Lögberg - 01.03.1906, Blaðsíða 4

LOGBERG flMTUDAGINN i. MARZ 1906
S'ógberg
er eeflS út hvern flmtudag af Xhe
tögberg Printlng & Publisiiing Co.,
(löggilt). a8 Cor. William Ave og
Nena St., Winnipeg, Man. — Kostar
$2.00 um áriS (á íslandl 6 kr.)
Borgist íyrirfram. Einstök nr. 5 c s.
Published every Thursday by The
Lögberg Prlnting and Publishing Co.
(Incorporated), at Cor.Wllliam Ave.
& Nena St.. Winnipeg, Man. — Sub
scription price »2.00 per year, pay-
able in advance. Slngle coples 5 cts.
S. BJÖKXSSON, Editor.
M. PAUI.SON, Bus. Manager.
Auglýsingar. ^Tlm&auglíMngar ^
eitt skifti 25 cent íyrir 1 “
stærri auglýsingum um lengri tima.
afsláttur eftir samningi.
Bústaðaskitti kaupenda verður aS
tilkynna skriflega og geta um fyr-
verandi bústað Jafnframt.
Utanúskrift til afgreiðslust. blaðs-
lns 6r *.
Xhe LðCBERG PRTG. & PUBL. Co.
P. o. Box. 136, Winnlpeg, Man.
Telephone 321.
Utanáskrlft tll ritstjúrans er.
Edltor Lögberg,
P. O. Box 136. Winnipeg, Man.
Samkvæmt landsiögum er uppsögn
Itaupanda á blaði ögild nema hann
,é skuldlaus þegar hann segir nPP .
Ef kaupandi, sem er í skuld við
Dlaðið, flytur vistferlum án t>ess að
dlkynna heimilisskiftin, t>á er r
Pyrír dómstólunum álitln sýnileg
jönnun fyrir prettvíslegum tílgangi.
Umsjón mentamála.
Trautt mun það nokkrum dylj-
ast, að hyrningarsteinninn undir
andlegri heill og frainþróun hvers
lands og ríkis er það, að menta
málin séu i sem vænlegustu horfi,
en eigi verður þó jafnan afleiöing
þeirrar vissu það, að finna upp
heppilegustu ráðin til bóta og
koma þeim í framkvæmd.
Hér í fylkinu hefir, eftir öllu út-
liti að dæma, verið mikið um þau
mál fjallað og margir erfiðleikar
verið við að fást.eigi síður en ann-
ars staðar, til þess að finna heppi-
legustu vegina og þræöa þá.
V’íða út um nýlendurnar eru
skólaumdæmin viöáttumikil og
strjálbvgð, þar sem í Winnipeg
aftur á móti er nemendafjöldinn
svo mikill, sakir hins óða vaxtar
bæjarins, að tæpt er að fá húsrúni
fvrir allan þann sæg, er að skólun-
um streymir. Húsrýmiö er þó að
eins hið sjálísagða skilyrði til þess
að kensla geti fram farið, en aðal-
þungamiðjan fyrir námsárangrin-
um er það ekki. Þaö eru kennar-
arnir aftur á móti.
Skólarnir, með því fyvrkomu-
lagi sem á þeim er, kenslutilhögun
og þvíliku, hafa myndast geysi-
hratt; og einmitt það,hve fljótt alt
þetta hefir oröið til, geíur manni
tilefni til að skoða það, hvort til-
oríningin hafi skeð á sem heppi-
legastan hátt, og hvort ekkert s.é
við hana að athuga.
Mjög þýðingarmikill liður i
skólamálinu er umsjónin og eftir-
lit skólanna sjálfra. — Lítum vér
til annara eldri fylkja, sem lengra
eru á veg kornin að ýmsu leyti, t.
d. eins og Ontariofylkið, sjáum
vér töluverðar umbótabreytingar
í mentamála umsjóninni, og eftir-
litinu við það, sem hér er, en sem
þó viröast mættu eiga hér heima
tigi síður en þar. Whitney-stjórn-
in i Toronto hefir útnefnt nýjan
mentamála ráðgjafa til vara, sem
umsjón og eftirlit á að hafa á
hendi. Annað embætti er þar í
þann veginn að myndast, nfl. yfir-
umsjónarmanns mentamálanna í
Ontario. Til þess á að vera kjör-
inn sérfræðingur í nefndri grein,
þess fullfær að setja þau ráð til
umbóta og sjá um að þeim verði
framiylgt, sem samþýðast menta-
málastefnu fylkisins.
Hann skal hafa umsjón með
skólutn af fyrsta og öðrum flokki,
(primary and secondary schools>,
svo og uidirbúningsmentun kenn-
aranna, bæöi i uppeldisfræðslu og
námsgreinakunnáttu, ásamt öðrum
greinutn inentamála er almenning
í Ontario beint snerta.
Frumvarp til laga hefir verið út-
búið til að leggjast fyrir þingið,
sem fer fram á umbætur á menta-
mála eftirlitinu og myndun hins
nýnefnda embættis, til handa yfir
umsjónarmanni inentamálanna.
Hér í Manitoba er þetta embætti
fyrir mentamálaráðgjafa, í sönui
merkingu og hér hefir verið drep-
ið á í Ontario, alls eigi til. —
I>etta eftirlit og þar af leiðandi
embættisfærsla hefir í Manitoba-
fylkinu verið aukageta við dóms-
málastjóra starfið. Eins og gefur
að skilja, er dómsmálastjóriun eigi
í færum til, sakir anna við aðal-
embætti sitt, að sinna mentamála-
eftirlitinu nema að hálfu leyti.
Saina er að segja um yfirritara
bóta, er efalaust tíðar skoðunar-
gerðir og eftirlit. Eftir því sem
oss er kunnugt mun þess vera full-
komin þörf, að þar af væri rneira
gert hér í fylkinu, en nú á sér
stað. Skoðttnargerðar umdæmin
kváðu víöa vera of víðáttumiicil til
þess , að hægt sé að framkvæma
hana svo vel og grandgæfilega,
sem skyldi. Iieppilegast mundi að
sjálfsögðu, að hver skóli í fylkinu
væri eftirlitinn á þriggja mánaöa
bili ininst, en töluvert kvað á það
skorta viða hvar, því að jafnvel
eru þess talin dæmi.að sumir skól-
ar séu aldrei skoðaðir eða „inspec-
téraðir", eins og tíðast er talað, alt
árið út.—Skoðunargerðin er vafa-
laust þýðingarmikil, því að þar er
tíminn og tækifærið til að finna oð
og laga það, sem er ábótavant, og
mundi umsjón og eftirlit slíkt
verða að sjálfsögðu eitt af þeim
málum, er umsjónarmanninum, ef
hann ætti hér sæti í stjórnardeild
mentamálanna, yrði faliö áhendur
að sjá um og annast að rækt yrðu
mentamálanna, að tæpast hefir
liann tíma til að upphugsa og gefa vel og samvizkusamlega.
þau hollustu og heppilegustu ráð- -------o------
in, sem þörf er á, sakir annríkis. 1 Samkomusýkin í Winnipeg
Mentamálastjórnardeildin. sem í |
eru dómsmálastjórinn, yfirritarinn
og fjórir eða fimm skrifstofuþjón-
ar þeirra að auk, verða því aðal-
lega að iialla sér að ráðum og til-
iögum ráðgefanda nefndar menta-
málanna, sem eigi koma saman
nema nokkrum sinnuin, og lcvað
samt sem áður liafa margt og mik-
íslendingar hér í bæ hafa ef til
(vill ekki heyrt getið um þessa
veiki, en til þeirra er þó ætl-
an vor að beina þessum orðum.
Þrátt fyrir það, þó ekki hafi oft
verið á hana minst hér í ritum
leyfum vér oss að vekja athygli
fólks á því, að hún er til, og hún
er ákaflega næm og getur verið
ið afrekaö, i þeint efnum sem um! , . , ' , . ,
1 [ hættuleg að morgu leyti og jafn-
jer að ræða, og þó að breyt„.g; yd ólæknandi> fái hnn aö útbreið.
! vrði gjörð á fyrirkomulaginu, a . .. ... ,
í - J | ast oatalin og limdrunarlaust.
lílcan liátt og austur frá, er engin . , ,
b . 1 Þessi veiki lysir ser í þvi, að o-
efi á því aö verksvið vrði fvrir ., , ,..
1 ", stjornleg longun gripur vmsar
hana engu að síður og ráð heiinar[ ...
6 & 1 stettir folks og lætur það
þegin og mikils metin.
Eins og nú standa sakir, virðist
því fullkomin þörf á því, að yfir-
umsjónarmaður, reyndur sérfræð-
ingur, sem geti gefið sig óskiftan
við málinu, verði skipaður, stjórn-
ardeildinni tii aðstoðar. Dóms-
málastjórinn, eins og áður iieíir
verið sagt, getur eigi gefið sig ali-
an við að sinna þessu og heldur
eigi yfirritarinn né hin ráðgefandi
nefnd, því mörg önnur störf livíla
þeim öllum samt á herðum, sem
lika þurfa athugunar og mikið
verk og hugsun þarf í að leggja.
Verk það er umsjónarmaöurinu
hefði á hendi.er verk sepi útheimt-
ir fullkomið starf og hugsun eins
manns án þess að nokkur önnur
aukaverk væru honum í hendur
fengin, og sem aldrei er ofstaríað
að né of miklum tima varið í að
kynna sér sem bezt og ráða fram
úr á sem hagkvæmlegastan liátt.
Jafnvel þó skólamáiin og ment-
unarástandið séu á framfaraleið,
er lítill vafi á því, að þetta nýja
| embætti mundi hafa hinn aífara-
sælasta árangur, ef í það fengist
maður, sem starfinu væri fyllilega
vaxinn, sem eigi er ástæða tii að
efast um, jafn mörgum ágætis-
mönnum þess flokks óefað er á að
skipa hér i latidi. \ irðist i þessu
atriði eigi nema viðurkvæmilegt,
að fylkið liér fari að dæmi Ontario
fylkisins. Ontariofylkinu dettur
ekki í hug að halda að það skóla-
fyrirkomulag. sem það hefir haft
að þessu, sé hið réttasta og bezta,
sem hægt er að fá. Skólafyrir-
komulag. sein ekki breytist smátt
og smátt til batnaðar. er á aftur-
íaraleið, og einmitt sýnir Ontario-
fylkið með þessari nýju aðferð
siniii, að það hefir tileinkað sér
þessa skoðun og gert ráðstafanir
tii að koma lienni í framkvæmd,og
um leið gefið Manitobabúum heppi
legt dæmi til eftirbreytni.
Annað' atriði skólunum til um-
ekki í
friði fyr en það hefir dregið sam-
an mikinn lióp manna fyrir eitt-
livert gjald, á einhverjum stað, og
þannig myndað þann lið félags-
lífsins, sem hér er alment kallaður
samkomur.
Þessar samkomur eru óendan-
lega margar, í ýmsum tilgangi
gerðar og hafa ýms skemtanaefni
á boðstólum, en allar þær, sem hér
er átt við. kosta nokkuö en eru þó
að voru áliti ekki neinna peninga
verðar margar hverjar.
Sá andlegi forði, sem þær hafa
að bjóða, er fjarskaiega fánýtur
og lítiifjörlegur oftast nær, eða
samkv. meginreglunni, en engin
regla er án undantekingar, og svo
er og um samkomurnar. Sumar
þeirra eru góðar, enda væri það
annaö hvort, ef svo margar til-
raunir, sem gerðar eru til að
skemta fólkinu. mishepnuðust all-
ar. — En til íjöldans af þeim er
svo sáralítið vandað, að skemti-
skráin vefður svo rýr þegar á
samkomuna kemur, þó hún væri
oft eigi óásjáleg á pappírnum, að
nær virtist'betra að hún hefði eng-
in verið, og fólkinu væri orðalaust
gefinn þessi kaffisopi, eða hvað
það nú er, sem á að gæða því á lík-
amlega, lofað svo að spjalla sam-
an stundarkorn í næði.og fara svo
heim þegar það er búið.
Yfir höfuð að taia sýnist fólk,
sem fvrir samkoinunum stendur,
hugsa ákaflega lítið um það, hvort
það geíur gestununi nokkuð í
aðra hönd eða ekki. Hvort það
er verið blátt áfram að narra út
úr mönnum peninga, eða maður
fái að heyra og sjá eitthvað, sem
maður getur haft gott af á ein-
hvern hátt og gefandi er borgun
fyrir.
Alt kemur til af því, að sam-
konturnar eru alt of mari’ar. Þaö
cru auðvitað til margir góðir
kraftar og andans lindir, sem
styðja þessar samkomur, en bæði
eru þær ekki óuppausanlegar og
heldtir eigi, þó ntargar séu, kom-
ast þær yfir að láta vizkustrauma
sina renna í allar þær áttir, sent
samkomusýkin á heima í. Þar af
leiðir, að margar samkomurnar
verða lélegar, og suntar afleitlega
ómerkilegar, og ekkert annað en
fjársafnaðarbeita.
Sú er eina afsökunin fyrir þenna
samkomufjölda, aö tilgangurinn
er eigi ósjaldan góður. Það eru
oft haldnar hér samkomitr fyrir
bágstatt fólk og til ýmsra nauðsvn
legra fyrirtækja; en tilgangurimi
getur samt aldrei gert meðalið,
sem í sjálfu sér tiðum er litt nýtt
eöa einskis virði, gott.
Það sem fólkinu e,r boðið til
skemtunar að launum fyrir fjár-
framlög sín, verður hvorki verra
né betra fyrir það, hvort til sam-
komunnar hefir verið stofnað góðu
máli til stuðnings eða ekki. Aft-
ur á móti á gott málefni fremur
styrk skilið en hitt, sem ekkert er
í varið, og mikið spursmál er það,
hvort ekki væri margfalt réttara
að safna peninguni til slíkra fyrir-
tækja formálalaust, í stað þess að
gera það undir yfirvarpi skemtun-
ar, sem er verri en ekki neitt. —
Þaö virðist margfalt hreinna, að
ganga beint framan að mönnum,
og biðja þá að gefa þessum eða hin
um nauðstadda landanum, eða aö
styrkja þetta eða hitt fyrirtækiö
með nokkrum centum. Það er fall-
egt og heiöarlegt að gangast fyrir
slíku, cnda margur dollarinn safn-
ast með þvi móti.. Að voru áliti
er það miklu æskilegri leið til
fjársafnaðar, og 1 yrði með
tímamim alveg eirfs affarasæl, í
stað þess að ginna menn til þess
að eyða tíma i það að horfa og
hlýða á önnur eins félagslífsaf-
skræmi og margar samkomurnar
hérna i bænum eru.
Þegar maður lítur á þessa leiö,
sem svo óaflátanlega er þrædd til
aö ná inn peningum, freistast
maður jafnvel til að halda, að
fjöldi fólks ímyndi sér að sam-
komurnar séu beinlínis nauðsyn-
legar, það sé ómögulegt að fá
inn peninga með öðrum móti, en
þaö er meira venja en nauðsyn,
sem á engan veg er félagslífinu til
gagns eða sæmdar, heldur einmitt
til rýringar á fegurðarsmekk fjöld
ans og fyrir þá sök mjög óvæn-
legtil framfara og andlegrar upp-
byggingar. — Það er hægt að
vera án þess, sem ekkert er á að
græöa, og fólk kemst á allan veg
eins vel af, þó samkomurnar væru
helmingi færri en þær eru, og
langt yfir það, ef það gæti að eins
orðið til þess, aö þær af þeim, sem
haldnar væru, yröu að því skapi
betri, sem þær væru færri, enda
mutidi það mjög liklegt.
Blöðin úa og grúa af þessutn
samkomuauglýsingum, og ekki
nóg með það, þau verða töluvert
illa séð ef þau ekki eru reiðubúin
hve nær sem þeim, er fyrir sam-
komunum standa þóknast.að hæla
þessum væntanlegu félagslífs til-
þrifum. Þau eiga að hefja þetta
upp til skýjanna hvort sem þau
hafa nokkra minstu hugmynd um
að nokkuð verði út í samkomurnar
varið, sem til er stofnað, eða ekki,
þau eiga bara að segja mönnum
að þær verði sjálfsagt góðar og
skemtilegar, og biðja alla að koma
og horfa á dýrðina, og lokka fé út
úr fátæklingum fyrir ekki neitt.
Þaö er ekki svo að skilja að blöð-
in sjálf séu óámælisverð í þessu til
liti. Langt frá því! Þau hafa
bæði í vorum og annarra höndum
verið alt of eftirlát í þessu efni,
og haldið mönnum við trúna á að
sjá það sem lítils var nvtt. En það
er alls ekki rétt. Það er beinlínis
ranglátt að lofa það opinberlega,
sem ekki er þess vert að því sé á
lofti haldið, og enn þá rangara er
af hlútaðeigendum að krefjast
þess að það sé gert.
Sá óæskilegi siður er algeng-
ur hér að senda blöðunum „com-
plimentary ticket“, með það á bak
við eyrað eigi ósjaldan, þó ekkert
sé beinlinis sagt; að gott væri að
lieyra fáein góð orð sögð um sam-
komuna á eftir. Þetta er þegið,
afleiðingin verður sú, að síðasta
samkoman, sem blaðaliðið sá.verð-
ur alt af sú bezta.
Að voru áliti ætti ekkert blað að
l)'gg'Ja „complimentary ticket'',
það er með því móti óbundnara en
ella, og getur þá betur talað sam-
kvæmt sannfæringu sinni, sem al-
gerlega óháður málsaðili, hrósað
því sem hrósa ber, og fundið að
hinu, eftir því sem þurfa þykir,
enda nntn fregnrituruin blaða að-
gangur heimill að flestum opin-
berum samkomum, að minsta
kosti er sá hinn enski siðurinn.
Oss dylst það ekki, að flutningi
þessa máls verður af ýmsum að
öllum líkindum miður vel tekið.en
þaö gerir enginn svo öllum líki,
og þar sem það er beinlínis sann-
færing vor, að hér sé efni sein
nauðsynlegt sé að leiöa athygli
fólks að, og menn hafa gott af því
að heyra aðfinslur, sem við mikinn
sannleik hafa að styöjast, ef það
gæti orðið til þess að fólk lyfti
upp höfðinu og liti í kring um sig
og athugaði, hvað það er að gera
og fyrir hvað menn láta út fé sitt
og tíma, þá höfuin vér stuttlega
drepið á þetta mál.
Það þarf meira en ætla sér að
eins að halda þessar samkonuir,
þaö þyrfti líka að vanda til þeirra
meira en gert heíir verið, svo að
fólk geti liaft að einhverju að
ganga, sem það getur á einhvern
hátt haft gott af. Samkomurnar
verða að vera svo úr garði gerðar,
að þær séu meira en auðvirðilegt
hjórn haft að yfirskyni fyrir fjár-
samdrætti. Það er enn fremur ó-
mögulegt að neitt geti kveðið að
þeim hverri fyrir sig, jafn margar
og þær eru, og fyr eða síðar
opnast augu fólks til að sjá það,
að dómgreind þess og smekkvísi
er misboðið með því, að ætla því
hvað eftir annað að kaupa dýrum
dónntm unað einkis nýtan, og
láta það alla jafna brenna sig á
sama soðinu og segja í huganum á
heimleiðinni, „það segi eg satt,
þessi samkoma var ekki nálægt
þvi 25C. virði.“
Um öfugar röksemdir.
, Þegar maður vill vefengja stað-
hæfingar annars manns, þá ætti
maður fyrst af öllu að gæta þess,
r. ð nií'ður fari rétt með það sem
staðhæft hefir verið. Það þarf oft
ekki að muna í.'tma einu orði, til
liess að staðhæfingin fái alt aðra
n i-MÍngu en ætlast var til, að hún
iiefði. Röng eftirtekt í lestri, er á
borð við misheyrn á mæltu máli.
„l!ún dóttir okkar er dauð,“
sagði konan.
ita 1' sagði maðurinn, sem
heyrði illa, „sendi hún okkur
sauð ?“
Líkt þessu fer höf. greinarinn-
ar í síðasta Lögb. með staðhæfing-
ar mínar viðvíkjandi kosningun-
um á Englandi.
Höf. byrjar á þvi að rangfæra
orð mín strax í fyrstu setning
greinarinnar. Iíversu mikið sem
mig hefði langað til þess, þá hefði
eg aldrei getað sagt með sönnu, að
þýðing kosninganna hafi verið
löggilding einskattsins. Hitt er
annað mál, að sigur Iiberal flokks-
ins sé stórt spor í áttina til lögfest-
ingar einskattsins; og það var alt
og sumt sem eg vildi benda mönn-
um á með grein minni.
Með næstu setningu gr. sinnar
sýnist mér höf. gera litið úr síntun
eigin skarpleik sent gagnrýnari.
Eða, vill hann gera svo vel og
skýra frá hvað hann álíti vera
„traustar sannanir fyrir því, að
einskatturinn hafi haft nokkra
þýðitigu fyrir úrslit kosninganna“
eí það er ekki traust sönnun, „að
hann (einsk.) átti vinsældum að
fagna allvíða á Englandi?“ Þetta
segir hann sjálfur, að eg hafi fært
sönnur á. Sér ekki höf., að með
svona lagaðri röksemdafærslu
vekur hann grun á sjálfum sér
sem góðum gagnrýnara, er hann
þó vill láta lesendur Lögbergs
halda að hann sé.
Þegar eg tók saman greiu mína,
þá var það ekki tilgangur minn
að semja ýtarlega sögu yfir kosn-
ingarnar og skýra frá öllttm þeim
málum, sem um var rætt. Þess-
konar verk (ilheyrir ritstjórum,
fréttariturum o. s. frv., en ekki
leikmönnum í blaðamenskunni. Eg
skal fúslega kannast við, að sumar
upplýsingar hr. Kr. Sigurðssonar
eru mikils metandi fyrir fólk, sem
litlar fréttir hefir fengið um þenn-
an athitgaverða kosninga-bardaga,
þó, af því þær erti blandaðar
mörgum missögnum, er ekki gott
að þekkja úr þær sönnu. En til-
gangur minn var að eins, með
nokkrum dæmum, að benda á það,
sein mér virtist vera höfuðatriðið í '
kosningunum. Og hver eru höfuð-
atriðin í stjórnmálum yfirleitt?
Eru það ekki tillögur stjórmála-
flokkanna viðvíkjandi stjórnar-
tekjunum? Hvernig ríkið eigi að
fá tekjur sinar hefir aö míntt álitt
sama gildi fyrir ríkiö eins og,
hvernig einstaklingurinn eigi að
fá sínar natiðsynjar hefur fyrir
einstaklinginn. Það er sú spurn-
ing, sent alt af er á dagskrá og
sem alt af krefst svars, og það er
svarið upp á hana, sem að mínu á-
liti hefir mesta þýðingu fyrir ríkið
og þjóðina. Hún er meir en bara
pólitísk, þessi spuming, þvt út frá
henni fljóta atvinnu- og iðnaðar-
málin — bjargræðismálin sjálf.
Stjómmála flokkarnir gera líka
vatialega mest númer úr þessari
spurnii»gu. Tollverndunarmenn-
irnir halda þvi fram, að með þvi
aö útvega ríkistekjur með tollum
af útlendum vörum styðji maður
iðnað og verzlun í landinu sjálfu,
auki kaup verkamanna o. s. frv.
Fríverzlunarmenn, aftur á móti,
halda því fram, að iðnaður og
verzlun verði ekki til fyrir tollana,
heldur geri stjórnirnar bezt i því,
að láta allar atvinnugreinar, sem
einstaklingum heyra til, hlutlaus-
ar. Það er þess vegn „prógram“
sannra friverzlunannanna, að út-
rýma öllum „skatt-byrðum“ af
iðnaðinum og verzluninni— þ.e.a.
s. framleiðslunni. Þetta er grund-
vallarregla fríverzlunar-manna,
þó hún sé auðvitað hvergi komin t
framkvæmd. Á Englandi er hún
að eins komin svo langt, að það
hefir verið greitt fyrir viðskiftun-
tim við útlönd með því, að aðflutn-
ings-tollarnir hafa ýerið lækkaðir.
En þetta er harðla langt frá því
takmarki, sem frumherjar frí-
verzlunarinnar á Englandi, Rich-
ard Cobden og John Bright, settu
sér, eins og dæmi það, er Henry
George gefur í riti sínu „Protec-
tion or Free Trade,“ benda á.
„ Komdu með mér, sagði Rich-
ard Cobden, í því að John Bright
var að snúa hreldur í hug frá ný-
tcknu leiði. ‘Það eru á Englandi
konur og börn að deyja úr hungri
—úr hungri, sem lögin skapa.
Komdu með mér, og við skttlum
ekki hvílast láta fyr en við erum
búnir að fá þessi lög ónýtt.“
,,í þessum anda óx fríverzlunar
hreyfingin og dafnaði, og ávann
sér meiri áhuga heldur en nokkur
ríkis-fjármál einsömul hefðu getað
áunnið sér. Þannig var tollvernd-
uninni kollvarpað eftir langa og
örðuga sókn móti takmörkuðu at-
kvæða frelsi , deyfð bæjarlýðsins
og hlunnindum höfðingjavaldsins.
„Og — það er hungur enn á
Bretlandi hinu mikla, og konur og
böm deyja ennþá úr því. >
„Hn það er ekki því að kenna,
að fríverzlunin hafi mishepnast.
Þegar búið var að útrýma toll-
vernduninni og tekju-toliur kom-
inn í staðinn fyrir verndunartoli-
in.n, var að eins einn útvörður