Lögberg - 05.04.1906, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 5. APRÍL 1906
GULLEYJAN
skáldsoga eftir
ROBERT LOUIS STEVENSON.
„Fyrsta atriöiS,“ mælti Smollett kaíteinn, „er:
við verðum að halda áfram, af þvi við gctum ekki
snúið til baka. Ef eg skipaði að snúa við, mundu
þeir gera áhlaupið þegar í stað. Annað atriði: við
urlínuna og enduðu í að sér dregnum hvössum strýt
um. Sjónarhóll var hæsta hæðin eða fellið á eynni,
og lá þrem til fjórum hundruðum feta ofar en sjávar-
borð. Hann var jafnt að sér dreginn á alla vegu og
mjög einkennilegur af því toppurinn á honum var pall
flatur að ofan, líkastur fótstalli, sem likneskju hefði
verið ætlað að standa á.
Það var töluverð undiralda og Hispaniola bylti
sér á báðar síður fyrir kvikunni. Seglásarnir nérust
við siglutrén svo að marraði í, stýrið skvettist til á
báða bóga, og það brakaði og hvein í öllu skipinu eins
og verksmiðju, þar sem allar vélar eru í gangi. Eg
varð að halda mér í öldustokkinn, til þess að falla ekki
því mig snarsvimaði. Þ.ó að eg væri orðinn töluverð-
ur sjómaður, og vaeri hinn brattasti þegar ferð var á
höfum tímann fvrir okkur að minsta kosti þangað til , . , , , , . , „ ,. • ,
■' 1 & horninu, þa var eg alveg ovanur þvi, að hggja fyrir
11 ' V C 1 ' V _ X 1 ' ...,, n i p 1 l-l Oiirlrmc
sagði
gullið er fundið, að því er ráða má af sögu Hawkins
Þriðja atriði: einhverjir virðast vera enn á skipinu
sem ekki hafa fengist til að taka þátt í samsærinu
Það er enginn vafi á því, fyr eða seinna slær i blóö
ugan bardaga, og það sem okkur riður á er, að sá
bardagi verði háður einmitt þegar okkur gegnir bezt;
en þeir búast sízt við. Eg ímynda mér að við getum
vafalaust talið heimamenn þína, Mr. Trelawney, trúa
iylgismenn okkar.“
„Eg treysti þeim eins og sjálfum mér
friðdómarinn.
„Þar eru >rír fengnir okkar megin,“ mælti kaf
teinninn, „við þrír og Hawkins í viðbót verða sjö
Þá eru ótaldir þeir af hinum skipverjunum, sem ekki
hafa fylt mótstöðumannaflokkinn.“
„Þeirra mun helzt að leita meðal mannanna, sem
Trelawney réði áður en hann fann Silfra," sagði lækn-
irinn.
„Eg véit ekki,“ svaraði friðdómarinn, „Hands
var þó einn af þeim.“
„Eg hafði jafnan álitið Hands áreiðanlegan, og
eigi búist við vélum af hans hendi,“ svaraði Smollett
„Að hugsa sér, að þessi svikatól skuli allir vera
Englendingar, er það sem mér gengur næst hjarta/
sagði Trelawney, „mig langar nærri því til að
sprengja skipið í loft upp með öllum skaranum á.“
„Enn sem komið er getum við ekki gert neitt sem
úr sker, við verðum að bíða og reyna að komast eftir
því svo fljótt sem við geUim, hvað margir eru fylgis-
menn okkar á skipinu. Við getum að eins haft glögga
gát á öllu, sem fram fer, og þó eg viti að það verður
alt annað en ánægjulegur tími, að eiga þetta yfir höfði
sér, megum við ekki hreyfa okkur hið minsta fyrst um
sinn, né gera neitt, er grun geti vakið hjá illmennun-
um, við verðum að bíða og haga seglum eftir vindi.
„Jim getur orðið okkur að meira liði en nokkur
annar á skipinu,“ tók læknirinn til máls, „skipverjar
eru óhræddir við hann, en drengurinn aðgætinn og
eftirtektasamur.“
„Eg ber óbilandi traust til þín, Hawkins,“ sagði
friðdómarinn.
„Mér varð ekki sem bezt við orð friðdómarans,
sem báru með sér, að eg væri aðal lífatkerið, þvi með
sjálfum ntér fanst mér eg vera býsna örbjarga; þrátt
fvrir það, hafði hin undarlega rás viðburðanna leitt
•það í ljós, að bjargráð okkur til handa höfðu að bor-
ist einungis f\TÍr mitt tilstilli. Úrslitavænlegar voru
horfurnar engan veginn fyrir okkur; þvi eins og til
hafði talist áður, vorum við ekki nema sjö af tuttugu
og sex, sem víst var enn um að fylgdust að málum; af
þessum sjö var einn lítt þroskaður unglingur, svo að
sex rosknir menn höfðu nítján hinna að mæta.
Þetta var of ójafn leikur til þess að við gætum vænst
sigurs, nema fyrir einhverja ófyrirsjáanlega hjálp og
handleiðslu forsjónarinnar.
ÞRIÐJI ‘ÞATTUR.
FYRSTA ÆFINTÝRI M IT T Á E Y N N I.
XIII. KAPITULI.
Landgangan.
t
Þegar eg kom upp á þilfarið morguninn eftir, leit
eyjan alt öðruvísi út en kveldið fyrir. Þó að vindlítið
hefði verið um nóttina og nú komið blæjalogn, höfð-
um við siglt drjúga vegalengd, því að nú vorum við
komnir fast að eynni og höfðum rent atkerum við
hana austanverða, á að geta hálfa mílu frá ströndinni.
Gráleitur skógur huldi mikinn hlutann af yfir-
evjarinnar, og á stöku stöðum þar sem trén voru
gisnust, teygðust milli þeirra gular sandrákir, eink-
ttm bar mest á þeim í slökkum og lægðum, því þar
hafði sandurinn sest að, og lá í mishæðóttum, aflöng-
um öldum. Sumstaðar gnæfðu hávaxin furutré yfir
meginskóginn, ýmist einstæð eða í hnöppum; alt útlit
eyjarinnar yar einkennilegt og fremur ömurlegt, að
mér fanst. Hæðarnar risu snarbrattar ofan við gróð-
atkeri út á opnu hafi, og velta þar eins og hnykill, og
var því naumast að furða, þó mér yrði hálf flökult af
því i. fyrsta sinni, snemma morguns á fastandi maga.
Ef til vill var j>að þessi ógleði, sem var orsökin
til þess, — ef til vill hið dimmgráa skuggalega útlit
skógarins á eynni, hrjóstugu liæðirnar strýtumynduðu
og brimið, sem við bæði gátum heyrt og séð skella
hvítfyssandi á ströndinni — að minsta kosti, jafnvel
Jjó að sólin væri komin upp og skini björt og dýrðleg
yfir láð og lög, og sjófuglarnir væru komnir á kreik
til að afla sér fanga, og köfuöu með morgunsárinu
gargandi eftir fiskætinu alt í kring um okkur, og les-
arinn nnindi hafa búist við, að hver og einn, sem verið
hefði jafn lengi og við á sjónum, mundi kætast af að
stíga á land, — að eg kendi ónota hryllings, þegar eg
hugsaði til þess að yfirgefa skipið; eg fékk illan bifttr
á Gulleynni undir eins og eg sá hana.
Við áttum erfitt morgunverk fyrir hendi, þv't að
það leit út fyrir að blæjalogn yrði um dagintt. Óhjá-
kvæmilegt var því að skjóta út bátum og leiða skipið
þrjár til fjórar mílur, að minsta kosti, fyrir eyjarhal-
ann og upp rnjóa sundið ntilli eyjanna, inn á höfnina
bak við Beinagrindarey. Eg fór í einn bátinn nleð
hinum Iiásetunum, þó eg ætti þangað lítið erindi; þvt
eg var liðléttur til þungróðurs, eins og gefur að skilja.
Það var ákaflega lieitt þenna dag, og illvinnandi
enda mögluðu hásetamir harðlega undan verkinu.
Anderson var formaður á bátnum, sent eg var í, og t
stað þess að halda bátsliðinu í aga bannsöng hann
skipstjóra og yfirmönnunum, fyrir hina þungu vinnu,
sem skipverjum væri lögð á herðar.
„Það er eina bótin,“ sagði hann meðal annars,
,.að vonandi er, að þessi harðstjórn verði ekki ævar-
andi.“
Mér þótti jætta ills viti; því að alt til þessa dags
höfðu skipverjar gengið hlýðnir og ötulir til hvaða
verks sem þeim var skipað; en það eitt að sjá eyna
haföi linað á öllum böndum agans og skyldurækninn-
ar hjá þeim.
Langi Jón veik ekki frá stýrismanninum, því að
hann (JónJ var eini hafnsögutnaðurinn, sem við
höfðum. Skipaleiðina þekti hann eins og fingurnar á
sér; þó að maðurinn með grunnsökkuna fengi hver-
vetna meira dvpi en getiö var á uppdrættinum hikaði
Jón sér hvergi.
„Það er mikið útfyri hér með háfjöru,“ sagði
liann, ;,og þessi skipaleið hefir verið grafin ,með rek-
unt inn sundið, þó ótrúlegt sé til frásagnar.“
Við leiddum skipið upp þangað, sem atkerismerk-
ið vísaði til á uppdrættinum, en þar voru á að gizka
þrír fjórðungar mílu til Iands á hvora hönd, öðru
megin Gulleyjan, en hinu megin Beinagrindarey.
Botninn var rennsléttur sandbotn. Þegar atkerið
skall á sjávaryfirborðið, þyrluðust sundfuglamir eins
og iðandi hvitur rykmökkur, upp alt í kring um okk-
ur> °g görguðu ámátlega af ótta sakir þessa óvænta
hávaða, og þveittust yfir í skógana : en á næsta augna-
bliki sneru þeir við aftur og ty'T sér á haflötinn, samt
nær ströndinni beggja vegna eit áður, og alt varð
kyrt aftur. 1
Ströndin var flöt, ofur mjó ræma, því skógurinn
tók strax við ,b æði hár og þéttur, svo að með flóðinu
féll alveg upp undir trén, sem næst uxu fjörunni.
Yfir þéttskóginn rnændu hæðirnar eins og turnar á
gömlum miðaldakastala, sín á hverjum stað. Tvær
smá-ár runnu út í sundið, og liturinn á laufum bjark-
anna í grend við þær var bleikgulur, og gaf i skyn að
atnið í þeim væri alt annað en heilnæint eða vænlegj
fvrir jurtagróður.
Hvergi sáum við enn þá bóla á húsinu og staura-
girðingunni, sem sýnt var á uppdrættinum, og hefð-
um við ekki haft hann, og verið komnir að raun um,
að hann var dreginn af rammkunnugri hönd, lá bein-
ast við að ætla, eftir hinu eyðilega útliti að dæma, að
við værum þeir fyrstu er lentum þarna, frá því að
eyland þétta reis úr sæ.
Það var blæju logn, svo ekki blakti hár á höfði,
enginn ómur heyrðist frá eynni, nema brothljóð bylgj-
unnar við sandinn beggja vegna, og klettana utan við
sundið. Einkennilegur óþefur hvíldi yfir höfninni af
rotnum trjábolum og skrælnuðum og fúnum laufum,
enda sá eg V* .iir;” nýta sér eftirminnilega hvað
*að eðlisfari, hafi veriö svo langt leiddir, af sér verri
mönnum, til ills, sem frekast mátti verða, þó ætlan
þeirra væri aldrei að fremja glæpaverk. Það er ó-
líku saman að jafna, að sýna óhlýðni og hanga niður
með ólund, og að ráðast á saklausa menn, og taka þá
af lífi með yfirlögðu ráði.
Loksins var liðinu skift þannig: sex skyldu verða
Vftir á skipinu, en hinir þrettán, (við sjö, sem vorum
á einu bandi erum eigi meðtaldirj, Silfri þar á með-
al, fóru að stíga í bátana.
Nú var það að eg fékk eina þá heimskulegu
flugu í höfuðið, sem síðar varð okkur þó til mikils
happs og enda bjargaði lífi okkar fremur en nokkuð
annað. Eg htigsaði sem svo, að fyrst þessir sex menn
eftir annað, líkt og sá gerir, sem nýkominn er út úr
einhverju óþrifahreysi undir bert loft.
„Ekki skal eg um það segja, hvort gull er á
þessari eyju eða ekki,“ mælti hann, „en eg er í engum
vafa um, að hér er eitt það versta hitabæli, sem til er
undir sólinni.“
Væri framferði skipverja ískyggilegt meðan þcir
voru í bátunum, breyttist það lítið til batnaðar eftir
að þeir voru komnir upp á skipið; þeir flatmöguðu sig
á þilfarinu í hnöppum, hvísluðust á, og gutu illúð-
legum augum til yfirmannanna. Engri skipun, hve
:iörleg, sem var, hlýddu þeir ónöldrandi, en gerðu
verkið öLdungis utan við sig og kæruleysislega í
fylsta máta.
Þeir hásetannft, sem okkur voru trúir nuinu hafa'sem víst mætti telja, að allir væru eindregnir fylgis-
dregið dám af hinum, því óánægjusvipurinn skein1 menn Silfra, væru skyldir eftir á skipinu, mætti
úr hverju andliti undirmannanna undantekningar- ganga að því vísu, að þess yrði enginn kostur að
laust. Uppreistin varð æ auðsærri hún hvíldi
okkur eins og þrumuský.
Það voru fleiri en við káetubúar, sem sáum hætt-
yfir við gætum náð skipinu, af þeim, án þess þeir köll-
uðu félaga sína til hjálpar. Aftur á móti þurftu
vinir mínir ekki á minni aðstoð að halda til að verja
una nálgast. Langi Jón varði sér öllum til, til þess káetuna fyrir áhlaupi þessara sex manna, enda lítið
að draga úr óánægju hásetanna. Hann brunaði fram
og aftur á hækjunni milli hásetahópanna á þilfarinu,
og hafði hvervetna gamanyrði á reiðum höndum.
Hann var boðinn og búinn til að gera öllum eitthvað
til þægðar, og stóra andlitið á honum hafði aldrei
verið bliðlegra né brosleitara en nú. Væri einhver
skipun gefin, kvað við upphvatningar-samþykkisóp
frá Jóni, og þegar ekkert var að gera, söng hann
hvert gamankvæðið á fætur öðru, til þess að eyða og
kæfa niður óánægjubelginginn, sem kominn var í
hásetana.
Við réðum ráðum okkar niðri í káetu.
„Eg voga ekki að gefa neinar fleiri skipanir,“
mælti kafteinninn, „því alt bendir til þess, að hvað
lið að mér ltvar sem var, og því datt mér í hug, að
fylgjast með þeim flokkinum, sem færi í land. Eg
var ekki lengi að vefja það fyrir mér, heldur vatt
mér yfir öldustokkinn og stökk ofan í framstafninn
á þeim bátnum, sem næstur var, og ýtti liann frá
skipinu í sömu svifum.
Enginn tók eftir mér á þeim bát nema annar
tnaöurinn, sem sat undir árum á fremstu þóptunni
sagði: „Ert það þú, Jim? Þér er bezt að leggjast
niður í Æutinn og láta sem minst bera á þér.“ En
Silfri, sem var á hinum bátnum, hafði orðið ntín var.
Leit hann illúðlega til mín og spurði hvort mig lang-
aði mikið til að skoða eyna, og sá eg þá strax eftir
I þessu heimskulega tiltæki mínu, og óskaði sárt að eg
lítið, sem nú ber út af, þjóti þeir upp til handa og hefði hvergi farið af skipintt.
fóta og geri áhlaup á okkttr. Þið sjáið það eins vel J Báðir bátarnir stefndu beint upp í fjöruna, en sá
og eg, herrar mínir! að ófriðarskýin þéttast óðum yfir þeirra sem eg var á, var léttari og betur mannaður,
höfðum okkar. Mér er svarað með illyrðum og
þjósti, þó eg ekki nema biðji einhvern hásetann að
snúa sér við. Láti eg skipverja afskiftalausa aftur á
móti, mun Silfra brátt gruna, hvar fiskttr liggur undir
steini, svo þá tekur ekki betra við. Það er úr vöndu
að ráða og veltur þó eiginlega alt á einum manni.“
„Hver er það?“ spurði friðdómarinn.
„Það er Silfri,“ svaraði kafteinninn; „honum
er eins ant ttm, að láta ekkert verða úr uppþotinu og
okkur, eins o«- nú stendur á; ef hann hefði færi á
því, mundi hann telja félaga stna ofan af því að
ráðast á okkur nú þegar, og mig langar einmitt til
að gefa honum tækifærið. Eg vil gefa hásetunum
landgönguleyfi í dag. Fari þeir allir á land, verjttm
við þeim skipið. Fari enginn Jteirra, þá—þá verðuni
við að verja okkur hér í káetunni með gtiðs hjálp.
Ef einhverjir fara, þá megið þið reiða ykkur á, að
Silfri kemur aftur með þá hlýðna og attðsveipa
eins og ungbörn.“
Við ákváðum að fara að ráðum kafteinsins;
hlöðnttm skammbyssum var út býtt milli þeirra
rnanna, sem við vissum að við gátum reitt okkur á.
Hunter, Joyce og Redruth voru tilkyntar allar á-
stæður okkar, og tóku þeir fregninni með minni
undran og meiri stillingu en við höfðum getað búist
við, Að því búnu sté kafteinninn upp á þilfarið til
að færa skipverjum landgöngutilboðið.
„Það hefir verið heitur dagur í dag, piltar,“
mælti hann, „og eg veit að þið eruð orðnir þreyttir
og þtirfið að létta ylckur upp. Datt mér því í hug að
þið munduð hafa gott af því, og jafnvel gaman
líka, að bregða ykkur á land og skoða ey þessa, sem
þið hafið fæstir eða engir séð áður. Bátarnir liggja
við skipshliðina, og þeir eru ykkur vel komnir, svo^
mörgum, sem viljið fara. Eg skal hleypa af einu
skoti, hálfri stundu fyrir sólarlag, til merkis um nær
þið skuluð koma aftur um borð.“
Það leit helzt út fyrir að þessir skuggalegtt
skipverjar okkar byggjust við að klófesta gullið strax
og þeir stigu fæti á land á eynni, því að á einu vet-
og skreið því dálítið frant úr ltinurn. Strax og hann
stakk stafni að Landsteinum, greip eg í kræklótta
grein, sem slútti niður að sjávar borði, þar sem við
lentum, vippaði mér í land og þaut inn í þéttskóginn.
Siðari báturinn átti þá eftir um fimtíu faðma upp í
fjöruna, og eg heyrði Silfra og félaga hans hrópa:
,,Jim! Jim!“ En eins og lesarinn getur ímyndað sér
skeytti eg því ekki, en ltljóp og stökk, datt og stóð
upp aftur, og hljóp á stað aftur og braust gegnum
runnana, beint á fram burt frá lendingarstaðnutn og
óvinum mínum, og eg gaf ekki staðar fyr en eg datt
niðttr, yfir kominn af mæði.
XIV. KAPITULI. __
Fyrsta banaspjótinu kastað.
Mér fór nú að liægjast um, því að eg bjóst við
að vera sloppinn úr klóm Silfra og félaga hans.minsta
kosti um stundarsakir. Varð mér því næst fyrir að
athuga þetta einkennilega land, sem eg stóð á.
Eg hafði farið yfir mýrarfláka, vaxinn þéttum
pílviði, og ýmsum öðrum trjám og stórvöxnu sefi,
sem vex á votlendum stöðum í hitabeltinu. /éar eg
staddur í rönd skgarins og fram undan mér lá opið
svæði eða stórt rjóður, hér um bil mílu vegar að
lengd. Breiddust um það sandöldur, og upp úr
þeim mændu hávaxin furutré, eitt og eitt á stangli.
Ennfremur óx þar allmikið af kræklóttum trjám,
eigi óáþekkum eik að vaxtarlagi, en blöðin á þeim
voru ljósbleik, líkt o<r á pílviði. Við annan endann
á þessu rjóðri, þann sem fjær mér var, blasti við ein
liæðin á evnni, og stirndi á klettastrýtuna t björtu
sólskyninu.
Nú fór ev fyrst að njóta ánægjunnar af þessari
landkönnun. Eyjan var óbygð; hásetarnir voru ein-
hverstaðar langt á eftir mér, ekkert lifandi var fram
undan mér nema ómálga dýrin og fuglarnir.
Eg reikaði um á milli trjánna. Margar jurtir af
fangi hvarf ólundarsvipurinn af þeim, og hátt fagn-'ýmsum tegundum rakst eg á þarna, en enga þeirra
aðaróp kvað við um alt þilfarið, svo að undir tók í
klettunum á eynni, og fuglahóparnir stygðust að
ttýju og sveifluðu sér fram og aftur um höfnina yfir
höfðum okkar.
Kafteinninn var of hygginn, til að vera nær-
staddur við ráðagerð þeirra, og fór því strax burtu
af þilfarinu, en lét Silfra einan um að ráðstafa för-
inni. Hefði hann beðið kyr á þilfarinu, mundi hon-
um hafa verið ómögulegt að Iáta svo ólíkindalega,
að þykjast eigi sjá hvað var á seyði. Það var deg-
þekti eg; höggornta sá eg ekki allfáa. Einn þeirra
skaut upp höfði þegar hann sá mig, þar sem hann lá
á klettasnös og hvæsti að mér, og var hljóðið líkast
j og t snarkringlu, sem snýst hart á sléttu borði. Enga
hugmynd hafði eg um, að þetta væri mannskæöur ó-
vinur, og að þarna væri skellinaðra*) að kveða morð-
óð sinn.
Eg staðnæmdist í þéttum runna af þessum trjám,
sem líktust svo mjög eikum, nema hvað þau voru
miklu lægri,—þessi trjátegund kvað aldrei breyta lit
1 sínum, og eg komst síðar að því, að hún er kölluð eik-
inunt ljósara. Silfri var kafteinninn, og hásetarnir in síbleika. Tilsýndar voru runnar af þessari eik
hans ærið óstýrilátir og uppvöðslumiklir. Heiðarlegu lLkir þyrnibuskum. Þessi runnur, sem eg var í, teygð-
mennirnir — sem eg brátt komst að raun um að >st ofan frá einum sandölduhryggnum og gisnuðu
voru nokkrir meðal hásetanna, — hljóta »ð hafa trén eflir ^ sem neöar dró> unz, Þau
verið býsna grunnhyggnir hafi þeir ekki séð hver nú
réði mestu á skipinu. Eftir því, sem eg komst næst,
hygg eg að úlfúðarandinn og framkoma helztu sam-
særismannanna hafi tekið til allra hásetanna, að meira
eða minna leyti, og þeir fáu, sem ekki voru varmenni
náðu röndinni á breiðu sefgrónu mýrinni, sem sú áin,
er nær mér var, rattn um ofan til sjávar. Það stóð
gufumökkurinn upp af ánni og keldudrögunum, og
grilti í Sjónarhól að eins gegn um gufumóðuna.
————— f
*)rattlesnake. , : ,,. 1 ,L>- W