Lögberg - 09.03.1905, Blaðsíða 1

830.00
Kosta stál ebáastór raeð sex eldholum. Þær (
brenna bæði við og kolum. Tvöfold kolarist. >
Stór bökunarofn úr stáli.
Anderson & Thomas,
633 Main Str, Hn'-'fware. Teloplione 336
tSnt! íií'jiT'i ti }
.ék.X.'CTXMCXXB'X'Crna:
Viö erum alveg nyhúnir að fá fyrstu sendinguna
af ýmsum vörnm út alumiaijm tilbúnum í Caua-
da, sem við geturn selt hálfu i>dýrara en sarosk? r-
ar vörui áðttr kostuðn .'•koðið þær
Anderson ik Thomas,
638 Maln Str. ffardware^, Teleptjone 339. ,
j 638 Mi
18. AR.
Winnipeg, Man.. Fimtudaginn, 9. Marz 1905.
NH. lo.
Fréttir.
Uppreistin gegn yfirráðum
Tyrkja í Arabíu breiðist meira 03
tneira út og verður Tyrkjum lítið
ágengt að bæla hana niður. Sam-
göngufæri eru þar öll í ólagi og
veitir tyrknesku stjórninn'! því erf-
itt að koma hermönnum, vopnum
cg vistum Jtangað. Mest af flutn-
ingnum verður að flytja á úlföld-
um. Svo eru og hermenn stjórnar-
innar ekkl! tryggari en ]>að, að heil-
ar sveitir af Jteim ráðast oft í lið
með uppreistarmönnunum, í stað
þess að bera vopn á þá. Ýmsum
borgum hafa uppreistarmenn náð
á st!tt vald, og búa þar um sig hið
bezta.
Vegna illviðra og snjókyngis
teptust samgöngur allvíða i Nova
Scotia í síðastliðnum Febrúar-
mánuði og í sumum héruðum þar
situr v!ð sama e»n, að brautirnar
eiu ófærar yfirferðar. Hefir þetta
samgönguleysi haft í för með sér
tilfinnanlegan skort á- fnatvælum og
eldivið þar um slóðir.
Maxim Gorkf, rússneski rithöf-
undurinn, sem var einn af aðal-
forgöngumönnum uppþotsins í
Pétursborg, sem nú er nýlega af-
staðið, og þá var tekinn fastur,
befir nú verið lál!nn laus aftur.
Ekki er honum þó leyft að eiga
beiina í Pétursborg framvegis.
Fékk hann leyfi til að setjast að í
Riga, sem er allstór borg í Eystra-
saltslöndum Rússa, og var jafn-
harðan fluttur þangað með fjöl-
skyldu si'inni. Gcjrki, sem er að-
eins þrjátíu og fjögra ára gamall,
befir ritað ýmislegt, bæði ácáldsog-
ur og annað fleira, og lýtur það að
þvi að sýna í hvern! niðurlægingu
alþýða manna á Rússlandi er,
hversu illa sé með hana farið, og
hverja nauðsyn beri til að fá gagn-
£erðar umbætur á öllu stjórnar-
farinu þar. Rússastjórn hefir æ-
tíð siðan hann fór nokkuð að láta á
sér bera gefið honum ilt auga, og á-
Etið hann sérstaklcga hættulegan
°g líklegan til að hefjast handa
gegn sér og livetja aðra til þess.
Enda var hann einna fremstur í
bópnum, sem uppþotiö gerði í
Pétursborg í vetur, og þar stóð
bann þangað til liann var tekinn
uöndtim. llvork' þá, né meðan
bar.n var í fangelsinu gerði hann
heina tilraun til að flýja.
I bænum Lethbridge, N. W. T.,
var brotist inn í verzlunarhús Húd-
s°usflóafélagsins í vikunni sem leið
°g talsvert miklu af fatnað! stolið.
PjófarnÍr beittu nýrri og óvana-
^cgri. aðferð við innbrotf.ð. Þeir
cflfruðu upp á þakið á verzlunar-
kúsinu, brutu glugga sem þar var
°g sigu svo á kað’l' niður í búðina.
Nýlega kviknaði í póstvagninum
1 braðlést, sem var á leiðinni frá
‘al 1 utorc til ConnellsviTle í Penn-
sylvaníu. Auk mörg hundruð
Punda af ýmsum póstsendingitm og
kréfunt brunnu þar fimtán httndr-
l,ð ábyrgðarbréf og tvö hundruð
°8 fimtíu þúsund dollara virði í
Seöliint.
Skamt frá borginni Memphis í
, Tennessee tókst þremur vopnuð-
ttm rætv.ngjum að stöðva fólks-
flutningalest um síðastliðna helgi
og ná flestu af því, sem fémætt var
’í förinni.
t í Svíaríki er nýlega komið út
lagaboð um það, að allir sænskf.r
þegnar, sem gifta sig utan endi-
rnarka ríkisins og síðan snúa heim
þangað aftur til þess að taka sér
þar bólfestu, þurfi að hafa með sér
hjúskaparvottorð frá sendiherra
Svíaríkis í þvx landi, sem þeir gifta
sig í, urn að giftingin sé lögmæt.
{ Bandaríkjunum má sænsk! kon-
súllinn í New York, auk sendi-
, herrans í Washíngton, gefa út og
] tmdirskrifa þessi vottorð.
_
1 Mjög stóryrt bréf, frá Gopon
presti, þeirn er stóð fyiiir uppreist-
inni í Pétnrsporg hinn 22. Janúar
í vetur, hefir nýlega verið prentað 1
sósíalistablaði ei'nu í París á Frakk-
landi Er bréfið stílað til „Nikul-
ásar Romanoff, fyrrum keisara og
núverandi morðingja Rússlands.“
Er þar svo að orðii komist, að blóð
hinna saklausu verkamanna,kvenna
þeirra og barna, muni að eilífu að-
skilja morðingjann í hásætinu og
alla hans afkomendur, frá hylli
hinnar rússnesku þjóðar. Þjóðin
sé nú æöisgengin og fyrir ekkert
komi að bjóða henni loforð til þess
að friða hana. „Sprengikúlur og
sprengiefni í alls konar ntyndum,"
stendur enn fremttr í bréfinu, „og
hin voðalegti afdrif, sem alþjóöar-
uppraist hefir í för með sér,blða þín
og allra niðja þinna. Straumar af
blóði, meiri og ógurlegri en nokk-
uru sinni áður, muntt kvíslast um
landið þvert og endilangt, og fyrir
þínar sak!r má svo fara að rúss-
neska þjóöin líði ttndir lok. Sjá
þú aunuir á börnum þxnum, þúr
sem boðar öðrum þjóðum frið en
neitar þinni eigi'n þjóð um þau
gæði.“ í sama blaði er og prentað
annað bréf til rússnesku þjóðarinn-
ar, eía'r sama höfund, sem eggjar
ákaflega til uppreistar landsend-
anna á milli.
Stoesscl lierforingi kom lieim til
Pétursborgar h!nn 1. þ. m., og var
komu hans allvel tekið, en þó ekki
n:eð eins miklunt fagnaðrlátum og
við hefði mátt búast eftir öllu því
brósi að dæma, sem um hann var
talað fyrir tæpum tveimur mánuð-
tvm síðan. Þá bergmálaði utn alt
landið lof hins hrausta verjanda
Port Artliur, en nú er hann keinur
liefm, eru það að eins fá hundruð
manna, sem korna saman á jártT-
.brautarstöðinni til þess að fagna
ltontim.
í bænttm Fort William,Ont., var
síðastliðiö laugardagskveld grískur
maður myrtur úti á cvnu strætinu.
Sá er myrtur var hét Pothakos og
var hann á heimleið frá húsi eins
af kunningjum sínum, og tíu ára
gamall sonur lians með honum.
Morðinginn flúð1!, en samkvæmt
þcirri lýsingu er drengurinn gat
gefið af honum hefir Finnlendingur
nokkur nú vemð tekinn fastttr.
Ekki vita menn tun neina sérstaka
ástæðu, sem geti verið fyrir þessú
ódáðaverki.
Winchester dómani, sem skipað-
ttr var til þess að rannsaka, hvort
umkvartanir þær, að útlendir verk-
fræðingar liefðu verið látnir sitja
fyp'r vinnu við ntælingu Grand
Trunk Pacific járnbrautarinnar
væru á röktim bygðar eða ekki,
hefir nú lokið því starfi og lagt
fram skýrslu sína. Hann yfir-
heyrði marga til þess að afla sér
sem beztra og áreiðanlegastra upp-
lýsinga, og seglir lnann, að árang-
urinn af því liafi orðið sá, að hann
álíti, að ekki liafi neinar verulegar
tilraunir veFð gerðar til þess að fá
canadíska verkfræðinga til að
vinna; hefði slíkt verið gert, þá
hefði verið innan handar að fa
:nóga slíka menn í Canada, sem
ekki einasta eru vel færir um að
mæla út brautarstæðið, heldur til
að annast alla lagningu brautarinn-
innar. Hins vegar hafi mikil alúð
verið við það lögð að fá Banda-
ríkjaverkfræðinga, og í sumum til-
fellum forstöðumenn járnbrautar-
félaga þar beðnir að afstanda
ntenn. Plann segist einnig hafa
fengið fullnægjandi sannanir fyn’r
því, að canadískir verkfræðingar
standi Bandaríkja verkfræðingttm
alls ekkx! á baki í neinu, og að því
leyti framar, til starfs þess sem hér
ei um að ræða, að þeir séu, landinu
kunnugri. Ekki segir hantt can.
verkfræðingar beiðist ne!nnar sér-
stakrar laganefndar, en þeir vilj1! ei
láta setjast á sig og hafa úti allar
klær til þess að bægja sér frá vi’lnnu
þeirri, sem þeir eru fúsir og hæfir
til að leysa jafnvel af hencV. eins og
nokkurir aðrir. Dómarinn fer
hörðum orðum um Mr. Stephens,
mannvirkjafræðing Grand Trunk
Paa'fic járnbrautarfélagsins, sera
hafði á hendi ráðning verkfræðing-
anna og valdur er að allri óánægj-
unn’. Mr. Stephens hefir nú sagt
af sér og er því ekki framar í
þjónustu félagsins.
í Warsaw á Póllandi ber enn,við
og við, á smáuppþotum. iUm helg-
tna sem leið var kastað þar út um
glugga sprengikúlu, og kom hún
niður í hóp hermanna, er stóð á
verði. Kúlan sprakk ekki og gerði
því ekkert tjón af sér. Eru það
Gy'éngar, sem grunaðir eru tim að
hafa kastað kúltinni Verkfallsmenn
í Y'arsaw eru víð og við að gera
smávegis óskunda, en ekki hefir
noitt að því kveðið cnn. Friðurinn
viröist Jió alt annað en tryggur á
ÍWllandi, og mestar líkur til að þar
fau' alt í bál og brand þegar minst
varir.
I>ún:í' fi'otrn,
Dáinn er Baldvin Helgason x
Warrenton, Oregon; liann lézt úr
ltmgnabólgu hinn 24. fyrra mán-
aðar og var jarðsettur að kveldi
hins 25. Veður var hið inndælasta.
Baldvin var fæddtir 15. Septcm-
ber árið 1826 á Skútustöðum við
Mývatn og ólst þar upp hjá for-
eldrum sínum Helga Ásmundssyiri
og Helga Sigmtindsdó l'r. 22.
ára gámall gekk hann að eiga Spff-
íu Jósafatsdóttur frá Stóru Ás-
geirsá í Víðidal i Húnavatnssýslu
og byrjaði bú á Skútustöðum. Síð-
ar bjó hann á Litlu’Ásgeirsá í Víöi-
dal, á Sporði í Víðidal og Gröf á
'Vatnsnesi. Fékst hann á þeint
árum miki.'S V.ið hreppsstjórn, for-
söngvara og meðhjálparastörf.
Árið- 1873 flutti hann með fjöl-
skyldu sína til Vesturheims, tók
land í Muskokaj, Ontario, Canada,
cg dvaldi Jjar sjö ár. Árið 1880
ll'Utti hann til Bandaríkjanna og
tcik land i Pembina Co., North Da-
kota. Síðar hefir hann átt heimili
í Selkirk, Man., Can.; Crookston,
Minn., og síðast í Warrenton,
Oregon,U. S.
j Eftir Baldvin sáluga lifa 6 börn
hans af 11. Þau eru: Ásgeir Vída-
lin, bóndi og póstafgreiðslumaður
að Hekkla, Muskoka, Ont.; Frið-
rika Soffia í Astoria, Oregon;
Helga Steinvör i Deer Island, Ore-
gon; Jósafat Helgi, Baldvin
'íVyggvi og Óli Pétur—allir í San
Francisco, Califomia. Sjö barna-
börn hans eru á lífi og eitt í þriðja
lið.
Blöðin á íslandi eru beðin að
geta dauðsfalls þessa.
• Warrenton, Ore., 28. Febr. 1905.
Ur bænum.
1 __________
Í Hagyrðingafélagið hefir ákveðið
að halda bókmentalega skemtisam-
komu mánud. 27. þ. m. í samkomu-
sal Unitara, cor. Sherbrooke og
iSargcnt st. Prógrammiö verður
vel vandað og vonað og óskað að
samkoman verði vel sótt. Prógr.
verður auglýst síðar.
Framkvæmdarnefndin.
1 __________■
Mr. Magnús J. Borgíord, að
781 William Ave. getur gefið þeim
sem þess æskja upplýsingar við-
víkjandi lækningu á löngun til vin-
nautnar. Meðalið geta menn fært
sér fullkomlega í nyt án þess að
þurfa að eyða neinum tíma frá
hversdagsstörfum, og er ekki dýr-
ara en það, að flestum er mögulegt
að kljúfa þann kostnað.
Ingunn Nomian, Churchbridge,
Assa., senx fyrir skömmu birti i
Lögbergi nöfn ýmsra er henni
höfðu hjálpað nteð peningagjöfum,
biður þess getið, að auk þeirra,scm
þar eru nefndir, hafi Mrs. S. John-
son gefið sér $1, Kristín Johnson
50c.‘ Þ. Jónsson ioc. og Mr. og
Mrs. O. Gunnarsson $1.
Kvenfélag Tjaldbúðarsafnaðar
hefir í liyggju að halda BAZAR í
salnum undir kirkjunnv. tvo siðustu
dagana af þessum mámiði, fimtu-
uaginn 30. og . föstudaginn 31.
Marz. Þar verða ntargir hlutir
eigttlegir til sölu, sem konumar
hat’a sjálfar búið til, og þar verður
kaffi til sölu allan daginn.
Stovel Company í Winnipeg bef-
ir nýlega gefið út sérlega þægilegt
og vandað vasakort yfir Manitoba
og selur það fyrir 15C. Helzti
kosturinn við vasaútgáfu þessa cr
það, að nafnaskrá fylgir yfir alla
bæi og pósthús í fylkimt ásamt leið-
arvisir til þess að sjá á svipstundu
hvar þá og þau er að finna á kort-
inu.
Æfi moni'óp: stúIUu.
(Þýtt úr The Indcpcndcnt.)
Afi minn var bóndi og efabland-
inn mjög í trúarefnum. Hann var
maður sérlega siMerðisgóður og
bafði þar að auki þrek til Jtess að
segja það opinberlega, að hann á-
liti biblíuna ekkert annað eða meira
en sögubók og það, rneira að segja,
' ekki meira en svo áreiðanlega
sögubók. Hann var samt sem áð-
ur laus við það að vera óumburð-
arlyndur, «g ef kona hans og dæt-
ur þeirra þrjár létu í ljési, að þær
langaði til að fara til kirkju þá var
hann ætíð fús að keyra með þær
þangað. Ef hann, i eitt skifti sem
þetta kom fyrir, hefði neitað að
fara með þær, þá hefði kannske
forlög mín orðið alt önnur en þau
tirðti. Það var einmjtt á einni af
þessum samkomum. sem móðir mín
cg faðir sáust í fyrsta sinni.
Þetta var samkoma ungra Mor-
móna, sem trúðu þvi, að Jósep
Smith væri spámaður guðs og op-
inberanir hans væru komnar frá
guði sjálfunt. Þeir sögðu, að hinn
týndi Israels kynþáttur hefði kom-
ist til Ameríku, og að Nephítarnir
væru þjóð, sem óvinir þeivra Lam-
anitar liefðti lagt að velli og upp-
rætt fjögur hundruð árum eftir
Krist. Maðqr nokkur, Mormon að
nafni, hefði ritað sögu þeirra upp
til þess tima, og síðan sonur bans,
sem hefði komist lífs undan, haldið
henni áfram þangað til árið fjög-
ur himdruð og tuttugu. Þá hefcði
hann, þessi maður, sem hét Mor-
mon, grafið bókina i hæð einni
sent Cuntorah heitir, í Ontario hér-
aðinu i New York ríkinu.—Sögðu
þeir enn fremtir, að Jósef Smith
hefði fundið bcikina árið 1827.
Þessir tingu prédikarar út-
skýrðu innihald bókarinnar og hin
fögrtt loforð, sem í henni voru
innifalin. Gátu þeir talið sumt af
unga fólkinu á sitt mál. Og það
var mjög eðlilegt að ungti ntenn-
irnir freistuðust til þess að fallast
á kenningar þeirra og fylgja þeim
eftir, sökum þess hvernig þeir
kontu kenningunni fyrir. Þeir ætl-
ttðu ser að stofnsetja guðsríki á
jörðinni, einhvers staðar í hinum
dularfullu, ókunnu Vesturlöndum.
Þeir lofuðu fólkinu nýrri veröld.
Faðir minn liafði ætið veifð mjög
ákafttr meþódisti. Hann hafði æ-
tíð vcrið gefinn fyrir æfintýri og
var því ekki scinn á sér að taka
hinunt nýja boðskap tveim hönd-
tmi. í stuttu máli að segja: hann
geröist nú Mormóni.
Móðir mín hafði mikla ást á hon-
um. Hún fylgdi í fótspor hans
h.vað trúarbrögðin snerti.
A fjölkvæni var ekki minst. Öll
áhcrzlan var lögð á nauðsynina að
stofna konungsríki með því fyrir-
komulagi, sem Jósep Smith hafði
verið opinberað. Af því leiddi, að
nauðsynlegt var að flytja sig, lialda
vestur a bóginn og beygja sig und*-
ir vekli Brigjiant Yóung, eftir-
manns Jóseps Smith. Ef þau, for-
eldrar mínir, einungis hefðu vitað
um eitt sérstakt atriði i lífi hins
fyrsta Mormóna-spámanns, upp-
hafsmanns kenningarinnar, ntunclu
þau aldrei hafa lagt á stað í þessa
ferð. Hugsanlcgt cr það að trú-
boðarnir,. sem voru að prédika í
héraðinu þar sem foreldrar mínir
áttu heitna, ltafi ekki vitað um fjöl-
kvænið, því ekki var Jtað þá á
margra vitund.
Enn þann dag í dag eru það ekki
margir.sem kunnugt cr um,að þeg-
ar Jósep Smith fékk „Vitrunina“
viðvíkjandi fjölkvæninu, þa léfc
liann ekki Emmu konu sína vita
neitt um það, að hann ætlaði að
færa sér þessi hlunnindi í nyt sjálf—
ur. Að því er menn bezt vita var
þessi kona hans bæði fögur og vel
gáfuð og hafði ómótstæðilegt vald
,yfir ntanni sínum. Þegar hún
; fékk grun um f jölkvæni mantws
sins, og bar það á liann, að hann
væri sér ótrúr og ætti tíu konur,
þá bar hann ekki við að halda því
fram, að hann, sem spámaður guðs
hefði rétt til sliks, en þverneitaði
því að eins að grunur konu sinnar
í væri á rökum bygður. En hún lét
sér ekki nægja neitun hans eín-
göngu og heimtaði að hún væri
staðfest með eiði.
,,Þú mnnt bera virðingu fyrír
biblíunni," sagði hún við mana
sinn, „ef þessar konur vilja sverjat
það nteð hendina á hinni helgu bók
að það, sem þú segir um þetta mál,
sé sannleikur, þá skal eg trúa.“
1 Og Jósep Smith kom með kon-
urnar, allar tiu, til Emmu, og þar~
sóru þær fyrir henni, að framburð-
ur Jóseps væri sannur.— En samt
sem áður v o r u þær giftar hon-
um, þrjár þeirra komnar að falli,
og Jósep Smith sannur barnsfa&ir
þeirra. Hvaða vald eða áhrif hann
notaði, til þess að láta þessar tíu:
konur sverja rangan eið í þessti
máli, er engum kunnugt. En sum-
ir segja að hann hafi fært sér það í
nyt, að Emma kona hans var þung-
uð, og leitt hinum konunum fyrir
sjónir, að það gæti haft þau áhrif
á hana, er hefðu hinar verstu af-
leiðingar í för með sér, ef þær ekki
ynnu eiðinn.
Og Entma trúði honum. Með
þeirri sannfæringtt, að hún væri
ein kona Jóseps Smith ól hún upp
hina þrjá syn! þeirra. Börn hinna
þriggja kvennanna, og allra ann-
arra, sem Jósep Smith síðar átti
börn með, báru ekki nafn ltans.—
Hvernig lízt mönnum á slikan trú-
arhöfund og andlegan leiðtoga?
En foreldrar rnínir visstt ekkert
um þessa bluti þcgar þatt tóku
trúna og lögðu á stað, nýgift, til
fyrirheitna lanclsins. Eg man ekki
til, að þau nokkurn tíma segðu mér
neitt frá því ferðalagi. Á þeim
t.imum voru samgöngurnar ekks
komnar meira á vcg en það, að þan
vóru svo mánu^um skifti á lei.V-
inni til Council Bluffs. Þar höfð«
Mormónarnir tekið sér bólfestit,
eftir að þeir vortt reknir burtu frá
Nattvoo. — í Council Bluffs var
svo hundruðum skifti af Mormón-
um.
Fyrst þegar eg man eftir mér
var eg hjá foreldrttm mínum og
þrjú önnur systkini mín, yngri en
eg, ein systir og tveir bræður. Við
uxum ttpp eins og hver önnur
bændaböm, setn lifa óbreyttu lífi,
þangað til við fórum að ganga í
'amaskólann og stumudagsskól-
ann.
(Framh.J