’iong“ — „Git up“, og kftkls
svo 1 þ& slveg m&ttlaust meft svip-
unni vift hvert orð. Þatts vsrð til
pess, að hestsrnir hirtu hvorki um orð
né svipu herrs sinns og urðu *v •> l*tir,
• ð vsrls nokkur msnnlegur krsftur
gat fengið þft til sð brokka.
Mörg slys og jsfnvel msnnsksðwr
stsfs sf pvf, sð hestsr eru vandir &
ýmaar kenjar, eða taks e'ckert tillit til
pess, sem við þft er sagt. Þess vegna
ætti helzt enginn raaður h-st a> tenna
eða keyr», neras hsnn hafi Iwrt þaft
fc fur. — Witntu.