Lögberg - 28.07.1904, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 28. Júlí 1904.
.1‘öqbciq
cor. William Ave.J& Nena St.
cöinnjíjcg,
M. PAULSOX, Editor,
A. BLONDAL, Bus. Manager,
utanáskrift:
The LÖQBERG PBINTIKG & Pt’BLCo.
P. O, Box 1 30., Winnipeg, Man.
Ódýr lífsábyrgð.
The Mutual Reserve FundLife
Association of Ne.v York, sem
flestir Vestur-íslendingar, aö
minsta kostihér í Manitoba, kann-
ast viö, hefir nú, eins og kunnugt
er, breytt nafni sínu og heitir | ^ta ekki ginnast^af loforöum
Mutual Reserve Life Insurance
Company. í félagi þessu hafa
nú á fimta þúsund Canada-menn
kveöna fyrirkontulaginu, hvíiisem
skuld á móti dánarkröfunni þegar
hún fellur í gjalddaga.
Tillaga þessi var send öllum fé-
lagsmönnum í Canada til álita og
voru urn níutíu prócent þeirra
hlyntir henni. Meö því fyrir-
komulagi tapa skírteinishafar þá
í rauninni engu ef þeir hafa hald-
i5 áfram að greiöa iðgjöld sín.
Þeir, sem hætt hafa að borga, eru
einu mennirnir, sem fyrir skaöan-
um veröa, því þeir geta aldrei átt
von á aö bera neitt upp fyrir alt
þaö fé, sem þeir hafa sökt í fé-
lagið.
Hverig Mutual Reserve félagið
hefir gefist ætti aö kenna mönn-
um, sem vilja tryggja líf sitt, að
lífsábyrgö og hefir starfsaöferö eru á góöum og áreiðanlegum
þess veriö gerð að umræðuefni í
þingum sem nú situr í Ottawa.
Þangað til fyrir skemstu var stofn-
un þessi algerð sameign skírtein-
ishafa og iögjöldum jafnaö niður
á meðlimina eftir áætluöum þörf-
Lífsábyrgö fékst því langt-
um.
niðurjöfnunar lífsábyrgöarfélaga
um ódýra lífsábyrgð, heldur hall-
ast að félögum þeim, sem bygö
grundvelli og hafa fastákveðiö ið-
gjalda-fyrirkomulag, þó dýrari
virðist í fljótu ^iragði. Þaö marg
borgar sig.
um ódýrari í félagi þessu en í lífs
ábyrgðar-hlutafélögunum, og auk
heldur var gefiö í skyn, að ið-
gjöldin mundu fremur lækka en
hækka eítir því sem árin liðu og
Snyrtimenska.
,,Hver sá maöur sem kemur til
mín, til þess aö tala um viöskifti, ‘*
segir nafnkendur stórkaupmaður,
,,veröur að vera viömótsgóður og
snyrtilegur í allri framgöngu og
félaginu yxi fiskur um hrygg. Af klæðaburöi ef hann æskir að fá á-
þessu leiddi þaö, aö mesti fjöldi
íslendinga keyptu sér lífsábyrgö í
Mutual Reserve eöa geröust meö-
limir þess, og hafa rnargar ekkj-
ur og íööusleysingjar óneitanlega
haft gott af því.
En reynslan hefir nú leitt þaö í
Ijós, að frömuðum stofnunarinnar
skjátlaðist herfilega meö iðgjalda
og kostnaöar áætlanir sínar. Og
til þess að mæta útgjöldunum
þegar meölimirnir tóku að eldast
og dauösföllum að fjölga varö aö
færa upp iðgjöldin, er leiddi til
heyrn. Það er sama hvaö áríð-
andi málefnið er. Eg veiti ekki
viðkomanda áheyrn nema hann
komi vel fyrir. Og ástæöan fyrir
þessu er mjög einföld. Ef eg
ætti aö veita áheyrn öllum, sem
viö mig þykjast eiga erindi, hrykki
tíminn skamt, sem eg hefi til um-
ráöa. Eg hefi því gert mér þaö
að reglu að neita að tala við alla,
sem ekki koma snyrtilega fyrir
sjónir í fyrsta áliti. “
í fljótu bragði er ekki gott aö
gera sér grein fyrir því, hve miklu
þess, að menn þóttust vera prett- í snyrtilegt útlit getur komið til
aðir, mistu traust á félaginu og
yfirgáfu það hópum saman. Þann-
ig hefir sameignar-lífsá'T rgð þessi
færst niður í um átta iljónir úr
tuttugu. Á tólf mánuðunum frá
31. Des. 1902 til 31. Des. 1903.
voru látnar falla lífsáhyrgöir er kjósanlegt er, veröur það slæmur
námu $1,396,906, og frá því var þröskuldur á brautinni til frama
s':ýrt viö umræðurnar í efri deild og frægöar, og getur jafnvel orö-
þingsins, aö flestir þeirra, sem enn jg Qrsök til þess aö svifta mann-
þ i greiða iögjöld sín í félaginu, ;nn öllum tækifærum til þess aö
leiðar, og hver áhrif það getur
haft á framtíö manna. Sé það í
réttu lagi, ásamt öörum nauösyn-
legum skilyröum, ýtir þaö mann-
inum áfram og upp á við í heim-
Sé það ekki eins og á-
mum.
geri það vegna þess þeir séu of-
gamlir eöa heilsubilaöir til þess
að fá 1 ífsábyrgö annars staöar.
Síðan árið 1900 hefir félagið
ekki gefiö út nein lífsábyrgðar-!
skírteini með niöurjöfnunar-fyrir-
komast áfram. Snyrtileg fram-
koma á alls staöar viö. Hún á
mikinn þátt í því aö menn geti
náö sér í stöðu, haldið henni og
þokast áfram.
Flest stór verzlunarhús fylgja
komulaginu, heldur gegn fastá-! þeirri reglu aö ráða engan mann
kveðnum iögjöldum. Og þaö, sem Iftur garmalega eöa sóöalega
sem nú liggur fyrir, er aö hjálpa
þannig upp á sakirnar á einhvern
hátt, að félagsmenn ekki tapi öllu
því fé, sem þeir hafa lagt í félag-
út og ekki kemur vel fyrir sjónir
þegar hann sækir um stöðuna.
Maðurinn, sem ræönr alla af-
greiöslumenn fyrir eitt mesta
íð í góöri trú fyrir væntanlega verzlunarhúsiö f Chicago, segir,
lífsábyrgö. að meðmæli þau, sem hann láti
Það var lagt til málsins, að fé- j sitja í fyrirrúmi, viö ráöningu
laginu var leyft að hætta við alla hvers einstaklings, sé framkoma
niðurjöfnunar-lífsábyrgð og skír-! hans og útlit þegar hann sækir
teinishafar látnir velja um tvenns
konar kosti.
Annar kosturinn sé sá, að með-
limirnir fái lífsábyrgðarskírteini
meö fastákveönu iögjaldafyrir-
komulagi, og nemi upphæö þess
því, sem meðalhæð undanfarinna
iögjalda heföi borgaö fyrir á því
aldursskeiði sem meölimirnir voru
þegar þeir gerðust meölimir, og
veröi iðgjöld þeirra framvegis
bygö á töflu samþyktri af deild
lífsábyrgöarmálanna. Hinn kost-
urinn sé sá, aö upphæö lífsábyrgö-
arskírteinanna haldi sér og þaö
sem ávantar, að undanfarin iö-
gjöld hafi nægt til aö borga fyrir
um stöðuna.
Snyrtimensku í klæöaburði,
þrifalegu útliti og siðsamlegri
framkomu veitir vinnugefandinn
fyrst athygli hjá umsækjanda. Sé
fötin hans óburstuö og krypluð,
skórnir óhreinir, hálsbindiö í ó-
lagi, höndurnar óhreinar, eöa hár-
ið ógreitt, o. s. frv., þá má hann
eiga það víst, aö hann fær enga
áheyrn. Þaö gilcjir einu hvaö
mikla hæfileika hann kann aö
hafa til aö bera til þess aö geta
gengt störfunum, ytra útlftiö
mælir svo á móti honum, aö
vinnuveitandinn gerir sér ekkert
far um aö grenslast eftir því.
lífsábyrgðina samkvæmt fastá- Hann er önnum kafinn og álítur
þaö sjálfsagöan hlut aö væri
nokkuö þaö í manninum, sem
gerði hann hæfan til að hljóta
stööuna, þá mundi hann hafa gert
sér far um aö líta betur út þegar
hann kom til þess að sækja um
hana. Vinnuveitandinn vill ekki
fyrir nokkura muni hafa nokkurn
mann, sem svo illa kemur fyrir
sjónir í fyrsta áliti, til þess að
gegna neinum störfum fyrir sig.
Hann álítur, að þaö mundi skaöa
orðstír sinn hjá stéttarbræðrun-
um.
Sé umsækjandinn kvenmaöur,
er sömu reglu framfylgt. Ef hún
kemur til þess aö sækja um stöðu,
illa til fara, úfin, óhrein, meö
götótta glófa á höndunum, og, í
stuttu máli, lítur út eins og
drægsli, þarf hún ekki aö gerasér
von um áheyrn. Henni veröur
þá ekki veitt staöan, hvaö sem
öðrum verðleikum líður.
Þaö hefir engin áhrif í þessu
efni hvort mannkostir og verð-
leikar eru fyrir hendi. Það er
gengið fjram hjá gullinu sem í
sorpinu liggur og glerperlan, sem
er fægö og fáguö, tekin fram yfir
þaö.—Það er aðal reglan. Þeir
sem hnossiö hljóta og eru teknir
fram yfir aðra sökum ytra útlits-
ins eingöngu, standa hinum oft
Iangt að baki, sem lúta veröa í
lægra haldinu þegar um veitingu
einhverrar atvinnugreinar er aö
ræöa. En vitanlega gengur þaö
misjafnlega fyrir þeim að halda
sér föstum í sessinum, þó framkom-
an og ytra álitiö, þá sem endrar-
nær, eigi mikinn þátt í því aö
ráða úrslitum. Þeir sem liprir
eru og hafa glögt auga fyrir því
að sjá á réttum tíma, hvað bezt
á við í þann og þann svipinn,geta
fieytt sér farsællega gegnum lífið
þó ekki risti þeir æfinlega djúpt.
Smásteinninn viö upptök ár-
innar getur haft varanleg áhrif á
þaö í hverja átt hún fellur. Þann-
ig er einnig um fyrstu. viökynn-
ingu manna á milli. Áhrifin sem
þá eru mestu ráöandi geta haft
gildandi áhrif fyrir alt lífiö, skap
áð hamingju eöa óhamingju þess
s;m í hlut á. En oft ber það
viö, að unglingurinn, sem er aö
leggja á staö út í lífið, ekki á neina
sök á þessu sjálfur. Enginn,
eldri og reyndari, hefir ef til vill
nokkuru sinni vakiö athygli hans
á því, aö það gæti orðið honum
þröskuldur í vegi til þess aö ná í
sómasamlega stööu aö vera skeyt-
ingarlaus um fötin sín eða hirðu-
laus í því aö ræsta sig vel o. s.
frv. Hann hefir máske aldrei
svo mikið sem órað fyrir því, aö
andlegir hæfileikar hans mundu
veröa dæmdir eingöngu eftir ytra
útlitinu, og aö skeytingarleysi í
þeim efnum gæti oröiö honum að
fótakefii í lífinu og læst fyrir hon-
um þeim hliðum, sem annars
mundu hafa staöið honum opin.
En þó unglingurinn ekki eigi
sök á þessu sjálfur, hefir sú af-
sökun enga þýöingu í augum
vinnuveitandans. Hann fer ein-
göngu eftir því, oftast nær, hvern-
ig maðurinn kemur fyrir sjónir
þegar hann mætir frammi fyrir
honum. Það er hans mælikvarði.
Og oft, mjög oft, er það rétt
að meta hæfileika mannsins eftir
því, hvað mikið far hann gerir
sér um aö koma vel fyrir sjónir.
Öll framkoma manna ber vottum
hvað í þeim býr og er talandi
vottur um hvaö inni fyrir er.
Vitaskuld eru undantekningar frá
þeirri reglu eins og öörum.
Mönnum, sem óþrifnir eru og
skeytingarlausir um sjálfa sig,
getur fariö laglega verk úr hendi
og ekkert verið aö ööru leyti út
á þá aö setja.
Mörguin þeim, er orðið hafa
undir í baráttunni fyrir tilverunni,
heföi getað gengið vel, og þeir
komist í góöa stöðu, ef þeir hefðu
vitað þaö, eöa gætt þess. aö ytra
útlitið og framkoman er þýðingar
mikiö atriði í þeirri baráttu.
Margir þeir, sem óðfluga eru nú á
leiöinni niöur á við, heföu getað
veriö aö hefja sig hærra og hærra,
tröppu af tröppu í mannvirðinga-
stiganum upp á viö, ef þeir, í
fyrsta sinni sem þeir lögðu á stað
til þess að sækja um stööu í lífinu,
heföu með útliti sínu og fram-
komu getað áunnið sér traust
mannsins er haföi, svo aö segja,
lykilinn aö gæfu þeirra í hendi
sinni. En þeir hirtu ekki um,
eða höföu ekki þekkingu á að taka
þetta nauðsynlega atriöi með í
reikninginn, og ferigu svo ekkert
tækifæri til þess að sýna hvað í
þeim bjó og til hvers þeir væru
færir. Þeir voru dæmdir eftir
ytra útlitinu og ,,léttvægir fundn-
ir, “ og tækifærið gekk þeim úr
greipum. Og svo kom þetta fyr-
ir hvað eftir annaö, gekk svcna
koll af kolli, þangað til þeir um
síöir létu hugfallast. Sú hug-
mynd fór að verða æ meira og
meira ríkjandi og rótgróin hjá
þeim aö þeir væru til einskis hæf-
ir og gætu ekkert, sem nokkuru
skifti, af hendi int, þeir væru
engri stööu vaxnir í lífinu. Kjark-
urinn þvarr, vonin og sjálfsálitið
varð smátt og smátt aö engu og
altendaði í slæpingjahætti.
Engum er unt að vita, né telja
með tölum, hve mikill hluti af
öllum þeim fjölda, er nú situr á
sakamannabekkjunum, fyllirfang-
elsin eða hefst viö í hreysunum í
útjöörum stórborganna, standandi
á lægsta stigi mannlegrar tilveru,
getur réttilega rakið orsökina til
þeirrar óhamingju einmitt til at-
vika þeirra, aö skortur á snyrti-
legu útliti og framkomu bægöi
þeim frá því aö komast á sína
réttu hillu þegar þeir fyrst lögðu
á stað út í lífið til þess aö leggja
grundvöllinn undir framtíð sína.
Einingarnar mynda heildina.
Smáatvikin leiða til stórviðburð-
anna.
Merkilegar kappræður.
Eg sé á síðustu blööum, að
engum hefir oröiö að vegi að
minnast á samkomu er haldin var
að Northwest Hall þann 7. Júlí
s. 1. aö tilhlutun stúkunnar ,,Is-
land“, I.O. G.T. Sú samkoma
var þó þess virði, að hennar væri
minst, aö sumu leyti aö minsta
kosti.
Hún var til arös fyrir stúkuna
og í því augnamiði var hafður
,,dorgunarklefi“ þar sem menn
fengu drátt fyrir ioc.; er þaö
vanaleg veiðibrella hér í vestur-
íslenzku félagslífi. bvo voru
skemtanir: lesin kvæöi, sungið
og spilað, og kappræður. Tóku
þátt í þeim fjórir kappar. Efniö
var: ,,Hvort er betra fyrir heim-
inn, nútíðar afturhaldsstjórnarfar
eða sósíalism. “ Voru játendur
(með hinu fyrnefnda) þeir B. L.
Baldvinssqn, ritstjóri viö aftur-
haldsblaðið ,,Heimskringlu“ og
afturhaldsþingmaður fyrir Gimli-
kjördæmi, og afturhalds-sósíalist-
inn og skáldið og viðlaga aftur-
haldsritstjórinn við ,,Hkr. “ Kr.
Á. Benediktsson. En neitandi
voru þeir Guðmundur Anderson
trésmiöur og Stefán Þórson
skólavöröur. Forseti samkom
unnar var Þ. Kr. Kristjáns-
son. Kallaði hann á B. L. B.
fyrstan. Kom hann fram á sviö-
iö pratalegur mjög, drap nokkura
titlinga, geröi svo kvörtun um,
aö hann heföi átt von á aö vera
neitandi og þóttist hafa búiö sig
undir það, kvaöst geta sagt ögn á
móti sósíalism, en lét minna yfir
hvaö hann væri fær í afturhalds-
pólitík og grobbaði meö minna
móti af þekkingu sinni á henni.
En dró upp hjá sér stefnuskrá ís-
lenzkra sósíalista og gagnrýndi
hana grein fyrir grein og rembdist
við það heilan klukkutíma. Kom
þar fram hans alkunna fáfræöi í
félagsfræði, þjóðmegunarfræði og
stjórnfræði. Var hann spurður
nokkurra spurninga af tilheyrend-
um, svo sem Kristjáni Stefáns-
syni, S. B. Benedictssyni, G.
Anderson og S. Þórssyni. Hann
reyndi að viðhafa sína pólitísku
fyndnishnykki, en vopnin snerust
í höndum hans, sigurinn varö
hinumeginn. Hann nefndi ekki
meö einu oröi ágæti afturhalds-
stefnunnar, sem þó hlaut aö vera
hans aðalmálefni, en atyrti í þess
staö íslenzka sósíalista mjög dóna-
lega, bar þeim á brýn. aö þeir
væru bæði þjófar, lygarar, flón
og fjárglæframenn. Hann benti
á, að sósíalistar heföu lært af
Roblin aö hafa þjóöeign járn-
brauta á stefnuskrá sinni. Og
fordæmdi þá fyrir þaö eins og
alla þeirra stefnuskrá. Þjóðeign
járnbrauta var góð hjá Roblin,
en afleit hjá sósíalistum. Hann
úthúöaði því í stefnu sósíalista,
aö verkgefendur skyldu borga
skaöabætur í slysatilfelli, kallaöi
þaö þjófnaö, rán og ósvífni. Og
þegar honum var bent á, aö þau
lög væru í gildi hér í Canada þá
neitaði hann þvf og var illoröur
um slysaábyrgð og alt er lyti að
því að bæta fátækum verkamanni
skaða er hann kynni að verða
fyrir í þénustu verkgefanda.
Hann fann sárt til fyrir auðmann-
inn, fyrir aö þurfa að láta úti fáeina
dali til þjóns síns, en haföi enga
meðlíöun meö hinum fátæka
verkamanni, sem leggur líf og
limi í sölurnar fyrir þann eða þá
er gefa honum atvinnu. Líf og
limir voru honum einskisvirði á
móti skildingum. Honum fanst
mönnum líða sæmilega vel og
vera óþarfi að kvarta. Og hann
bar mikla virðingu fyrir valdinu,
kúgunarvaldinu vel að merkja.
Hann hélt aö sumir væru bornir
til aö stjórna öðrum, Og þar af
leiðandi sumir bornir til aö vera
þrælar.
Honum rnerkjanlega fanst aö
Kringla myndi vera borin til aö
stjórna íslendingum bæöi í orö-
um og verkum, og þess vegna
skoðar sig eiga þjóöminningardag
íslendinga, og þess vegna veröi
alt aö vera kringlótt í sambandi
við þann dag. Og þess vegna
leggur hann alla áherzlu á að
safna kringlóttum dölum í kringl-
óttan kringlusjóö handa kringil-
hyrndum Kringlu-sauöum að
moöa úr.
Þaö var auðséð á fólkinu, aö
því fanst eitthvað kringilegt
Kringlubragð aö öllu hans sósíal-
fjenzka kringsóli.
Aö lokinni ræðu hljóp hann eins
og rófuskeltur refur út úr salnum
og sást þar ei framar þaö kvöld.
Veit eg eigi, hvort hefir spurst til
hans síðan.
Þar næst kom Guöm. Ander-
son fram á sviðiö. Hélt hann
all-langa ræöu um hugsjónir og
stefnu sósíalista. Sagöist hon-
um mjög vel. Sýndi ræðumaöur
bæöi fróðleik og mælsku. Var
þar mikill manna munur í fram-
komu þeirra. G. A. hélt vel á
efni og kom prúðmannlega fram.
Þá kom Kr. Á. Benediktsson.
Sagöist honum vel um hríð og
talaöi af viti og töluveröri sann-
girni. En svo í vandræðum greip
hann til rökfærslu Sigfúsar Ander-
sonar um aö sósíalism væri ó-
mögulegur af því aö allir menn
væru ekki eins, og gætu aldrei
orðið þaö. Er það sú lúalegasta
rökfærsla sem heyrst hefir. Rétt
eins og ekki sé hægt að gefa öll-
urn jafnt tækifæri að lifa og jafn-
an lagarétt þó ekki væru allir jafn
montnir og gálgalegir og B. L.
B. eöa jafn digrir og staurslegir
og Kr. Á. B. Þess er vert að
geta, að þessar afturhaldshetjur
notuðu báðar þessa einstöku speki
S. Andersonar.
Síðastur kom S. þórsson. Byrj-
aöi hann meö því, að gefa B. L.
B. dálitla óþægilega ,, pillu“ við-
víkjandi hýöingum. Kvartaöi
hann yfir aö B. L. B. skyldi
renna svo fljótt af srustuvellinum.
Tók hann svo til athugunar
speki afturhaldsþingmannsins og
varö hún fremur aö heimsku í
höndum Þóissonar. Var þar auð-
séö, aö tveir ójafnir lékust á.
Þórsson sýndi þekkingu í stjórn-
málum yfirleitt og geröi löggjafa
sinn að ósannindamanni í flestum
atriðum. Mundi það heita á
pólitísku máli (sem B. L. B.
kannast svo vel viö), aö hann (B.
L. B.) hefði ,,staðið sem afhjúp-
aður erkilygari og dónalegur af-
glapi frammi fyrir lýðnum. “ En
slík orð koma mér ekki í hug og
því síöur aö þau kæmu þar fram,
því Þórsson tilaöi kurteislega, þó
.hann hitti nokkuð hart stundum.
Kappræöurnar einkendu sig
með því, aö báöir afturhaldskapp-
arnir fóru í kringum sitt eigið mil-
efni sem hundar heitt soö. En
voru aö gjamma um það máleíni
sem þeir auðsjáanlega þektu mjög
illa og skildu enn ver—sósíalism.
En sósíalistarnir voru trúir sínu
málefni, lýstu því dável, en sást
yfir að gefa tilheyrendunum hug-
mynd um hvaö þeir álitu aftur-
hald.
Kr. Á. B. átti aö loka umræö-
um, en haföi þá ekkert að segja
og gerði stutta afsökun. Þannig
lank þessum vopnaviöskiftum, aö
afturhaldsliðið riölaöist og meira-
hluta álit varö á móti því, en
sósíalism, hin fagra framtíöar-
stefna hugsandi manna, fór sigri
hrósandi af orustnvellinum og
hélt honum öllum.
Þetta litla atvik er eitt af hin-
um mörgu táknum tímans, að
afturhaldið: kúgunin, drotn-
unargirni, peningagræögin, morö,
rán og þjófnaður að lögum, verð-
ur troðið undir fótum, en frelsi,
mannúö og réttlæti verður drotn-
andi í hugsunum og athöfnum
manna. Og þaö er hin sælu-
fylsta von ins frjálslynda manns,
aö þvílík endurbót sé möguleg.
Annars væri lífið ekki þess virði
aö lifa það.
Klukkan var oröin 12, einhver
stúlka las upp einhverja mark-
leysu á ensku og svo söng Gísli
Jónsson tvísöng með öörum manni.
Síöan flýtti fólkið sér heim.'undr-
andi yfir ragmensku og fáfræði
talsmanna kúgunarvaldsins, en
hrifið af mannúöaranda frelsis-
dýrkendanna.
Áheykandi.
Bryggja viö Árnes.
Dominion-stjórnin heflr veitt
$5,500 til bryggju við Árnes í
Nýja íslandi og $1,500 til hafn-
arumbóta á öðrum stöðum við
vatnið; til brúar yfir Assiniboin-
ána hjá Shellmouth, $10,000; til
aö hreinsa Fairford-ána o. s. frv
$5,000.