Lögberg - 14.01.1904, Blaðsíða 4

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 13. JANÚAR 1904,

<ts>x. cáltUiam Jlöt. og |Lna St,
föltttnipeg,
M. PAULBON, Kdttor,
5J. A. BLONDAL, 13ÚP. Manajícr.
íí» • • * í þe3sir: Sigtr. Jónasson, A. M.
Freeman, H. Halldórsson og Jórt
Sigurösson. Sýndu ræöumenn
íram á meö ljósum og óhrekjandi
samanburði, hvernig Canada frá
'f /*
hafi til hafs, og þó einkum og sér-
stáklega Manitoba-fylki og Norö-
j vesturlundinu heföi fleygt fram
• síöan Laurier-stjórnin tók við
Iráösmenskunni, og aö sá áþreif-
, anlegi munur ætti aö ráÖa at-
i kvæöum allra hugsandi manna,
Kosninga- viðbúnaður. |sem viIia sér °gsínum °s landinu
>sínu vel, en ekki blint flokksfylgi
VTAMASKXIFT i
Tba LÖGBRRG PRIMTING St PUBL. Co.
P. O, Box 136., Winnlpeg, Man.
Fimludaginn 15. Janúar, 190Jh
Það lítur ekki ót tyrir, aö frjáls-
þrndi flokkurinn hér f fylkinu ætli
aö ‘láta á sér standa þsgar til
Dominion-kosninganna kemur,
kve nær sem þaö veröur, því aö í
mörgum kjördæmunum hafa nú
þegar veriö ralin þingmannsefni
•g hin verða valin þessa dagana.
Þingmannsefni, sem valin hafa
voriö, eru:
f Marquette—S. L. Head,
f Selkiric—W. F. McCreary,
í Provenoher—J. E. Cyr,
í Portage—John Crawford,
í Winnipeg—D.W.Bole,
í Souris—George Patterson,
í Macdonald-—James Riddell,
Viö allar tilnefningar þessar
kefir komiö fram mikill áhugi, og
eining innan flokksins hefir aldrei
Yeriö meiri og nú. Menn
vita, að þaö er ódugnaöi og engu
éöru aö kenna ef ekki verður
kosinn stnöningsmaöur Laurier-
stjórnarinnar í hverju einasta
kjörJæmi fylkisins viö næstu
kosningar, og því eru menn nn á-
kveðnir í því að vera duglegir og
samhentir. Og þaö er skorað á
alla vini frjálslynda flokksins og
Laurier-stjórnarinnar aö gefa sig
fram og hjálpa á allan Ieyfilegan
•g heiöarlegan hátt; ekki til aö
vinna sigur viö kosningarnar—
hann eiga Laurier-menn vissan—
heldur til aö vinna stóran og mik-
rnn sigur. Allir vita, hvað mikiö
gott fylkiö hefir haft af því, aö
stýórn landsins komst ( hendur
frjálslvnda flokksins, og hvaö
■likiö óhapp þaö væri fyrir fylkiö
ef afturkaldsflokkurinn tæki nú
viö og alt hyrfi aftur í gamla
horfiö. Kynni Manitoba-fylki aö
meta að verðleikum þaö, sem
fram viö þaö hefir komiö á síö-
■stu árum fyrir dugnaö og hag-
sýni Mr. Siftons og Laurier-
stjórnarinnar, þá yröi í hverju
einasta kjördæmi kosinn stuön-
ingsmaður stjórnarinnar meö
m i klum?atk væöam Un.
eöa nein óeðlileg öfl.
Þessir menn voru kosnir til aö
mæta sem fulltrúar á flokksþing-
inu: A. M. Freeman, B. S. Lín-
dal, N. Th. Snædal, Skúli Sigfús-
son, J. Halldórsson, H. Halldórs-
son, M. Gíslason og Chr. Breck-
man; hinn síöastnefndi fyrir hönd
Liberal Association of Posen.
Mikill og einlægur áhugi kom
jfram á fundinum, og var í einu
! hljóöi samþykt yfirlýsing nm þaö,
aö fundurinn væri fullkomlega
samþykkur stefnu Laurier-stjórn
arinnar.
* *
*
Viö nýju kjördæmaskiftinguna
eru merkin á milli Dauphin og
Selkirk kjördæmanna fyrsti há
degisbaugur eöa línan milli /.
meridian east og 1. meridian
west. Þannig veröa þá allir ís-
lendingar við Shoal Lake og
meöfram Manitoba-vatni að aust-
an og vestan f Dauphin kjör
dæminu. Allir austan vatnsins
voru áöur í kjördæmi Mr. Mc-
Creary og mundu gjarnan hafa
viljað veröa þaö framvegis. En
þeir láta slíkt samt sem áöur eng-
in áhrif hafa á atkvæöi sín. Þeir
kunnu nógu vel aö meta Laurier-
stjórniua, og þeim er svo ant um
aö hún haldi völdum, aö þeir
munu veita hverjum þeim manni
örugt fylgi sitt viö næstu kosn
ingar, sem flokksþingið í Dauphin
kemur sér sarnau um hinn 14.
þessa mánaöar.
Utdráttur úr ræðn
W. tf. McCreary.
FuIItrúakosning
Álft veininfti' og Sboal Lake ntam
Hinn 5. þ. m. var almennur og
nojög fjölmennur fundur haldinn í
félagshúsinu aö jLundar í Alfta-
vatns-bygöinni undir umsjón Lib- i kurt ur ían<Jinu aftur.
Framh. frá t. bl«
þeim tímum, árin 1881-2, komu
innflytjendur í stórhópum til íylk-
isins og alt benti til bráöra fram-
fara, vinna nægileg og kaup hátt.
Frá Austur-Canada komu inn-
flytjendurnir í stórhópum, hver
hlaöin járnbrautarlestin rak aöra
og fólkiö settist aö vestur meö
fram C. P. R. brautinni alla leiö
1
jtil Red Deer. Heföi þá stjérnin
j farið rétt aö, þá heföi Manitoba
i og Norðvesturlandiö átt að geta
i oröiö blómlegasta bygðin í Can-
ada á fáum árum. En undir
afturhaldsstjórninni á tíu árunum
frá 1881 til 1891 flutti meira en
85 prócent af innflytjendunum
eral Association of Posen, aöal-
lega í því augnamiöi aö kjósa
f«Iltrúa á flokksþingiö, sem sam-
an keinur í bænum Dauphin þann
14. þ. m. til aö velja þingmanns-
efni fyrir Dauphin-kjördæmiö frá
kálfa frjálslynda flokksins viö í
könd farandi Dominion-kosning-
ar. Fandinum stjómaöi H.Hall-
tiórssoa eg skrifari fundarins var
Breckasaa. RæÖar kélda
Er þaö nokkur furöa þó við
uppreist lægi þegar alt mögulegt
var gert til aö hefta framför bænd-
anna og standa landinu fyrir þrif-
um? Og því veröur ekki neitaö,
aö þá var afturför hér vestra, en
ekki framför. Menn álitu ekki
lönd sín þá þeas viröi aö borga
skatt af þeim. Einu sinni voru
80,000 ekrur af landi, innan 40
mflna frá Winnipeg, seldar fyrir
skatt; áriö i886sagðist Mr. Mc-
Creary hafa koypt aaBaostar íjóri^-
unginn af 6-16-6 E. fyrir eina
$6.00. Hann haföi fengiö eign-
arbréf fyrir landinu, átti þaö eitt
eöa tvö ár og gat ekki látiö það
borga sem .nam skattiuum, þaö
var því enn á ný selt fyrir skatti
og hann misti það. Þannig gekk
þetta þangaö til árið 1896, aö
Laurier-stjórnin kom til valda og
hin óviöjafnanlega framfara og
vellíðunaralda gekk yfir Canada.
Og þegar vellíðunin varö svo á-
þreifanleg í landinu, aö slíku
varö ekki mótmælt, þá halda aft-
urhaldsmenn því fram, aö þaö sé
alt saman forsjóninni aö þakka,
hún hafi verið Laurier-stjórninni
svo góö. Hvernig getur staöiö á
þvf, aö forsjónin skuli aldrei hafa
veriö eins góö viö afturhalds-
stjórnina á 18 árum, eins og hún
hefir veriö viö Lauricr-stjórnina á
síðustu sjö árum? Þaö er þó
kent, aö guö láti rigna jafnt yfir
rangláta og réttláta. Kom ekki
,,dögg af himni og frjósamar árs-
tíöir“ á 18 árunum eins ogsíðan?
Var ekki hveitiuppskeran góð á
þeim árum? Sannleikurinn er sá
aö mismunurinn liggur f því, aö
málum landsins hefir verið svo
miklu- betur stjórnaö síöan Laur-
ier-stjórnin kom tiTsögunnar, aö
þar er enginn samanburður. A
tímum afturhaldsmanna voru
menn settir til aö kenna landbún-
að, sem aldrei höföu séð bónda-
bæ og ekkert annaö mælti meö
en þaö, aö þeir höfðu sýnt sig
leikna í að stela atkvæðaseðlum í
kjördæmunum eystra. Menn
voru settir til að standa fyrir
landaskoöun, sem aldrei höföu
séö landamerkjahæl; og með em-
bættismönnum þeim, sem inn-
flytjendum voru fengnir, og bvern-
ig þeim var á alla vegu gert örö-
ugt fyrir, þá er furöa, aö þeir
ekki allir flýöu úr landinu aftur.
Mr. McCreary sagðist af eigin
reynslu geta um þaö boríö, viö
hvaö innfiytjendur áttu aö stríöa
á þeim árum. Hann sagöist hafa
feröast meö uxaok alla leið vest-
ur til Rapid City, og það fyrsta
kjötkyns, sem hann bar sér til
munns á þeirri leiö heföi verið
liírin úr bjarndýri, sem hann og
félagar hans unnu á á leiðinni. Á
þeirri ferð sagöist hann hafa náö
og mætt innflytjendahópum meö
kvenfólk og veikluleg börn, sem
ekki nutu eftirlits eöa aðhlynning-
ar fremur en hundar.
Vegna háttalags afturhalds-
stjórnarinnar og embættismanna
hennar, fékk Canada þaö orö á
sig heima á Englandi aö vera
colony of boodlers. Þegar C. P.
R. brautin var aö byggjast geröu
afturhaldsmenn sjálfir sérháar og
glæsilegar vonir um Manitoba og
Norðvesturlandið. Sir Charles
Tupper lýsti því til dæmis yfir í
ræöu á þingi árið 1881, að innan
tíu ára mundu bændurnir í Norö-
vesturlandinu senda burt frá sér
sex hundruð miljón bushels af
hveiti.
Þegar afturhaldsmenn fyr á ár-!
um voru aö sýna fram á þaö viö
kosningar, aö framfarir væri í
landinu og hagur þess stæöi vel,
þá höföu þeir til þess bæklinga og
skýrslur og tölur, sem þeir sjálfir
höföu látið semja og enginn skildi.
Nú þegar Laurier-stjórnin kemur
fram fyrir þjóöina eftir sjö ár, þá
þarf hún á engum tölum eöa neinu
slíku að halda til að sannfæra
menn um framfarir og vellíöan.
Alt sem menn nú þurfa aö gera,
er aö stinga hendinni í vasann.
Og þeir, sem ekki kunna aö lesa,
þurfa ekki annaö en opna augun
til aö sjá umskiftin. í Winnipeg
bafa á síöustu fimm árum veriö
reist frá fimtfa til sextfa geymalfc-
hús, sem kosta hvert um sig yflr
$30,000. Hvernig er verðið á
landi nú? Voru nú kannske sec-
tion-fjóröungar seldir á$6.oofyr-
ir skatti? Land á tuttugu mílna
svæði umhverfis Selkirk-bæ er nú
$5.00 virði ekran og sumt miklu
meira. Öll þessi umskifti höföu
orðið meðan frjálslynda stjórnin
sat að völdum, og mikið af þessu
er henni aö þakka. Þaö er eöli-
leg afleiöing af viturlegri ráös-
mensku hennar.
(Meira).
New York Life.
Fjöldi íslendinga hafa nú gerst
meölimir New York Life lífsá-
byrgðarfélagsins, sem herra
Christján Ólafsson er umboðs-
maöur fyrir; og framvegis eru all-
ar líkur til aö þeir sem enn ekki
hafa trygt líf sitt, halli sér aö því
öðrum Iífsábyrgöarfélögum frem-
ur fyrir margra hluta sakir.
Þaö á því vel við að draga at-
hygli aö starfi þessa mikla og
volduga félags á síðastliðnu ári,
þó ekki sé nema til aö sýna, aö
það eru ekki íslendingar einir sem
þykir álitlegt aö tryggja lif sitt
með því aö gerast meölimir þess.
Árið 1902 fékk félagið borgað
fyrir lífsábyrgöir uppá $302,000,-
000, en árið 1903 upp á $326,—
000,000, eöa tuttugu og
fjórum miljónum meira en
áriö áöur.
31. Des. 1902 hafði félagið' á
bókum sínum gildandi lífsábyrgö-
ir upp á nálægt $1,554,000,000,
en 31. Des. 1903 upp á meir en
$1,745,000,000, eöa eitt
hundraö níutíu og einni
m i 1 j ó n meira.
Á árinu var beðið um lífsábyrgð
í félaginu upp á meira en $475,-
000,000 og af því hefir verið borg-
aö fyrir $326,000,000 eins og
skýrt er frá hér aö ofan; sumu af
mismuninum hefir félagiö neitaö
og sumt er enn óafgreitt.
Áriö 1885 var félagiö 40 ára
gamalt, og í endalok þess árs var
öll gildandi lífsábyrgö félags-
manna $304,000,000, og þótti
mikið. En síöastliöið ár bætir
félagíö viö lífsábyrgð upp á $326,
000.000, eöa $22,000,000 meira
á einu ári en á fyrstu 40 árunum
öllum.
Þaö er ekki siður Lögbergs að
draga taum eins líisábyrgðarfé-
lags öðrum fremur. í þeim sök-
um er réttast og bezt aö láta
hvern mann sjálfráöan. En New
York Life ber óneitanlega ægis-
hjálm yfir flest lífsábyrgðarfélög í
landinu, og betri tryggingu er víst
ekki unt að hugsa sér, en þaö
veitir meölimum sínum.
Fróðlegt væri aö vita, hvaö
hvaÖ marga íslenzka meölimi fé-
lagiö hefir haft um síöustu ára-
mót og upp á hvað mikiö lffsá-
byrgö þeirra hleypur.
Þorrablótið.
,,Viö sjáumst á Þorrablótinu
þann 29. þ. m. “ eru niðurlags-
oröin í hverju bréfinu eftir annað
frá vinum vorum utan bæjar,
bæöi sunnan línunnar og norðan
hennar. Því aö alla langar á
Þorrablótið og þaö má búast viö
að sjá þar saman komna inarga
helztu menn Vestur-Islendinga úr
öllum áttum. Þaö er því ekki aö
undra þó tilhlökkun manna til
þessa alíslenzka samsætis sé mik-
il og almenn.
í fyrra var þorrablótið bæði
myndarlegt og skemtilegt; en ekk-
ert var þaö í samanburöi viö hiö
tilvonandi, því aö baeöi hafir
klúbbarrBa má reyoslnua fyrir sér
og svo hefir undirbúningstíminn
verið nægur, enda vel notaður.
Það leikur jafnvel orö á því, að
einn af meölimum klúbbsins hafi
brugðið sér til fslands á árinu til
að kaupa íslenzkt hangikjöt, mag-
ála, hákarl, rikling og fleira ná-
íslenzkt góðgæti. Hvort feröin
hefir aöallega verið gerð í því
skyni, látum vér ósagt, en það
munu borö Helga magra sýna
þann 29. þ. m., aö maðurinn hafi
ekki komið tómhentur frá íslandi.
Allar skemtanir (að undanskild-
um dansinum, sem veröur bæöi á
íslenzku og ensku) veröa há-ís-
lenzkar, stuttar ræður Vestur-
íslenzkra þjóöhöföingja og
mælskumanna og fslenzkir söngv-
ar; og til aö hafa alt sem íslenzk-
ast hefir veriö pantaöur ágætis
kvæöamaður til að kveöa íslenzk.
ar rímur.—Ný kvæöi (eftir hirö-
skáld Helga magra og fleiri) verða
borin fram og sungin. Eitt þeirra
höfum vér heyrt og birtum hér til
sýnis, þótt í algerðu óleyfi sé, eina
vísu úr því, sem vér lærðum.
Hér óma’gamla fslands IjóB.
má enda rímor heyra;
og húfa' og peysa' er hsest S móB
og hangikjöt og fleira;
og hér er eDgnm flokkum fylkt,
nm flokksmál engin þjarkafS,
en nndir fálkaflaggi siglt,
og flöskulaust er slarkað.
íslenzkar konur og stúlkur eru
í óöaönn ajð útvega sér íslenzku
peysufötin, og er vonandi, að sem
flestar veröi þannig búnar og
hjálpi meö því til þess, aö alt
verði sem lslenzkast.
Fjölmenniö samsæti þetta. Það
er eina há-íslenzka og jafnframt
lang-skemtilegasta samsætið, sem
þér getið átt kost á aö njóta á ár-
inu. Fjölmennið vegna endur-
minninganna um gamla ísland og
alt íslenzkt.
Hér vestan hafs getur maður
betur nálgast ísland í anda á
þorrablótum Helga magra en á
nokkurn annan hátt.
Almanak O. 8. Thorjfeirs-
sonar.
Tíundi árgangur aí Almanaki
Ó. S. Thorgeirssonar, fyrir áriö
1904, er kominn út; kom út aö
vanda laust fyrir jólin og er nú til
sölu hjá öllum íslenzkum bóksöl-
um vfösvegar um Canada og
Bandaríkin og hjá útgefandanum
á skrifstofu Lögbergs. Innihald
Almanaksins hefir áöur birzt í
auglýsingu í Lögbergi og er því
óþarft aö telja þaö upp hér. Al-
manakiö er í sama formi og í
fyrra, en talsvert þykkra og inni-
haldiö ekki síöur vandað og fróð-
legt, enda mun meiri hluti þess,
vera eftir séra Fr.J.Bergmann þó
nafns hans ekki ségetið nema viö
tvent: ,,Safri til landnámssögu
íslendinga í Vesturheimi“ og rit-
gjöröina um Björn Jónsson rit-
stjóra ísafoldar, og munu flestir,
sem þann rithöfund þekkja, telja
slíkt mikil meðmæli meö ritinu.
Safniö til landnámssögunnar er
ekki einasta fróölegt heldur sér-
lega skemtilegt, og langt mál: 57
blaösíöur. Þó ekkert annaö væri
í almanakinu, auk tímatalsins, þá
væri þaö vel kaupandi fyrir 25
cents og ætti að vera hverjum
Vestur-íslendingi kærkomin eign.
Það er aðdáaniegt, hvað vel höf-
undinum hefir tekist með sögu
Winnipeg-íslendinga meö ekki
meiri gögn fyrir hendi en hann
hefir getaö haft; og þó menn, sem
hafa aliö aldur sinn f Winnipeg
frá því bygö íslendinga þar hófst,
reki sig i smávegis ónákvæmni
á stöku staö, þá kveöur svo lftið
aö slíku, aö fjarri fer, aö orö sé á
f*randi, rn«ö þvf Ifka þaS hefir
engin veruleg áhrif á söguna í að-
alefninu. Saga Wir.nipeg-ís-
lendinga nær fram að árinu 1-884
eða þangað til séra Jón Bjarnason
er nýorðinn prestur þeirra. Fram-
haldið, sem vonandibirtist í næsta
árgangi almanaksins og eítir sama
höfund, ætti að veröa að því leyti
hægra viðfangs, að þaö Hggur
nær f tímanum ogviö margt fleira
verður þar aö styöjast. Þeir, sem
hingað til ekki hafa keypt alma-
nakið, hafa fariö mikils á mis og
ættu ekki einasta að kaupa þenn-
an áminsta árgang, heldur gömlu
árgangana líka, þó ekki væri
nema frá því safniö til landnáms-
sögu Vestur-íslendinga byrjaði,
því þeir munu enn ekki upp seldir.
Ytri frágangur almanaksins er
góður, en þó fremur lakari en aö
undanförnu, bæöi prentun og próf-
arkalestur.
Rudloff greifi.
(Framh.)
Hann hrökk viö, varö snöggv-
ast reiðulegur, hleypti brúnum,
og undrun koin fram f svip
hans. Síöan sneri hann mér á
móti glugganum og sagði:
,,Eruö þér . . .?“
Meira sagði hann ekki, heldur
horföi á mig efablandinn og spyrj-
andi.
,,Eg erleikariogheiti nú Hein-
rich Fischer, “ svaraöi eg.
Þetta nægði, og gamli þrek-
maöurinn mikligat ekki tára bund-
ist af fögnuði yfir aö fá aö sjá mig.
Þegar eg skýröi honum frá, hvern-
ig eg heföi fariö aö breyta vaxt-
ariagi mínu, útliti og málróm, þá
varð hann meira en hrifinn af
þessum vísindalega umskapnaöi
og fullyrti, aö engum Iifandi
manni væri unt aö þekkja mig.
Eg taföi ekki lengi hjá honum,
jafnvel þó hann gengi eftir mér
aö dvelja hjá sér; og þegareg var
ófáanlegur til þess, þá sagðist -
hann flytja sig til Frankfort og
taka mig sér f sonarstað. E»
hann kom aldrei þangaö, og við
sáumst ekki upp frá því. Viö
skrifuðumst á einu sinni eöa tvisv-
ar—eg haföi jafnvel breytt rit-
hönd minni—og ári sfðar barst sú
fregn, aö hann væri dáinn,—hann
haföi oröiö bráökvaddur viö vinnu
sína—og aö hann hefði arfleitt
mig aö aleigu sinni.
Þetta varö til þess aö breyta
lífskjörum mínum, því aö arfur-
inn geröi mig að vel efnuöum
manni; og meö þvíeg þóttist hafa
fengiö allar nauösynlegar leikara-
æfingar, ásetti eg mér að segja
skilið viö þá íþrótt.
Slíkt spor heföi veriö ofur ein-
falt og engin óþægindi haft í för
meö sér, aö fráskildum smávegia
persónulegum söknuöi á báðar
hliöar, nema eins vegna. Ein
leikkonan — fríö og ástríðurík
stúlka, Clara Weylin aö nafni—
hafði, án þess eg gæfi neitt tilefni
til þess, fengiö stjórnlausa ást á
mér; og þegar eg aö skilnaði ekki
gat gefið henni neina von um, aö
viö mundum sjást framar—sök-
um þess eg ætlaöist alls ekki til
þess né haföi minstu löngun til
þess—þá varö hún fyrst sorgbitin,
brast því næst í ofsagrát og end-
aði meö vonzku og hótunum.
,,Það er eitthvað leyndardóms-
fult viö yöur, Fischer, “ sagöi hún
meö ákefö. ,,Eg iefi ávalt hald-
ið þaö; og, vitið þér til, eg skal
einhverntíma komast aö því; of
þá skuluð þér veröa mintur á þaö,
hvernig þér hafiö fariö meö mig.
' Þór ekeleö vara yöor. * •